Efektywność funkcji podatkowych polskiego systemu podatkowego na przykładzie podatku dochodowego od osób fizycznych

• Autorzy: Waldemar Szymański

Warianty tytułu

The tax functions' effectiveness of the Polish fiscal system on the example of personal income tax

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono pogląd, według którego polski system podatkowy należy zakwalifikować jako nieefektywny ze względu na niski stopień realizacji funkcji podatkowych, jakie powinien pełnić w gospodarce rynkowej. Na przykładzie podatku dochodowego od osób fizycznych wskazano, iż brak efektywnego systemu zachęt podatkowych oraz zmian dostosowawczych do sytuacji gospodarczej stanowi przyczynę zakłócenia funkcji redystrybucyjnej oraz stymulacyjnej systemu podatkowego. W oparciu o stałość struktury form opodatkowania podatników prowadzących działalność gospodarczą wskazano ograniczenia w funkcji stymulacyjnej podatku dochodowego od osób fizycznych. W artykule nie ograniczono się wyłącznie do krytyki systemu podatkowego, określono także obszary wymagające zmian w celu zwiększenia jego efektywności.Na podstawie przeprowadzonej analizy można sformułować między innymi następujące wnioski: zmiany w obowiązującym systemie podatkowym powinny uwzględniać w większym stopniu zmiany demograficzne kraju; wykorzystując system zachęt podatkowych, należy dążyć do wzmocnienia efektywności realizowanej polityki w zakresie migracji ludności, zapobiegania ubóstwu społeczeństwa; należy podjąć działania związane z zabezpieczeniem bazy podatkowej; należy rozpocząć prace związane z uproszczeniem systemu podatkowego w celu zapobiegnięcia procesowi inflacji prawa podatkowego; zmiany w systemie podatkowym powinny mieć na celu zminimalizowanie formalizmu związanego z rozliczeniami podatkowymi; zmiany w przywilejach podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych powinny uwzględniać zasadę kompensacji ulg i zwolnień podatkowych; zmiany w zakresie preferencji podatkowych podatników prowadzących działalność gospodarczą powinny skutkować zwiększeniem elastyczności form opodatkowania. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents a view that the Polish tax system must be regarded as ineffective because of the low level of implementation of the tax functions, which it should serve in a market economy. On the example of personal income tax, it was indicated that the lack of an effective system of tax incentives, as well as changes made to adapt to the economic situation, are the causes of the malfunction of redistributive and stimulating functions of the fiscal system. Based on the stability of the structure of taxation forms for taxpayers engaged in business activities, the limitations in stimulating function of personal income tax were signalled. The article is not limited solely to criticism, it also identifies areas for change in order to increase tax effectiveness. On the basis of the analysis conducted in this paper the following proposals can be formulated: changes of the existing fiscal system should take the country's demographic changes into account to a greater extent; using a system of tax incentives, but should be sought to strengthen the effectiveness of the policies on population migration and prevention of the society poverty; actions concerning protection of the tax base must be undertaken; the work on the simplification of the tax system should begin in order to prevent tax law inflation process; changes in the tax system should be designed to minimize the formalism associated with tax settlements; changes in tax privileges in the area of personal income tax should take into account the principle of compensation of incentives and tax exemptions; changes in tax preferences of the taxpayers engaged in business activities should result in increased flexibility of taxation forms. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatki; Podatek dochodowy od osób fizycznych

EN

Taxes; Individual income tax

• Czasopismo: Pieniądze i Więź
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3(68)
• Strony: 71--84

Twórcy

autor

Waldemar Szymański

• Europejska Uczelnia Informatyczno- Ekonomiczna

Bibliografia

• Aktywność ekonomiczna ludności Polski GUS, Warszawa 2003.
• Aktywność ekonomiczna ludności Polski GUS, Warszawa 2014.
• Augustyniak-Górna T., Generalny charakter podatku, [w:] System podatkowy. Zagadnienia teoretycznoprawne, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1992.
• Frątczak E., Sytuacja demograficzna Polski okresu transformacji, [w:] Przedłużenie życia jako problem moralny, praca zbiorowa pod redakcją Borowicz Bogusław, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublina 2008.
• Głuchowski J., Patyk J., Zarys polskiego prawa podatkowego, LexisNexis, Warszawa 2009.
• Informacja Ministerstwa Finansów dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
• Informacja dotycząca ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
• Kurowski P., Poziom i struktura minimum egzystencji w 2014 r., Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2015 r.
• Monitor Polski z 201 Or. nr4,poz. 43.
• Monitor Polski z 2011 r. nr 6, poz. 70.
• Monitor Polski z 2012 r., poz. 23.
• Monitor Polski z 2013 r., poz. 30.
• Monitor Polski z 2014r., poz.94.
• Markowski K., Ekonomiczne aspekty migracji, [w.] Zięba Marian (red.), Migracje - wyzwanie XXI wieku, KUL, Lublin 2008.
• Prognoza ludności na lata 2014-2050, GUS, Warszawa 2014.
• Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050, GUS.
• Pismo DD1.8223.47.2015.SSJ z dnia 23 lipca 2015 r. o udostępnieniu danych dotyczących liczby podatników prowadzących działalność gospodarczą opodatkowanych w formie karty podatkowej.
• Ustawa z dnia 29.08.1997 r., Ordynacja podatkowa, (Dz.U. z 2015 ,Nr 613, t.j.).
• Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 1991 Nr 80 poz. 350).
• Wojciechowski E., Systemy podatkowe, [w:] Weralski Marian, Systemy instytucji prawno-finansowych PRL, t. V, Instytucje budżetowe, PAN, Warszawa 2009.