PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2016 | nr 4 (196) | 437--457
Tytuł artykułu

Pathogenesis of the Polish Public Sphere : The Intelligentsia and Popular Unrest during and after the 1905 Revolution

Warianty tytułu
Języki publikacji
EN
Abstrakty
EN
In this paper we analyze the nascent years of the Polish public sphere during the years before and after the 1905 Revolution. We assert that it was a moment of clash between, on the one hand, the intelligentsia and its de facto bourgeois vision of politics, and on the other a rising proletarian counter-public. The popular unrest initiated a massive upsurge of workers into the process of mass politics. As we argue, this situation shocked the elites, attached to their utopian vision of the Polish people, "enlightened" from above by the intelligentsia.
Consequently, their reaction was ambivalent, if not reluctant. The intelligentsia's attitude was growingly tainted with a conservative fear of the masses, which inhibited the development of plebeian constituencies and forms of political articulation. This posed a cornerstone for the future layering of the public sphere, leading to what we call its pathogenesis. It produced outcomes lasting for years, as well as a general contempt towards democratic demands resulting in the impossibility of collective bargaining about popular economic interests. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
437--457
Opis fizyczny
Twórcy
  • University of Łódź
  • Central European University, Budapest
Bibliografia
  • Ajnenkiel, E. 1964. Czerwona Lutnia: Pieśni Robotnicze. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
  • Althusser, L. 2006. Philosophy of the Encounter: Later Writings, 1978-87. Edited by Olivier Corpet. Translated by Francois Matheron. London; New York: Verso.
  • Aminzade, R. 1993. Ballots and Barricades: Class Formation and Republican Politics in France, 1830-1871. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
  • Arendt, H. 2014. On Revolution. New York: Penguin Books.
  • Arndt, A. 2007. Intellektuelle in Der Opposition: Diskurse Zur Zivilgesellschaft in Der Volksrepublik Polen. Frankfurt a. M.: Campus.
  • Balibar, E., Stolze, T. and Giancottii, E. 1989. Spinoza, the Anti-Orwell: The Fear of the Masses, Rethinking Marxism 2(3): 104-39. doi: 10.1080/08935698908657878.
  • Blobaum, R. 1984. Feliks Dzierzyński and the SDKPiL: A Study of the Origins of Polish Communism. East European Monographs, no. 154. New York: Boulder: East European Monographs; Distributed by Columbia University Press.
  • Blobaum, R. 1988. The Revolution of 1905-1907 and the Crisis of Polish Catholicism. Slavic Review 47(4): 667-86.
  • Blobaum, R. 1995. Rewolucja: Russian Poland, 1904-1907. Ithaca: Cornell University Press.
  • Blobaum, R. 2001. The Politics of Antisemitism in Fin-de-Siecle Warsaw, The Journal of Modern History 73(2): 275-306.
  • Bończa-Tomaszewski, N. 2001. Demokratyczna geneza nacjonalizmu: intelektualne korzenie ruchu narodowo-demokratycznego. Warszawa: S.K. Fronda.
  • Bradley, J. 2002. Subjects into Citizens: Societies, Civil Society, and Autocracy in Tsarist Russia, American Historical Review 107(4): 1094-1123.
  • Bradley, J. 2009. Voluntary Associations in Tsarist Russia: Science, Patriotism, and Civil Society. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
  • Calhoun, C. J. (ed.). 1992. Habermas and the Public Sphere. Cambridge, Mass: MIT Press.
  • Calhoun, C. J. (ed.). 2012. The Roots of Radicalism: Tradition, the Public Sphere, and Early Nineteenth-Century Social Movements. Chicago; London: University of Chicago Press.
  • Chwalba, A. 1992. Sacrum i rewolucja: socjalisci polscy wobec praktyk i symboli religijnych, 1870-1918. Kraków: Universitas.
  • Crago, L. 2000. The 'Polishness' of Production: Factory Politics and the Reinvention of Working-Class National and Political Identities in Russian Poland's Textile Industry, 1880-1910, Slavic Review 59(1): 16-41.
  • Cywiński, B. 2010. Rodowody niepokornych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Czapliński, P. 2011. Resztki nowoczesności: dwa studia o literaturze i życiu. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  • Czepulis-Rastenis, R. 1973. "Klassa Umysłowa". Inteligencja Królestwa Polskiego 1832-1862. Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Dunn. E. C. 2004. Privatizing Poland: Baby Food, Big Business, and the Remaking of Labor. Culture and Society after Socialism. Ithaca: Cornell University Press.
