Paradygmat industrialnego rozwoju rolnictwa w Unii Europejskiej - mechanizmy i skutki

• Autorzy: Ewelina Ryszewska

Warianty tytułu

Paradygmat of Industrial Development of Agriculture in the European Union - Mechanisms and Effects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kraje członkowskie charakteryzują się zróżnicowaniem w wielu dziedzinach, a wśród cech je różnicujących możemy wymienić przyjęty w danym państwie model rolnictwa. W artykule starano się zaprezentować funkcjonowanie mechanizmu industrialnego w krajach Unii Europejskie i jego wpływ na osiągane dochody. Dla lepszego zrozumienia mechanizmów kierujących tym modelem przedstawiono przesłanki teoretyczne i cechy charakterystyczne. W tym celu skorzystano z Europejskiego Systemu Zbierania i Wykorzystywania Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych (FADN). Skupiono się na przedstawieniu danych dotyczących specjalizacji, intensywności produkcji oraz oddziaływania gospodarstw na środowiskowo naturalne. Na podstawie tych cech dokonano grupowania krajów ze względu na przyjęty paradygmat za pomocą aglomeracyjnej analizy skupień metodą Warda. W wyniku przeprowadzonego grupowania uzyskano pięć jednorodnych grup regionów. W kolejnej części przedstawiono dane finansowe gospodarstw według wyodrębnionych grup typologicznych. Poprzez ich analizę starano się sprawdzić, jak przyjęty model wpływa na sytuację finansową gospodarstw. Szukano odpowiedzi na pytanie czy uprzemysłowienie rolnictwa wpływa na lepszą sytuację finansową gospodarstw, czy wręcz przeciwnie poprzez działanie kieratu technologicznego sytuacja ta jest mniej korzystna niż w pozostałych krajach. (abstrakt oryginalny)

EN

Member States are characterized by differentiation in many areas, and among the differentiating characteristics we can list the model of agriculture adopted in a given. The article attempts to present the functioning of the industrial mechanism in the European Union countries and its impact on the revenue achieved.For a better understanding of the mechanisms guiding this model, theoretical considerations and characteristics are presented. For this purpose, the European Farm Fiscal Data Collection and Use System (FADN) was used.It focused on presenting data on specialization, production intensity and environmental impact of farms. Based on these characteristics, countries were grouped according to the accepted paradigm by means of agglomeration cluster analysis using the Ward method. As a result of the grouping, five homogeneous groups of regions were obtained. The next section presents the financial data of the farms according to the identified typological groups. Through their analysis, they tried to see how the adopted model influences the financial situation of the farms.The answer to the question whether agricultural industrialization influences the better financial situation of farms or, on the contrary, through the operation of the technology council, this situation is less favorable than in other countries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój rolnictwa; Uprzemysłowienie; Gospodarstwa rolne

EN

Agriculture development; Industrialization; Arable farm

• Czasopismo: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 10
• Strony: 355--376

Twórcy

autor

Ewelina Ryszewska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, absolwentka

Bibliografia

• Czerwińska-Kayzer D., Agrobiznes. Podstawy rachunkowości, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2010.
• Czyżewski A., Czyżewski B., Ziemia i jej renty w nowym paradygmacie rozwoju rolnictwa, [w:] Czyżewski A., Klepacki B. (red.), Problemy rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej w pierwszej dekadzie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2015.
• Goraj L., Olewnik E., FADN i Polski FADN (Sieć danych rachunkowych gospodarstw rolnych i system zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych), IERiGŻ -PIB, Warszawa 2014.
• Goraj L., Mańko St., Rachunkowość i analiza ekonomiczna w indywidualnym gospodarstwie rolnym, Difin, Warszawa 2009.
• Grzelak A., Seremak-Bulge J., Porównanie wybranych metod badania koniunktury w rolnictwie w Polsce, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2014, nr 4.
• Judzińska A., Łapciuk W., Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej na zmiany w rolnictwie, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2012.
• Musiał W., Mikołajczyk J., Inwestycje produkcyjne jako czynnik wzrostu dochodu rolniczego, [w:] Wiejskie gospodarstwa domowe w obliczu problemów transformacji, integracji i globalizacji, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2004.
• Niezgoda D., Zróżnicowanie dochodu w gospodarstwach rolnych oraz jego przyczyny, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2009, nr 1.
• Piekut K., Machnacki M., Ocena ekologiczno-ekonomiczna gospodarstw rolnych na podstawie danych FADN, "Woda -Środowisko - Obszary wiejskie" 2011, t.11 z.1 (33).
• Poczta W., Średzińska J., Mrówczyńska-Kamińska A., Determinanty dochodów gospodarstw rolnych Unii Europejskiej według typów rolniczych, "Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej" 2009, nr 76.
• Smędzik K., Skala produkcji a efektywność różnych typów indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce z zastosowaniem modeli DEA, "Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy" 2010, nr 3.
• Stanisz A., Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny Tom 3. Analizy wielowymiarowe, StatSoft, Kraków 2007.
• Woś. A., W poszukiwaniu modelu rozwoju polskiego rolnictwa, IERiGŻ, Warszawa 2004.
• Wrzaszcz W., Zrównoważenie indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce objętych FADN, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2013, nr 1.
• Wrzaszcz W., Ekonomika gospodarstwa rolnego a środowisko przyrodnicze, [w:] Kowalski A., Wigier M., Wieliczko B. (red.), Ekonomia versus środowisko - konkurencyjność czy komplementarność, Monografie Programu Wieloletniego, Warszawa 2016.
• Zegar J. St., Przesłanki nowej ekonomiki rolnictwa, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2007, nr 4.
• Zegar J. St., Współczesne wyzwania rolnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Zegar J. St., Powszechny Spis Rolny. Zrównoważenie polskiego rolnictwa, 2013, http://www.stat.gov.pl
• http://ec.europa.eu/agriculture/rica/definitions_en.cfm [15.06.2017].
• http://www.greenpeace.org/poland/PageFiles/671146/Raport_Wplyw_pestycydow_na_zdrowie.pdf [16.06.2017].