Wizerunek rodziny transnarodowej w świetle koncepcji piętna i stygmatyzacji

• Autorzy: Natasza Doiczman

Warianty tytułu

The Image of a Transnational Family in the Context of the Concept of Stigma and Stigmatisation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie stereotypowego wizerunku rodzin rozłącznych przestrzennie w świetle koncepcji piętna i stygmatyzacji. Analiza opiera się na założeniach interakcyjnych teorii, ze szczególnym nawiązaniem do koncepcji piętna Ervinga Goffmana. Wprowadzenie do problematyki społecznych konsekwencji funkcjonowania rodzin transnarodowych stanowi charakterystyka polskich migracji poakcesyjnych podkreślająca aktualność poruszanego zagadnienia. Zwrócono uwagę na problem prawny pojawiający się w związku z migracją zarobkową rodziców i niewywiązywaniem się z obowiązku władzy rodzicielskiej. Artykuł przedstawia również różne ujęcia definicyjne rodziny transnarodowej, która jest alternatywną konstrukcją społeczno-kulturową dla rodziny pełnej. Kluczowym wątek rozważań dotyczy roli "społecznej widowni" w wytwarzaniu stygmatu "eurosieroctwa". (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this paper is to define the stereotypical image of a transnational family in the context of the concept of stigma and stigmatisation. The analysis is based on the assumptions of the interactive theory, with particular reference to Erving Goffman's concept of stigma. The introductory part of the paper, dealing with the underlying social consequences of the functioning of transnational families, has been based on the characteristics of Polish post-EU accession migrations, with particular focus on the current issues. Attention has been paid to the legal problem connected with migrations of parents and resulting from these migrations failure of migrant parents to exercise their parental responsibility. The article also presents various views on the definition of a transnational family, being an alternative to the socio-cultural construct of a full family. The key theme in the discussion presented in the paper is the focus on the role of 'social audience' in the creation of the stigmatisation of a 'euro-orphan'. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Migracja; Konsekwencje migracji; Rodzina niepełna

