Instytucja Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych w ramach stanu wojennego - historia i współczesność

• Autorzy: Izabela Niczyporuk-Chudecka

Warianty tytułu

The Institution of the Commander in Chief of the Armed Forces in Period of Martial Law - the Past and the Present

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współcześnie, każde państwo w swoich uregulowaniach powinno przewidywać instytucje będące gwarancją bezpieczeństwa narodowego. W Polsce jedną z takich instytucji jest Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych. Powyższa kwestia jest tym bardziej interesująca, gdyż była przedmiotem ostatnich decyzji podjętych przez prezydenta Bronisława Komorowskiego. Dodatkowo opisywane stanowisko posiada długą tradycję. W związku z powyższym artykuł został podzielony na pewne części składowe wyznaczające dany, historyczny czasookres. Celem artykułu jest charakterystyka historyczna przedmiotowej instytucji oraz opis jej współczesnych uregulowań. Mówiąc o Naczelnym Dowódcy Sił Zbrojnych nie można pominąć przepisów dotyczących stanu wojennego. Dlatego też, część artykułu została poświęcona temu rodzajowi stanu nadzwyczajnego.(abstrakt oryginalny)

EN

Today, each state in its legal regulations should provide for the institutions which guarantee national security. In Poland one of such institutions is the Commander in Chief of the Armed Forces. This is all the more interesting because it was the subject of the recent decisions taken by President Bronislaw Komorowski. In addition, this institution has a long tradition. Therefore, the article is divided into certain components that designate a given historical period. The aim of the article is to present the historical characteristics of the concerned institution and to describe its modern legal regulations. Speaking of the Commander in Chief of the Armed Forces one should not forget to take into account the rules of martial law. Therefore, a part of the article was devoted to this kind of emergency.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo narodowe; Prezydent; Stan wojenny

EN

National security; President; Martial law

• Czasopismo: De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 2
• Strony: 88--99

Twórcy

autor

Izabela Niczyporuk-Chudecka

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Bałaban Andrzej. 1997. "Źródła prawa w polskiej konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku". Przegląd Sejmowy (nr 5): 33-45.
• Biłgorajski Artur. 2013. Stany nadzwyczajne. Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym. Warszawa: C.H. Beck.
• Ciepłowski Stanisław, Gocel Ludwik. 1987. Powstanie listopadowe i Wielka Emigracja: katalog zbiorów Ludwika Gocla. Tom 2. Gdynia: Inne.
• Czapliński Władysław. 1993. Skutki prawne nielegalnego użycia siły w stosunkach międzynarodowych. Warszawa: Agencja Scholar.
• Deryng Anna. 2009. Prawo w diagramach. Prawo konstytucyjne. Warszawa-Bielsko-Biała: Wydawnictwo Szkolne PWN.
• Działocha Kazimierz. 1999. "Zamknięcie" systemu źródeł prawa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W: W kręgu zagadnień konstytucyjnych. Profesorowi Eugeniuszowi Zwierzchowskiemu w darze, 121-134. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Granat Mirosław. 2012. Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach. Wydanie 5. Warszawa: Lexis Nexis.
• Kaczmarek Julian, Łepkowski Wojciech, Zdrojewski Bogdan. 2008. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Wydanie szóste, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej Wydział Strategiczno-Obronny.
• Kania Leszek. 2011. "Sądy wojskowe w armii Księstwa Warszawskiego (prawo, struktury, praktyka)". Studia Lubuskie (Tom VII):15-48.
• Kośmider Tadeusz, Rola i miejsce Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych w przygotowaniach obronnych państwa polskiego. Od deskrypcji do ekstrapolacji, http://www.klubgeneralow.pl/ rola-i-miejsce-nd-sz-w-przygotowaniach-obronnych-panstwa/.
• Kustra Aleksandra. 2015. Stany nadzwyczajne. Prawo konstytucyjne. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji.
• Koziej Stanisław. Kierowanie obroną państwa (potrzeba nowelizacji i regulacji prawnych dotyczących tej problematyki), http://www.bbn.gov.pl/download/U16027/ Kierowanieobronapanstwa-prezentacja.pdf+&cd=5&hl=pl&ct=clnk&gl=pl.
• Kubuj Katarzyna. 2015. "Opinia prawna na temat wykładni art. 134 ust. 4 Konstytucji RP w zakresie rozumienia zwrotu "na czas wojny"". Zeszyty prawnicze 2 (46): 103-110.
• Marszałek Piotr Krzysztof. 1995. Rada Obrony Państwa z 1920 r. Studium prawnohistoryczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Mażewski Lech. 2014. "O kształtowaniu się ustroju Królestwa Polskiego w 1831 roku". Czasopismo prawno-historyczne Tom LXVI (Zeszyt 1): 277-294.
• Mojak Ryszard. 1997. "Pozycja ustrojowa Prezydenta RP w świetle nowej Konstytucji RP". Państwo i Prawo (z. 11-12): 71-85.
• Odrowąż-Sypniewski Wojciech. 1997. "Zakres regulacji ustawodawczych w sprawie obrony narodowej wymaganych przez konstytucję". Ekspertyzy i Opinie Prawne (2): 103.
• Paździor Marek. 2012. Stany nadzwyczajne Instytucje bezpieczeństwa narodowego. Warszawa: C.H. Beck.
• Prokop Krzysztof. 2013. Stany nadzwyczajne w Konstytucji RP. Aspekty prawne bezpieczeństwa narodowego RP. Część ogólna, 169-196. Akademia Obrony Narodowej.
• Rostocki Władysław. 1955. Władza Wodzów Naczelnych w powstaniu listopadowym. Studium historyczno-prawne. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.
• Sarnecki Paweł. 2002. System źródeł prawa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Skrzydło Wiesław. 2013. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. 7 Wydanie, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Skubiszewski Krzysztof. 1962. Uprawnienie państwa do samoobrony. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny z. 4: 109-120.
• Szmyt Andrzej. 1988. "W sprawie projektu ustawy o stanie wojennym". Przegląd Sejmowy nr 3: 70-73.
• Zubik Marek. 2011. Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów. 2. Wydanie, Warszawa: C.H. Beck.
• Żebrowski Andrzej. 2012. Zarządzanie kryzysowe elementem bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.