Wolność gospodarcza w ujęciu normatywnym w Polsce

• Autorzy: Piotr Kubiński

Warianty tytułu

Normative conceptualization of economic freedom in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W 2014 r. obchodzono 25-lecie wolności w Polsce. Szczególną wartością w płaszczyźnie aktywności człowieka jest wolność gospodarcza. W gospodarce rynkowej ważne znaczenie spełniają regulacje prawne dotyczące swobody w prowadzeniu działalności gospodarczej. Aktualnie trwają prace w zakresie przygotowania nowej ustawy dotyczącej prawa działalności gospodarczej. W związku z wejściem z dniem 1.05.2004 r. Polski do struktur Unii Europejskiej szczególne znaczenie w sferze działalności gospodarczej mają regulacje prawne występujące w ramach Unii Europejskiej. Warto więc było dokonać analizy wolności gospodarczej w ujęciu normatywnym w Polsce. W tym względzie należało również przedstawić podstawowe uwagi historyczno- prawne i prawno-porównawcze związane z wolnością gospodarczą. Wolność gospodarcza w systemie prawa polskiego jest zarówno zasadą konstytucyjną (zob. art. 20, 22 Konstytucji RP), jak i zasadą ujętą w ustawodawstwie zwykłym (zob. art. 6 ust. 1 u. o s. dz. g.). W gospodarce rynkowej ustawodawca nie kreuje zasady swobody gospodarczej, która jest wolnością człowieka związaną z podejmowaniem, prowadzeniem i zakończeniem działalności gospodarczej. Zadaniem ustawodawcy jest wyznaczanie granic wolności gospodarczej w konstytucji oraz w ustawodawstwie zwykłym. Państwo jest uprawnione do ingerencji w wolność gospodarczą. Reglamentacja publicznoprawna w gospodarce rynkowej jest dopuszczalna wyłącznie w sytuacjach wskazanych przez ustawodawcę. Zadaniem państwa jest więc stworzenie takich rozwiązań prawnych, aby udział przedsiębiorców w życiu gospodarczym był najbardziej efektywny. Służą temu m.in. nowe regulacje prawne, które ograniczają bariery administracyjne dla przedsiębiorców. (abstrakt oryginalny)

EN

In the year 2014 the 25th anniversary of freedom was celebrated in Poland. A special value in the area of human activity is economic freedom. In a market economy regulations for freedom of business conduct are very important. Currently the new economic activity law is prepared. Since the entry of st Poland into the European Union (May 1 2004), special importance in the field of economic activity have the regulations occurring within the European Union. It was therefore necessary to examine economic freedom in Poland in normative terms. In this regard, the article also provides a basic historicallegal and legal-comparative considerations connected with economic freedom. Economic freedom in the Polish legal system is both a constitutional principle (see. Art. 20, 22 of the Constitution) and the principle recognized in ordinary legislation (see. Art. 6, paragraph. 1 in Law on freedom of economic business activity). In a market economy the legislator does not create the principle of economic freedom, which is related to human freedom of making, conducting and terminating of a business. The task of the legislator is to determine the boundaries of economic freedom in the Constitution and in ordinary legislation. The state is entitled to intervene in economic freedom. Public law regulation in a market economy is allowed only in cases specified by the legislator. The task of the state is thus to create such legal solutions, that enable entrepreneurs' the most effective participation in economic life. New regulations that limit administrative barriers for entrepreneurs serves just this goal. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wolność gospodarcza; Gospodarka rynkowa; Działalność gospodarcza; Przedsiębiorczość; Konstytucja RP; Ustawa o działalności gospodarczej

EN

Economic freedom; Market economy; Business activity; Entrepreneurship; RP Constitution; Polish Act on Economic Activity

• Czasopismo: Pieniądze i Więź
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1(66)
• Strony: 130--145

