Konstruowanie reprezentacji społecznych naukowca w tytułach prasowych

• Autorzy: Piotr Zbróg , Zuzanna Zbróg
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu było opisanie procesu konstruowania reprezentacji społecznej naukowca na podstawie tytułów prasowych z wykorzystaniem podstawowych narzędzi analitycznych opracowanych na potrzeby teorii reprezentacji społecznych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem było zidentyfikowanie i przeanalizowanie tego, w jaki sposób autorzy tytułów prasowych lokowali nominację naukowiec w polu kontekstowym i jak mogło to kształtować jego potencjalną reprezentację społeczną. Interesujące były dwa aspekty treściowej zawartości struktury reprezentacji społecznych: poznawczy i afektywny. W celu zgromadzenia materiału wybrano wydania elektroniczne z listy najchętniej czytanych opiniotwórczych tygodników oraz artykuły publikowane przez PAP z lat 2014-2017. Dzięki wykorzystaniu wątkowania w związku z tematem "naukowiec" wyłoniono ok. 3000 tytułów. PROCES WYWODU: Po wstępnym zdefiniowaniu celu pracy oraz przedstawieniu założeń badawczych scharakteryzowano jedenaście typów kotwiczenia wyrazu naukowiec w tytułach oraz omówiono sposoby obiektyfikacji naukowca na zdjęciach. Dało to podstawę wskazania możliwych elementów pozwalających na konstruowanie reprezentacji społecznej naukowca. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza elementów budujących pole kontekstowe pozwoliła wyodrębnić kluczowe składniki nominacji naukowiec w tytułach prasowych, a następnie opracować potencjalny kognitywny wizerunek naukowca. Może być on postrzegany m.in. jako osoba odkrywająca rzeczy pożyteczne i przełomowe, o unikalnych umiejętnościach, wysokich kompetencjach, wykonująca skomplikowaną pracę, zasługująca na podziw, uznanie, szacunek, rzadko jako ktoś, komu nie można zaufać. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski z przeprowadzonych analiz dowodzą, że potencjalna reprezentacja społeczna naukowca jest w istotnym stopniu zbieżna z wysokim uznaniem dla profesora uniwersytetu, wyrażonym w badaniach prestiżu zawodów. Warto zwrócić uwagę na innowacyjne wykorzystanie teorii reprezentacji społecznych do badań nad wizerunkiem, oferującej interesujące narzędzia analityczne.(abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article was to describe the process of construction of a social representation of a scientist on the basis of press titles with the application of the basic analytical tools developed for the social representations theory. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main problem was to identify and analyse the way in which authors of press titles localised the designation scientist in the context field and how it could affect the potential social representation. Two aspects of the content of the structure of social representations were especially interesting, namely the cognitive and the affective aspect. In order to gather material, electronic editions listed as the most popular, opinion-forming weekly newspapers and articles published by PAP [Polish Press Agency - translator's note] in years 2014-2017 were chosen. About 3000 titles were appointed through threading with the unit scientist. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Having initially defined the objective of the paper and presented the research assumptions, eleven types of anchoring of the unit scientist was characterised in the titles. The ways of objectification of scientist on photos were also described. This created a basis for an indication of the possible elements enabling the construction of a social representation of a scientist. RESEARCH RESULTS: The analysis of the elements constructing the context field allowed to distinguish the crucial components of the nomination scientist in press titles and then develop a potential, cognitive image of a scientist. The scientist may be perceived as a person making useful and ground-breaking discoveries as well as having unique abilities, high competence and dealing with complicated tasks, deserving esteem, recognition and respect and rarely as someone who cannot be trusted etc. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The conclusions obtained in course of the conducted analyses prove that the potential social representation of a scientist is to a great extent concordant with the high recognition for a university professor, expressed in the research on the prestige of professions. The innovative application of the social representations theory in the research on image offering an interesting analytical tool should be noticed.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pracownicy naukowi; Media; Nauka

EN

Academic staff; Media; Science

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2017
• Tom: 16
• Numer: nr 39 Wizerunek naukowca w mediach
• Strony: 75--95

Twórcy

autor

Piotr Zbróg

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego

autor

Zuzanna Zbróg

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego

Bibliografia

• CBOS. (2013). Prestiż zawodów. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS. Pozyskano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_164_13.PDF(dostęp: 10.02.2017).
• Höijer, B. (2010). Emotional anchoring and objectification in the media reporting on climate change. Public Understanding of Science, 19(6), 717-731.
• Höijer, B. (2011). Social Representations Theory. A New Theory for Media Research. Nordicom Review, 32, 3-16.
• McGraw K.M. (2008). Wizerunki polityczne: tworzenie i sterowanie. Tłum. R. Andruszko. W: D.O. Sears, L. Huddy i R. Jervis (red.), Psychologia polityczna. Kraków: Wydawnictwo UJ, 359-393.
• Moscovici, S. (1984). The Phenomenon of Social Representations. W: R. Farr i S. Moscovici (red.), Social Representations. Cambridge: Cambridge University Press, 3-69.
• Moscovici, S. (2000). Social Representations. Explorations in Social Psychology. Cambridge, UK: Polity Press.
• Niesiobędzka, M. (2005). Reprezentacje społeczne zjawisk ekonomicznych. Białystok: Trans Humana.
• PAP. (2016a). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/news,723796,lodzcy-naukowcy-pracuja-nad-papierem-niemozliwym-do-sfalszowania.html (dostęp: 22.02.2017).
• PAP. (2016b). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/swiat/news,556341,polscy-naukowcy-pracuja-nad-zastosowaniem-ultradzwiekow-w-walce-z-nowotworami.html (dostęp: 22.02.2017).
• PAP. (2016c). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/news,533787,erwin-kruk-doktorem-honoris-causa-uniwersytetu-warminsko-mazurskiego.html (dostęp: 22.02.2017).
• PAP. (2016d). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/nauka/news,489210,polacy-opisali-naczynia-krwionosne-z-bialkami-sprzed-cwierc-miliarda-lat.html (dostęp: 22.02.2017).
• PAP (2016e). Pozyskano z: http://www.pap.pl/multimedia/wideo/news,461075,polscy-naukowcy-opracowali-unikatowa-szklarnie.html (dostęp: 22.02.2017).
• SJP PWN. (2017). Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo. Naukowe PWN. Pozyskano z: http://sjp.pwn.pl/ (dostęp: 20.01.2017).
• Szadok-Bratuń A. i Bratuń M. (2012). O potrzebie wizerunku i jego elementach. W: M. Tabernacka i A. Szadok-Bratuń (red.), Public relations w sferze publicznej. Wizerunek i komunikacja. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer, 25-46.
• Szwed, R. (2011). Reprezentacje opinii publicznej w dyskursie publicznym. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Trutkowski, C. (2000). Społeczne reprezentacje polityki. Warszawa: Scholar.
• Wirtualne Media. (2017). Wyniki sprzedaży prasy. Pozyskano z: http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/najgorszy-w-historii-wyniki-wprost-traca-tez-newsweek-i-gazeta-polska-tylko-tygodnik-powszechny-na-plusie (dostęp: 20.01.2017).
• Zbróg, Z. (2016). Teoria reprezentacji społecznych w badaniach zmiany szkoły - możliwe zastosowania. W: M.J. Szymański, B. Walasek-Jarosz i Z. Zbróg (red.), Zrozumieć szkołę. Konteksty zmiany. Warszawa: Wydawnictwo APS, 226-249.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HW.2017.163905