Przewrotny realizm polityczny Machiavellego

• Autorzy: Romuald Piekarski

Warianty tytułu

Deceitful political realism of Machiavelli

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu jest tzw. realizm polityczny i mizantropijny obraz człowieka w ujęciu Machiavellego. Nie przecząc trafności wielu spostrzeżeń słynnego Florentczyka, stawiam tutaj opór nader rozpowszechnionym wykładniom jego myśli, wykładniom, które najczęściej służą za wygodne (choć, moim zdaniem wątpliwe) usprawiedliwienie przemocy, gwałtu i oszustwa, przede wszystkim w polityce. W większości akademickich i popularnych interpretacji myśli Machiavellego, napotykamy rozmaite odmiany makiawelizmu, który podszywa się pod realistyczne opisy i rzekomo naukowe czy zdroworozsądkowe nastawienie. Tymczasem, w mojej ocenie, Machiavelli nie tyle opisuje powodzenie cynicznych sztuczek, co udziela niemoralnych porad, zachęca do obchodzenia, a nawet łamania norm i zasad i to nie tylko w sytuacjach największego zagrożenia, lecz właściwie bez ograniczeń. Świat, w jakim żyjemy nie jest rajem, a inni ludzie przeważnie niewiele mają wspólnego z aniołami. Lecz czy z tego można wnioskować, jak Machiavelli i jego stronnicy, że większość ludzi jest nam wroga i obca, że czyha na nasze dobra? Gdy przyglądamy się naszym politykom, wielkim ludziom interesu, kuszący może wydawać się pogląd, że to Machiavelli ma rację po swej stronie. W artykule staram się wykazać, że ta wizja świata ludzkiego jest przesadnie mizantropijna, i że również w świecie polityki jest miejsce na uczciwą rywalizację oraz autentyczne dążenie do wspólnego dobra. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of this article is political realism and misanthropic image of a man created by Machiavelli. Without denying the relevance of many observations of the famous Florentine, I put here resistance to the widespread interpretations of his thoughts, interpretations, which usually serve as a convenient (though, in my opinion, questionable) justification of violence, rape and fraud, especially in politics. In most academic and popular interpretation of Machiavelli's thought, we find variations of Machiavellianism that pretends to be a realistic description and the supposedly scientific or common-sense attitude. Meanwhile, in my opinion, Machiavelli not only describes the success of cynical tricks, but, what is more, provides immoral advice, encourages the circumvention, and even violation of the norms and principles, not only in case of an emergency, but almost without limits. The world in which we live is not a paradise, and other people often have little in common with the angels. But whether this can be concluded, as Machiavelli and his followers do, that most people are hostile and alien to us, and lurk for our property? When we look at our politicians, big business people, it may seem tempting to notion that Machiavelli is right. However, in this paper I try to show that this vision of the human world is too misanthropic, and also that in the world of politics there is a place for fair competition and a genuine desire for the common good. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka; Moralność; Przemoc

EN

Politics; Morality; Abuse

• Czasopismo: Pieniądze i Więź
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 2(55)
• Strony: 19--35

Twórcy

autor

Romuald Piekarski

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Grzybowski K., Wstęp [do:] N. Machiavelli, Książę, tłum. W Rzymowski, wyd. II, Wrocław- Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1979.
• Mansfield H. C., Machiavelli's Virtue, The University of Chicago Press, Chicago & London 1996.
• Platon, Prawa, (tłum.) M. Maykowska, PWN, Warszawa 1960.
• Strauss L., Thoughts on Machiavelli, University of Washington Press, Seattle and London 1969.
• Strauss L., Trzy fale nowożytności, (przeł.) W. Madej, "Res Publica" 1988, nr 11 (17).