Rola instytucji edukacyjnych w zapewnianiu włączenia społecznego: analiza przypadku Szwecji

• Autorzy: Piotr Wetoszka

Warianty tytułu

The Role of Educational Institutions in Assuring Social Inclusion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule dokonano analizy instytucji oświaty w świetle bieżących reform polityki edukacyjnej w Szwecji. Edukacji przypisuje się kluczową rolę w podnoszeniu jakości kapitału ludzkiego i zapewnianiu włączenia społecznego. Jednakże, zgodnie z tezą pojawiającą się w literaturze na temat segregacji szkolnej, instytucje i reformy edukacji równolegle sprzyjają oraz hamują proces włączenia społecznego. Czy można potwierdzić tę tezę na bazie szwedzkich doświadczeń? W toku analizy wykorzystano model oceny instytucji edukacyjnych B. Stauber i M.P. do Amorala, uwzględniający trzy kryteria: efektywność, zdolność dostosowawczą oraz uniwersalizm (zdolność zapewniania równego dostępu do edukacji). Przy kryterium efektywności uwzględniono mechanizmy efektywności kosztowej według S.J. Peters. Metodologia badawcza obejmuje krytyczne studium literatury na temat włączenia społecznego poprzez edukację oraz imigracji, w tym raportów OECD, UE oraz Narodowej Agencji Edukacji w Szwecji. Bogactwo szwedzkich instytucji oferujących dostęp do różnorodnych kursów na kilku szczeblach kształcenia może świadczyć o potencjale włączenia społecznego. Jednakże wyniki edukacyjne imigrantów w Szwecji są niewystarczające w porównaniu z tymi osiąganymi przez Szwedów oraz w relacji do rosnących kosztów finansowania edukacji. Reformy zwiększające decentralizację systemu, otwierające drogę prywatnym szkołom oraz wspierające kształcenie nauczycieli stwarzają nowe możliwości, pogłębiają jednak również segregację szkolną oraz nie rozwiązują wszystkich istniejących problemów - co doskonale widać na przykładzie niskiego prestiżu zawodu nauczyciela. Można zatem potwierdzić tezę o wyłączającym charakterze edukacji ukierunkowanej na włączenie, mając jednak na uwadze ograniczenia podjętej analizy i potrzebę jej rozbudowania na podstawie wykorzystanego schematu. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this paper is to examine educational institutions and recent education policy reforms in Sweden within the context of immigration. The education is known to have impact on enhancing the quality of human capital and social inclusion. However, as it is suggested in the literature on educational segregation, any means of inclusion are exclusive at the same time. Does this remain true in the case of Sweden? To answer this question, the analytical framework by B. Stauber and M. P. do Amoral (accompanied by S. J. Peters' criteria of cost effectiveness) has been adopted, including three axes of analysis: effectiveness, adaptability, and universalism (ability to ensure unrestrained access to education). The methodology involves a reflective study of recent works about social inclusion and immigration, including reports from OECD, UE and the Swedish National Agency for Education. The variety of institutions offering free access to differentiated courses in Sweden does reflect a potential of social inclusion. Yet, educational outcomes of foreign-born citizens are not satisfactory in comparison with those achieved by Swedes and in relation to rising costs of financing primary, secondary and upper-secondary education. The reforms introducing decentralisation and free school choice do create new possibilities but also lead to more segregation across regions and schools or leave known problems unsolved. The thesis of inclusive education being exclusive at the same time can be therefore born out but only when accepting the limitations of the undertaken study and the need for deepened analysis using the given framework. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; System edukacji; Polityka oświatowa; Reforma oświaty; Polityka migracyjna; Edukacja włączająca

EN

Education; Educational system; Educational policy; Educational system reforms; Migration policy; Inclusive education

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2017
• Numer: z. nr 51
• Strony: 219--230