  • Eley, G. 1992. Nations, Publics, and Political Cultures: Placing Habermas in the Nineteenth Century, in: C. J. Calhoun (ed.), Habermas and the Public Sphere! Studies in Contemporary German Social Thought. Cambridge, Mass: MIT Press.
  • Fountain, A. M. 1980. Roman Dmowski, Party, Tactics, Ideology, 1895-1907. East European Monographs, no. 60. New York: Boulder: East European Monographs: distributed by Columbia University Press.
  • Fraser, N. 1990. Rethinking the Public Sphere: A Contribution to the Critique of Actually Existing Democracy, Social Text, no. 25/26: 56. doi: 10.2307/466240.
  • Freeden, M. 2013. The Political Theory of Political Thinking: The Anatomy of a Practice. 1st ed. Oxford: Oxford University Press.
  • Frykman, J. and Löfgren. O. 1987. Culture Builders: A Historical Anthropology of Middle-Class Life. Translated by Alan Crozier. New Brunswick: Rutgers University Press.
  • Gawin, D. 2013. Wielki zwrot: ewolucja lewicy i odrodzenie idei społeczeństwa obywatelskiego 1956-1976.
  • Goode, L. 2005. Jürgen Habermas: Democracy and the Public Sphere. Modern European Thinkers. London; Ann Arbor, MI: Pluto Press.
  • Habermas, J. 1989. The Structural Transformation of the Public Sphere: An Inquiry into a Category of Bourgeois Society. Translated by Thomas Burger and Frederick G. Lawrence. Cambridge, Mass.: MIT Press.
  • Harcave, S. 1964. First Blood: The Russian Revolution of 1905. London; New York: Macmillan.
  • Hauser, G. A. 1998. Vernacular Dialogue and the Rhetoricality of Public Opinion, Communication Monographs 65(2): 83-107. doi: 10.1080/03637759809376439.
  • Hill. M. and Montag, W. (eds.). 2000. Masses, Classes and the Public Sphere. London; New York, N. Y: Verso.
  • Hoffmann, S.-L. 2006. Civil Society, 1750-1914. Studies in European History. Houndmills, Basingstoke, Hampshire; New York: Palgrave Macmillan.
  • Hofmann, A. R., and Wendland, A. V. 2002. Auf der Suche nach einem neuen Konzept in der Geschichte Ostmitteleuropas, in: Stadt und Öffentlichkeit in Ostmitteleuropa 1900-1939: Beitrage zur Entstehung moderner Urbanität zwischen Berlin, Charkiv, Tallinn und Triest. Forschungen zur Geschichte und Kultur des östlichen Mitteleuropa, Bd. 14. Stuttgart: Steiner.
  • Hoggart, R. 2009. The Uses of Literacy: Aspects of Working-Class Life. London: Penguin.
  • Iwańska, M. 2010. W poszukiwaniu inteligenckiej tożsamości w XIX wieku. Przykład łódzki, in: Historia - Mentalność - Tożsamość. Studia Z Historii, Historii Historiografii I Metodologii Historii: 261-73. Poznań: Instytut Historii UAM.
  • Janowski, M. 2004. Polish Liberal Thought before 1918. Budapest; New York: Central European University Press.
  • Jaszczuk, A. 1986. Spór Pozytywistów Z Konserwatystami O Przyszłość Polski 1870-1903. Wyd. 1. Polska XIX i XX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk.
  • Jaszczuk, A. 1999. Liberalna Atlantyda. Główne Nurty Liberalizmu Polskiego 1870-1939 r. Warszawa: Nakładem autora.
  • Jedlicki, J. 1999. A Suburb of Europe. Nineteenth-Century Polish Approaches to Western Civilization. Budapest: Central European University Press.
  • Jedlicki, J. 2000. Świat zwyrodniały: lęki i wyroki krytyków nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
  • Jezierski, A. 1982. Problemy wzrostu gospodarczego Polski w XIX wieku, in: Polska XIX wieku. Państwo społeczeństwo kultura: 93-120. Warszawa: Wiedza Powszechna.
  • Jonsson, S. 2013. Crowds and Democracy: The Idea and Image of the Masses from Revolution to Fascism. Columbia Themes in Philosophy, Social Criticism, and the Arts. New York: Columbia University Press.
