Ocena możliwości implementacji standardów IPSAS do systemu rachunkowości podmiotów sektora publicznego w Polsce

• Autorzy: Aleksandra Szewieczek , Katarzyna Tkocz-Wolny

Warianty tytułu

Evaluation of Opportunities of Implementing IPSAS Standards into the Accounting System of Public Finance Sector Entities in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ostatnich latach widoczne jest zwiększenie aktywności w zakresie standaryzacji rachunkowości sektora publicznego, która przyjmuje zasięg międzynarodowy i postać Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Sektora Publicznego (IPSAS). W krajach członkowskich UE, tym samym w Polsce, planowane jest obligatoryjne wdrożenie jednolitych standardów rachunkowości w sektorze publicznym EPSAS, które mają być w znacznej części oparte na treści IPSAS. Celem artykułu jest ocena możliwości i uwarunkowań wdrożenia IPSAS w systemie rachunkowości podmiotów sektora finansów publicznych w Polsce, w odniesieniu do aktualnie obowiązujących regulacji prawnych rachunkowości oraz kryterium zrozumiałości dla potencjalnych użytkowników. Ocena została przeprowadzona na podstawie badania zagranicznej i krajowej literatury przedmiotu oraz obowiązujących aktów prawnych. Dla sformułowania wniosków wykorzystano metodę dedukcji i syntezy. W opracowaniu wykazano, iż pomimo dość długiego okresu funkcjonowania IPSAS ich stopień implementacji do systemu rachunkowości podmiotów sektora publicznego, także w Polsce, jest nieznaczny. To samo dotyczy prac nad standardami europejskimi EPSAS, które są znacznie opóźnione w stosunku do pierwotnych założeń. Znajomość standardów międzynarodowych jest słaba, a co za tym idzie także ich rozpowszechnienie. Pomimo problemów z wdrożeniem IPSAS, istnieją ciągle przesłanki przemawiające na ich korzyść. Jednym z argumentów za wprowadzeniem jednolitych standardów na rynku europejskim jest fakt działania wspólnego rynku i silne osadzenie potrzeb konsolidacji międzynarodowych danych finansowych sektora publicznego na poziomie centralnym Wspólnoty. Przeprowadzone badania potwierdziły możliwość wdrożenia IPSAS w systemie rachunkowości podmiotów sektora finansów publicznych w Polsce. Jednak proces ten wymaga prowadzenia działań szkoleniowych i upowszechniających IPSAS, a także rekomendowane jest dokonanie autoryzowanego tłumaczenia standardów na język polski. (abstrakt oryginalny)

EN

In recent years, there has been a noticeable increase in activity in the field of standardization of public sector accounting, which has an international scope and takes the form of the International Public Sector Accounting Standards (IPSAS). It has been planned that the EU Member States, and consequently Poland, will implement obligatory uniform accounting standards in the public sector - EPSAS - which are to be largely based on the content of IPSAS. The purpose of this paper is to assess the possibilities and factors of IPSAS implementation in the accounting system of public finance sector entities in Poland in relation to the currently applicable accounting regulations and the intelligibility criterion for potential users. The assessment was carried out based on a study of the foreign and domestic literature and existing legislation, while for the conclusions, the deductive and synthetic methods were used. The paper demonstrates that despite the relatively long period of operation of IPSAS, their level of implementation into the accounting system of public sector entities in Poland is negligible. The same applies to the works on the European standards, EPSAS, which have been significantly delayed in relation to the original assumptions. Knowledge of international standards is weak, and consequently their dissemination too. In spite of IPSAS implementation problems, there are still a number of reasons for their use. One of the arguments in favor of introducing uniform standards on the European market is the fact that the common market is in operation, and another one is the strong embedding of the need to consolidate the public sector's international financial data at the central level of the Community. The conducted research confirmed the possibility of implementing IPSAS into Polish public sector entities' accounting systems. However, that process should be connected with training and educational activities in the topic of IPSAS, and it is recommended that an authorized translation of IPSAS be made into Polish. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Sektor publiczny; Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR); Międzynarodowe Standardy Rachunkowości Sektora Publicznego; Europejskie Standardy Rachunkowości Sektora Publicznego