Twórcy

autor

Piotr Wetoszka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Bibliografia

• Aldén L., Hammarstedt M., 2014, Integration of immigrants on the Swedish labour market - recent trends and explanations, Linnaeus University Centre for Labour Market Discrimination Studies Working Papers, No. 9/2014.
• Al-Khamisy D., 2010, Kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w powszechnym systemie oświatowym [w:] Dydaktyka specjalna w przygotowaniu uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, red. J. Głodowska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, s. 104-130.
• Belevander P., Irastorza N., 2014, CATCHING UP. The Labour Market Integration of New Immigrants in Sweden, Migration Policy Institute and International Labour Organisation.
• Björklund A. i in., 2004, Education, equality, and efficiency - An analysis of Swedish school reforms during the 1990s, IFAU - Institute for Labour Market Policy Evaluation, http://www.ifau.se/globalassets/pdf/se/2004/r04-01.pdf (dostęp: 30.08.2016 r.).
• Böhlmark A., 2008, Age at immigration and school performance: A siblings analysis using swedish register data, "Labour Economics", No. 15, s. 1366-1387.
• CEDEFOP, 2009, Vocational education and training in Sweden. Short description, Cedefop Panorama series: 180, Luksemburg, Unia Europejska.
• Do Amoral M.P., 2015, Access to Education and Inequality - Re-thinking European Union Policies in Terms of the Accessibility of Education [w:] Facing the challenges in the European Union. Re-thinking EU Education and Research for Smart and Inclusive Growth (EuInteg), red. E. Latoszek i in., Polish European Community Studies Association, Warszawa, s. 605-612.
• Działek J., 2011, Kapitał społeczny jako czynnik rozwoju gospodarczego w skali regionalnej i lokalnej w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Friedriksson P., Vlachos I., 2011, Reformer och resultat: Kommer regeringens utbildningsreformer att ha någon betydelse?, "Finanspolitiska rådet", nr 3/2011, Stockholms universitet.
• Göransson K. i in., 2011, Inclusive education in Sweden? A critical analysis, "International Journal of Inclusive Education", 15:5, s. 541-555, http://dx.doi.org/10.1080/13603110903165141.
• Guadalupe F., 2016, An equitable education system's Achilles heel? Intercultural Education in the Swedish Context [w:] Intercultural Education in the European Context. Theories, Experiences, Challenges, red. M. Catarci, M. Fiorucci, Routledge, Nowy Jork.
• Hartman S, 2007, The Development of the Swedish Educational System [w:] Education in Multicultural Societies: Turkish and Swedish Perspective, red. M. Carlson i in., Roos Tryckerier AB, Sztockholm, s. 259-267.
• Heckmann F. i in., 2008, Education and migration strategies for integrating migrant children in European schools and societies. A synthesis of research findings for policy-makers, Komisja Europejska.
• http://www.migrationsinfo.se (dostęp: 30.08.2016 r.).
• http://www.skolverket.se (dostęp: 30.08.2016 r.).
• Jönsson I. i in., 2012, Change or paradigm shift in the Swedish preschool?, "Sociologia", No. 69, s. 47-61.
• Kesälahti E. Väyrynen S., 2013, Learning from Our Neighbours: Inclusive Education in the Making, University of Lapland, Rovaniemi.
• Komisja Europejska, 2015, Education and Training Monitor 2015. Sweden, Luxemburg, http://dx.doi.org/10.2766/106756.
• Maliszewski K., 2003, On The History of Folk High Schools in Sweden [w:] M. Byczkowski i in., Folk High School - School for Life, Kashubian Folk High School, Wieżyca, s. 108-120.
• Ministry of Integration and Gender Equality Sweden, 2009, Swedish integration policy, Grafisk service, Sztockholm.
• OECD, 2015a, Education and Training Monitor 2015: Sweden, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.2766/106756.
• OECD, 2015b, Education at a glance. OECD indicators, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/eag-2015-en.
• OECD, 2015c, Education Policy Outlook 2015. MAKING REFORMS HAPPEN, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/9789264225442-en.
• OECD, 2015d, Helping immigrant students to succeed at school - and beyond, OECD Publishing.
• Olubiński A., 2013, Edukacja jako źródło ekskluzji i strat czy inkluzji i reform? [w:] T. Biernat, J.A. Malinowski, Edukacja a włączenie społeczne. Konteksty socjalne i pedagogiczne, Wydawnictwo Edukacyjne "AKAPIT" s.c., Toruń.
• One of Europe's most open borders has just been closed, 04.01.2016 r., http://www.thejournal.ie/europes-borders-open-sweden-denmark-id-2529560-Jan2016/(dostęp: 30.08.2016 r.).
• Peters S.J., 2004, Inclusive education: an EFA strategy for all children, Bank Światowy, Waszyngton.
• Pettersen S.V., Østby L., 2013, Immigrants in Norway, Sweden and Denmark, "Samfunnspeilet", nr 5, s. 73-83.
• Rabczuk W., 2002, Polityka edukacyjna Unii Europejskiej wobec imigrantów oraz mniejszości narodowych i etnicznych, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• Rabo A., 2007, Reorganising Teacher Education in Sweden: Paradoxes of "diversity" [w:] Education in Multicultural Societies: Turkish and Swedish Perspective, red. M. Carlson i in., Roos Tryckerier AB, Sztockholm, s. 35-50.
• Sahlgren G.H., 2010, Schooling for Money: Swedish Education Reform and the Role of the Profit Motive, IEA Discussion Paper, No. 33, Institute of Economic Affairs, Londyn.
• Statistics Sweden, 2008, Integration - en beskrivning av läget i Sverige, Örebro.
• Statistics Sweden, 2009, Education in Sweden 2009, Örebro.
• Skolverket, 2006, Descriptive Data on Pre-School Activities, School-Age Childcare, School and Adults Education in Sweden 2006, raport nr 283, Skolverket, Sztockholm.
• Skolverket, 2016a, Den svenska skolan för nyanlända elever. Vuxenutbildning för unga vuxna, Skolverket, Sztockholm.
• Skolverket, 2016b, PM - Elever och studieresultat i utbildning i svenska för invandrare 2015, Skolverket, Sztokholm.
• Stauber B., Amaral do M.P., 2015, Access to and Accessibility of Education: An Analytic and Conceptual Approach to a Multidimensional Issue, "European Education", No. 47, s. 11-25, http://dx.doi.org/10.1080/10564934.2015.1001254.
• Taguma M. i in., 2010, OECD Reviews of Migrant Education: Sweden, OECD.
• Wiborg S., 2010, Swedish Free Schools: Do they work?, "LLAKES Research Papers", No. 18, Centre for Learning and Life Chances in Knowledge Economies and Societies.
• Wiesbrock A., 2011, The Integration of Immigrants in Sweden: a Model for the European Union?, "International Migration", No. 49, z. 4, s. 48-66, http://dx.doi.org/10.1111/j.1468-2435.2010.00662.x.
• Zarycki T., 2009, Kapitał kulturowy - założenia i perspektywy zastosowań teorii Pierre'a Bourdieu, "Psychologia Społeczna", t. 4, z. 1-2 (10), s. 12-25.

Identyfikatory

DOI

10.15584/nsawg.2017.3.18