  • Kaczyńska, E. 1983. Tłum i margines społeczny w wydarzeniach rewolucyjnych (Królestwo Polskie 1904-1907), Dzieje Najnowsze 15(1-2): 221-30.
  • Karwacki, W. L. 1975. Łódź w latach rewolucji 1905-1907. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
  • Kita, J. 2013. Dwór po powstaniu. Zmierzch dominacji ziemiaństwa, Powstanie styczniowe 1863. Klęska i chwała, Pomocnik Historyczny. Dodatek do Polityki: 72-75.
  • Kmiecik, Z. 1980. Prasa polska w rewolucji 1905-1907. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Nauk.
  • Kocka, J. 1993. Bourgeois Society in Nineteenth-Century Europe. Oxford: Oxford u.a.: Berg.
  • Kocka, J. 2015. Arbeiterleben Und Arbeiterkultur: Die Entstehung Einer Sozialen Klasse. Bonn: Bonn: Dietz.
  • Kocka, J., and Muller-Luckner, E. 1986. Arbeiter und Bürger im 19. Jahrhundert: Varianten ihres Verhalt- nisses im europaischen Vergleich. München: Oldenbourg.
  • Kopczyńska-Jaworska, B. 1993. Miasto i miejskość w systemie wartości Polaków, in: Miasto i kultura polska doby przemysłowej: Wartości, edited by H. Bugajska and H. Imbs. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Koselleck, R. 1988. Critique and Crisis: Enlightenment and the Pathogenesis of Modern Society. 1st MIT Press ed. Studies in Contemporary German Social Thought. Cambridge, Mass: MIT Press.
  • Kozłowski, J. 1977. Śpiewy Proletariatu Polskiego. Z Prac Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Warszawa: Wydaw. Muzyczne.
  • Krajewska, J. 1979. Czytelnictwo wśród robotników w Królestwie Polskim, 1870-1914. Wyd. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Krzywiec, G. 2009. The Polish Intelligentsia in the Face of the 'Jewish Question' (1905-1914), Acta Poloniae Historica, no. 100: 133-69.
  • Krzywiec, G. 2013. Z taką rewolucją musimy walczyć na noże: rewolucja 1905 roku z perspektywy polskiej prawicy, in: Rewolucja 1905. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  • Kurczewska, J. 1998. Inteligencja, Encyklopedia Socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.
  • Lewalski, K. 2005. Kościół katolicki wobec społeczno-politycznej rzeczywistości lat 1905-1907, in: Rewolucja 1905-1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, edited by M. Przeniosło; S. Wiech; and B. Szabat. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, pp. 83-108.
  • Łojek, J., Myśliński, J., and Władyka, W. 1988a. Dzieje Prasy Polskiej. Warszawa: Interpress.
  • Łojek, J., Myśliński, J., and Władyka, W. 1988a. 1988b. Dzieje prasy polskiej. Warszawa: Interpress.
  • Lottes, G. 1979. Politische Aufklärung Und Plebejisches Publikum: Zur Theorie U. Praxis D. Engl. Radikalis- mus Im Spaten 18. Jh. Ancien Regime, Aufklarung Und Revolution, Bd. 1. München-Wien: Oldenbourg.
  • Małowist, M. 2010. Western Europe, Eastern Europe and World Development, 13th-18th Centuries: Collection of Essays of Marian Małowist. Edited by J. Batou and H. Szlajfer. Studies in Critical Social Sciences, v. 16. Leiden; Boston: Brill.
  • Marzec, W. 2012. Proletariacka biografia i dzielenie postrzegalnego. Rozmywanie granic klasowych w okresie rewolucji 1905 roku, Folia Sociologica 41: 177-93.
  • Marzec, W. 2013. Chodziło o to, aby lepiej było żyć na świecie takim bitym i kopanym biedakom, jak my...: emancypacje 1905 roku, in: Rewolucja 1905. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  • Marzec, W. 2014. Modernizacja mas. Moment polityczny i dyskurs endecji w okresie rewolucji 1905-1907, Praktyka Teoretyczna 3.
  • Marzec, W. 2015. What Bears Witness of the Failed Revolution? The Rise of Political Antisemitism during the 1905-1907 Revolution in the Kingdom of Poland, Eastern European Politics and Societies.
