Projektowanie modeli biznesowych dla ekonomii cyrkularnej według podejścia design management jako strategia na przyspieszony rozwój gospodarczy i wzrost konkurencyjności regionów UE

• Autorzy: Anna Dziadkiewicz

Warianty tytułu

Design Management Approach for Circular Business Model Strategies as a Strategy for Accelerated Economic Development and Growth of Competitiveness of UE Regions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ostatnim czasie nastąpiła ewolucja designu w środowisku biznesowym, czyniąc świadome projektowanie strategicznym czynnikiem budowania przewagi konkurencyjnej. Podejście jakim jest Design Management ma na celu projektowanie produktów, usług, procesów, ale także na poziomie strategicznym - projektowanie wizji organizacji. Na rynku polskim istnieje niewiele przedsiębiorstw realizujących ten model biznesowy, jednak nie wynika to z braku chęci przedsiębiorców, lecz z niewystarczającej wiedzy i niedoboru odpowiednich narzędzi, które byłyby promowane wśród przedsiębiorców. Artykuł ma na celu omówienie założeń koncepcyjnych ekonomii cyrkularnej. Pełni także funkcje przewodnika dla projektantów i przedsiębiorców. Poprzez zaprezentowaną terminologię oraz przykłady projektowania zarówno strategii produktu, jak i modeli biznesowych odpowiada na pytanie przedsiębiorców, jak powinien być zaprojektowany produkt i model biznesowy, aby wpisywał się w koncepcję ekonomii cyrkularnej. (abstrakt oryginalny)

EN

Nowadays, the focus shift caused by the evolving role of design in business environment has leveraged design management to the rank of strategic factor of competitive edge. Approach to design management is aimed at product, service, process design as well as strategically - vision statement's design. In 21st century, circular economy solutions addressed to business is the pursuit as viewed by designers. It is not easy, because a transition within business from a linear to a circular economy is a kind of revolution for enterprises' activity. On Polish market, there are few companies which design their business models, however this is not because of a lack of willingness by entrepreneurs, but their insufficient knowledge and a shortage of useful tools, which should be promoted among entrepreneurs. This paper develops a conceptual framework of circular economy to guide designers and decision makers in the move from linear to circular strategies. The introduced terminology, a list of product design strategies and business models as well as practical examples can correspond to an entrepreneurs' question, regarding the issue, how a product and business model should be designed to move to circular economy concept. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie wzornictwem; Gospodarka zamkniętego obiegu; Modele biznesowe; Strategia produktu; Rozwój gospodarczy; Konkurencyjność regionów

EN

Design management; Circular economy; Business models; Product strategy; Economic development; Regions competitiveness

• Czasopismo: Marketing i Rynek
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 10 (CD)
• Strony: 154--169