Twórcy

autor

Piotr Kubiński

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Bibliografia

• Banasiński C., [w:] Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, C. Banasiński, H. Gronkiewicz-Waltz. D. Szafrański, M. Wierzbowski, M. Wyrzykowski, Warszawa 2005.
• Bar L., Władcze działania w gospodarce rynkowej, "Państwo i Prawo" 1991, nr 12.
• Biernat S., Wasilewski A., Wolność gospodarcza w Europie, Kraków 2000.
• Biernat S., Działalność gospodarcza de lege lata i de lege ferenda, "Jurysta" 1994, nr 7-8.
• Bigo T., Administracja Przemysłu, Handlu i Górnictwa, [w:] Prawo administracyjne, (red.) M. Jaroszyński, Część III, Warszawa 1952.
• Bigo T., Ewolucja prawa przemysłowego, "Państwo i Prawo" 1949, nr 6-7.
• Boć J. (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r., Wrocław 1998.
• Ciapała J., Konstytucyjna zasada wolności gospodarczej, "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny" 2001, z. 5.
• Ciapała J., Konstytucyjna wolność gospodarczej w Rzeczypospolitej Polskiej, Szczecin 2009.
• Cieśliński A., Wspólnotowe prawo gospodarcze, Warszawa 2003.
• Dobrysz M., Stanowienie prawa przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości - studium zasady ogólnej, [w:] Wymiar sprawiedliwości w Unii Europejskiej, (red.) C. Mik, Toruń 2001.
• Dudzik D., Działalność gospodarczą samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Kraków 1998 r.
• Dyrda I., Podstawowe cechy nauki prawa angielskiego, Wrocław 1979.
• Hołub-Sniadach O., Swobodny przepływ towarów, [w:] Wolność gospodarczą, (red.) Z. Brodecki, Warszawa 2003.
• Hubert J., Podstawy normologiczne prawa przemysłowego, Poznań 1930.
• Jasiukiewicz K., Publicznoprawny charakter koncesji i zezwoleń na działalność gospodarczą (maszynopis), Lublin 2002.
• Jonhson N., In Search of the Constitntion, London-New York 1977.
• Katner J.W., Prawo działalności gospodarczej. Komentarz Orzecznictwo. Piśmiennictwo, Warszawa 2003.
• Kempiński A., Kształt prawa gospodarczego. Ocena kompleksowości rozwiązań (artykuł dyskusyjny), "Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 1994, nr 6.
• Kiczka K., Jednostka wobec działalności gospodarczej, "Acta Universitatis Wratislavensis" 1999, nr 2154.
• Kosikowski C., Glosa do wyroku TK z 26 kwietnia 1995 r., K 11/94, "Państwo i Prawo" 1995,nr 10-11.
• Kosikowski C., Polskie publiczne prawo gospodarcze, Warszawa 2002.
• Kosikowski C., Prawo działalności gospodarczej. Komentarz Warszawa 2001.
• Kosikowski C., Przedsiębiorca w prawie polskim na tle prawa europejskiego, Warszawa 2003.
• Kosikowski C., Wolność gospodarcza w prawie polskim, Warszawa 1995.
• Kosikowski C., Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Warszawa 2005.
• Kruczulak K., Wolność gospodarcza i jej ograniczenia w świetle Konstytucji KP. "Gdańskie Studia Prawnicze", t. III, Gdańsk 1998.
• Kubala, Prawo działalności. Komentarz Warszawa 2000.
• Miczek Z., Osoba fizyczna jako przedsiębiorca - na tle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i kodeksu cywilnego, "Przegląd Prawa Handlowego" 2005, nr 9.
• Kubiński P., Działalność gospodarcza lub zawodowa jako element definicji przedsiębiorcy, "Pieniądze i Więź" 2010, nr 3.
• Kubiński P., Wolność gospodarcza w teorii- zarys analizy ekonomiczno-prawnej, "Pieniądze i Więź" 2014, nr 1.
• Lach I., Europejskie aspekty prawa własności, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, Toruń 1999.
• Laubadere A., Delvolve P., Droit public economigue, 5 ed. Dalloz, Paris 1986.
• Łączkowski W., Dylematy etyczne i światopoglądowe jako przedmiot kontroli konstytucyjnej, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006.
• Leoński L., Glosa do wyroku NSA z dnia 29 grudnia 1989 r., SA/P 579/89, "Orzecznictwo Sądu Powszechnego" 1991, nr 4, poz. 97.
• Leoński Z., Wolność gospodarcza i ograniczenie reglamentacji, "News - Nowości Państwa Prawa" 1993, nr 3.
• Leoński Z., [w:] Z. Leoński, Z. Niewiadomski, M. Waligórski, Ustawa o działalności gospodarczej, Warszawa-Poznań 1992.
• Łączkowski W., Podstawy aksjologiczne prawa w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Kultura i Prawo. Materiały I międzynarodowej konferencji na temat Podstawy Jedności Europejskiej, Lublin 23-25 września 1998, (red.) J. Krukowski, O. Theisen, Lublin 1999.
• Machnikowska A., Z. Brodecki, [w:] Wolność gospodarcza, Warszawa 2003.
• Majkowski S., Wolność gospodarcza w Konstytucji, "Gazeta Prawna" 1997, nr 48.
