Prawna i teoretyczna koncepcja oszustwa księgowego jako efekt dążenia przedsiębiorstw do maksymalizacji zysku

• Autorzy: Leszek Michalczyk

Warianty tytułu

The legal and theoretical conception of accounting freud as the effect of enterprises' aim for profit maximization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Skandale finansowo-księgowe stały się synonimem działań prywatnego biznesu pierwszej dekady XXI w. Wpłynęły one na powstanie koncepcji teoretycznych: księgowości kreatywnej, inżynierii rachunkowości, a w polskich realiach również rachunkowości wariantowej. Artykuł prezentuje teoretyczną koncepcję ujęcia skandalu finansowo-księgowego w realiach polskiej gospodarki. Celem postawionym przed nim jest odpowiedź na pytanie, czy polski system prawa bilansowego umożliwia powstanie procedur, jakie miały miejsce w wypadku Enronu i World- Comu? Realizując cel niniejszego artykułu przeprowadzono rozróżnienie inżynierii rachunkowości (wykorzystującej obowiązujące prawo bilansowe) od księgowości kreatywnej (obejmującej działania prawnie niedozwolone) i księgowości prakseologicznej. Analizę postaw osób wykonujących zawód księgowego zobrazowano wykorzystując koncepcję etyki biznesu. (abstrakt oryginalny)

EN

Financial and accounting scandals became a synonym of private business activities in the 1st decade of the 21st century. They contributed to the creation of such theoretical concepts as: creative accounting, accounting engineering and, in the Polish economic reality, variant accounting. This article presents a theoretical overview of a financial or accounting scandal in the Polish economic environment. It attempts to answer the question whether the Polish balance law endorses the creation of procedures, such as those seen in the case of Enron and WorldCom. In order to attain this goal, a distinction was established between accounting engineering (using the current, legally-binding balance law), creative accounting (covering unlawful practices), and praxeological accounting. The attitudes of particular accountants were analyzed using the concept of business ethics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sprawozdawczość finansowa; Audyt finansowy; Oszustwa w sprawozdaniach finansowych

EN

Financial reporting; Financial audit; Fraud in the financial statements

• Czasopismo: Pieniądze i Więź
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 2(55)
• Strony: 121--131

