Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego a kształtowanie ładu przestrzennego w obszarach wiejskich - studium przypadku

• Autorzy: Magdalena Szczepańska , Agnieszka Wilkaniec

Warianty tytułu

Local Development Plan and Shaping Space in Rural Areas - Case Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W Polsce od kilkunastu lat obserwuje się silną ekspansję miast na tereny wiejskie. Tempo i skala tych zmian powoduje wiele konfliktów przestrzennych, tym samym kulturowy krajobraz obszarów wiejskich ulega nieodwracalnym przekształceniom. Obecnie większość decyzji dotyczących kształtowania i ochrony krajobrazu jest podejmowana w ramach gminnych dokumentów planistycznych. Celem opracowania jest rozpoznanie czynników integrujących i dezintegrujących przestrzeń jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej w strefie podmiejskiej miasta Poznania. Wyznaczony cel był realizowany poprzez analizę zapisów MPZP oraz weryfikację ich wykonania w oparciu o przypadek dwóch konkretnych zespołów mieszkaniowych. (abstrakt oryginalny)

EN

In Poland, for several years strong expansion of cities into a rural areas has been observed. The pace and scale of these changes create a lot of spatial conflicts, as well as the cultural landscape of rural areas being irreversible transformations. Currently, most of the decisions relating to the shape and landscape protection is taken within the municipal planning documents. The aim of the study is identification of factors integrating and disintegrating space of single-family residential in the Poznan suburban area. The objective is realized by analyzing the records of local plans and verification of their performance based on the specific case of two housing complexes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Planowanie przestrzenne; Obszary wiejskie; Zagospodarowanie przestrzenne; Ład przestrzenny; Studium przypadku; Ochrona krajobrazu; Krajobraz kulturowy

EN

Spatial planning; Rural areas; Spatial development; Spatial order; Case study; Landscape protection; Cultural landscape

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 28 Gospodarowanie wiejską przestrzenią w skali lokalnej
• Strony: 83--103

Twórcy

autor

Magdalena Szczepańska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Agnieszka Wilkaniec