  • Marzec, Wiktor, and Zysiak, Agata. 2016. 'Journalists Discovered Łódź like Columbus.' Orientalizing Capitalism in the Late Nineteenth and Early Twentieth Century Polish Modernization Debates. Canadian-American Slavic Studies.
  • Mehring, R. 2006. Begriffssoziologie, Begriffsgeschichte, Begriffspolitik. Zur Form der Ideengeschichtsschreibung nach Carl Schmitt und Reinhart Koselleck, in: Politische Ideengeschichte im 20. Jahrhundert Konzepte und Kritik, edited by H. Bluhm and J. Gebhardt. Baden-Baden: Nomos.
  • Mencwel, A. 2009. Etos Lewicy. Esej O Narodzinach Kulturalizmu Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  • Micińska, M. 2005. "Wieść z dna polskiego piekła". Problem oskarżeń o zdradę narodową w okresie rewolucji 1905-1907 roku, in: Rewolucja 1905-1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, edited by M. Przeniosło, S. Wiech, and B. Szabat. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
  • Micińska, M. 2008. Inteligencja Na Rozdrożach 1864-1918. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
  • Mogilnicki, A. 2008. Wspomnienia. Warszawa: Barbara Izdebska.
  • Monasterska, T. 1973. Narodowy Związek Robotniczy, 1905-1920. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Myśliński, J. 1982. Polska prasa socjalistyczna w okresie zaborów. Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Negt, O., and Kluge, A. 1993. Public Sphere and Experience: Toward an Analysis of the Bourgeois and Proletarian Public Sphere. Theory and History of Literature, v. 85. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • Nietyksza, M. 1986. Rozwój miast i aglomeracji miejsko-przemysłowych w Królestwie Polskim: 1865-1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Olsen, N. 2011. Carl Schmitt, Reinhart Koselleck and the Foundations of History and Politics, History of European Ideas 37(2): 197-208. doi: 10.1016/j.histeuroideas.2010.11.012.
  • Ost, D. 2005. The Defeat of Solidarity: Anger and Politics in Postcommunist Europe. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press.
  • Pankakoski, T. 2010. Conflict, Context, Concreteness: Koselleck and Schmitt on Concepts, Political Theory 38(6): 749-79. doi: 10.1177/0090591710378572.
  • Pobłocki. K. 2010. The Cunning Of Class: Urbanization Of Inequality In Post-War Poland. Budapest. http://etnologia.amu.edu.pl/go.live.php/PL-H648/dr-kacper-poblocki.html.
  • Porter, B. 1996. The Social Nation and Its Futures: English Liberalism and Polish Nationalism in Late Nineteenth-Century Warsaw, American Historical Review 101(5): 1470-92.
  • Porter, B. 1999. Democracy and Discipline in Late Nineteenth-Century Poland, The Journal of Modern History 71(2): 346-93.
  • Porter, B. 2000. When Nationalism Began to Hate: Imagining Modern Politics in Nineteenth Century Poland. New York: Oxford University Press
  • Porter, B. 2013. Making a Space for Anti-Semitism: The Catholic Hierarchy and the Jews in the Early 1900s, Polin 16:415-29.
  • Radlak. B. 1979. Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy w latach 1893-1904. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Rancière, J. 1989. The Nights of Labor: The Workers' Dream in Nineteenth-Century France. Philadelphia: Temple University Press.
  • Rancière, J. 2007. On the Shores of Politics. Radical Thinkers 21. London: Verso.
  • Rancière, J. 2014. Hatred of Democracy. Translated by Steve, Corcoran.
  • Rozwój. 1907. Wywiad u M. Poznańskiego.
  • Samuś, P. 1984. Dzieje SDKPiL w Łodzi 1893-1918. Łódź. Wydawnictwo Łódzkie.
  • Samuś, P. 2013. Wasza kartka wyborcza jest silniejsza niż karabin, niż armata...: z dziejów kultury politycznej na ziemiach polskich pod zaborami. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  • Sassen, S. 2008. Territory, Authority, Rights from Medieval to Global Assemblages. Princeton, N.J.: Woodstock: Princeton University Press.
  • Sdvizkov, D. 2011. Epoka inteligencji. Historia porównawcza warstwy wykształconej w Europie. Warszawa: Neriton.
  • Sewell, W. 1980. Work and Revolution in France: The Language of Labor from the Old Regime to 1848. Cambridge; New York: Cambridge University Press.