Twórcy

autor

Leszek Michalczyk

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Anonymus, 02.01.2009, The Wall Street Journal, edycja polska.
• Beasley M., An Empirical Analysis of the Relation Between the Board of Directors Composition and Financial Statement Fraud, "Accounting Review" 1996, v. 71, no. 4.
• Burgstahler D., Dichev I., Earnings Management to Avoid Earnings Decreases and Loses, "Journal Accounting and Economics" 1997, v. 24, no. 1.
• Dechow P. M., Skinner D. J., Earnings Management: Recouping the Views of Accounting Academics, Practitioners, and Regulators, "Accounting Horizons" 2000, v. 14, no. 2.
• Dechov P., Sloan R., Sweeney A., Causes and Consequences of Earnings Manipulation: An Analysis of Firms Subject to Enforcement Actions by the SEC, "Contemporary Accounting Research" 1996,v. 13, no. 1.
• Degeorge E., Patel J., Zeckhauser R., Earnings Management to Exceed Thresholds, "Journal of Business" 1999, v. 72, zał. 1.
• Fama E. F., Jensen M. C., Separation of Owenship and Control, "Journal of Law and Economics" 1983, v. 26.
• Gabrusewicz W., Metody rewizji finansowej a wiarygodność danych sprawozdań finansowych, [w:] B. Micherda (red.), Sprawozdawczość finansowa i rewizja finansowa w kształtowaniu wiarygodności informacji ekonomiczny, Kraków 2007.
• Haym C., The information Contents of Loses, "Journal of Accounting and Economics".
• Healy P. M., Wahlen J. M., A Review of the Earnings Management Literature and Its duplications for Standard Setting, "Accounting Horizons" 1999, v. 13, no. 4.
• Ijiri Y., Theory of Accounting Measurement, American Accounting Association, Florida 2004.
• Kahneman D., Tverskyy A. Propect Theory: An Analysis of Decision under Risk, "Econometrica" 1979, v. 47, no 2.
• Kamela-Sowińska A., Kreatywna księgowość. Czyli jak wpadł "ENRON" [w:] (red.) P, Banaszyk, J. Czerny, "Prace naukowe WSHiR w Poznaniu", Poznań 2005.
• Karmańska A., Refleksje na temat etyki w rachunkowości i rachunkowości kreatywnej [w:] Materiały na konferencję poświęconą pamięci prof. gin. dr hak Stanisława Skazywana, Warszawa 2003.
• Kutera M., Hołda A., Surdykowski S. T., Oszustwa księgowe - teoria i praktyka, Warszawa 2006.
• Leuz C., Nanda D., Wysocki P.D., 2003, Earnings Management and Investor Protection: an International Comparison, "Journal of Financial Economics" 2003 ,v. 69, no 3.
• Michalczyk L., Accountability i responsibility jako wyznaczniki odpowiedzialności biznesu w inżynierii rachunkowości ("Pieniądze i Więź" -w druku).
• Michalczyk L., Finansowe sposoby rozliczeń Zapasów magazynowych w aspekcie bilansowym i podatkowym, [w:] J. Lewandowski (red.), Zarządzanie organizacjami gospodarczymi. Koncepcje i metody, Łódź 2005, t. 1.
• Michalczyk L., Funkcja informacyjna inżynierii rachunkowości, "Pieniądze i Więź" 2011, nr 1 (50).
• Michalczyk L., Inżynieria rachunkowości w świetle koncepcji earnings management jako system informacyjny definiujący wynik finansowy przedsiębiorstw, [w:] Z. E. Zieliński (red.), Rola informatyki w naukach ekonomiczych i społecznych, Kielce 2010.
• Michalczyk L., Inżynieria rachunkowości w ujęciu kauzalnym ogólnej teorii systemów, "Pieniądze i Więź"2011,nr2 (51).
• Michalczyk L., Rozliczenia zapasów magazynowych w aspekcie efektywności podmiotów gospodarczych w polskich realiach, [w:] T. Wawak, W. Szarapa (red.), Projekty i realność gospodarcza, Kraków 2005.
• Michalczyk L., 2006, Kontrola wewnętrzna w kontekście rachunkowości i sprawozdawczości finansowej firm, "Zeszyty Naukowe TD UJ, Seria: Ekonomia i Zarządzanie", nr 1.
• Michalczyk M., Prawna kategoria oszustwa księgowego w polskich realiach gospodarczych ("Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" - w druku).
• Michalczyk L., Rola umorzenia aktywów trwałych w powstaniu różnic wyniku finansowego, "Zeszyty Naukowe TD UJ, Seria: Ekonomia i Zarządzanie" 2007, nr 2.
• Michalczyk L., Umorzenie a amortyzacja w aspekcie rachunkowościowej ochrony obrotu gospodarczego, [w:] B. Micherda (red.), Rachunkowość w ochronie obrotu gospodarczego, Kraków 2005.
• Michalczyk L., Sposoby pomiaru ryzyka walutowego w realiach polskiej gospodarki, "Zeszyty Naukowe TD UJ, Seria: Ekonomia i Zarządzanie" 2007, nr 2.
• Michalczyk L., Współczesne nurty rachunkowości w aspekcie realizacji celów ekonomicznych przedsiębiorstw, "Przegląd Organizacji" 2011, nr 2.
• Michalczyk L., Zastosowanie programów informatycznych jako narzędzia wykrywającego procedury księgowego manipulowania wynikiem finansowym, [w:] Z. E. Zieliński (red.), Rola informatyki w naukach ekonomicznych i społecznych, Kielce 2010, t. 2.
• Peasnell K. V., Pope P. F., Young S., Board Monitoring and Earnings Management: Do Outside Directors Influence Abnormal Accruals?, "Journal of Business Finance & Accounting" 2005, v. 32, no. 7/8.
• Schipper K., Commentary: Earnings Management, "Accounting Horizons" 1989, v. 3, no. 4.
• Teoch S., Welch I., Wong T. J., Earnings Management and the Long-Term Market Pefiormance of Initial Public Offerings, "Journal of Finance" 1998, v. 53, Dec.
• Teoch S., Welch I., Wong T. J., Earnings Management and the Post-Issue Peiformance of Seasoned Equity Offerings, "Journal of Financial Economics" 1998, v. 50, Oct.
• Walińska E., Sprawozdawczość finansowa polskich jednostek - nowe wyznania w świetle Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości. Finansowej [w:] B. Micherda (red.), Sprawozdawczość i rewizja finansowa w procesie poprawy bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, Kraków 2005.
• Wiśniewska J., Oszustwa w rachunkowości zagrożeniem dla prawidłowego stosowania nadrzędnych zasad rachunkowości, "Problemy Rachunkowości" 2004, nr 3(18).