Szlacheccy myśliciele wobec problemów wymiaru sprawiedliwości i władzy wykonawczej dawnej Rzeczpospolitej

• Autorzy: Wacław Rosa

Warianty tytułu

Aristocratic Thinkers to Problems of Justice and Executive Power of the Former Republic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przeglądowy, omawia funkcjonowanie władzy wykonawczej oraz bolączki systemu prawnego państwa polsko-litewskiego w czasach jego największego rozkwitu w aspekcie teoretycznym, na przykładzie poglądów najwybitniejszych myślicieli I Rzeczypospolitej, (Stanisława Orzechowskiego, Jakuba Przyłuskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Łukasza Górnickiego, Jakuba Górskiego, Szymona Starowolskiego, Piotra Skargi), Autor dowodzi, że polska myśl polityczna nie ustępowała, wówczas doktrynom politycznym i prawnym Europy Zachodniej, a czasami swoim nowatorstwem wyprzedzała epokę. Na uwagę zasługują zwłaszcza poglądy w zakresie zreformowania systemu wymiaru sprawiedliwości oraz władzy wykonawczej, które to należy poddać nowej ocenie. (abstrakt oryginalny)

EN

Review article discusses functioning of the executive branch and the ills of the Legal System of the Polish-Lithuanian union during its heyday, in the theoretical aspect, exemplified by the greatest minds of the First Republic (Stanisław Orzechowski, Jakub Przyłuski, Andrzej Frycz Modrzewski, Łukasz Górnicki, Jakub Górski, Szymon Starowolski , Piotr Skarga). Author argues, that the current version of political thought wasn't inferior to the political and legal doctrines of Western Europe, being ahead of its time in some aspects. Especially noteworthy are views in the field of reforming the justice system and the executive branch, which should be evaluated anew. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wymiar sprawiedliwości; Władza wykonawcza; Historia myśli politycznej

EN

Judiciary; Executive authority; History of political thought

• Czasopismo: Studia Prawnicze i Administracyjne
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 18 (4)
• Strony: 45--53

Twórcy

autor

Wacław Rosa

Bibliografia

• Bardach, J., Leśnodorski, B., Pietrzak, J., Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 2005.
• Bernacki, W., Szymona Starowolskiego program reformacji obyczajów, [w:] Szlachta, Bogdan, (red.) Doktryny - Historia - Władza. Księga dedykowana Profesorowi Wiesławowi Kozubowi-Ciembroniewiczowi z okazji czterdziestolecia pracy naukowej, Kraków 2009.
• Bernacki, W., Myśl polityczna I Rzeczpospolitej, Kraków 2011.
• Cynarski, S., Kilka uwag w sprawie sarmatyzmu w Polsce w początkach XVII wieku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne, t. 17, Kraków 1966.
• Davies, N., Boże Igrzysko Historia Polski tom I, Kraków 1992.
• Górnicki, Ł., O elekcyi, wolności, prawie i obyczajach polskich: Rozmowa Polaka z Włochem, Sanok 1855.
• Górnicki, Ł., Droga do zupełnej wolności, Kraków 1859.
• Górski, J., Rada pańska, Kraków 1892.
• Kurdybacha, Ł., Poglądy społeczne i filozoficzne Andrzeja Frycza Modrzewskiego, w Kołakowski, Leszek, (red.), Z dziejów polskiej myśli filozoficznej i społecznej. T. 1, Wiek XV-XVII, Warszawa 1956.
• Modrzewski, A., F., O Poprawie Rzeczypospolitej, Lwów 1882.
• Ogonowski, Z., Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej, Warszawa 1992.
• Ohryzko, J., Volumina legum tom II, Petersburg 1859.
• Olszewski, H., Zmierczak, M., Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 1979.
• Rosa, W., PRAKTYCZNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA URZĘDU STAROSTY wobec szlachty osiadłej W XVII WIEKU w świetle akt sądowych dawnego województwa ruskiego, "Studia prawnicze i administracyjne", nr 4, 2015, s. 59-66.
• Skarga, P., Kazania Sejmowe i wzywanie do pokuty, Warszawa 1999.
• Starowolski, S., Reformacyja obyczajów polskich, Kraków 1859.
• Szczucki, L., 700 Lat Myśli Polskiej, Warszawa 1978.