Paradygmat zasobowy a paradygmat sieciowy. Nauka czy sztuka?

• Autorzy: Mariusz Maziarz

Warianty tytułu

Resource Paradigm vs. Network Paradigm. Science or Art?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Mimo wielokrotnie formułowanych w ostatnim dwudziestoleciu uwag krytycznych pod adresem neopozytywistycznej metodologii ekonomii, wielu współczesnych ekonomistów (zwłaszcza tych wykorzystujących w badaniach metody ilościowe) wciąż przyjmuje ją za obowiązujący paradygmat. Jednocześnie często uważa się, że nauki o zarządzaniu nie wypełniają ideału nauki w takim stopniu jak ekonomia, którą zwykło się uważać za królową nauk społecznych. Dlatego zasadne wydaje się postawienie pytania, czy oraz w jakim stopniu nauki o zarządzaniu spełniają wymagania stawiane przez pozytywizm logiczny. W artykule rozważa się dwa podejścia do zarządzania: (1) paradygmat sieciowy oraz (2) paradygmat zasobowy. Operacjonalizacja neopozytywistycznej filozofii nauki umożliwia sformułowanie wymogów stawianych przez ten paradygmat: (1) utożsamienie relacji przyczynowych ze stałymi związkami korelacyjnymi lub funkcjonalnymi, (2) wyłączenie zdań syntetycznych apriori jako nienaukowych, (3) korespondencyjne definiowanie prawdy, (4) oparcie epistemologii na konfirmacjonizmie, (5) rozumienie praw naukowych, (6) rozumienie nauki jako zdań (przynajmniej teoretycznie) konfirmowalnych. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, iż oba analizowane paradygmaty nauk o zarządzaniu nie spełniają całkowicie wymagań stawianych przed nauką przez neopozytywistów logicznych. Ze względu na praktyczną użyteczność zarządzania strategicznego proponuje się odrzucić pozytywizm logiczny i oprzeć metodologię nauk o zarządzaniu na bardziej liberalnych propozycjach teoretycznych (np. na metodologii krytycznego realizmu), które są adekwatniejsze do problemów nauk społecznych.(abstrakt oryginalny)

EN

In spite of criticism voiced by a few philosophers of economics, the methodology of logical positivism is still believed to be the gold standard of science by the majority of economists, especially those employing quantitative methods to their research. At the same time, management is often accused of not being scientific to a degree that is characteristic for economics, which is usually called the queen of the social sciences due to its mathematization and formalization. Therefore, addressing the question whether management can be named a science according to the neopositivist methodology can be fruitful. In this article two paradigms present in the contemporary management are considered (1) the resource paradigm and the (2) network paradigm. Operationalization of the logical-positivist philosophy of science in the context of economics shows that the science of management should be grounded in the rules as follows: (1) causality should be defined in terms of constant (stochastical or deterministic) conjunctions; (2) the synthetic a priori sentences should be excluded from analyses as nonscientific; (3) truth should be defined in terms of correspondence to reality; (4) management should employ the confirmationist methodology; (5) scientific laws should be read out as constant dependencies; (6) science consists of (at least theoretically) confirmable sentences only. The analysis shows that both considered paradigms do not fulfill fully the demands of the neopositivist methodology. However, considering the utility of these research programs in the practice of management, the results can suggest that changing the philosophy of science which grounds management theories instead of reforming the methodology of management might be necessary. For instance, critical realism seems to be more appropriate and descriptively adequate philosophical stance.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Paradygmaty zarządzania; Filozofia ekonomii

EN

Management paradigms; Philosophy of economics

• Czasopismo: Ekonomia XXI Wieku
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3 (15)
• Strony: 9--20

