Stabilizująca rola ustroju monarchicznego w świecie arabskim na przykładzie rozwoju Haszymidzkiego Królestwa Jordanii

• Autorzy: Bartosz Wróblewski

Warianty tytułu

Stabilizing Role of the Monarchical System in the Arab World on the Example of the Hashemite Kingdom of Jordan

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ciągu ostatnich dwudziestu lat obserwujemy proces narastającego kryzysu politycznego w świecie arabskim. Rok 2011 wbrew nadziejom zachodnich obserwatorów nie przyniósł zmian na lepsze. W przypadku Syrii, Iraku czy Jemenu mamy do czynienia z wybuchem długotrwałych wojen domowych. Warto zwrócić uwagę na fakt, że rozpad struktur państwa dotyczy wyłącznie republik arabskich, natomiast kraje o ustroju monarchicznym zachowują stabilność i cechuje je mniejsza represyjność aparatu władzy wobec obywateli. Tekst powyższy zwraca uwagę na rolę czynnika, jakim jest legitymizacja władzy. W republikach brak jest realnego elementu suwerenności narodu. Legitymizacja władzy opiera się głównie na posiadaniu siły wojskowej. W monarchiach zachowano tradycyjną legitymizację opartą na idei delegowania władzy przez Boga. Ta koncepcja okazała się dość skuteczna w segmentarnych społeczeństwach arabskich. W drugiej części tekstu tezy te udowadniane są na podstawie wydarzeń z historii Haszymidzkiego Królestwa Jordanii. Zwrócono uwagę jak ważna była rola Haszymidów w utworzeniu tego państwa. Wskazano na liczne kryzysy wewnętrzne z lat 1948-1949, 1956-1957, 1967-1970 i 1989-1991, które państwo przetrwało w dużej mierze dzięki autorytetowi monarchii. On też pozwalał uniknąć anarchizacji państwa, a równocześnie trwałej opresyjnej dyktatury. W środowisku pozbawionym wyraźnej identyfikacji narodowej (na poziomie państwa) monarchia okazała się głównym elementem stabilizującym. (abstrakt oryginalny)

EN

During last twenty years we have observed the process of political crisis escalation in the Arab world. In spite of the hopes of Western observers the year 2011 did not bring positive developments. In case of Syria, Iraq or Yemen we deal with outbreaks of many-year civil wars. It should be noted that disintegration of state structures concerns only the Arab republics, whereas countries with monarchical system of government maintain stability and are characterised by lesser repressiveness of state institutions towards citizens. The above text points to the role of such factor as legitimization of power. In republics there is no real element of national sovereignty. Legitimization of power is based mainly on having military power. In monarchies the traditional legitimization based on the idea of power given God was preserved. This concept turned out to be quite effective in segmentary Arab societies. In the second part of the text these suppositions were proven on the basis of events from the history of the Hashemite Kingdom of Jordan. Attention was paid to how important was the role of the Hashemite's in creating this country. Numerous internal crises from years 1948-1949, 1956-1957, 1967-1970 and 1989-1991, which the country survived mainly because of the authority of the monarchy, were indicated. It also helped to avoid state anarchization as well as long-lasting oppressive dictatorship. In the environment without clear national identity (on the state level) monarchy turned out to be the main stabilizing element. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Naród; Ustrój polityczny; Historia polityczna

EN

Nation; Political organization; Political history

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2017
• Tom: 22 (XXII)
• Numer: nr 24 (1)
• Strony: 211--224

Twórcy

autor

Bartosz Wróblewski

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• [1] Al-Rasheed M., Historia Arabii Saudyjskiej, Książka i Wiedza, Warszawa 2001.
• [2] Arabowie. Słownik encyklopedyczny, red. M.M. Dziekan, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• [3] Danecki J., Arabowie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2001.
• [4] Dziubiński A., Historia Maroka, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1983.
• [5] George A., Jordan. Living in the Crossfire, Zed Books, London and New York 2005.
• [6] Glubb J.B., A Soldier with the Arabs, London 1957.
• [7] Hourani A., Historia Arabów, Wydawnictwo Marabut, Gdańsk 2002.
• [8] Kirkbridge A., From the Wings. Amman Memoirs 1947-1951, London 1976.
• [9] Król M., Historia myśli politycznej od Machiavellego po czasy współczesne, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2001.
• [10] Lunt J., The Arab Legion, London 1999.
• [11] Milton-Edwards B., Hinchcliffe P., Jordan. A Hashemite Legacy, London-New York 2009.
• [12] Robins Ph., A History of Jordan, Cambridge 2004.
• [13] Sylwestrzak A., Historia doktryn politycznych i prawnych, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006.
• [14] Vatikiotis P. J., Politics and Military in Jordan: A Study of the Arab Legion 1921-1957, Frank Cass, London 1967.
• [15] Wróblewski B., Jordania, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2011.
• [16] Wróblewski B., Sojusz Wielkiej Brytanii z Haszymidzkim Królestwem Jordanii (1946-1958). Dylematy mocarstwa w relacjach z zależnym partnerem, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2003.
• [17] Zdanowski J., Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 2010.
• [18] Zdanowski J., Historia Wschodniej Arabii, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 2004.
• [19] Żebrowski J., Dzieje Syrii od czasów najdawniejszych do współczesności, Wydawnictwo Dialog, Warszawa 2006.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2017.hss.15