Produkcja w rolnictwie w kontekście ochrony środowiska

• Autorzy: Justyna Góral , Włodzimierz Rembisz

Warianty tytułu

Production in Agriculture in the Context of Environmental Protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem pracy było pokazanie konieczności wkomponowania aspektów środowiskowych do teorii produkcji w rolnictwie i pomiaru produktywności. Opracowanie ma charakter metodyczny i przeglądowy. Odnosi się do jednego z problemów współczesnej ekonomii - dylematu pomiędzy skalą gospodarowania zasobami środowiska a efektywnością alokacyjną w gospodarowaniu środowiskiem. W trosce o stan dóbr publicznych konieczny staje się wybór między industrialnym modelem rolnictwa a modelem rolnictwa społecznie zrównoważonego, przy czym ten ostatni staje się modelem wzorcowym. Autorzy przybliżyli zagadnienie produkcji integrowanej oraz zrównoważonej intensyfikacji. W pracy omówiono też nowsze podejście do dotychczasowych miar produktywności gospodarstw rolnych. Przedstawiono indeks produktywności uwzględniający aspekty środowiskowe (tzw. Environmentally Adjusted Total Factor Productivity). Obecnie rolnictwo europejskie kształtowane przez wspólną politykę rolną najpełniej w skali globalnej realizuje koncepcję intensyfikacji i zrównoważonego rozwoju. Jednocześnie znajduje się na ścieżce rozwojowej pozwalającej na konwergencję obu tych koncepcji. Pożądane jest, aby na tę samą ścieżkę wkroczyło również rolnictwo USA i Chin. (abstrakt oryginalny)

EN

The main goal of this work was to show the necessity of implementing enviromental aspects into existing agricultural productivity theories. The authors presented the issues of integral productivity and balanced intensification. A new approach to existing measures of farm productivity was discussed as well. Productivity index including environmental aspects (so called Environmentally Adjusted Total Factor Productivity) was showed. European farming, formed by the Common Agricultural Policy, currently implements the ideas of intensification and balanced progress most effectively. At the same time, it is on the development path enabling convergence of these two ideas. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Produkcja rolna; Ochrona środowiska

EN

Agriculture; Agricultural production; Environmental protection

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2017
• Tom: 104
• Numer: z. 1
• Strony: 7--21

