Badania przystosowania pracowników do środowiska pracy za pomocą wskaźnika konsolidującego cech ukrytych

• Autorzy: Dorota Molek-Winiarska , Anna Zięba

Warianty tytułu

The Application of the Latent Trait Index in the Study of Work Adjustment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przystosowanie człowieka do środowiska pracy wpływa na szereg zjawisk psychospołecznych, organizacyjnych i ekonomicznych. Trwają badania nad aplikacyjnością tej koncepcji oraz doskonaleniem metod badawczych. W niniejszym opracowaniu dokonano analizy cech warunkujących przystosowanie do środowiska pracy poprzez wykorzystanie metody, pozwalającej na konsolidację danych pochodzących z kilku kwestionariuszy. Dzięki zastosowaniu specjalnie zbudowanego wskaźnika cech ukrytych przy wykorzystaniu modelu GRM (Graded Response Model) porównano wyniki 419 badanych z ustalonym wzorcem optymalnego przystosowania do pracy. Stworzono ranking pracowników. Wskazano również możliwości aplikacyjne badania poprzez opis sposobu wdrożenia wyników w procesie tworzenia strategii ZZL w organizacji. (abstrakt oryginalny)

EN

Work adjustment (WA) is a variable that influences a great variety of psychological, social, organizational, and economic parameters. Research on the applicability of this concept as well as the improvement of the methodology is ongoing. This paper undertakes analyses of qualities prerequisite to work adjustment using a method allowing the consolidation of data derived from several questionnaires. Thanks to the application of a specially formulated latent trait index, based on the Graded Response Model (GRM), a comparison of results from 419 respondents with the optimal WA pattern was made. An employee ranking was established. Also indicated was the potential for implementing these results in developing a HRM strategy in an organization. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Praca; Środowisko pracy; Pracownicy w organizacji; Stres zawodowy; Zarządzanie zasobami ludzkimi

EN

Labour; Working environment; Employees in the organization; Occupational stress; Human Resources Management (HRM)

• Czasopismo: Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 2
• Strony: 148--163