EN

Accounting; Public sector; International Accounting Standards (IAS); International Public Sector Accounting Standards (IPSAS); European Public Sector Accounting Standards (EPSAS)

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2017
• Tom: 94
• Numer: nr 150
• Strony: 81--108

Twórcy

autor

Aleksandra Szewieczek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Katarzyna Tkocz-Wolny

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Adamczyk M. (2012), Jakość informacji finansowych jako podstawa wiarygodności sprawozdań finansowych jednostek samorządu terytorialnego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", 718, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 53, s. 393-404.
• Adamek-Hyska D. (2015), Funkcja sprawozdawcza rachunkowości jednostki samorządu terytorialnego, [w:] B. Nita (red.), Teoria rachunkowości, sprawozdawczości i analiza finansowa, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 388, s. 201-211.
• Adamek-Hyska D. (2011), Kierunki harmonizacji rachunkowości jednostek sektora publicznego, [w]: A. Kostur (red.), Problemy harmonizacji rachunkowości, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", s. 66-84.
• Adamek-Hyska D. (2014), Partnerstwo publiczno-prywatne w rachunkowości jednostki samorządu terytorialnego, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice.
• Adamek-Hyska D. (2013), Założenia koncepcyjne sprawozdań budżetowych, [w:] Z. Luty, A. Łakomiak, A. Mazur (red.), Przyszłość rachunkowości i sprawozdawczości - założenia, zasady, definicje. Kierunki zmian prawa bilansowego w Polsce, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 313, s. 9-24.
• Bednarek P. (2007), Stan i znaczenie harmonizacji rachunkowości sektora publicznego w Unii Europejskiej, [w:] M. Kwiecień (red.), Standaryzacja rachunkowości i rewizji finansowej, "Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu", 1158, s. 19-28.
• Bellanca S., Vandernoot J. (2013), Analysis of Belgian Public Accounting and Its Compliance with International Public Sector Accounting Standards (IPSAS) 1, 6 and 22, "International Journal of Business and Management", 8 (9), s. 122-133.
• Brusca I., Condor V. (2002), Towards the harmonisation of local accounting systems in the international context, "Financial Accountability & Management", 18 (2), s. 129-162.
• Christiaens J., Reyniers B., Rolle C. (2010), Impact of IPSAS on reforming governmental financial information systems: a comparative study, "International Review of Administrative Science's", 76, s. 537-554.
• Christiaens J., Vanhee Ch., Manes-Rossi F., Van Cauwenberge Ph. (2013), The Effect of IPSAS on Reforming Governmental Financial Reporting: an International Comparison, Working paper, University of Ghent, Belgium, https://biblio.ugent.be/publication/5647283, (dostęp 26.04.2017).
• Crisan A.R. (2014), Similarities and dissimilarities between the romanian public accounting system and IPSAS 1 - Presentation of financial statements, "SEA - Practical Application of Science", 2 (4), vol. II, s. 229-236.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2009), Poszukiwanie istoty zarządzania publicznego, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Zarządzanie publiczne - elementy teorii i praktyki, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice, s. 19-53.
• Gabriel B.R., Farcane N. (2014), International Public Sector Accounting Standards And Public Accounting Reform In Europe, https://www.researchgate.net/publication/242517248_(dostęp 27.04.2017).
• Handbook of International Public Sector Accounting Pronouncements (2016), "International Public Sector Accounting Standards Board", vol. I-II.