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Barełkowski R., 2006, Integracja zamierzeń planistycznych i projektowych w kreacji przestrzeni wiejskiej, aspekty metodyczne i praktyczne, [w:] Czarnecki W., Karolczuk D. (red.), Odnowa polskiej wsi, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
• Bogdanowski J., 1976, Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• Borcz Z., 2005, Zmiany w krajobrazie wsi na przełomie XX i XXI wieku, "Architektura Krajobrazu. Studia i Prezentacje", 1-2: 4-9.
• Buczek G., 2011, Opracowania planistyczne jako narzędzia kształtowania ładu przestrzennego, Towarzystwo Urbanistów Polskich, 29 listopada 2016, http://www.tup.org.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=478%3Aopracowania-planistyczne-jako-narzdzia-ksztatowania-adu-przestrzennego&Itemid=203&lang=pl.
• Cała A., Orzechowska I., 2007, Rola ogrodu przydomowego w kształtowaniu wizerunku wsi, [w:] Gawryszewska B.J., Herman K. (red.), Ogród za oknem. Współczesny ogród przydomowy w teorii architektury krajobrazu, Wydawnictwo Ideagrafia, Warszawa: 42-45.
• Chilnik P., 2008, Aby na wsi było lepiej, Wydawnictwo Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa: 9-74.
• Chmielewski T.J., 2012, Systemy krajobrazowe. Struktura - funkcjonowanie - planowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Chojnacka M., Wilkaniec A., 2011, Tradycyjny ogród wiejski - historia i współczesne inspiracje, [w:] Drozdek M.E. (red.), Zieleń miast i wsi współczesna i zabytkowa. Rośliny do zadań specjalnych, Oficyna Wydawnicza PSZ w Sulechowie, Sulechów-Kalsk: 193-206.
• Chylińska D., 2008, Harmonia i autentyzm krajobrazu widzianego a wykorzystanie architektury regionalnej i jej cech w turystyce, [w:] Zaręba A., Chylińska D. (red.), Studia krajobrazowe jako podstawa właściwego gospodarowania przestrzenią, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław.
• Cymerman R., Falkowski J., Hopfer A., 1992, Krajobrazy wiejskie: klasyfikacja i kształtowanie, Wydawnictwo AR-T, Olsztyn: 116.
• Dąbrowska-Budziło K., 2001, Walory widokowe krajobrazu, [w:] Pawłowska K. (red.), Architektura krajobrazu a planowanie przestrzenne, Politechnika Krakowska, Kraków: 239-249.
• Forczek-Brataniec U., Zając E., 2014, Reklamy w krajobrazie Pienin, "Pieniny - Przyroda i Człowiek", 13: 101-112.
• Fortuna-Antoszkiewicz B., Kimic K., 2007, Miejsce kapliczek i przydrożnych krzyży w krajobrazie terenów wiejskich Mazowsza, "Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych", 6: 35-47.
• Górka A., 2010, Przestrzeń publiczna osiedla wiejskiego, [w:] Lorens P., Martyniuk-Pęczek J. (red.), Problemy kształtowania przestrzeni publicznych, Wydawnictwo Urbanista, Gdańsk.
• Górnisiewicz B., 1999, Uwagi na temat zasad kształtowania architektury wiejskiej, Politechnika Krakowska, Kraków.
• Kachniarz T., 1990, Współczesna architektura wsi, "Człowiek i Środowisko", 14 (2): 311-329.
• Kamiński Z.J., 2008, Współczesne planowanie wsi w Polsce - zagadnienia ruralisty, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• Kowicki M., 2005, Wieś przyszłości - próba określenia jej kształtu planistyczno-przestrzennego i architektonicznego, [w:] Wilkin J. (red.), Polska wieś 2025 - wizja rozwoju. Fundusz współpracy, Fundusz Współpracy, Warszawa: 199-209.
• Kożan A., Balcerek K., 2005, Zasady kształtowania przestrzeni wiejskich - rozważania o wartościach wymiernych i kulturowych, "Architektura krajobrazu. Studia i prezentacje", 1-2: 90-96.
• Kupidura A., Łuczewski M., Kupidura P., 2011, Wartość krajobrazu. Rozwój przestrzeni obszarów wiejskich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Loeger R., 2011, Przestrzeń publiczna - życie poza budynkiem, "Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka", 23: 15-19.
• Majdecka-Strzeżek A., 2009, Kształtowanie i ochrona krajobrazu miejscowości z uwzględnieniem specyfiki regionalnej dla potrzeb turystyki, "Nauka, Przyroda, Technologie", 3 (1): 21-22.
• Marks E., Połucha I., Elkhatib A.O., 2012, Współczesne trendy zagospodarowania przestrzeni przydomowej obszarów wiejskich na wybranych przykładach, "Acta Scientiarium Polonorum. Administratio Locorum", 11 (3): 185-199.
• Mazurski K.R., 2008, Problemy ochrony krajobrazu w gospodarce przestrzennej, [w:] Zaręba A., Chylińska D. (red.), Studia krajobrazowe jako podstawa właściwego gospodarowania przestrzenią, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław.
• Mitkowska A., 2009, Ogród przydomowy jako odzwierciedlenie tradycji miejsca, [w:] Gawryszewska B.J., Rothimel B. (red.), Ogród za oknem. W poszukiwaniu formy, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa: 67-78.
• Myczkowski Z., 2003, Krajobraz wyrazem tożsamości w wybranych obszarach chronionych w Polsce, Monografia, 285, wyd. II, Politechnika Krakowska, Kraków.
• Niedźwiecka-Filipiak I., 2005, Przemiany wizerunku wsi opolskiej pod wpływem odnowy wsi, "Architektura Krajobrazu. Studia i Prezentacje", 1-2: 18-26.
