Uciążliwość warunków odczuwalnych podczas dni upalnych przy różnej intensywności aktywności fizycznej (na przykładzie północno-zachodniej Polski)

• Autorzy: Monika Okoniewska

Warianty tytułu

Uncomfortability of Bio-thermal Conditions During Sweltering Days at Different Intensity of Physical Activity (Based on the Area of North-western Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Praca zawiera charakterystykę uciążliwości warunków odczuwalnych występujących w południe w czasie dni z tmax≥30°C w trzech miastach położonych w północno-zachodniej Polsce, tj. w Kołobrzegu, Chojnicach i Poznaniu, dla osób podejmujących aktywność fizyczną o różnej intensywności. Na podstawie danych meteorologicznych z godziny 12 UTC z lat 1981-2016 obliczono średnie wartości wskaźników biometeorologicznych (HSI, STI) i termofizjologicznych (HR, Oh_H, SW, DhRna), ich wartości ekstremalne oraz amplitudy, a także określono częstość stanów obciążających organizm człowieka, podejmującego wysiłek fizyczny w terenie otwartym. Analizy wykazały, że w godzinach okołopołudniowych zwiększenie aktywności fizycznej prowadzi do nasilenia intensywnych odczuć cieplnych oraz znacznego obciążenia organizmu stresem ciepła. Odnotowano możliwość wystąpienia ryzyka przegrzania, które przy intensywnym wysiłku mogło wystąpić już przed upływem godziny. Ponadto wykazano poważne niebezpieczeństwo odwodnienia już przy aktywności umiarkowanej. Szczególnie obciążające warunki pogodowe, cechujące się dużą parnością i możliwością wystąpienia hipertermii, stwierdzono w Kołobrzegu. (abstrakt oryginalny)

EN

The work is a description of onerousness of bio-thermal conditions occurring at midday during days of tmax≥30°C in three towns located in north-western Poland: Kolobrzeg, Chojnice and Poznan, for people undertaking physical activity of varying intensity. Based on the meteorological data for 12 a.m. UTC from the period 1981-2016 average values of biometeorological (HIS, STI) and thermophysiologial (HR, Oh_H, SW, DhRna) indices, as well as their extreme values and amplitudes were calculated. The frequency of conditions burdening human body, when undertaking exercise outdoors, was also determined. The analyses showed that in the midday hours an increased physical activity leads to an increase in intense thermal sensations and a significant burdening of the human body with heat stress. A potential risk of overheating, that could occur within an hour of intense effort, was noted. A serious risk of dehydration of the body, even at moderate activity, was also indicated. Particularly burdening conditions, with high sultriness and a possibility of hyperthermia were observed in Kolobrzeg. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Warunki meteorologiczne; Jakość życia

EN

Meteorological conditions; Quality of life

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2017
• Numer: z. 150
• Strony: 95--117

Twórcy

autor

Monika Okoniewska

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Bibliografia

• Araźny A., Smukała K., 2011, Ocena bodźcowości warunków termiczno-wilgotnościowych w Polsce w przekroju południkowym w okresie 1976-2005, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, LXVI, 2, B, Lublin - Polonia, 77-90.
• Bąkowska M., 2009, Zmienność przebiegu dobowego wybranych wskaźników bioklimatycznych w Kołobrzegu w okresie letnim w latach 1981-1990, Przegląd Geograficzny, 81 (3), 373-397.
• Błażejczyk K., 2004, Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce, Prace Geograficzne, 192, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Błażejczyk K., Kunert, A., 2011, Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce, Monografie, 13, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Cebulak E., Limanówka D., 2007, Dni z ekstremalnymi temperaturami powietrza w Polsce, [w:] K. Piotrowicz, R. Twardosz (red.), Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, IGiGP UJ, Kraków, 185-194.
• Kalbarczyk E., Kalbarczyk R., 2007, Klimatyczne uwarunkowania turystyki na Pomorzu Środkowym, Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 16, 2 (36), 52-63.
• Kondracki J., 2002, Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kossowska-Cezak U., Skrzypczuk J., 2011, Pogoda upalna w Warszawie (1947-2010), Prace i Studia Geograficzne, 47, 139-146.
• Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., Limanówka D., 2002, Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwość jego wykorzystania w lecznictwie, Monografie, 3, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Kozłowska-Szczęsna T., Krawczyk B., Kuchcik M., 2004, Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka, Monografie, 4, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Koźmiński C., Michalska B., 2010, Zmienność liczby dni gorących i upalnych oraz odczucia cieplne w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku, Acta Agrophysica, 15 (2), 347-357.
• Koźmiński C., Michalska B., 2011, Meteorologiczne uwarunkowania rozwoju turystyki i rekreacji w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku, Acta Balneologica, 1, 68-74.
• Krawczyk B., 2001, Ryzyko wystąpienia stresu ciepła w wybranych uzdrowiskach polskich, Balneologia Polska, 43 (1-2), 88-93.
• Kuchcik M., 2006, Fale upałów w Polsce w latach 1993-2002, Przegląd Geograficzny, 78 (3), 397-412.
• Mizera K., Pilis W., 2008, Znaczenie żywienia w sportach siłowych w różnych fazach ontogenezy człowieka, Medicina Sportiva Practica, 9 (4), 73-84.
• Tomczyk A. M., 2012, Pogoda upalna w Poznaniu w latach 1980-2011, Słupskie Prace Geograficzne, 9, 155-162.
• Twardosz R., 2009, Fale niezwykłych upałów w Europie na początku XXI wieku, Przegląd Geofizyczny, 3-4, 193-204.
• Więcław M., 2013, Synoptyczne uwarunkowania występowania dni ekstremalnych pod względem termicznym w Chojnicach w okresie lat 1976-2010, Journal of Health Sciences, 3 (14), 27-39.
• https://www.igipz.pan.pl/Bioklima-zgik.html (5.01.2017).
• https://www7.ncdc.noaa.gov (25.11.2016).

Identyfikatory

DOI

10.4467/20833113PG.17.019.7323