Nauki o zarządzaniu w katowickiej uczelni ekonomicznej w latach 1937-1950

• Autorzy: Alojzy Czech
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach ma rodowód przedwojenny. Powstał w końcu lat 30. XX w. jako prywatne Wyższe Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych. Mając osiem dekad działalności (z okupacyjną przerwą w łatach 1939-1945), doczekał się licznych opracowań, dotyczących zarówno jego powstania, jak i dalszego funkcjonowania. Nie często jednakże podnoszony jest fakt, iż wystartował jako wyższa szkoła zawodowa z wydziałem kształcącym w zakresie zarządzania. Było to skromne uzupełnienie ówczesnego pejzażu "miasta rozrastającego się imponująco, przeobrażanego w duchu nowoczesności". Z wysokimi obiektami budowanymi w nowoczesnej technologii wskazywano na amerykańskie tempo rozwoju, a część miasta na południe od torów kolejowych zwano "najbardziej amerykańską dzielnicą Rzeczypospolitej". W tej stylistyce określano też powstały po ostrych dyskusjach w kwestii jego założenia Wydział, będący tożsamy z ówczesnym Wyższym Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych, nazywając go rodzajem "school of business". Miał profil i program kształcenia odległy od wszystkich istniejących wtedy wydziałów uczelni handlowych. Nie kopiował żadnego z istniejących rozwiązań uniwersyteckich. Był to Wydział Organizacji Przemysłowej i posiadał niespotykany dotąd w polskim szkolnictwie wyższym indukcyjny program nauczania. Odpowiadało to potrzebom miejscowego przemysłu. Ze względu na te okoliczności, w 80. roku działania zarówno Uczelni, jak i Wydziału, celowym wydaje się omówienie raz jeszcze ich historii powstania wraz z krótką charakterystyką programu, by później przejść do przedstawienia wkładu w nauki o zarządzaniu osób związanych z uczelnią w tych początkowych latach. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Historia nauk organizacji i zarządzania; Wyższe szkoły ekonomiczne

EN

Organization and management science history; Higher economic schools

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2017
• Tom: Nauki o zarządzaniu : dokonania, trendy, wyzwania
• Strony: 13--33

Twórcy

autor

Alojzy Czech

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Adamiecki K. (1932), Nauka organizacji i jej rola w życiu gospodarczym, Warszawa. Archiwum Państwowe w Katowicach, UWŚl.-OP, sygn. 2250.
• Archiwum Państwowe w Katowicach, UWŚl.-OP, sygn. 2251.
• Barciak A., Chojecka E., Fertacza S., red. (2012), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Muzeum Historii Katowic, Katowice.
• Baron M. (2017), Lubię ten tekst..., "Forum" Biuletyn Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 44, styczeń/January.
• Bielski M. (1967), Polska myśl naukowa w dziedzinie organizacji i kierownictwa w latach 1900-1939, "Problemy Organizacji", nr 9.
• Bulsa M., Grzegorek G., Witaszczyk B. (2013), Domy i gmachy Katowic, Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek, Katowice.
• Czech A. (1997), Józef Lisak i Wyższe Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych w Katowicach, AE, Katowice.
• Czech A. (1999), Józefa Lisaka "Ekonomia jednostkowa". Przyczynek do dziejów nauki o przedsiębiorstwie w Polsce, AE, Katowice.
• Czech A. (2001), Indukcyjny program nauczania. Nieznany epizod w dziejach szkolnictwa ekonomicznego w Polsce, [w:] M. Rocki (red.), Ekonomista w środowisku innowacyjnych XXI wieku, PTE, Warszawa.
• Czech A. (2002), Józefa Lisaka nieznany wkład do nauki organizacji i zarządzania, "Przegląd Organizacji", nr 7-8.
• Czech A. (2006), Przed II stycznia 1937 i trochę po..., "AE Forum. Biuletyn Akademii Ekonomicznej w Katowicach", nr XX, grudzień.
• Czech A. (2013), Organizatorzy od Adamieckiego, "Forum. Biuletyn Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 36, styczeń.
• Czekaj J. (2012), Zygmunt Rytel - prekursor prakseologicznej teorii organizacji, [w:] A. Czech (red.), Nauki o zarządzaniu - u początków i współcześnie, "Studia Ekonomiczne", nr 118, Katowice.
• Fayol H. (1926), Administracja przemysłowa i ogólna, INO, Warszawa.
• Ford H. (1924), Moje życie i dzieło, IW "Biblioteka Polska", Warszawa.
• Komańda M., Kwiecień A. (2012), Organizacja pracy biurowej w teorii zarządzania okresu międzywojennego, [w:] A. Czech (red.), Nauki o zarządzaniu - u początków i współcześnie "Studia Ekonomiczne", nr 118, Katowice.
• Kotarbiński T. (1962), Prakseologia, "Kwartalnik Pedagogiczny", nr 3.
• Książeczka Legitymacyjna słuchacza WSNSG nr 125.
• Książeczka Legitymacyjna słuchacza WSNSG/CSKE nr 2814.
• Lisak J. (1934), Ogólna organizacja przedsiębiorstw, Instytut Administracyjno-Gospodarczy i Szkoła Ekonomiczno-Handlowa, Kraków.
• Lisak J. (1938), Wyższe Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych w Katowicach, "Sprawy Szkolne na Śląsku", nr 4.
• Lisak J. (1946), Ekonomia jednostkowa. Nauka o przedsiębiorstwie, Nakładem WSNSG, Gebethner & Wolff, Katowice 1939, 2. wyd. 1946.
• Lisak J. (1958), ... o decydującej rozmowie, [w:] Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Katowicach 1937-1957. Księga Pamiątkowa wydana z okazji I Zjazdu Absolwentów w XX rocznicę powstania Uczelni, Stowarzyszenie Absolwentów WSE, Katowice.
• Martyniak Z. (1975), Organizacja i zarządzanie. 30 problemów teorii i praktyki, KiW, Warszawa.
• "Nowe Kadry" 1946, nr 1.
• "Nowe Kadry" 1946, nr 3.
• Państwowe Technikum w Bytomiu, "Nowe Kadry" 1946, nr 1.
• Pieter J. (1961), Rozwój szkolnictwa wyższego i nauk humanistycznych na Górnym Śląsku do 1945 roku, Biuletyn Śląskiego Instytutu Naukowego, Katowice.
• Robinson W. (1925), Fundamentals of Business Organization, McGraw-Hill Book Co., New York-London.
• Rothert A. (1935), (rec.), "Przegląd Organizacji", nr 1.
• Rytel Z. (1934), Nauka organizacji i kierownictwa, "Przegląd Organizacji", nr 12.
• Rytel Z. (1935), Nauka organizacji i kierownictwa. Działalność i wzorzec, "Przegląd Organizacji", nr 2.
• Rytel Z. (1935), ...w sprawie definicji nauki organizacji i kierownictwa, "Przegląd Organizacji", nr 9.
• Rytel Z. (1938), Zasadnicze pojęcie nauki organizacji, "Przegląd Organizacji", nr 1.
• Spis wykładów na roić akademicki 1945/6, WSNSG, Katowice 1945.
• Spis wykładów na rok akademicki 1946/7, WSNSG, Katowice 1946.
• Tead O. (1933), Human Nature and Management, McGraw-Hill Book Co., New York-London.
• Wyższe Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych Prospekt, Katowice 1938.
• X-lecie Wyższego Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych w Katowicach, "Śląsko-Dąbrowski Przegląd Administracyjny" 1946, nr 9.