Twórcy

autor

Justyna Góral

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

autor

Włodzimierz Rembisz

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• Ancev Tiho, Azad Samad Md., 2015: Environmentally Adjusted Productivity and Efficiency Measurement: A New Direction for the Luenberger Productivity Indicator, Selected Paper prepared for presentation at the 2015 Agricultural & Applied Economics Association and Western Agricultural Economics Association Annual Meeting, San Francisco, July 26-28.
• ARiMR, MRiRW, 2011: Integrowana produkcja, "Biuletyn Informacyjny", nr 3-4, s. 17-18.
• ARiMR, MRiRW, 2012: Integrowana produkcja w świetle integrowanej ochrony roślin, "Biuletyn Informacyjny", nr 11, s. 19.
• Azad Samad Md., Tiho Ancev, 2014: Measuring environmental efficiency of agricultural water use: a Luenberger environmental indicator, "Journal of Environmental Management", vol. 145, s. 314-320.
• Baulcombe David, Bill Davies, Ian Crute, Jim Dunwell, Mike Gale, Jonathan Jones, Jules Pretty, William Sutherland, Camilla Toulmin, 2009: Reaping the Benefits: Science and the sustainable intensification of global agriculture, London, Royal Society.
• Buckwell Allan, Andreas Nordang Uhre, Annabelle Williams, Jana Poláková, Winfried Blum, Jasmin Schiefer, Georg Lair, Alois Heissenhuber, Peter Schieβ, Christine Krämer, Wolfgang Haber, 2014: Sustainable intensification of European agriculture, Rural Investment Support for Europe.
• Campbell Bruce M., Philip Thornton, Robert Zougmoré, Piet van Asten, Leslie Lipper, 2014: Sustainable intensification: What is its role in climate smart agriculture? "Current Opinion in Environmental Sustainability", vol. 8, s. 39-43.
• Chung Yangho, Rolf Färe, Shawna Grosskopf, 1997: Productivity and Undesirable Outputs: A Directional Distance Function Approach, "Journal of Environmental Management", vol. 51(3), s. 229-240.
• Czyżewski Andrzej, 2015: Teoriopoznawcze przesłanki rozwoju rolnictwa rodzinnego, [w] Ekonomiczne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, red. Aleksandra Chlebicka, KSOW Warszawa, s. 9-30.
• Czyżewski Andrzej, Anna Henisz-Matuszczak, 2005: Makroekonomiczne uwarunkowania rolnictwa industrialnego i społecznie zrównoważonego. Refleksje na temat sprzężeń regulacyjnych i realnych, [w] Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym red. Józef St. Zegar, Program Wieloletni 2005-2009, Monografia nr 11, IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 53-70.
• FAO, 2011a: Climate-Smart Agriculture: Smallholder Adoption and Implications for Climate Change Adaptation and Mitigation, Rome, Italy, December 2011, s. 7-18.
• FAO, 2011b: FAO-Adapt: Framework Programme on Climate Change Adaptation, Rome.
• Färe Rolf, Shawna Grosskopf, Mary Norris, Zhongyang Zhang, 1994: Productivity Growth, Technical Progress, and Efficiency Change in Industrialized Countries, "The American Economic Review", vol. 84, no. 1, s. 66-83, http://www.jstor.org/stable/2117971.
• Färe Rolf, Shawna Grosskopf, 2004: New Directions: Efficiency and Productivity, Kluwer Academic Publishers, Boston, s. 45-91.
• Färe Rolf, Shawna Grosskopf, Carl Pasurka, 2007: Environmental production functions and environmental diretional distance functions, "Energy", no. 32, s. 1055-1066.
• Franks Jeremy, 2014: Sustainable intensification: A UK perspective, "Food Policy", vol. 47, s. 71-80.
• Hoang Viet-Ngu, Timothy Coelli, 2011: Measurement of agricultural total factor productivity growth incorporating environmental factors: A nutrients balance approach, "Journal of Environmental Economics and Management", vol. 62, issue 3, s. 462-474.
• Integrowana ochrona roślin w gospodarstwie. Poradnik praktyczny - zasady ogólne, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu, 2012, Radom, s. 6-12.
• Keilbach Max, 1995: Estimating the marginal product of emission in a country, where emission output is regulated, "Environmental and Resource Economics", vol. 5, s. 305-319.
• Kim Chang Gyun, Tai-Yoo Kim, 2016: Using a directional distance function approach to value environmental services: the case of legume-based cropping systems and symbiotic nitrogen, http://www.webmeets.com/files/papers/EAERE/2016/108/Shadow%20pricing%20ES.pdf.
• Krasowicz Stanisław, 1996: Analiza i ocena gospodarstw ekologicznych, integrowanych i tradycyjnych w rejonie Polski Północno-Wschodniej na tle warunków przyrodniczych i ekonomicznych rolnictwa, Rozprawa habilitacyjna, IUNG Puławy, s. 5-39.
• Krasowicz Stanisław, 2008: Ocena możliwości zrównoważonego rozwoju gospodarstw bezinwentarzowych, [w] Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (5), red. Józef. St. Zegar, Program Wieloletni 2005-2009, nr 87, s. 11-38.
• Kremen Claire, Alastair Iles, Christopher Bacon, 2012: Diversified farming systems: an agroecological, systems-based alternative to modern industrial agriculture, "Ecology and Society", nr 17(4), s. 44.
• Kudłak Robert, 2010: Wpływ ochrony środowiska na konkurencyjność, "Gospodarka Narodowa", nr 1-2, s. 109-125.
• Kulawik Jacek, 2016: Regulacje środowiskowe i innowacje a konkurencyjność, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 1(346), s. 3-21.
• Kumar Surender, Madhu Khanna, 2009: Measurement of environmental efficiency and productivity: A cross-country analysis, "Environment and Development Economics", vol. 14, no. 4, s. 473-495.
• Kuś Jan, 1995: Systemy gospodarowania w rolnictwie. Rolnictwo integrowane, Materiały szkoleniowe nr 42, IUNG Puławy, s. 3-8.
• Kuś Jan, 1999: Efektywność różnych systemów produkcji roślinnej (konwencjonalny, integrowany i ekologiczny), "Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 37, s. 159-169.
• Kuś Jan, Jarosław Stalenga, 2006: Perspektywy rozwoju różnych systemów produkcji rolniczej w Polsce, "Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin", nr 242, s. 15-25.