• Niedźwiecka-Filipiak I., 2009, Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław.
• Pietrzak M., Angiel M., 2009, Tradycyjny ogród wiejski w krajobrazie Pogórzy Karpackich, [w:] Gawryszewska B.J., Rothimel B. (red.), Ogród za oknem. W poszukiwaniu formy, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa: 67-78.
• Podciborski T., Jędrzejewska K., 2011, Ocena stanu ładu przestrzennego terenów zabudowy wsi warmińskiej, "Acta Scientiarium Polonorum. Administratio Locorum", 10 (4): 63-80.
• Podhajska E., Sobota M., Zienowicz M., 2014, Być jak Las Vegas - czyli o percepcji polskiej wsi, "Architektura Krajobrazu", 3: 108-119.
• Prus A., Antolak M., Bartoszczuk W., Barneciak A., Jopek D., Maciejewska A., Oleński M., Pijanowski J., Szumigała P., 2015, Problemy kształtowania ładu przestrzennego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków.
• Przestrzeń życia Polaków, 2014, Raport Stowarzyszenia Architektów RP.
• Raszeja E., 2002, Procedury i instrumenty kształtowania krajobrazu na obszarach wiejskich Wielkopolski w aspekcie integracji z Unią Europejską, Studioteka Zarysy, Poznań.
• Raszeja E., 2005, W poszukiwaniu ładu i autentyczności. Refleksje na temat kształtowania krajobrazu i architektury polskiej wsi, [w:] Wilkin J. (red.), Polska wieś 2025 - wizja rozwoju, Fundusz Współpracy, Warszawa: 191-197.
• Raszeja E., Wilkaniec A., de Mezer E., 2010, Krajobraz i dziedzictwo kulturowe wsi w aglomeracji poznańskiej, "Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej", 3, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań.
• Rydzewska A., Wilkaniec A., 2013, Kapliczki i krzyże w krajobrazie otwartym i zurbanizowanym wielkopolski, [w:] Obiekty religijne w krajobrazie, "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego", 21, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 89-102.
• Soszyński D., Bielak M., 2014, Zasady ochrony i kształtowania krajobrazu osiedli wiejskich w dokumentach planistycznych - na przykładzie gminy Godziszów (województwo lubelskie), "Studia Regionalne i Lokalne", 1 (55).
• Szczepańska M., 2014, Zarządzanie zasobami krajobrazu obszarów wiejskich w procesie kształtowania przestrzeni i kierunków rozwoju, [w:] Jezierska-Thöle A., Biczkowski M. (red.), Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, 2: 209-232.
• Szczepańska M., Wilkaniec A., 2014, Przekształcenia krajobrazu kulturowego wybranych wsi strefy podmiejskiej Poznania, "Studia Obszarów Wiejskich", 35, Warszawa: 45-60.
• Szczepańska M., Wilkaniec A., 2016a, Przekształcenia historycznych układów przestrzennych wsi w województwie wielkopolskim, "Studia KPZK", 167: 123-141.
• Szczepańska M., Wilkaniec A., 2016b, Outdoor advertising in rural areas attractive for tourism, "Studia Obszarów Wiejskich", 43: 85-98.
• Śleszyński P., Górczyńska M., Zielińska B., 2013, Szacunek prognozowanych i realizowanych wpływów i wydatków w Polsce wynikający z uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
• Tarajko-Kowalska J., 2008, Projektowanie koloru zespołów architektoniczno-krajobrazowych, jako integralny składnik zarządzania krajobrazem kulturowym wsi polskiej, [w:] Zarządzanie krajobrazem kulturowym, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 267-273.
• Tarajko-Kowalska J., 2009, W poszukiwaniu inspiracji - kolor w tradycyjnej architekturze wsi polskiej, "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego", 12: 58-66.
• Uchwała nr XXX/248/2000 Rady Gminy Dopiewo z 27 XI 2000 roku w sprawie uchwalenia MPZP obszaru Dąbrówka w gminie Dopiewo.
• Uchwała nr XXXVI/277/2000 Rady Gminy Tarnowo Podgórne z dnia 27 czerwca 2000 roku w sprawie: uchwalenia MPZP terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w Przeźmierowie - działka nr 24/8 - Osiedle Akademii Rolniczej, część B.
• Uruszczak M., 2012., Przemiany przydomowych ogrodów wiejskich w Małopolsce na przykładzie Jury Krakowsko-Częstochowskiej, [w:] Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, PAN, Kraków.
• Uruszczak M., Myga-Piątek U., Pijanowski J., Przegon W., Nita J., Szczepańska M., Kwoczyńska B., Dzudzińska A., Koziara Z., 2015, Planowanie krajobrazu a rozwój regionalny, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. 2015, poz. 774).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003, nr 80, poz. 717).
• Wójcik M., 2013, Przemiany społeczno-przestrzenne osiedli wiejskich. Studium przypadku Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Wspólna przestrzeń - wspólne dobro. Dobre praktyki w kształtowaniu ładu przestrzennego, 2014, Warszawa.
• Zobolewicz J., 1998, Metodyka opracowań studialnych dotyczących zasobów kulturowo-krajobrazowych dla potrzeb planów ochrony obszarów parków krajobrazowych na przykładzie Górznieńsko-Lidzbarskiego P.K., [w:] Jabłoński Z., Tomaszewski W. (red.), Ochrona wartości przyrodniczych i kulturowych - metodyka opracowań studialnych, Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Toruń.
• Żarska B., 2011, Ochrona krajobrazu, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

11089/22648