Zasada proporcjonalności w tworzeniu prawa administracyjnego

• Autorzy: Łukasz Folak

Warianty tytułu

The Principle of Proportionality in the Creation of Administrative Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem opracowania jest charakterystyka zasady proporcjonalności (adekwatności celu i środka) w tworzeniu prawa administracyjnego. Autor opisuje zagadnienia związane z analizowaną zasadą, które winny być rozważane w procesie legislacji administracyjnej. W artykule, nawiązując do koncepcji filozoficznych - przedstawiono potrzebę wyodrębnienia i stosowania wspomnianej zasady w procesie legislacyjnym, obejmującym regulacje prawa administracyjnego (z uwagi na m.in. postępującą inflację przepisów tejże gałęzi, ryzyko nieadekwatnej ingerencji w prawa i wolności jednostki, konieczność prawidłowej oraz racjonalnej legislacji). Nadto wszechstronnie zbadano aspekty omawianej zasady: jej znaczenie wertykalne, horyzontalne, zewnętrzne (ilościowe), wewnętrzne (jakościowe), a także zagadnienie kontroli przestrzegania zasady proporcjonalności w stanowieniu najszerszej dziedziny prawa publicznego. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the article is the application of the principle of proportionality (the adequacy of the objective and the measure) in the creation of administrative law. Some issues that ought to be taken into account during the process of lawmaking have been analysed and the need to distinguish and apply the principle of proportionality in the legislative process in administrative lawmaking, necessary due to, among other things, the progressive inflation of the legislation of that field of law, the risk of inadequate interference with the subjective rights and the freedoms of the individual, and the need to correct and rational legislation have been discussed with references to philosophical concepts. Further, varied aspects of the discussed principle, including its vertical, horizontal, external (quantitative) and interior (qualitative) significance as well as the controlling aspect regarding the compliance with the principle in the lawmaking of administrative law, the broadest field of public law, have also been discussed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo administracyjne; Prawodawstwo; Prawo