Twórcy

autor

Anna Dziadkiewicz

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• 1. Ayres, R. i Simonis, U. (1994). Industrial Metabolism: Restructuring for Sustainable Development, Tokio: United Nations University Press.
• 2. Bakker, C. A., Wever, R., Teoh, C. i De Clercq, S. (2010). Designing cradle-to-cradle products: a reality check. International Journal of Sustainable Engineering, 3, 2-8.
• 3. Bakker, C., Den Hollander, M., van Hinte E. i Zijlstra, Y. (2004). Product that Last. Product Design for Circular Business Models, Delft: TU Delft Library.
• 4. Best, K. (2006). Design Management. Managing Design Strategy, Process and Implementation, Lausanne: AVA Publishing.
• 5. Beverland, M., Farrely, F. J. (2007). What does it mean to be a design-led?. Design Management Review, 18(4), 10-17.
• 6. Bocken, N., de Pauw, I., Bakker, C. i van der Grinten, B. (2016). Product design and business model strategies for a circular economy. Journal of Industrial and Production Engineering, 33(5), 308-320.
• 7. Bocken, N., Farracho, M., Bosworth, R. i Kemp R. (2014). The front-end of eco-innovation for eco-innovative small and medium sized companies. Journal of Engineering and Technology Management, 31, 43-57.
• 8. Bocken, N., Short, S., Rana, P. i Evans, S. (2014). A literature and practice review to develop sustainable business model archetypes. Journal of Cleaner Production, 65, 42-56.
• 9. Borja de Mozota, B. (2002). Design and Competitive Edge: a Model for Design Management Excellence in European SMEs. Design Management Journal, 2, 88-103.
• 10. Borja de Mozota, B. (2003). Design Management: using design to build brand value and corporate innovation. Nowy Jork: Allworth Press and Design Management Institute.
• 11. Boulding, K. E. (1966). The economics of the coming Spaceship Earth. W: H. Jarrett (red.), Environmental Quality in a Growing Economy: Essays from the Sixth RFF Forum, Baltimore: John Hopkins University Press.
• 12. Braungart, M., Bondesen, P., Kälin A. i Gabler, B. (2008). Specific Public Goods for Economic Development: With a Focus on Environment. W: Public Goods for Economic Development. Compendium of Background papers, Wiedeń: British Standards Institution United Nations Industrial Development Organisation.
• 13. British Standard BS 8887-2 (2009). Design for Manufacture, Assembly, Disassembly and End-of-life Processing (MADE). Part 2: Terms and Definitions, BSI.
• 14. Bruce, M., Cooper, R. i Vazquez D. (1999). Effective design management for small businesses. Design Studies, 20(3), 297-315.
• 15. Brown, T., The evolution of design thinking - Circular Design Guide, 2017: https://www.circulardesignguide.com/mindset (16.07.2017).
• 16. Chapman, J. (2005). Emotionally Durable Design; Objects, Experiences and Empathy, Londyn: Earthscan Publishing.
• 17. Chesbrough, H. (2010). Business model innovation: Opportunities and barriers, Long Range Planning, 43, 354-363.
• 18. Cooper, R., Olson, E. i Stanley, S. (2000). Managing Design Process for Competitive Advantage: A Process Approach. DMI Review, 11(4), 10-17.
• 19. de Pauw, I., Karana, E. i Kandachar, P. (2013). Cradle to cradle in product development: A case study of closed-loop design. W: A. Y. C. Nee, B. Song i S.-K. Ong (red.), Re-engineering manufacturing for sustainability, Singapur: Springer.
• 20. Doniec, A. (2011). Symbioza i parki ekoprzemysłowe, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• 21. Dziadkiewicz, A. (2015). Innowacja oparta na designie w przemyśle kreatywnym. W: Z. Wyszkowska, G. Voss (red.). Informacja w procesie zarządzania, Bydgoszcz: Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego.
• 22. Dziadkiewicz, A. i Nieżurawska, J. (2016). Architektura pozytywnych doświadczeń (User Experience Design - UxD). Założenia wstępne do projektu rozwoju zrównoważonej turystyki wellbeing w regionie południowego Bałtyku. Marketing i Rynek, 10, 117-129.
• 23. EFNMS (The European Federation of National Maintenance Societies): http://www.efnms.org/What-EFNMS-stands-for/m13l2/What-EFNMS-stands-for.html (16.07.2017).
• 24. Ellen MacArthur Foundation, Ellen MacArthur Foundation - Rethink the Future: https://www.ellenmacarthurfoundation.org/ (16.07.2017).
• 25. European Commission, Moving towards circular economy: http://ec.europa.eu/environment/circular-economy/index_en.htm, (16.07.2017).
