Filozof i obywatel wobec społeczeństwa masowego: K. Jaspers i E. Voegelin

• Autorzy: Romuald Piekarski

Warianty tytułu

Philosopher and citizen to the mass society: K. Jaspers and E. Voegelin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Treścią artykułu jest zestawienie Jaspersowskich diagnoz epoki z analizami Voegelina. Bardziej konkretnie Autora zajmuje tu kwestia przywództwa w społeczeństwach masowych oraz zagadnienie intelektualno-duchowych przesłanek narodowego socjalizmu, którym wiele uwagi poświęcili obaj autorzy. Porównanie tych myślicieli jest tym bardziej uzasadnione, że w metafizyce, filozofii religii czy ich antropologii filozoficznej występuje między nimi szereg zbieżności. Ponadto w centrum tekstu znalazło się zagadnienie intelektualnych i mentalnych przesłanek polityki w społeczeństwie masowym. W przekonaniu autora, zbieżności w myśli cywilizacyjno-politycznej Karla Jaspersa i Erica Voegelina zasługują ze wszech miar na naszą uwagę właśnie obecnie. Ich duchowe, intelektualno- moralne rozpoznania interesująco się uzupełniają i przeplatają. Czytając ich w naszych czasach nieco lepiej zaczynamy rozumieć sens klasycznej filozofii polityki, która chyba nigdy nie utraciła kontaktu z obywatelskim punktem widzenia na świat polityki. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is a comparison of Jaspers' diagnosis of the age with Voegelin's analyzes. More specifically, the Author deals with the issue of leadership in mass societies and the problem of intellectual and spiritual premises of National Socialism, issues which occupied much attention of both philosophers. Comparison of these thinkers is even more reasonable as in metaphysics, philosophy of religion or their philosophical anthropology; there are a number of similarities among them. Moreover, in the centre of the text a question of intellectual and mental premises of the policy of mass society was placed. In the opinion of the Author, the convergence of civilization and political thought of Karl Jaspers and Eric Voegelin, by all means deserves our attention right now. Their spiritual, intellectual and moral recognitions are interestingly complementary and intertwined. Reading them in our day, we can understand the sense of classical political philosophy, which probably never lost contact with the civil point of view on world politics, a little better. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Filozofia; Egzystencjalizm; Społeczeństwo; Obywatel

EN

Philosophy; Existentialism; Society; Citizen

• Czasopismo: Pieniądze i Więź
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1(54)
• Strony: 21--35

Twórcy

autor

Romuald Piekarski

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Piecuch Cz., Metafizyka egzystencjalna Karla Jaspersa, Uniwersitas, Kraków 2011.
• Jaspers K., Gelstige Situation der Zeit (1931), [in:] Man in modern age, (trans.) Eden and Cedar Paul, Double Anchor Books, New York 1957.
• Jaspers K., Man in modern age, (trans.) Eden and Cedar Paul, Double Anchor Books, New York 1957.
• Jaspers K., O źródle i celu historii, (tłum.) J. Marzęcki, wyd. Marek Derewiecki, Kęty 2006.
• Jaspers K., Stawanie są człowiekiem dzięki polityce, (tłum.) D. Lachowska, [w:] K. Jaspers, Filozofia egzystencji, PIW, Warszawa 1990.
• Jaspers K., Zróżnicowanie niemieckiej winy, (tłum.) K. Piesowicz, [w:] Po upadku III Rzeszy, Warszawa 1981. Całość ukazała się po polsku wcześniej jako: Problem winy, (tłum.) J. Garewicz, "Etyka" 1979, nr 17.
• Martin Heidegger Karl Jaspers, Korespondencja 1920-1963, (tłum.) C. Wodziński, M. Łukasiewicz, wyd. Rolewski, Toruń 2000.
• Voegelin E., Faith and Political Philosophy. The Correspondence betiveen Leo Strauss and Eric Voegelin 1934- 1964, (ed.) P. Emberley and B. B. Cooper, Pennsylvania 1993.
• Voegelin E., Hitler and die Deutschen (1964), [in:] Hitler and the Germans, Columbia 1999, Collected Works tom XXI.
• Voegelin E., The World of the Polis. Vol. 2 of Order and History, 5 vols. Baton Rouge, Louisiana 1957, Louisiana State University Press 2.
• Voegelin E., The German University and the Order of German Society: A Reconsideration of the Nazi Era, (trans.) Russell Nieli, [in:] The Intercollegiate Review 1985, no 29.
• Voegelin E., Published Essays 1966-1985, (ed.) Ellis Sandoz, p. 1-35. vol. 12 of The Collected Works of Eric Voegelin, Baton Rouge, Louisiana 1990, Louisiana State University Press. Available Columbia, Missouri 1999, University of Missouri Press.
• Voegelin E., Arystoteles, (tłum.) M. J. Czarnecki, wyd. Teologia polityczna, Warszawa 2011.
• Voegelin E., Nowa nauka polityki, (tłum. i wstęp) P. Śpiewak, Biblioteka ALETHEIA, Warszawa 1992.
• Voegelin E., Od Oświecenia do Rewolucji, (tłum.) Ł. Pawłowski, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.
• Voegelin E., Platon, (tłum.) A Legutko-Dybowska, wyd. Teologia polityczna, Warszawa 2009.
• Arystoteles, Voegelin i wieczna polis, (wstęp do) E. Voegelin, Arystoteles, tłum. Al. J. Czarnecki, wyd. Teologia polityczna, Warszawa 2011.
• Bartyzel J., Filozofia polityki:prolegomena, http://www.legitymizm.org/filozofia-polityki-prolegomena, (05.12.2011).
• Bussanich J., Voegelins Philosophy of Myth, [in:] The European Legacy, volume 12, number 2, April 2007, p. 187-198 . Publisher: Routledge, part of the Taylor & Francis Group.
• Clemens D., Eric Voegelin's Hitler and the Germans Lectures in the Context of the Germans Treatment of Their Nazi Past, [in:] Hitler and the Germans, Columbia 1999, Collected Works tom XXI.
• Olbromski C. J., Platońskie pojęcie metaxy w filozofii politycznej Erica Voegelina, [w:] P. Kłoczowski (red.), Dziedzictwo greckie we współczesnej filozofii politycznej, OMP, Kraków 2004.
• Pełna bibliografia publikacji Voegelina: http://www.evs.ugent.be/index.php?id=383&type=content.
• Piekarski R., Wina polityczna i odpowiedzialność - powracając do refleksji K. Jaspersa i H. Arendt o faszyzmie niemieckim, "Pieniądze i Więź" 2010, nr 4.
• Problem ładu politycznego. Eseje o myśli Erica Voegelina, (red.) A. Miętek, M. J. Czarnecki, wyd. Teologia Polityczna, Warszawa 2010.
• Strauss L., Mutual influence of Theology and Philosophy, "Independent Journal of Philosophy" 1979, no 3.
• Wielomęski A., Eric Voegelin wobec narodowego socjalizmu. Próba filozoficzno-religijnej interpretacji zjawiska, http://archiwum.konservvatyzm.pl/publicystyka.php/Artykuł/4399/, (04.12.2011).
• Wielomęski A., (hasło): http://metapedia.konserwatyzm.pl/wiki/Eric_Voegelin