• Harun H., Peursem K.V., Eggleton I.R.C., Locke S.M. (2016), An Integrated Model of Institution and its Application in Understanding the Adoption of IPSAS in Indonesian Local Governments, Conference: Comparative International Governmental Accounting Research Network, At Victoria University of Wellington, New Zealand, Vol. 7-9 July, 2016, s. 1-38, https://www.researchgate.net/publication/303519955_An_Integrated_Model_of_Institution_and_Its_Application_in_Understanding_the_Adoption_of_IPSAS_in_Indonesian_Local_Governments (dostęp 27.04.2017).
• Haque M.S. (2004): New Public Management: Origins, Dimensions and Critical Implications, "Public Administration and Public Policy", I. https://www.eolss.net/Sample-Chapters/C14/E1-34-04-01.pdf, (dostęp 25.04.2017).
• Helin A., (2012), Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Hood Ch., (1991), A Public Management for all seasons?, Public Administration, Vol. 69 (1), s. 3-19; https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/PSPA108/4NMP all seasonsfulltext.pdf (dostęp: 04.07.2017).
• Ijeoma. N. B., Oghoghomeh. T. (2014), Adoption of international public sector accounting standards in Nigeria: Expectations, benefits and challenges, "Journal of Investment and Management", 3 (No. 1), s. 21-29. DOI: 10.11648/j.jim.20140301.13.
• Ilie E., Miose N.-M. (2012), IPSAS and the Application of These Standards in the Romania, "Procedia - Social and Behavioural Sciences", 62, s. 35-39.
• Kaczurak-Kozak M. (2013), Charakter Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Sektora Publicznego i ich przydatność - opinie, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", 765, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 161, s. 101-107.
• Kamela-Sowińska A. (2015),Accounting Integration Issues of EU Member States, Equilibrium. "Quarterly Journal of Economics and Economic Policy", 10 (2), s. 223-236. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/EQUIL.2015.021.
• Lange U. (2013), Idea i metody wprowadzania budżetu zadaniowego w jednostkach sektora finansów publicznych w Polsce, "Studia Oeconomica Posnaniensia", 3 (252), vol. 1, s. 58-67.
• Laswad F., Redmayne N.B. (2015), IPSAS or IFRS as the Framework for Public Sector Financial Reporting? New Zeeland Preparers' Perspectives, "Australian Accounting Review", 25 (2), s. 175-184. DOI: 10.1111/auar.12052.
• Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (2013), IFRS Foundation, SKwP w Polsce, Warszawa.
• Mussari R. (2014), EPSAS and the Unification of Public Sector Accounting Across Europe, "Accounting, Economics and Law", 4 (3), s. 299-312.
• Nowak W.A. (1998), Rachunkowość sektora publicznego. Koncepcje, metody, uwarunkowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Nowak W.A. (2014a), Projekt europejskich standardów rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych (EPSAS), "Rachunkowość", 3, s. 2-12.
• Nowak W.A. (2014b), Rachunkowość sektora finansów publicznych jako rachunkowość branżowa, [w]: Z. Luty, A. Łakomiak, A. Mazur (red.), Branżowe problemy rachunkowości i podatków, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 373, s. 182-194. DOI: 10.15611/PN.2014.373.14.
• Nowak W.A. (2015a), Suitability of EPSAS for the government accounting system in Poland, "International Journal on Governmental Financial Management", XV (2), 2015, s. 1-11.
• Nowak W.A. (2015b), Ku standaryzacji rachunkowości sektora publicznego w Unii Europejskiej, [w]: B. Nita (red.), Teoria rachunkowości, sprawozdawczość i analiza finansowa, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 388, s. 148-158. DOI: 10.15611/pn.2015.388.15.
• Nowak W.A. (red.), (2014c), Ustawa o rachunkowości w jednostkach finansów publicznych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, s. 415-430.
• Oulasvirta L. (2013), The reluctance of a developed country to choose International Public Sector Accounting Standards of the IFAC. A critical case study, "Critical Perspectives on Accounting", s. 1-14. DOI:10.1016/j.cpa.2012.12.001.
• Pina V., Torres L.(2003), Reshaping Public Sector Accounting: An International Comparative View, "Canadian Journal of Administrative Sciences", 20 (4), s. 334-350.