Twórcy

autor

Dorota Molek-Winiarska

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Anna Zięba

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Ayala R. J. (2009), The Theory and Practice of Item Response Theory, New York, Springer.
• Bakker A. B., Demerouti E. (2007), The Job Demands-Resources model: State of the art, Journal of Managerial Psychology, nr 22.
• Bayl-Smith P. H., Griffin B. (2015), Measuring work styles: Towards an understanding of the dynamic components of the theory of work adjustment, Journal of Vocational Behavior, nr 90.
• Biela A., red. (1990), Stres w pracy zawodowej. Wybrane zagadnienia, Lublin, Wydawnictwo KUL.
• Chuang A., Shen Ch., Judge T. A. (2016), Development of a Multidimensional Instrument of Person-Environment Fit: The Perceived Person-Environment Fit Scale (PPEFS), Applied Psychology: An International Review, vol. 65 nr 1.
• Cooper C., Liukkonen P., Cartwright S. (1996), Stress prevention in the workplace, European Foundation for Improvement of Living and Working Conditions, Dublin.
• Cooper C. L., Payne R. (1987), Stres w pracy, Warszawa, PWN.
• Cooper C. L., Williams S. (1998), Measuring Occupational Stress: Development of the Pressure management Indicator, Journal of Occupational Health Psychology, nr 3-4.
• Cox T., Griffiths A., Barlowe C., Randall R., Thomson L., Rial-González E. (2000), Organizational Interventions for work stress. A risk management approach, Report for Health and Safety Executive, Institute of Work, Health & Organisations, Nottingham.
• Dawis R. V., England G. W., Lofquist L. H. (1964), A Theory of Work Adjustment, Minnesota studies in vocational rehabilitation: XV, University of Minnesota.
• Dawis R. V., Lofquist L. H. (1984), A psychological theory of work adjustment, Minneapolis, University of Minnesota Press.
• Demerouti E., Bakker A.B., Nachreiner F., Schaufeli W. B. (2001), The job demands-resources model of burnout, Journal of Applied Psychology, nr 86.
• Doef M. van der, Maes S. (1999), The Job Demand-Control(-Support) Model and psychological well-being: a review of 20 years of empirical research, Work & Stress, vol. 13, nr 2.
• Edwards J. R. (1991), Person-job fit: A conceptual integration, literature review, and methodological critique, w Cooper C. L., Robertson I. T. (red.), International review of industrial and organizational psychology, New York, Wiley.
• Gergen K. J. (1994), Realities and Relationships, Soundings in Social Constructionism, Cambridge, MA, Harvard University Press.
• Gershon R. C., Lai J. S., Bode R., Choi S., Moy C., Bleck T., Miller D., Peterman A., Cella D. (2012), Neuro-QOL: quality of life item banks for adults with neurological disorders: item development and calibrations based upon clinical and general population testing, Quality of Life Research, nr 21.
• Harrison R. van (1987), Indywidualno-środowiskowe dopasowanie a stres w pracy, w Cooper C. L., Payne R. (red.), Stres w pracy, Warszawa, PWN.
• Hesketh B., Griffin B., (2005), Work Adjustment, w Walsh W. B., Savickas M. L. (red.), Handbook of Vocational Psychology, wyd. 3, Hillsdale, NJ, Lawrence Erlbaum.
• Holland J. L. (1959), A theory of vocational choice, Journal of Counselling Psychology, nr 6.
• Karasek R., Brisson C., Kawakami N. (1998), The Job Content Questionnaire (JCQ): an instrument for internationally comparative assessments of psychosocial job characteristics, Journal of Occupational Health Psychology, nr 4.
• Karasek R. (1979), Job demands, job decision latitude and mental strain: Implications for job redesign, Administrative Science Quarterly, nr 24.
• Kristof A. L. (1996), Person-organization fit: An integrative review of its conceptualizations, measurement, and implications, Personnel Psychology, nr 49.
• Lazarus R. S., Folkman S. (1984), Stress, appraisal and coping, New York, Springer.
• Ludwiczyński A. (2014), Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji, Warszawa, PWN.
• Molek-Winiarska D. (2015), Programy promocji zdrowia zawodowego w wybranych instytucjach państwowych, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 3-4 (104-105).
• Molek-Winiarska D. (2015), Źródła stresu zawodowego wśród pracowników sektora wydobywczego, Nauki o Zarządzaniu, Wydawnictwo UE we Wrocławiu, nr 2 (23).
• Molek-Winiarska D., Zięba A. (2016), Evaluation of Psychological Content of Work Using the Graded Response Model (GRM), w Stefko R., Frankovsky M., Fedorko R. (red.), Management 2016. International Business and Management, Domestic Particularities and Emerging Markets in the Light of Research, Prešov, Bookman s.r.o. for Faculty of Management, University of Prešov.
• Ogińska-Bulik N. (2006), Stres zawodowy w zawodach usług społecznych, Warszawa, Difin.
• Rizopoulos D. (2006), An R Package for Latent Variable Modeling and Item Response Theory Analyses, Journal of Statistical Software, nr 175.
• Robertson I. T., Cooper C. L., Wiliams J. (1990), The validity of the occupational stress indicator, Work & Stress, vol. 4, nr 1.
• Rounds J. B., Dawis R. V., Lofquist L. H. (1987), Measurement of person-environment fit and prediction of satisfaction in the Theory of Work Adjustment, Journal of Vocational Behavior, nr 31.
• Samejima F. (1997), Graded Response Model, w van der Linden W. J., Hambleton R.K. (red.), Handbook of modern item response theory, New York, Springer.
• Schabracq M. J., Winnubst J. A., Cooper C. L. (2003), Work & Health Psychology, West Sussex, Wiley.
• Scott S. G., Kowalski K. B. (2011), Self-construction, work adjustment and thriving at work, International Journal of Management Development, vol. 1, nr 1.
• Stor M. (2014), Rekonceptualizacja strategicznego międzynarodowego ZZL w dążeniu do trwałej przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa międzynarodowego, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 6 (101).
• Strużyna J., Bartoszewicz M. (2013), Spójność narzędzi ocen okresowych i założeń polityki personalnej. Tekto Productions, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 5 (94).
• Tinsley H. E. A. (2000), The Congruence Myth: An Analysis of the Efficacy of the Person-Environment Fit Model, Journal of Vocational Behavior, nr 56.
• Widerszal-Bazyl M. (2001), Podręcznik do testu Stres w Pracy: Polska adaptacja skróconej wersji Occupational Stress Indicator - OSI-2, Warszawa, CIOP.
• Widerszal-Bazyl M. (2017), Stres psychospołeczny w pracy - pojęcie, źródła i konsekwencje, różnice indywidualne, prewencja, dostęp 15 stycznia 2017, < http://nop.ciop.pl/m5-3/m5-3_3.htm >.
• Wilson M., de Boeck P. (2004), Explanatory Item Response Models, New York, Springer-Verlag.
• Xianhua Z., Rui M., Xiaoling G., Yanhong L., Yanbo Z. (2012), Application of IRT Graded Response Model in Coronary Heart Disease PRO Scale, Chinese Journal of Health Statistics, nr 5.
• Żołnierczyk-Zreda D., Bedyńska S. (2014), Psychometric properties of the Polish version of Karasek's Job Content Questionnaire, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, vol. 20, nr 4.