• López Ramon E., 1994: The Environment as a Factor of Production: The Effects of Economic Growth and Trade Liberalization, "Journal of Environmental Economics and Management", vol. 27, s. 163-184.
• Luenberger David, 1992: Benefit functions and duality, "Journal of Mathematical Economics", nr 21, s. 461-481.
• Macpherson Alexander, Peter Principe, Elizabeth Smith, 2009: A Production Function Approach to Regional Environmental Economic Assessments, Presented at XI European Workshop on Efficiency and Productivity Analysis, Pisa, Italy, June 24-26.
• Majewski Edward, 2005: Ekonomiczne, środowiskowe i społeczne przesłanki upowszechniania systemu integrowanej produkcji w rolnictwie, [w] Integrowana produkcja drogą do żywności bezpiecznej i wysokiej jakości, Wyd. Wieś Jutra, Warszawa, s. 81-94.
• Majewski Edward, 2008: Trwały rozwój i trwałe rolnictwo: Teoria a praktyka gospodarstw rolniczych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 40-55.
• Niewęgłowska Grażyna, 2013: Alternatywne formy gospodarowania w rolnictwie wspierane w ramach WPR 2014-2020, Międzynarodowa Konferencja pt. "Nowa polityka rolna UE - kontynuacja czy rewolucja?", IERiGŻ-PIB, Jachranka, 9-11 grudnia 2013 r.
• Niewiadomski Witold, 1993: Rolnictwo jutra, Materiały konferencyjne pt. "Biotyczne środowisko uprawne a zagrożenia chorobowe roślin", ART Olsztyn, s. 9-23.
• Nurzyńska Iwona, 2015: Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej a koncepcja zrównoważonej intensyfikacji rolnictwa, "Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu", t. 17, z. 4, s. 2009-214.
• Ochrona środowiska w gospodarstwie rolnym. Poradnik dla doradcy, 2010: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu, Poznań, s. 3-50.
• OECD, 2011: Green Growth Strategy Workshop, Paris, 10-11 February 2011.
• OECD, 2014: Green growth indicators for agriculture - a preliminary assessment, OECD Green Growth Studies, OECD Publishing, s. 8-29, 10-36.
• Pawlak Karolina, 2015: Konkurencyjność zasobowa rolnictwa UE i USA, "Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego", t. 15(XXX), z. 3, s. 112-122.
• Piekut Kazimierz, Bogumiła Pawluśkiewicz, 2016: Kierunki rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w świetle wdrażania Strategii różnorodności biologicznej Unii Europejskiej do 2020 roku, [w] Prawo i polityka ochrony środowiska w doktrynie i praktyce, red. A. Barczak, A. Ogonowska, Rozprawy i Studia Uniwersytetu Szczecińskiego, t. MCVII, nr 943, s. 419-426.
• Poczta Walenty, 2015: Wspólna Polityka Rolna wobec koncepcji intensyfikacji i zrównoważonego rozwoju rolnictwa, III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015, http://kon-gres.cdr. gov.pl/images/P4_3_Poczta.pdf.
• Pruszyński Stefan, Marek Mrówczyński, Grzegorz Pruszyński, 2008: Ochrona roślin w integrowanej technologii produkcji rolniczej, "Problemy Inżynierii Rolniczej", nr 1/2008, s. 87-98.
• Rembisz Włodzimierz, 2008: Mikro- i makroekonomiczne podstawy równowagi wzrostu w sektorze rolno-spożywczym, VIZJA PRESS&IT, Warszawa, s. 157-280.
• Rezek Jon, Richard Perrin, 2004: Environmentally Adjusted Agricultural Productivity in the Great Plains, "Journal of Agricultural and Resource Economics", no. 29(2), s. 346-369.
• Shaik Saleem, Richard Perrin, 1999: The Role of Non-parametric Approach in Adjusting Productivity Measures for Environmental Impacts, Presentations, Working Papers, and Gray Literature: Agricultural Economics, Paper No. 30.
• Tyteca Daniel, 1996: On the Measurement of the Environmental Performance of Firms - a Literature Review and a Productive Efficiency Perspective, "Environmental Management", no. 46(3), s. 281-308.
• Wiszniewska Elżbieta, 2009: Weryfikacja hipotezy środowiskowej krzywej Kuznetsa na przykładzie Polski. Analiza ekonometryczna, "Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 2, s. 375-387.
• Woś Augustyn, 1992: Strategia rozwoju rolnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 19-69.
• Zegar Józef Stanisław, 2005: Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, [w] Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, red. J. St. Zegar, Program Wieloletni 2005-2009, nr 11, IERiGŻ-PIB, Warszawa s. 9-22.
• Zegar Józef Stanisław, 2007: Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju rolnictwa, "Fragmenta Agroeconomica", nr 4, s. 282-298.
• Zegar Józef Stanisław, 2014: Konkurencyjność rolnictwa zrównoważonego, [w] Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej red. A. Kowalski, M. Wigier, Program Wieloletni 2011-2014, nr 147, IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 54-75.
• Zieliński Marek, 2014: Emisja gazów cieplarnianych a efektywność funkcjonowania polskich gospodarstw specjalizujących się w produkcji roślinnej, "Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego", t. 14 (XXIX), z. 3, s. 226-236.
• Żukowska Grażyna, Magdalena Myszura, Stanisław Baran, Sylwia Wesołowska, Małgorzata Pawłowska, Łukasz Dobrowolski, 2016: Agriculture vs. Alleviating the Climate Change, "Problemy Ekorozwoju. Problems of Sustainable Development", no. 2, s. 67-74.
• Żylicz Tomasz, 2012: Hipoteza Portera, "Aura", nr 11, s. 20-21.
• http://coin.wne.uw.edu.pl/tzylicz/1211AURA.pdf.
• http://dlaklimatu.pl/rolnictwo-przyjazne-klimatowi.
• http://piorin.gov.pl/index.php?pid=1477.
• http://www.farmer.pl/produkcja-roslinna/ochrona-roslin/jakie-zmiany-czekaja-nas-w-integro-wanejprodukcji- od-2014-r,27097.html.
• http://www.konferencjasgh.pl/abstrakty2012/Antczak_Elzbieta.pdf.
• http://www.odr.pl/ekologia-i-rodowisko/ochrona-rodowiska/1579-ochrona-srodowiska-w-dzialalnosci- rolniczej, dostęp: 19.09.2016.
• http://www.oecd.org/tad/events/environmentally-adjusted-total-factor-productivity-in-agriculture.html.

Identyfikatory

DOI

10.22630/RNR.2017.104.1.1