Twórcy

autor

Mariusz Maziarz

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Bhaskar R., 2016, Critical Realism: A Brief Introduction, Routledge, London.
• Blaug M., 1992, The Methodology of Economics: Or, How Economists Explain, Cambridge University Press, Cambridge.
• Boland L.A., 1991, Current views on economic positivism, [w:] Bleaney M., Greenaway D., Stewart I. (eds.), Companion to Contemporary Economic Thought, Routledge, New York, s. 88-104.
• Boumans, M., Davis J., 2016, Economic Methodology: Understanding Economics as a Science, Palgrave Macmillan, London.
• Boyes W., 1994, Is Management a science?, Managerial and Decision Economics, 15, s. 399-400.
• Carnap R., 1936, Testability and meaning, Philosophy of Science, 3(4), s. 419-471.
• Carnap R., 1950, Empiricism, semantics, and ontology, Revue Internationale de Philosophie, 4(1950), s. 20-40.
• Carnap R., 1959, The Elimination of Metaphysics Through Logical Analysis of Language, [w:] Ayer A. (ed.), Logical Positivism, The Free Press, New York, s. 60-81.
• Cassiman B., Veugelers R., 2002, R&D Cooperation and spillovers: Some empirical evidence from Belgium, The American Economic Review, vol. 92, no. 4, s. 1169-1184.
• Czakon W., 2011, Paradygmat sieciowy w naukach o zarządzaniu, Przegląd Organizacji, 11(5).
• Czakon W., 2012, Osobliwości przepływu wiedzy w strukturach sieciowych, [w:] Stabryła A., Wawak S., Metody badania i modele rozwoju organizacji, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2012, s. 27-31.
• Czakon W., 2012a, Sieci w zarządzaniu strategicznym, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Friedman M., 1999, Reconsidering Logical Positivism, Cambridge University Press, Cambridge.
• Gospodarek T., 2012, Aspekty złożoności i filozofii nauki w zarządzaniu, Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych.
• Gribbins R., Hunt Sh., 1978, Is Management a Science?, Academy of Management Review, 3:1, s. 139-144.
• Hume D., 1963, A Treatise of Human Nature, Oxford University Press, Oxford.
• Hutchinson T.W., 1938, The Significance and Basic Postulates of Economic Theory, Macmillan, London.
• Hutchinson T., 2000, On the Methodology of Economics and the Formalist Revolution, Edward Elgar Publishing, London.
• Ladyman J., 2002, Understanding Philosophy of Science, Routledge, London.
• Lawson T., 1997, Economics and Reality, Routledge, London.
• Mäki U., Modelling failure, [w:] Leitgeb H., Niiniluoto I. et al. (eds.), Logic Methodology and Philosophy of Science - Proceedings of the 15th International Congress, College Publications, Helsinki (w druku).
• Maziarz M., 2016, Cięcia budżetowe. Przegląd najnowszych badań, Ekonomia XXI Wieku, 2(10), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław s. 9-21.
• Maziarz M., 2017, The Reinhart-Rogoff controversy as an instance of the 'emerging contrary result' phenomenon, Journal of Economic Methodology, 24(3), 213-225.
• McCloskey D.N., 1989, Why I am no longer a positivist, Review of Social Economy, 47(3), s. 225-238.
• McGrew T., Alspector-Kelly M., Allhoff F., 2009, Philosophy of Science. An Historical Anthology, Wiley-Blackwell, Oxford.
• Niemczyk J., 2013, Strategia. Od planu do sieci, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Parrini P., 1995, Knowledge and reality: An essay in positive philosophy, Kluwer Academic Publishing, Boston.
• Popper K., 2002, Logika odkrycia naukowego, Aletheia, Warszawa.
• Rajchelt M., 2014, Przegląd kluczowych pojęć z zakresu konkurencyjności w kontekście nurtu pozycyjnego i zasobowego, [w:] Piwoni-Krzeszowska E., Małkus T., Współczesne problemy zarządzania organizacjami, Mfiles.pl, Kraków, s. 13-18.
• Richardson A., 1988, Carnap's Construction of the World, Cambridge University Press, Cambridge.
• Scheuer B., 2013, Rozwój teorii ekonomii po kryzysie. Rewolucja czy ewolucja?, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 129, s. 11-18.
• Scheuer B., 2015, Metodologia ekonomii w perspektywie konstruktywistycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Schinckus C., 2010, Is econophysics a new discipline? The neopositivist argument, Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 389(18), s. 3814-3821.
• Schlick M., 1936, Meaning and verification, Philosophical Review, 45, s. 339-369.
• Tarski A., 1944, The semantic conception of truth: And the foundations of semantics, Philosophy and Phenomenological Research, 4(3), s. 341-376.
• Taylor F., 2016 (1914), The Principles of Scientific Management, Cosimo, New York.
• Zakrzewska-Bielawska A., 2014, Ewolucja szkół strategii: przegląd głównych podejść i koncepcji, [w:] Krupski R. (red.), Zarządzanie strategiczne. Rozwój koncepcji i metod, Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, t. 27, Wałbrzych, s. 9-29.

Identyfikatory

DOI

10.15611/e21.2017.3.01