• PwC Study to inform the impact assessment of EPSAS implementation: Collection of information related to the potential impact, including costs of implementing accrual accounting in the public sector and technical analysis of the suitability of individual IPSAS standards (2014), 2013/S 107-182395, Pricewatershouse Coopers.
• Roje, G., Vašiček, V., Hladika, M. (2012), 'The perspectives of IPSASs introduction in Croatian public sector', "International Journal of Public Sector Performance Management", 2 (1), s. 25-43.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, tj., Dz.U. z 2017 r. poz. 760.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16.01.2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej, Dz.U. poz. 119.
• Szczepańska M. (2015), Istotność jako podstawowa zasada zintegrowanej sprawozdawczości przedsiębiorstwa społecznie odpowiedzialnego, "Studia Oeconomica Posnaniensia", 3 (1), s. 178-190.
• Szewieczek A. (2015a), W kierunku standaryzacji rachunkowości jednostek sektora publicznego - perspektywa europejska, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", 252, s. 118-130.
• Szewieczek A. (2015b), W kierunku standaryzacji rachunkowości jednostek sektora publicznego, "Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae", 19 (3) s. 409-422.
• Szewieczek A. (2016c), Wymiar instytucjonalny procesów standaryzacji rachunkowości sektora publicznego w Europie, [w:] D. Adamek-Hyska, E. Maćkowiak, A. Szewieczek (red.), Standardy rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych - wyzwania dla praktyki, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice 2016, s. 25-40.
• Szudy M. (2014), Efektywność ekonomiczna w ujęciu dynamicznym sprawność systemu gospodarczego, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", 176, s. 22-29.
• Tkocz-Wolny K. (2016), Harmonizacja i standaryzacja rachunkowości sektora publicznego, "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", 4 (82/1), s. 841-850. DOI:10.18276/frfu.2016.4.82/1-70.
• Toudas K., Poutos E., Balios D. (2013), Concept, Regulations and Institutional Issues of IPSAS: A Critical Review, "The Journal of Business and Social Studies", 2 (1), s. 53-54.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.
• Ustawa z 29 września1994 r. o rachunkowości, Dz.U. z 2016 r., poz. 1047.
• Van der Hoek M.P. (2005), From cash to accrual budgeting and accounting in the public sector: The Dutch experience, "Public Budgeting & Finance", 25 (1), s. 32-45.
• Vela J.M., Fuertes I. (2000), Local government accounting in Europe: a comparative approach, [w:] E. Caperchioni, R. Mussari (eds.), Comparative Issues in Local Government Accounting, MA Kluwer Academic Publishers, Boston, s. 87-102.
• Winiarska K. (2016), Obowiązki sprawozdawcze jednostek sektora finansów publicznych, "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", 2 (80), cz. 1, s. 177-188. DOI: 10.18276/frfu.2016.2.80/1-17.
• Zalewski A. (2005), Reformy sektora publicznego w duchu nowego zarządzania publicznego, [w:] A. Zalewski (red.), Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym, Wydawnictwo Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa, s. 66.
• http://ec.europa.eu/eurostat/web/government-finance-statistics/government-accounting,(dostęp 29.04.2017).
• http://www.ifac.org/publications-resources/applicability-ipsass (dostęp 19.04.2017).
• https://www.researchgate.net/publication/230735250_The_perspectives_of_IPSASs_introduction_in_Croatian_public_sector (dostęp 24.04.2017).
• Overview and comparison of public accounting and auditing practices in the 27 EU Member States. Ernst & Young (2012), www.ec.europa.eu/eurostat/documents/1015035/4261806/study-on-public-accounting-and-auditing-2012.pdf/5ad43e2b-2ba7-4b05-afab-d690fc2ad9dd (dostęp. 25.04.2017).

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0010.4996