Polityka Unii Europejskiej na rzecz wspierania innowacyjności

• Autorzy: Małgorzata Dziembała
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

UE stoi obecnie przed wieloma wyzwaniami, do których należy stałe podnoszenie konkurencyjności w gospodarce światowej. Istniejąca luka w zakresie wielkości PKB per capita i stopy wzrostu gospodarczego pomiędzy UE a USA, dominującymi w dziedzinie innowacyjności, jest rezultatem przede wszystkim zróżnicowanej produktywności tych gospodarek, która jest niższa w UE. W związku z tym konieczne jest podejmowanie inwestycji w czynniki stymulujące innowacje: wspieranie działalności B+R, rozwój umiejętności i promowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT). Istotne jest stworzenie systemu zachęt i odpowiednich warunków dla rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw, realizowanie przedsięwzięć o większej zawartości wiedzy, jak również intensywne wsparcie na rzecz poprawy szkolnictwa wyższego, co determinować będzie pozycję krajów i ugrupowań, takich jak UE, na globalnej scenie innowacji. Liderami na niej wciąż są USA i Japonia, chociaż rośnie znaczenie dynamicznie rozwijających się krajów azjatyckich, w szczególności Chin, które w przyszłości mogą stanowić ważny ośrodek innowacyjności. Wciąż występuje luka innowacyjności dzieląca UE od gospodarek będących liderami innowacji. Udział UE w światowych nakładach ponoszonych na B+R stopniowo zmniejsza się, a dynamicznie wzrasta intensywność nakładów i udział innych krajów, wśród nich Chin. O ile w 2000 r. udział UE w światowych nakładach na działalność B+R stanowił 25,8%, a USA 37,6%, to w 2013 r. zmniejszył się i wyniósł odpowiednio: 20,4% i 27,2%. Z kolei udział Chin w światowych nakładach na B+R wzrósł z 4,6% do 20% w latach 2000-2013. W krajach będących liderami innowacji to nakłady ponoszone przez sektor przedsiębiorstw są dominujące. W szczególności korporacje amerykańskie znacząco inwestują w tej sferze . W związku z tym intensyfikuje się działania na rzecz poprawy innowacyjności w UE. W dokumentach strategicznych UE podkreśla się konieczność silniejszego wsparcia innowacyjności. Ten kierunek działań uczyniono priorytetowym w strategii lizbońskiej, jak również w strategii Europa 2020. Wśród słabości gospodarki europejskiej wymienia się bowiem m.in.: niedostateczne nakłady wspierające inwestycje w wiedzę, warunki ramowe i fragmentację systemu B+R. Konsekwentnie wdrażana polityka innowacyjna powinna przyczyniać się do realizacji sformułowanych celów strategii, a zarazem poprawić konkurencyjność tego ugrupowania. Jednakże w UE trudno stanowić o jednolitej polityce innowacyjnej, bowiem wiele polityk szczegółowych ukierunkowuje swoje działania na wspieranie innowacyjności. Jej adresatami są różne podmioty odpowiedzialne za rozwój i dyfuzję innowacji, w tym przedsiębiorstwa. Celem tej części pracy jest przedstawienie i ocena polityki innowacyjnej UE, w tym jej instrumentów i kierunków realizowanego wsparcia. Twierdzi się, że przyczyną niskiej innowacyjności UE jest niedostateczne wsparcie kierowane do sektora przedsiębiorstw, ich niska skłonność do innowacji i niska komercjalizacja wyników badań. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Polityka innowacyjna; Małe i średnie przedsiębiorstwa; Integracja gospodarcza i polityczna Europy; Programy UE; Polityka badawczo-rozwojowa

EN

Innovation policy; Small business; Economic and political integration of Europe; EU programme; R&D policy

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2017
• Tom: Unia Europejska wobec wybranych zewnętrznych wyzwań XXI wieku
• Strony: 92--115

Twórcy

autor

Małgorzata Dziembała

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Bučar M., Europeanization ofR&D and Innovation Policies: What has the Membership Changed? (Chapter 7) [w:] P. Stanek, K. Wach (red.), Europeanization Processes from the Mesoeconomic Perspective: Industries and Policies, Cracow University of Economics, Kraków 2015, s. 135-151, http://jean.monnet.uek.krakow.pl/MESO_www.pdf (dostęp: 28.05.2017).
• Møller K., European Innovation Policy: A Broad-based Strategy? "Transfer" 2010, No. 16(2).
• Pangsy-Kania S., Polityka innowacyjna państwa a narodowa strategia konkurencyjnego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007.
• Reillon A., EU Innovation Policy - Part I, Building the EU Innovation Policy Mix, European Research Service, May 2016, DOI: 10.2861/996440.
• Rothwell R., Zegveld W., Innovation and the Small and Medium Sized Finn, Frances Pinter, London 1982.
• Stawasz E., Polityka innowacyjna - opis pojęcia [w:] K. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, PARP Warszawa 2011, http://www.pi.gov.pl/PARPFiles/media/_multimedia/B3828FECCCB1427E90E2750F5EAB39D3/20120216161517%20Innowacje_i_transfer_technologii_Slownik_pojec.pdf (dostęp: 15.12.2016).
• Weresa M., Polityka innowacyjna, PWN, Warszawa 2014.