• 26. Geng, Y., Doberstein, B. (2008). Developing the Circular Economy in China: Challenges and Opportunities for Achieving 'Leapfrog Development'. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 15, 231-239.
• 27. Hertenstein, J. i Platt, M. (1999). Profiles of Strategic Alignment. The Role Cost Information in New Product Development. W: International Forum of Design Management Research and Education, Nowy Jork.
• 28. Hirschman, E.C., Holbrook, M.B. (1982). Hedonic Consumption: Emerging Concepts. Methods and Propositions. Journal of Marketing, 46(3), 92-101.
• 29. Hopewell, J., Dvorak, R. i Kosior, E. (2009). Plastics recycling: challenges and opportunities, Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 364, 2115-2126.
• 30. Interface, Innovation: http://www.interfaceglobal.com/Products/Net-Works.aspx (16.07.2017).
• 31. IPCC Summary for policymakers (2014). W: O. R. Edenhofer, Y. Pichs-Madruga, E. Sokona, S. Farahani, K. Kadner, A. Seyboth, I. Adler, S. Baum, P. Brunner i B. Eickemeier (red.), Climate Change 2014, Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Geneva, 1-18.
• 32. Kohli, A., Jaworski, B. (1993). Market Orientation: The Construct, Research Proposition, and Managerial Implication. Journal of Marketing, 54(2), 1-18.
• 33. Kumar, S., Panda A. K. i Singh, R. K. (2011). A review on tertiary recycling of high-density polyethylene to fuel. Resources, Conservation and Recycling, 55, 893-910.
• 34. Lee, S. G., Lye, S. W. i Khoo, M. K. (2001). A Multi-objective methodology for evaluating product end-of-life options and disassembly. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 18, 148-156.
• 35. Linton, J. D. i Jayaraman, V. (2005). A framework for identifying differences and similarities in the managerial competencies associated with different modes of product life extension. International Journal of Production Research, 43, 1807-1829.
• 36. Loockwood, T. (2007). Design Value: A Framework for Measurement. Design Management Review, 18(4), 90-97.
• 37. Macias, A. (2009). Metabolizm przemysłowy miast na wybranych przykładach z Wielkopolski. Problemy ekologii krajobrazu, 24, 125-135.
• 38. Magretta, J. (2002). Why business models matter, Harvard Business Review, 80, 86-92.
• 39. McDonough, W. i Braungart, M. (2002). Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things, Nowy Jork: North Point Press.
• 40. Mizgajski, A. (2000). Określenie pożądanych cech ekologicznie podtrzymywalnego rozwoju Poznania, kierunków poprawy środowiska miejskiego i nadania poprawie charakteru trwałego. Biuletyn KPZK, 192, 221-244.
• 41. Moss, M. (1985). Designing for Minimal Maintenance Expense. The Practical Application of Reliability and Maintainability, Nowy Jork: Marcel Dekker Inc.
• 42. Osterwalder, A. i Pigneur, Y. (2012). Tworzenie modeli biznesowych. Podręcznik wizjonera. Warszawa: Wyd. Helion.
• 43. Prahalad, C. K. i Bettis, R. (1995). The dominant logic: Retrospective and extension. Strategic Management Journal, 16, 5-14.
• 44. Resource Recovery and Circular Economy Act. New Producer Responsibility Framework (2017). Ministry of Environment and Climate Change.
• 45. Stahel, W. R. (1994). The utilization focused service economy. Resource efficiency. W: B. R. Allenby i D. J. Richards (red.), The Greening of Industrial Ecosystems, National Academy Press, Washington.
• 46. Stahel, W. R. (2010). The Performance Economy, Hampshire: Palgrave Macmillan Hampshire.
• 47. Su, B. W., Heshmati, A., Geng Y. i Yu X. M. (2013). A review of the circular economy in China. Journal of Cleaner Production, 42, 215-227.
• 48. Teece, D. (2010). Business models, business strategy and innovation, Long Range Planning, 43, 172-194.
• 49. von Weizsäcker, E. U., Lovins, A. B. i Lovins, L. H. (1999). Mnożnik Cztery. Podwojony dobrobyt - dwukrotnie mniejsze zużycie zasobów naturalnych, Nowy raport dla Klubu Rzymskiego, Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim, Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
• 50. World Business Council for Sustainable Development (WBCSD). Vision 2050: The new agenda for business: http://www.wbcsd.org/pages/edocument/edocumentdetails.aspx?id=219&nosearchcontextkey=true (19.07.2017).
• 51. Yunus, M., Moingeon, B. i Lehmann-Ortega, L. (2010). Building social business models: Lessons from the grameen Experience. Long Range Planning, 43, 308-325.