Kultura władzy i kultura uzasadniania w ujęciu Davida Dyzenhausa jako kategorie analizy proponowanych zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym

• Autorzy: Marek Smolak

Warianty tytułu

Employing David Dyzenhaus' Conception of the Culture of Authority and the Culture of Justification for Analysing Changes Proposed by the Act on the Supreme Court

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest charakterystyka dwóch kultur prawnych, tj. kultury władzy oraz kultury uzasadniania, sformułowanych przez Davida Dyzenhausa. Powyższa dystynkcja kultur zaproponowana przez kanadyjskiego teoretyka prawa stanowi interesujący głos w dyskusji nad tym, w jaki sposób wybrnąć z problemu wyznaczenia granic sprawowania władzy publicznej, a w konsekwencji również problemu bezkonfliktowego realizowania zasady podziału władzy. Najogólniej rzecz ujmując, w kulturze władzy uzasadnianie dla działania władzy jest konieczne na etapie jej ustanawiania, w momencie zaś jej ustanowienia władza nie widzi potrzeby uzasadniania swoich decyzji. W kulturze uzasadniania w sytuacji, gdy władza już została ustanowiona, reguły kultury uzasadniania nakazują władzy uzasadniać swoje wszystkie decyzje. Rekonstrukcja powyższych idei kultur prawnych została zilustrowana ostatnimi propozycjami zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym. W konkluzji artykułu wskazano, że zaproponowane zmiany funkcjonowania Sądu Najwyższego są oczywistymi przykładami działań władzy ustawodawczej opartych na dyrektywach kultury władzy, co prowadzić może do naruszeń zasad państwa prawa. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to describe two legal cultures, namely the culture of authority and the culture of justification, as formulated by David Dyzenhaus. This distinction between legal cultures proposed by the Canadian theorist of law makes an interesting contribution to the discussion on how to make headway with the problem of determining the limits of public authority and, consequently, the problem of implementing the principle of the division of power in such a way that conflicts do not arise. In general, with the culture of authority, justification of the actions of an authority is necessary only when it is being established, and once its authority has been established, the authority sees no further need to justify its decisions. Whereas in the culture of justification, after an authority has already been established, the rules of the culture of justification require that the authority continue to justify all its decisions. The reconstruction of these conceptions of legal cultures are illustrated by the recent amendments to the Act on the Supreme Court in Poland. The conclusion of the paper indicates that the proposed changes to the functioning of the Supreme Court are clear examples of legislative action based on the directives of a culture of authority, which may lead to violations of the rule of law. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Władza; Kultura polityczna; Sąd Najwyższy; Filozofia prawa

EN

Power; Culture of politics; Supreme Court; Law philosophy

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 4
• Strony: 19--30

Twórcy

autor

Marek Smolak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• A. Hutchinson, Rule of law revisited: democracy and courts, in: D. Dyzenhaus (ed.), Recrafting the Rule of Law: The Limits of Legal Order, Oxford, Portland, Oregon, 1999.
• A.L. Young, Democratic Dialog and the Constitution, Oxford, 2017.
• D. Dyzenhaus, Dignity in administrative law: judicial deference in a culture of justification, Review of Constitutional Studies 17(1), 2012.
• D. Dyzenhaus, Introduction, in: idem (ed.), Recrafting the Rule of Law: The Limits of Legal Order, Oxford, Portland, Oregon, 1999.
• D. Dyzenhaus, Introduction: why Carl Schmitt?, in: idem (ed.), Law as Politics. Carl Schmitt's Critique of Liberalism, London, 1998.
• D. Dyzenhaus, Law as justification, South African Journal on Human Rights 14(1), 1998.
• D. Dyzenhaus, Legality and Legitimacy: Carl Shmitt, Hans Kelsen and Hermann Heller in Weimar, Oxford 1999.
• D. Dyzenhaus, Proportionality and Deference in a Culture of Justification, in: G. Huscroft, B.W. Miller, G. Webber (eds.), Proportionality and the Rule of Law. Rights, Justification, Reasoning, Cambridge, 2015.
• D. Dyzenhaus, The past and future of the rule of law in South Africa, South African Law Journal 124(4), 2007.
• D. Mazur, W. Żurek, The judiciary in Poland at the threshold of 2017: challenges and threats, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 79(1), 2017.
• E. Mureinik, A bridge to where? Introducing to interim Bill of Rights, South African Journal on Human Rights 10(1), 1994.
• F.I. Michelman, Legitimation by Constitution (and the News from South Africa), Valparaiso University Law Review 44(4), 2010.
• G. Hooper, The rise of judicial power in Australia: is there now a culture of justification?, Monash University Law Review 41(1), 2015.
• G. Huscroft, B.W. Miller, G. Webber (eds.), Proportionality and the Rule of Law. Rights, Justification, Reasoning, Cambridge, 2015.
• J. Zajadło, Judicial conscience, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 79(4), 2017.
• K. Werhan, Popular constitutionalism, ancient and modern, UC Davis Law Review 46(1), 2012.
• M. Cohen-Eliya, I. Porat, Proportionality and the culture of justification, The American Journal of Comparative Law 59(2), 2011.
• W. Walluchow, On the neutrality of charter reasoning, in: J.F. Beltran, J.J. Moreso, D.M. Papayannis (eds.), Neutrality and Theory of Law, Dordrecht, Heidelberg, New York, London 2013.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2017.79.4.2