EN

Administrative law; Legislation; Law

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 4
• Strony: 57--71

Twórcy

autor

Łukasz Folak

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Andrzejuk A., Człowiek i dobro, Antropologiczne podstawy etyki, http://katedra.uksw.edu.pl/publikacje/artur_andrzejuk/czlowiek_i_dobro.pdf [dostęp: 10.12.2017].
• Arystoteles (1975), Etyka nikomachejska, [w:] Leśniak, K., Arystoteles, Warszawa.
• Arystoteles (2002), Etyka nikomachejska. Etyka wielka. Etyka eudemejska. O cnotach i wadach, przekłady, wstępy i komentarze, Gromska, D., Renger, L., Wróblewski W., Warszawa.
• Banaszak B. (2012), Komentarz do art. 2 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, Warszawa, Legalis [dostęp: 10.12.2017].
• Bąkowski, T. (2010), [w:] Bąkowski, T. (red.), Zarys legislacji administracyjnej. Uwarunkowania i zasady prawotwórczej działalności administracji publicznej, Wrocław.
• Bąkowski, T. (2012), Sądowa Kontrola legislacji administracyjnej pod względem zgodności z Zasadami techniki prawodawczej, [w:] Stahl, M., Duniewska, Z. (red.), Legislacja administracyjna. Teoria, orzecznictwo, praktyka, Warszawa.
• Beaty, D.M. (2004), The Ulitmate Rule of Law, Oxford.
• Bucher, L. (1855), Der Parlamentarismus: wie er ist, Berlin.
• Buchner, W. (1996), Kant - państwo i prawo, Kraków.
• Chróścielewski, W. (2011), Z problematyki skuteczności norm prawa administracyjnego, Państwo i Prawo 56(4).
• Dąbek, D. (2010), Prawo sędziowskie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa.
• Dębska, M.M. (2013), Komentarz do § 1 załącznika rozporządzenia w sprawie "Zasad techniki prawodawczej", [w:] Zasady techniki prawodawczej. Komentarz, Lex [dostęp: 10.12.2017].
• Duniewska Z. (2013), Zasada proporcjonalności, [w:] Stahl, M. (red.), Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa.
• Folak, Ł. (2016), Instrumentalizacja prawa administracyjnego, [w:] Błaś, A. (red.), Antywartości w prawie administracyjnym. VI Krakowsko-Wrocławskie Spotkanie Naukowe Administratywistów, Warszawa.
• Frąckowiak-Adamska A. (2009), Zasada proporcjonalności jako gwarancja swobód rynku wewnętrznego Wspólnoty Europejskiej, Warszawa.
• Garlicki, L. (2001), Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), Państwo i Prawo 56(10).
• Gugnin A., Pliszka T., Instytucjonalny wymiar etyki w ujęciu Niccola Machiavellego, http://ur.edu.pl/pliki/Zeszyt15/10.pdf [dostęp: 10.12.2017].
• Jagielski, J., Gołaszewski, P. (2012), Kryzys prawa administracyjnego a zmiana jego paradygmatu, [w:] Kijowski, D.R., Miruć, A., Suławko-Karetko, A. (red.), Jakość prawa administracyjnego, Warszawa.
• Jakimowicz, W. (2006), Wykładania w prawie administracyjnym, Kraków.
• Jędrzejewski, S., Kijowski, D.R. (2001), Glosa do wyroku z 12 I 1999 r., P 2/98, Państwo i Prawo 56(3).
• Kamiński, M. (2012), Zasada ochrony zaufania jednostki do obowiązywania i kontynuacji (ciągłości) treściowej norm ustawowych a hipertrofia zmian normatywnych w prawie administracyjnym, [w:] Suwaj, P.J. (red.), Inflacja prawa administracyjnego, Warszawa.
• Kant, I. (1797), Metaphysische Anfangsgründe der Rechtslehre, Königsberg, F. Nicolovius.
• Kasiewicz S., Kurkliński, L., Szpringer, W. (2013), Zasada proporcjonalności a polski sektor bankowy. Uwarunkowania, szanse, zagrożenia, Miesięcznik Finansowy BANK: 17.
• Kelsen, H. (2009), Istota i rozwój sądownictwa konstytucyjnego, Warszawa.
• Klecha, K. (2009), Wolność działalności gospodarczej w Konstytucji, Warszawa.
• Kmieciak, Z. (1994), Skuteczność regulacji administracyjnoprawnej, Łódź.
• Kmieciak, Z. (2000), Ogólne zasady prawa i postępowania administracyjnego, Warszawa.
• Krawczyk, P. (2009), Rola zasady proporcjonalności w wyznaczaniu granic prawa własności, Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem 1(1).
• Malmon, M. (2013), Arystotelesa poszukiwania idealnego ustroju państwowego, Kultura i Wartości 2(6).
• Mariano, M. (2012), Konflikt polityczny i natura ludzka: Machiavellego rozważania nad starożytną Republiką Rzymską i nowożytną Florencją oraz ich wpływ na współczesną świadomość demokratyczną, Ethics in Progress Quarterly 3(1).