EN

Family; Migration; Consequences of migration; Single parent family

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 4
• Strony: 313--326

Twórcy

autor

Natasza Doiczman

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Adrian, A. (2011), Dezintegracja rodziny jako jedna z konsekwencji migracji zarobkowych Polaków po 2004 roku, Przegląd Polsko-Polonijny 2.
• Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (2013), Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej, tłum. M. Sutowski, Warszawa.
• Becker Pestka, D. (2012), Rodzina w obliczu migracji zarobkowej, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych. Kwartalnik 1.
• Berger, P.L., Luckmann, T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Warszawa.
• Danilewicz, W. (2006), Sytuacja życiowa dzieci w rodzinach migracyjnych, Białystok.
• Danilewicz, W. (2011), Tożsamość rodzinna "ponad granicami" w świetle koncepcji transnarodowej przestrzeni społecznej, Pogranicze. Studia Społeczne 17.
• Dovidio, J.F., Major, B., Crocker, J. (2008), Piętno: wprowadzenie i zarys ogólny, tłum. M. Szuster, w: Heatherton, T.F., Kleck, R.E., Hebl, M.R., Hull J.G., (red.), Społeczna psychologia piętna, tłum. J. Radzicki, M. Szuster, T. Szustrowa, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (2011), Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004-2010, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (2012), Gospodarstwa domowe i rodziny z osobami przebywającymi czasowo za granicą - w świetle badania reprezentacyjnego przeprowadzonego w ramach NSP 2011, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (2016), Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2015, Warszawa.
• Goffman, E., (2005), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk.
• Frelak, J., Kaczyński, P.M., Kazmierkiewicz, P., Kucharczyk, J., Zbieranek, J. (2006), Emigrować i wracać - rekomendacje dla instytucji publicznych. Analizy i Opinie, Instytut Spraw Publicznych.
• Wiśniewski, J., Duszczyk M. (2006), Emigrować i wracać. Migracje zarobkowe Polaków po 1 maja 2004, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Kaczmarczyk, P. (2008), Współczesne migracje z Polski - statystyczna ocena zjawiska, w: Kaczmarczyk, P. (red.), Współczesne migracje zagraniczne Polaków. Aspekty lokalne i regionalne, Warszawa.
• Kaczmarczyk, P., Tyrowicz, J. (2007), Współczesne migracje Polaków, Warszawa.
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz. U. 1964, Nr 9, poz. 59 ze zm.
• Kodeks cywilny, Dz. U. 1964, Nr 16, poz. 93 z zm.
• Lemert, E. (1951), Social Pathology: A Systematic Approach to the Theory of Sociopath Behavior, New York.
• Nowak, M., Gawęda, A., Janas-Kozik, M. (2012), Zjawisko eurosieroctwa a kierunki pracy terapeutycznej i leczenia psychiatrycznego - prezentacja przypadku, Psychiatria Polska 46(2).
• Oliwa-Ciesielska, M. (2006), Piętno nieprzypisania. Studium o wyizolowaniu społecznym bezdomnych, Poznań.
• Parrenas, R.S. (2005), Children of Global Migration. Transnational Families and Gendered Woes, Stanford.
• Pettigrew, T.E. (1959), Regional differences in anti-Negro prejudice, Journal of Abnormal and Social Psychology 59.
• Sas-Tomczyk, M. (2014), Samotne dzieciństwo w rodzinie, w: Grotkowska-Leder, J. (red.), Więzi społeczne. Sieci społeczne. W perspektywie procesów inkluzji i wykluczenia społecznego, Łódź.
• Siemaszko, A. (1993), Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, Warszawa.
• Slany, K., Ślusarczyk, M. (2013), Migracje zagraniczne Polaków w świetle NSP 2011. Trendy i charakterystyki socjo-demograficzne. Młoda polska emigracja w UE jako przedmiot badań psychologicznych, socjologicznych i kulturowych EuroEmigranci.PL, Kraków.
• Szczygielska, I. (2013), Migracje zarobkowe kobiet i ich wpływ na funkcjonowanie rodzin, Warszawa.
• Trębicka-Postrzygacz, B., Roguska, A. (2016), Eurosieroctwo w Polsce, Брестский государственный университет имени АС Пушкина; https://repozytorium.uph.edu.pl/bitstream/handle/11331/1045/Trebicka-Postrzygacz.B._Roguska.A._Eurosieroctwo_w_Polsce.pdf?sequence=1 [dostęp: 16.03.2017].
• Trusz, S., Kwiecień, M. (2012), Społeczne piętno euro sieroctwa, Warszawa.
• Trusz, S., Kwiecińska R. (2012), Edukacyjne i społeczno-emocjonalne konsekwencje zjawiska eurosieroctwa, Kultura i Edukacja 1(87).
• Urbańska, S. (2010), Cała Polska liczy eurosieroty: panika moralna i płeć w wykluczeniu oraz stygmatyzacja rodzin migrantów, Kultura i Społeczeństwo 3.
• Walczak, B. (2008), Migracje rodzicielskie, w: Kozdrowicz, E., Walczak, B. (red.), Zeszyty metodyczne. Szkoła wobec mobilności zawodowej rodziców i opiekunów. Niezbędnik nauczyciela, Warszawa.
• Walczak, B. (2009), Mobilność zawodowa rodziców i opiekunów a rodzinna i szkolna sytuacja dzieci; https://www.researchgate.net/publication/266478564_Miedzynarodowa_mobilnosc_zawodowa_rodzicow_i_opiekunow_a_rodzinna_i_szkolna_sytuacja_dzieci [dostęp: 15.03.2017].
• Walczak, B. (2014), Dziecko, rodzina i szkoła, wobec migracji rodzicielskich:10 lat po akcesji do Unii Europejskiej. Realizowane na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2017.79.4.24