Wskazanie przez organ nadzorczy nieistotnego naruszenia prawa przez uchwałę organu samorządu terytorialnego

• Autorzy: Norbert Szczęch

Warianty tytułu

The Infringement of The Law by The Local Government Legislation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejsze opracowanie zostało poświęcone analizie instytucji prawnej z art. 91 ust. 4 Ustawy o samorządzie gminnym, który dotyczy wskazania przez organ nadzorczy tzw. nieistotnego naruszenia prawa w uchwale lub zarządzeniu organu jednostki samorządu terytorialnego. W doktrynie i judykaturze pojawiło się odnośnie tej instytucji kilka zagadnień spornych: czy ma ona charakter rozstrzygnięcia nadzorczego, czy też aktu nadzoru; czy wskazanie takie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego; czy organ nadzoru, który wskazał nieistotne naruszenie prawa, może następnie zaskarżyć akt będący przedmiotem tego wskazania. Przeprowadzona w artykule analiza nauki prawa administracyjnego oraz orzecznictwa konstytucyjnego i sądowoadministracyjnego wskazuje na konieczność zakwalifikowania omawianej instytucji prawnej do kategorii zaskarżalnych aktów nadzoru. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the issue of the infringement of the law by the local government legislation, which is regulated in article 91 of polish Local Government Act. The administrative courts in Poland rule on disputes regarding local enactments issued by territorial governments or other territorial authorities and acts of local supervisory authorities of the state administration. This article describes the specific category of complaints against acts of those supervisory authorities (mostly a provincial governors - a voivodes) filed by a municipal council or a mayor. According to the Local Government Act, the local government legislation may violate the national law or infringe it. In the first case the supervisory authorities are authorized and obliged by law to cancel the local act which causes the violation. The cancellation can be the subject of complaint filed by the municipal council or the mayor. In the second case, which is the minor violation, supervisory authorities will only notify the infringement to the local government. The question is, can such notification be the subject of complaint against supervisory authority (filed by the municipal council or the mayor)? The analysis of the case law of administrative courts (which is not based on precedents) shows that courts decide to reject the complaint in most cases. This practice has been criticized by the jurisprudence. There is a possibility of use the notification of infringement by citizens in a civil case of compensatory liability of local government. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nadzór; Samorząd terytorialny; Prawo administracyjne; Naruszenie przepisów prawa

EN

Supervision; Local government; Administrative law; Violation of the law

• Czasopismo: Studia Prawnicze i Administracyjne
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 18 (4)
• Strony: 67--77