• Mik C., Ochrona praw własności w prawie europejskim, [w:] T. Jasudowicz, C. Mik, O prawach człowieka w podwójną rocznicę paktów, Toruń 1996.
• Ogonowski A., Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2012, nr 1.
• Oniszczuk I., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunatu Konstytucyjnego, Kraków 2000.
• Piątek S., Glosa do wyroku NSA z dnia 27 lutego 1991r., SA/Ka 51/91, "Orzecznictwo Sądu Powszechnego" 1992, nr 7-8, poz. 157.
• Piechowiak M., Sprawiedliwość społeczna jako podstawa porządku prawnego, [w:] Zagadnienia prawa konstytucyjnego, (red.) A. Pudło, Gdańsk 1993.
• Powałowski A., Koroluk S., Podejmowanie działalności gospodarczej w świetle regulacji prawnych, Bydgoszcz-Gdańsk 2005.
• Sieńczyło-Chlabicz J., [w:] J. Sieńczyło-Chlabicz, E. Bieniek-Koronkiewicz, Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej, Warszawa 2002.
• Sikora D., Kontrakty pozostaną, "Gazeta Prawna" 2005, nr 250.
• Sobczak J., Wolność gospodarczą w kręgu problemów konstytucyjnych, "Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 1996, nr 3.
• Sobczak J., [w:] Europejskie prawo gospodarcze w działalności, gospodarczej, (red.) K. Sobczak, Warszawa 2002.
• Strzyczkowski K., Kilka uwag o istocie i granicach wolności gospodarczej, [w:] Granice wolności gospodarczej w systemie społecznej gospodarki rynkowej, księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej prof. dr hak Jana Grabowskiego, Katowice 2004.
• Strzyczkowski K., Instytucje prawa działalności gospodarczej. Uwagi o projekcie ustawy prawo działalności gospodarczej, PUG 1999, nr 4.
• Synowiec E., [w:] Unia Europejska. Przygotowania Polski do członkostwa, (red.) Kawecka-Wyrzykowska E., Synowiec E., Warszawa 2001.
• Szafrański D., Wolność gospodarcza, [w:] Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, C. Banasiński, H. Gronkiewicz-Waltz. D. Szafrański, M. Wierzbowski, M. Wyrzykowski, Warszawa 2005.
• Szafrańska-Perkowska B., Perkowski M., Wolność gospodarczą, [w:] Integracja Europejska. Wprowadzenie, (red.) M. Perkowski, Warszawa 2002.
• Szydło J., Traktowe swobody tynku wewnętrznego a wspólnotowe prawo konkurencji. Między konwergencją a dywergencją, "Studia Prawnicze" 2005, nr 3 (165).
• Szydło J., Swoboda działalności gospodarczej, Warszawa 2005.
• Tuleja J., Zasady konstytucyjne, [w:] Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, (red.) P. Sarnecki, Warszawa 1997.
• Unia Europejska. Wspólnota Europejska. Zbiór dokumentów, (oprac.) E. Wojtaszek-Mik, C. Mik, Zakamycze 2005.
• Ura El., Pieprzny S., Ograniczenia praw jednostki w czasie stanów nadzwyczajnych, [w:] Prawne gwarancje ochrony praw jednostki wobec działań administracji publicznej. Międzynarodowa konferencja naukowa Iwonicz Zdrój, 6-8 maja 2002, (red.) El. Ura, Rzeszów 2002.
• Waloszek-Pyzioł A., Swoboda działalności gospodarczej, Kraków 1994.
• Waloszek-Pyzioł A., Wolność gospodarcza w ustawodawstwie Republiki Federalnej Niemiec, PUG 1992, nr 5-6.
• Waloszek-Pyzioł A., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, PUG 1995, nr 1.
• Waligórski M., Administracyjna regulacja działalności. Problemy prawnej reglamentacji, Poznań 1998.
• Waligórski M., Wolność przemysłowa a reglamentacja administracyjna, [w:] Legislacja administracyjna, Gdańsk 1993.
• Winczorek J., Komentarz Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2002.
• Wojtyczek K., Formy konstytucjonalizącji zasad konstytucyjnych, [w:] Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, (red.) P. Sarnecki, Warszawa 1997.
• Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa, Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1974.
• Wyród J., Zarys Polskiej ustany przemysłowej, Kraków 1927.
• Wyrzykowski M., Zasada demokratycznego państwa prawnego-kilka uwag, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006.
• Zawidzka A., Rynek Wewnętrzny Wspólnoty Europejskiej a interes publiczny, Warszawa 2002.
• Zdyb M., Wspólnotowe i polskie publiczne prawo gospodarcze, t. 1 Warszawa 2008.
• Zdyb M., Wolność gospodarcza jako zasada i wartość ustrojowa, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006.
• Zdyb M., Wolność działalności gospodarczej, "Rejent" 1997, nr 5 (73).
• Zdyb M., Sieradzka M., Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej - Komentarz, Warszawa 2013.
• Zdyb M., Dobro wspólne w perspektywie art. 1 Konstytucji RP, [w:] Trybuna Konstytucyjny. Księga XV-lecia, Warszawa 2001.
• Zięba A., Parlament Wielkiej Brytanii, Warszawa 1994.