Logistyka społeczna - dokonania, trendy, wyzwania. Doświadczenia katedry logistyki społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

• Autorzy: Jacek Szołtysek , Sebastian Twaróg
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Logistykę jako dziedzinę wiedzy plasuje się zwykle jako jedną z subdyscyplin nauk o zarządzaniu (a te - w naukach ekonomicznych usytuowanych w ramach nauk społecznych). Piszemy "zazwyczaj", gdyż wokół rodowodu koncepcyjnego logistyki ciągle trwają dyskusje i w zasadzie dotychczas nie udało się osiągnąć w tym zakresie konsensusu. Taki stan rzeczy powoduje wiele problemów (m.in. metodologicznych) oraz dzieli środowisko logistyków. Również historia logistyki jest jedynie zbiorem interpretacji lub przekonań, gdyż brak twardych dowodów na zaistnienie jej jako sposobu na łatwiejsze i lepsze funkcjonowanie w materiałach historycznych. Logistyka to "kształtowanie (w drodze zarządzania logistycznego) przepływów materialnych i informacyjnych w celu osiągania dostępności (do dóbr materialnych lub miejsc) na ustalonych zasadach i priorytetach działań". Jako przedmiot badań i zastosowań znana jest od dawna z takich obszarów praktycznej działalności człowieka, jak wojskowość (tradycja wielowiekowa) i prowadzenie biznesu (działalność gospodarcza - tradycja ponad 60-letnia). Taki też jest przyjęty i powszechnie akceptowany podział, wedle tradycji uznawany za klasyczny. Podział ten jest również stosowany na potrzeby edukacji, w tym na poziomie studiów wyższych. Logistyka jako przedmiot nauczania (a później kompleks rozmaitych powiązanych przedmiotów, które ewoluowały w kierunku specjalizacji, a potem specjalności) pojawił się w latach 90. XX w., w tym również w ramach działalności Wydziału Zarządzania Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. Katedra Logistyki Ekonomicznej (jako jedna z pierwszych w kraju) została powołana do życia w 1996 r., a jej założycielem był prof. Marian Sołtysik - ojciec katowickiej szkoły logistycznej. Logistyka w swoim rozwoju nabiera tempa i współcześnie ewoluuje w kierunku projektów istotnych społecznie, tj. takich, które "wynikają z potrzeb społeczeństwa i zapewniają jego prawidłowe funkcjonowanie"; nie dzięki swojemu dojrzewaniu jako dyscyplina wiedzy, lecz nadążając za zmieniającymi się potrzebami społecznymi. Do takich należą liczne zastosowania logistyki, m.in. usprawniające funkcjonowanie wielu podmiotów ochrony zdrowia, instytucji służących realizacji procesów demokracji, wspierających działania socjalne itp. Dylematy logistyków w takich sytuacjach są związane z przyjęciem jednolitej perspektywy zarządczej, gdy we wspólnym zarządzaniu próbujemy objąć nie tylko ściśle określoną grupę podmiotów funkcjonujących nie dla zysku, lecz szerzej - taką grupę podmiotów, w których realizacja celu doprowadza do poprawy jakości życia poprzez: 1) poprawę stanu zdrowia obywateli, 2) ratowanie zagrożonego życia, 3) zapewnienie bezpieczeństwa (publicznego oraz w przestrzeni publicznej), 4) zapewnienie realizacji zadań wynikających z zasad samorządności, demokracji i równości, 5) dążenie do eliminowania wykluczenia społecznego, związanego z mobilnością obywateli. Wymienione obszary były i nadal są wartą uwagi reakcją nie tylko na przemiany, jakie dokonują się współcześnie, lecz również odpowiedzią logistyki na wzrost znaczenia człowieka jako podmiotu i adresata działań logistycznych. Dlatego prawie dekadę temu zespół pracowników wspominanej Katedry Logistyki Ekonomicznej rozpoczął prace nad nową postacią logistyki - logistyką społeczną która mimo wielu wątpliwości środowiska logistycznego, z czasem zajęła pełnoprawne (obok tych dwóch wcześniej wymienionych "czystych" postaci logistyki) miejsce w dyskursie naukowym. Te dziesięć lat predestynuje do przedstawienia jej dokonań, trendów oraz wyzwań. Prezentacja następuje w pryzmacie doświadczeń oraz kompetencji pracowników i doktorantów obecnie funkcjonującej Katedry Logistyki Społecznej, powołanej do życia w 2011 r., początkowo w postaci Samodzielnego Zakładu, a następnie od 2014 r. jako Katedry Logistyki Społecznej. Jest to pierwsza w Polsce jednostka organizacyjna uczelni wyższej, zajmująca się tą tematyką a jej kierownikiem od momentu założenia jest prof. Jacek Szołtysek. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Nauki o zarządzaniu; Logistyka społeczna

EN

Management sciences; Social logistic

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2017
• Tom: Nauki o zarządzaniu : dokonania, trendy, wyzwania
• Strony: 59--71