Twórcy

autor

Norbert Szczęch

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie

Bibliografia

• Bandarzewski K., Chmielnicki P., Kisiel W., Aktualne spory o skargę na uchwałę rady gminy, "Samorząd Terytorialny" 2004/7-8.
• Bisztyga A., Prawo do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie [w:] Transformacja systemów wymiaru sprawiedliwości, (red.) J. Jaskiernia, Toruń 2011.
• Bukowski Z., Jędrzejewski T., Rączka P., Ustrój samorządu terytorialnego, Toruń 2005.
• Chludziński B., Prawo do sądu a reforma postępowania sądowoadministracyjnego, "Studia Iuridica Toruniensia" 2015.
• Chmielnicki P., Akty nadzoru na działalnością samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006.
• Chróścielewski W., Kmieciak Z., Postępowanie w sprawach nadzoru nad działalnością komunalną, Warszawa 1995.
• Cybulski B., Srocki S. (red.), Regionalne izby obrachunkowe w latach 1993-2003, Wrocław 2003.
• Czeszejko-Sochacki Z., Konstytucyjna zasada prawa do sądu, "Państwo i Prawo" 1992/10.
• Czeszejko-Sochacki Z., Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (ogólna charakterystyka), "Państwo i Prawo" 1997/11-12.
• Dobkowska B., Środki nadzoru nad działalnością gminy, "Studia Prawnoustrojowe" 2015/28.
• Dolnicki B., Skarga organu nadzoru do sądu administracyjnego [w:] Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, Wrocław 2009.
• Dudek D., Zasada ochrony wolności i praw człowieka [w:] Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, (red.) D. Dudek, Warszawa 2009
• Dytko J., Proceduralnoprawna determinacja nadzoru wojewody nad działalnością prawotwórczą organów jednostek samorządu terytorialnego, Wrocław 2013.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2009.
• Jabłoński M., Jarosz-Żukowska S., Prawa człowieka i systemy ich ochrony. Zarys wykładu, Warszawa 2010.
• Jaworska M., Konstytucyjna formuła prawa do "sądu właściwego" a sprawowana przez sądy administracyjne kontrola działalności administracji publicznej, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2012/3.
• Jaworska M., Realizacja konstytucyjnego prawa do wyegzekwowania orzeczenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym [w:] Aktualne wyzwania ochrony wolności i praw jednostki. Prace uczniów i współpracowników dedykowane Profesorowi Bogusławowi Banaszakowi, Wrocław 2014.
• Kabat A., Prawo do sądu jako gwarancja ochrony praw człowieka w sprawach administracyjnych, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, (red.) L. Wiśniewski, Warszawa 1997.
• Karpiuk M., Samorząd terytorialny a państwo. Prawne instrumenty nadzoru nad samorządem gminnym, Lublin 2008.
• Kisiel W., Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2003.
• Kłak Cz. P., Pojęcie przewlekłości postępowania sądowego, "Prokuratura i Prawo" 2008/12.
• Kłopocka M., Prawo do sądu w orzecznictwie TK, "Przegląd Prawa i Administracji" 2007/LXXVI.
• Kmieciak Z., Podstawa prawna i formy ingerencji nadzorczej regionalnej izby obrachunkowej, "Samorząd Terytorialny" 1995/9.
• Kmieciak Z., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne a prawo europejskie, Warszawa 2010.
• Kmieciak Z., Ustawowe założenia nadzoru nad działalnością komunalną, "Samorząd Terytorialny" 1994/6/13.
• Komorowski E., Nadzór nad samorządem terytorialnym [w:] M. Chmaj (red.), Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2007.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483; z 2001 r. Nr 28, poz. 319; z 2006 r. Nr 200, poz. 1471; z 2009 r., Nr 114, poz. 946.).
• Kowalczyk A., Nadzór regionalnych izb obrachunkowych nad jednostkami samorządu terytorialnego, Kraków 2006.
• Leoński Z., Niewiadomski Z., Samorząd terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa - Zielona Góra 1994.
• Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie TK na początku XXI w., Kraków 2004.
• Piątek W., Podstawy skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2011.
• Polinceusz M., Nadzór nad działalnością publiczną [w:] Administracja publiczna i prawo administracyjne w zarysie, red. M. Karpiuk, J. Kowalski Warszawa-Poznań 2013.
• Postanowienie NSA z dnia 10 lutego 2014 r., I FZ 530/13, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 13 maja 2010 r., II GSK 463/10, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 14 maja 2013 r., I OSK 575/13, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 15 stycznia 1992 r., SA/Wr 22/92, ONSA 1993/1/15.
• Postanowienie NSA z dnia 16 grudnia 2013 r., I FZ 486/13, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 16 kwietnia 2002 r., II SA/Wr 2151/00, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 19 maja 2009 r., I FZ 144/09, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 21 lutego 2007 r., II GSK 299/06, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 22 października 2008 r., II OSK 839/08, CBOSA.
• Postanowienie NSA z dnia 23 stycznia 1992 r., SA/Po 69/92, ONSA 1992/2/34.
• Postanowienie NSA z dnia 24 kwietnia 1995 r. II SA 105/95, ONSA 1996/2/81.
• Postanowienie NSA z dnia 8 kwietnia 1992 r., SAB/Wr 16/92, "Wspólnota" 1992, nr 21., s. 29.
• Postanowienie NSA z dnia 9 kwietnia 2015 r., II FSK 3852/14, CBOSA.
• Postanowienie WSA w Gdańsku z dnia 17 marca 2009 r., I SA/Gd 933/08, CBOSA.
• Postanowienie WSA w Kielcach z dnia 5 października 2007 r., II SA/Ke 497/07, CBOSA.
• Postanowienie WSA w Łodzi z dnia 18 września 2008 r., III SA/Łd 418/08.
• Postanowienie WSA w Łodzi z dnia 7 września 2005 r., III SA/Łd 482/05, CBOSA.
• Postanowienie WSA w Opolu z dnia 17 stycznia 2013 r., II SA/Op 560/12, CBOSA.
