Medykalizacja opieki okołoporodowej w Polsce

• Autorzy: Antonina Doroszewska , Michał Nowakowski

Warianty tytułu

Medicalization of Perinatal Care in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie zmian w zakresie opieki okołoporodowej po transformacji ustrojowej oraz analiza tych przeobrażeń z perspektywy teorii medykalizacji.(fragment tekstu)

EN

There has been a lot of changes in the provision of care for women during the perinatal period and newborns since the early 90s past century. These changes are an example occurring in parallel to the process of medicalization and the tendency to demedicalization. The aim of this paper is to analyse these changes from the perspective of the theory of medicalization. In this article we analyse three effects of medicalization: increasing number of unjustified medical interventions, ignoring the needs of childbearing women and reducing the role of midwives. I assert that we observe two contradictory tendencies. On the one hand, the medicalization of perinatal care is promoted by physicians. On the other hand, the demedicalization has its advocates among women and midwives. The question then arises whether these tendencies are exclusive or they are an example of democratization in the field of perinatal care, which are increasingly influenced by active in civil society, various pressure groups.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Opieka zdrowotna; Przemiany społeczne; Prokreacja; Dzieci

EN

Health care; Social change; Procreation; Children

• Czasopismo: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie
• Rocznik: 2017
• Tom: 15
• Numer: nr 2
• Strony: 172--177

Twórcy

autor

Antonina Doroszewska

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

autor

Michał Nowakowski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Bibliografia

• Troszyński M., Niemiec T., Wilczyńska A., Assessment of three-level selective perinatal care based on the analysis of early perinatal death rates and cesarean sections in Poland in 2008, "Ginekologia Polska" 2009; 80: 670-677.
• Maciejewski T., Rozwój opieki perinatalnej na przełomie XX i XXI wieku, "Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia" 2013; 6: 136-140.
• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Demograficzny 2015, Warszawa 2015.
• Davis J.E., How medicalization lost its way, "Society" 2006; 43 (6): 51-56.
• Conrad P., Medicalization and social control, "Annual Review of Sociology" 1992; 18: 209-232.
• Domańska U., Medykalizacja i demedykalizacja macierzyństwa, w: Piątkowski W., Brodniak W. (red.), Zdrowie i choroba. Perspektywa socjologiczna, Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie, Tyczyn 2005: 311-322.
• Wagner M., Fish Can't See Water: The Need To Humanize Birth, 2000, http://www.drmomma.org/2009/08/fish-cant-see-water-need-to-humanize.html; dostęp: 30.10.2016.
• Clarke A.E., Shim J.K., Mamo L., Fosket J.R., Fishman J.R., Biomedicalization: Technoscientific transformations of health, illness, and U.S. biomemedicine, "American Sociological Review" 2003; 68 (2): 161-194.
• Lowenberg J., Davis F., Beyond medicalisation-demedicalisation: The case of holistic health, "Sociology of Health and Illness" 1994; 16 (5): 579-599.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, NFZ uruchamia program opieki koordynowanej nad kobietą w ciąży (KOC), http://nfz.gov.pl/dla-swiadczeniodawcy/koordynowana-opieka-nad-kobieta-w-ciazy-koc/aktualnosci/; dostęp: 2.11.2016.
• WHO, HRP, WHO statement on caesarean section rates. Executive summary, http://www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/cs-statement/en/; dostęp: 30.10.2016.
• Baranowska B., Otffinowska A., Rytm i czas porodu. Indukcja i stymulacja porodu w świetle badań naukowych, Fundacja "Rodzić po ludzku", Warszawa 2009.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem, Dz.U. 2012 poz. 1100 z późn. zm.
• Kubicka-Kraszyńska U., Otffinowska A., Opieka okołoporodowa w Polsce w świetle akcji "Rodzić po ludzku" 2006, Fundacja "Rodzić po ludzku", Warszawa 2007.
• Fundacja "Rodzić po ludzku", Dane zebrane przez Fundację "Rodzić po ludzku" za rok 2013, http://www.gdzierodzic.info/,odzic.info; dostęp: 15.06.2016.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Statystyki JGP, https://prog.nfz.gov.pl/app-jgp/Start.aspx, dostęp: 1.11.2016.
• Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, Dz.U. 1996 nr 91 poz. 410 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, Dz.U. 2011 nr 174 poz. 1039 z późn. zm.
• Davis-Floyd R., Birth as an American rite of passage, University of California Press, Berkeley 2003.
• Doroszewska A., Społeczne role położnych, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2015.
• Naczelna Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli realizacji zadań położnych środowiskowych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, http://www.nik.gov.pl/plik/id,3004,vp,3795.pdf; dostęp: 13.06.2016.
• Nowakowska L., Społeczny świat kobiet rodzących w domu. Perspektywa socjologii zdrowia, choroby i medycyny, niepublikowana rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem W. Piątkowskiego, Lublin 2016.
• Stowarzyszenie Niezależna Inicjatywa Rodziców i Położnych "Dobrze urodzeni", Statystyki 2010-2014, http://www.dobrzeurodzeni.pl/statystyki.html; dostęp: 31.10.2016.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, Dz.U. 2014 poz. 1145 z późn. zm.
• Urbańska S., Profesjonalizacja macierzyństwa jako proces odpodmiotowienia matki. Analiza dyskursów poradnika "Twoje Dziecko" z 2003 i 1975 roku, w: Budrowska B. (red.), Kobiety, feminizm, demokracja: wybrane zagadnienia z seminarium IFiS PAN z lat 2001-2009, IFiS PAN, Warszawa 2009: 19-42.
• Tracy S.K., Sullivan E., Wang Y.A., Black D., Tracy M., Birth outcomes associated with interventions in labour amongst low risk women: a population-based study, "Women Birth" 2007;20 (2): 41-48.
• Declercq E.R., Sakala C., Corry M.P., Applebaum S., Herrlich A., Listening to mothers III. Report of the Third National U.S. Survey of Women's Childbearing Experiences, 2013.
• Podgórska J., Betonowe położnictwo, "Polityka" 2005; 43: 4-11.
• Robinson D., Henry S., Self-help and Health: Mutual Aid for Modern Problems, Martin Robertson, Londyn 1977.
• Hatch S., Kickbush I. (red.), Self-Help and Health in Europe. New Approaches in Health Care, World Health Organization Publications Centre, Nowy Jork 1983.
• Piątkowski W., Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20842627OZ.17.019.6789