  • Śmiechowski, K. 2012. Z perspektywy stolicy. Łódź okiem warszawskich tygodników społeczno-kulturalnych (1881-1905). Łódź: Ibidem.
  • Śmiechowski, K. 2013. Rewolucja i Prasa. Przypadek "Gońca Łódzkiego", in: Rewolucja 1905. Przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, pp. 354-78.
  • Śmiechowski, K. 2014. Łódzka Wizja Postępu. Oblicze Społeczno-Ideowe "Gońca Łódzkiego"Kuriera Łódzkiego" i "Nowego Kuriera Łódzkiego " w Latach 1898-1914. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
  • Śmiechowski, K. 2015. Hierarchia Czy Demokracja? Wizja Stosunków Społecznych W Miastach Królestwa Polskiego (na podstawie dyskusji o samorządzie miejskich w trakcie rewolucji 1905 roku). Studia Z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX w. 14: 103-20.
  • Sowa, J. 2011. Fantomowe ciało króla: peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas".
  • Stegner, T. 1990. Liberałowie Królestwa Polskiego 1904-1915. Gdańsk: Nakładem autora.
  • Stegner, T. 2005. Rewolucja w opinii środowisk liberalnych Królestwa Polskiego 1905-1907, in: Rewolucja 1905-1907 w Królestwie Polskim i w Rosji. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, pp. 21-43.
  • Steinberg, M. W. 1999. Fighting Words: Working-Class Formation, Collective Action, and Discourse in Early Nineteenth-Century England. Ithaca, N.Y: Cornell University Press.
  • Światło, A. 1981. Oświata a polski ruch robotniczy 1876-1939. Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Tazbir, J. 1978. Kultura szlachecka w Polsce: rozkwit, upadek, relikty. Biblioteka wiedzy współczesnej Omega. Warszawa: Wiedza Powszechna.
  • Thompson. E. P. 1963. The Making of the English Working Class. Vintage Giant. New York: Vintage Books.
  • Tilly, Ch. 1995. Popular Contention in Great Britain, 1758-1834. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
  • Tomicki. J. 1983. Polska Partia Socjalistyczna, 1892-1948. Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Ury, S. 2012. Barricades and Banners: The Revolution of 1905 and the Transformation of Warsaw Jewry. Stanford University Press.
  • Walicki, A. 2006. Polish Conceptions of the Intelligentsia and Its Calling. Department of East and Central European Studies.
  • Weberski, H. 1905. Sen i przebudzenie, Goniec Łódzki 67.
  • Weeks, T. R. 1995. Polish 'progressive Antisemitism', 1905-1914, East European Jewish Affairs 25(2): 49-68.
  • Weiss, T. 1966. Przełom antypozytywistyczny w Polsce w Latach 1880-1890. Przemiany postaw światopoglądowych i teorii artystycznych. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Zahorska, M. 1978. Spór o inteligencję w polskiej myśli społecznej do I wojny światowej, in: Inteligencja Polska XIX i XX w., edited by R. Czepulis-Rastenis. Warszawa: PWN, vol. 1, pp. 179-216.
  • Zakrzewski. B. 1982. Sztandar i krew: studia monograficzne o najgłośniejszych pieśniach Wielkiego Proletariatu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Zaleska, I. 2014. Kościół a Narodowa Demokracja w Królestwie Polskim do wybuchu I wojny światowej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo "DiG."
  • Żarnowska, A. 1965. Geneza rozłamu w Polskiej Partii Socjalistycznej, 1904-1906. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Żarnowska, A. 1974. Klasa Robotnicza Królestwa Polskiego 1870-1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Żarnowska, A. 2004. Próby kształtowania autowizerunku w wielkomiejskiej opinii publicznej. Przedsiębiorcy Warszawy i Łodzi na przełomie XIX i XX w., Przegląd Historyczny XCV: 195-211.
  • Żarnowska, A., and Wolsza, S. (eds.). 1993. Społeczeństwo i polityka: dorastanie do demokracji: kultura polityczna w Królestwie Polskim na początku XX wieku. Warszawa: DiG.
  • Zarycki, T. 2008. Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i Rosji. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  • Żurawicka, J. 1978. Inteligencja warszawska w końcu XIX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Zysiak, A. 2014. The Desire for Fullness. The Fantasmatic Logic of Modernization Discourses at the Turn of the 19th and 20th Century in Łódź, Praktyka Teoretyczna 3(13). doi: 10.14746/pt.2014.3.3.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171484534

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.