• Machiavelli, N. (2005), Książę, tłum. Anna Klimkiewicz, Kraków.
• Machiavelli, N. (2010), Książę. Cel uświęca środki, tłum. Z. Płoski, Gliwice.
• Monteskiusz (1997), O duchu praw, tłum. T. Boy-Żeleński, Kęty.
• Możdżeń-Marcinkowski, M. (2012), Problematyka współzależności zjawisk inflacji i kryzysu współczesnego prawa administracyjnego, [w:] Suwaj, P.J. (red.), Inflacja prawa administracyjnego, Warszawa.
• Pałecki, K. (1999), Zmiany społeczne a zmiany w prawie, [w:] Leszczyński, L. (red.), Aksjologia, Konstytucja, Integracja Europejska, Lublin.
• Popkin, R.H., Stroll A. (1994), Filozofia, Poznań.
• Prońko, D. (2013), Władza i władca według dzieła Księże Niccola Machiavellego, Ludzie, zarządzanie, gospodarka, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae 17(1).
• Riklin, A. (2000), Niccolo Machiavellego nauka o rządzeniu, Poznań.
• Rousseau, J.J. (1948), Umowa społeczna, Łódź.
• Ruczkowski, P. (2012), Stosowanie przepisów dopuszczających różne formy luzu decyzyjnego administracji a zasada proporcjonalności, [w:] Kijowski, D.R., Radwanowcz-Wanczewska, J., Wincenciak, M. (red.), Wykładnia i stosowania prawa administracyjnego, Warszawa.
• Stahl, M., Duniewska, Z. (2012), Z., Legislacja administracyjna - zagadnienia wprowadzające, [w:] Stahl, M., Duniewska, Z. (red.), Legislacja administracyjna. Teoria, orzecznictwo, praktyka, Warszawa.
• Stern, K. (1984), Das Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, Bd. 1: Grundbegriffe und Grundlagen des Staatrechts, Strukturprinzipen der Verfassung, München.
• Stępkowski, A. (2006), Między sprawiedliwością a treścią prawa stanowionego. Kształtowanie się zasady proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Kwartalnik Prawa Publicznego 6(1).
• Stępkowski, A. (2010), Zasada proporcjonalności w europejskiej kulturze prawnej. Sądowa kontrola władzy dyskrecjonalnej w nowoczesnej Europie, Warszawa.
• Strzelecki, J. (2012), Niedoskonałość rozwiązań prawnych a sytuacje patologiczne w administracji publicznej, [w:] Suwaj, P.J., Kijowski, D.R. (red.), Patologie w administracji publicznej, Warszawa.
• Suwaj, P.J. (red.), (2012), Inflacja prawa administracyjnego, Warszawa.
• Sylwestrzak, A. (2013), Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa.
• Szpor, G. (2008), Wzrost roli orzecznictwa a mankamenty legislacji, [w:] Bąkowski T., Grajewski K., Warylewski, J. (red.), Orzecznictwo w systemie prawa, Warszawa.
• Szydło, M. (2011), Wolność działalności gospodarczej jako prawo podstawowe, Bydgoszcz-Wrocław.
• Mohl, R. von (2003), Encyklopedia umiejętności politycznych, tłum. A. Białecki, opr. A. Bosiacki, Warszawa.
• Walaszek-Pyzioł, A. (1995), Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1.
• Wojtyczek, K. (1999), Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Zakamycze.
• Wojtyczek K. (2002), Zasada proporcjonalności [w:] Banaszak B., Preisner A. (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa.
• Wronkowska, S. (2008), Kilka uwag o "prawodawcy negatywnym", Państwo i Prawo 63(10).
• Wróblewski, J. (1985), Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Wrocław.
• Wyrzykowski, M. (1992), Legislacja - demokratyczne państwo prawa - radykalne reformy polityczne i gospodarcze, Zasada proporcjonalności, [w:] Suchocka, H. (red.), Tworzenia prawa w demokratycznym państwie prawnym, Warszawa.
• Zakolska, J. (2008), Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa.
• Zimmermann, J. (2013), O kryzysie prawa administracyjnego, Casus 67.
• Zimmermann, J. (2014), Prawo administracyjne, Warszawa.
• Zubik M., Sokolewicz W. (2016), Komentarz do art. 2 Konstytucji RP, teza 40, [w:] Garlicki, L. (red.), Zubik M. (red.), Derlatka M., Działocha K., Sarnecki P., Sokolewicz W., Trzciński J., Wiącek M., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, Wydawnictwo Sejmowe, 2016, wyd. 2, Lex [dostęp: 10.12.2017].

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2017.79.4.5