Twórcy

autor

Jacek Szołtysek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Sebastian Twaróg

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Baudin M. (2005), Lean Logistics, The Nuts and Bolts of Delivering Materials and Goods, Productivity Press, New York.
• DHL To Test A Crowdsourced Social Logistics Network, https://www.psfk.eom/2010/11/dhl-to-test-a-crowdsourced-social-logistics-network.html (data dostępu: 15.05.2017).
• Feyerabend P.K. (2001), Przeciw metodzie, Wydawnictwo Siedmiogród, Wrocław.
• Klimas P., Czakon W. (2010), Sieci oraz firmy kotwice - ich znaczenie w gospodarce opartej na wiedzy, [w:] A. Bajdak, M. Nowak, A. Samborski, H. Zawadzki (red.), Zarządzanie i informatyka. Dylematy i kierunki rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, Centrum Badań i Ekspertyz.
• Klimas P., Twaróg S. (2015), Inter-organizational Proximity in the Context of Logistics - Research Challenges, "LogForum", No. 1.
• Kołodziejczyk P., Szołtysek J. (2009), Epistemologia logistyki społecznej, "Przegląd Organizacji", nr 4.
• Lis D. (2015), Problem zarządzania logistycznego wybraną akcją ratowniczą w województwie śląskim, "Logistyka", nr 4.
• Marri H.B., Irani Z., Gunasekaran A. (2006), E-Commerce and its Impact in Logistic Management: A State of Art, European and Mediterranean Conference on Information Systems (EMCIS).
• Płaczek E. (2012), Modele rozwoju usługodawców logistycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Płaczek E. (2014), Ratownictwo - nowe wyzwania dla logistyki, "Logistyka", nr 4.
• Płaczek E., Lis D. (2014), Działalność organizacyjna Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Polsce-jej implikacja w logistyce, "Logistyka", nr 4.
• Szołtysek J. (2009), Logistyka w organizacji akcji humanitarnych, "Gospodarka Materiałowa i Logistyka", nr 3.
• Szołtysek J. (2010), Logistyka w organizacji akcji humanitarnych, [w:] J. Szołtysek (red.), Nowe zastosowania logistyki. Przykłady i studia przypadków, Biblioteka Logistyka, Poznań.
• Szołtysek J. (2010), Logistyka w organizacji imprez sportowych, [w:] J. Szołtysek (red.), Nowe zastosowania logistyki. Przykłady i studia przypadków, Biblioteka Logistyka, Poznań.
• Szołtysek J. (2011), Kreowanie mobilności mieszkańców miast, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Szołtysek J. (2012), Paradygmat logistyki a paradygmaty w logistyce, [w:] S. Kauf (red.), Logistyka i inne koncepcje zarządzania w naukach ekonomicznych, Uniwersytet Opolski, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole.
• Szołtysek J. (2015), Pryncypium logistyki, "Logistyka", nr 1.
• Szołtysek J. (2015), Sieci społeczne w kształtowaniu decyzji logistyki społecznej, "Logistyka", nr 3.
• Szołtysek J. (2016), Logistyka miasta, PWE, Warszawa.
• Szołtysek J., Twaróg S. (2009), Gospodarowanie zasobami krwi jako nowy obszar stosowania logistyki, "Gospodarka Materiałowa i Logistyka", nr 7.
• Szołtysek J., Twaróg S. (2010), Przesłanki i zakres stosowania logistyki w gospodarowaniu zasobami krwi, "Logistyka" nr 3.
• Szołtysek J., Twaróg S. (2011), Przesłanki stosowania logistycznego wsparcia usług medycznych w polskich szpitalach, [w:] J. Witkowski, A. Baraniecka (red.), Strategie i logistyka w sektorze usług. Logistyka w nietypowych zastosowaniach, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław.
• Szołtysek J., Twaróg S., Lis D. (2015), Logistyczny serwis imprezy sportowej w ocenie jej użytkowników, [w:] Logistyka współczesne wyzwania nr 6, PWSZ, Wałbrzych.
• Tanimoto T. (2000), Butsuryu-Logistics no riron to jittai (Theory and Practice of Physical Distribution and Logistics), Hakutoshobo.
• Tenhunen S. (2008), Mobile Technology in Village: ICTs, Culture, and Social Logistics in India, "Journal of the Royal Anthropological Institute", Vol. 14, Iss. 3.
• Teuro T. (1988), Planning of Social Logistics, Bulletin of the System Science Institute, Waseda University.
• Twaróg S. (2012), Logistyczne aspekty zarządzania łańcuchami dostaw krwi, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice [praca doktorska niepublikowana].
• Twaróg S. (2014), Miejsce i użyteczność logistyki w zarządzaniu szpitalami, "Logistyka", nr 5.
• Wei L., Zhenggang H., Jin Z. (2009), Correlation Analysis of Social Logistics Demand and Economic Activities, International Conference of Transportation Engineering 2009, Tom II, ASCE, USA.