• Postanowienie WSA w Poznaniu z dnia 7 września 2010 r., IV SA/Po 727/10; CBOSA.
• Postanowienie WSA w Rzeszowie z dnia 21 lutego 2008 r., II SA/Rz 649/07, CBOSA.
• Postanowienie WSA we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2008 r., III SA/Wr 570/07, CBOSA.
• Sarnecki P., Komentarz do art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2003.
• Stahl M., Glosa do postanowienia NSA OZ we Wrocławiu z 16.04.2002r., II SA/Wr 2151/00, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2003/10/134.
• Stahl M., Kmieciak Z., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w świetle orzecznictwa NSA i poglądów doktryny, "Samorząd Terytorialny" 2001/1-2.
• Szewc A., Jyż G., Pławecki Z., Samorząd Gminny. Komentarz, Warszawa 2010.
• Szewc A., Legalność uchwał organów gminy (wybrane zagadnienia), "Samorząd Terytorialny" 1998/6.
• Szewczyk E., Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniu nadzorczym prowadzonym przez wojewodę oraz regionalną izbę obrachunkową, "Studia Lubuskie" 2012/VIII.
• Tarno J. P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012.
• Tarno J. P., Sieniuć M., Sulimierski J., Wyporska J., Samorząd terytorialny w Polsce, Warszawa 2002.
• Trociuk S., Samorząd województwa. Status prawny, organy, kompetencje, mienie, finanse, Warszawa 1999.
• Uchwała TK z dnia 14 września 1994 r., W 5/94, Dz. U. 1994, nr 109, poz. 527.
• Uchwała TK z dnia 5 października 1994 r., W 1/94, OTK 1994/2/47.
• Ura E. i Ura E., Prawo administracyjne, Warszawa 2009.
• Ustawa z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. nr 74, poz. 368 ze zm.).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 1960, nr 30, poz. 168 ze zm.).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).
• Ustawa z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 1992 r., nr 85, poz. 428 ze zm.).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 594).
• Wierzbowski M. (red.), Prawo administracyjne, Warszawa 2009.
• Woś T. (red.), Knysiak-Molczyk H., Romańska M., Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 2010.
• Woś T., "Nowa" regulacja postępowania sądowoadministracyjnego w sprawach z zakresu samorządu terytorialnego, "Samorząd Terytorialny" 2007/1-2.
• Wyrok NSA z dnia 10 grudnia 2010 r., II FSK 1803/09, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 12 listopada 1998 r., II SA/Wr 1516/98, OSP 1999/9/165.
• Wyrok NSA z dnia 15 listopada 2001 r., II SA/Wr 2250/01, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 17 marca 2011 r., I OSK 718/10, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 18 kwietnia 2000 r., III SA 397/00, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 18 września 1990 r., SA/Wr 849/90, ONSA 1990/4, poz. 2.
• Wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 1999 r., II SA/Wr 606/98, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 20 maja 2011 r., I OSK 1036/10, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 20 sierpnia 2008 r., I FSK 980/07, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 27 października 2011 r., I OSK 1880/10, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 27 stycznia 1995 r., SA/Rz 58/94, OSS 1998/3/79.
• Wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2010 r., I OSK 1155/09, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 29 kwietnia 2010 r., I OSK 918/09, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 29 listopada 2006 r., I OSK 1287/06, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 31 marca 1992 r., SA/Wr 628/82, ONSA 1992/2/42.
• Wyrok NSA z dnia 7 lipca 2010 r., I OSK 1191/09, CBOSA.
• Wyrok TK z dnia 10 stycznia 2005 r., K 31/03, OTK-A 2005/1/1.
• Wyrok TK z dnia 27 maja 2008 r. SK 57/06, OTK-A 2008/4/63
• Wyrok TK z dnia 7 stycznia 1992 r., K 8/91, OTK 1992/1/5.
• Wyrok TK z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99, "OTK ZU" 2000/5/143.
• Wyrok WSA w Krakowie z dnia 4 listopada 2011r., I SA/Kr 1336/11, CBOSA.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2010 r., VII SA/Wa 1509/10, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 14 września 2004 r., II SA/Wr 2643/03, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 20 stycznia 2016 r., II SA/Wr 768/15, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 21 kwietnia 2009 r., II SA/Wr 613/08, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 23 lutego 2006 r., II SA/Wr 378/04, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 28 stycznia 2005 r., II SA/Wr 163/02, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 30 grudnia 2014 r., II SA/Wr 712/14, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 6 marca 2007 r., II SA/Wr 746/06, CBOSA.
• Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 9 grudnia 2005 r., II SA/Wr 2526/03, CBOSA.
• Wyrzykowski M., Zasada demokratycznego państwa prawa, [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, (red.) W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• Zieliński A., Postępowanie przed NSA w świetle "prawa do sprawiedliwego procesu sądowego", "Państwo i Prawo" 1992/7.
• Zieliński A., Prawo do sądu a struktura sądownictwa, "Państwo i Prawo" 2003/4.
• Zieliński A., Prawo do sądu i organizacja władzy sądowniczej [w:] Księga XX-lecia Orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, (red.) M. Zubik, Warszawa 2006.
• Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2010.
• Zimmermann J., Prawo do sądu w prawie administracyjnym, "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny", 2006/2.