Aktywizowanie przez sport jako sposób inkluzji oraz integracji społecznej osób niepełnosprawnych

• Autorzy: Jakub Niedbalski

Warianty tytułu

Activation through Sport as a Way of Social Inclusion and Integration of People with Disabilities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest pokazanie, jak na tle istniejących uwarunkowań społecznych oraz instytucjonalnych realizowana jest koncepcja integracji i inkluzji społecznej osób niepełnosprawnych, w której najważniejsze miejsce zajmuje aktywność sportowa. W badaniach przeprowadzonych wśród osób niepełnosprawnych, uprawiających sport, wykorzystane zostały dane jakościowe, zdobyte za pomocą techniki pogłębionego wywiadu swobodnego oraz obserwacji jawnej. Analiza i interpretacja materiałów empirycznych prowadzona była zgodnie z zasadami metodologii teorii ugruntowanej. Przeprowadzone badania dowiodły, że sport uprawiany przez osoby niepełnosprawne może wspomóc proces włączania osób niepełnosprawnych w szersze kręgi społeczne. Sport stanowi bowiem nie tylko szansę utrzymania sprawności fizycznej i zdrowia, lecz także wspomaga integrację i inkluzję społeczną osób niepełnosprawnych.(abstrakt oryginalny)

EN

Purpose of the article is to demonstrate the manner, in which the concept of social integration of the disabled, where crucial place is occupied by sports activity, is realized on the background of social and institutional conditions. There are qualitative data used in the research, collected through a technique of an in-depth free interview and observations, conducted among the disabled who play sports. Analysis and interpretation of the empirical material and existing data is performed in accordance with principles of the grounded theory. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Osoby niepełnosprawne; Integracja społeczna; Sport

EN

Disabled people; Social integration; Sport

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 56 Konceptualizacja i rozwiązywanie aktualnych problemów społecznych
• Strony: 99--121

Twórcy

autor

Jakub Niedbalski

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bieganowska A. (2005), Teoretyczny kontekst roli turystyki osób niepełnosprawnych w procesie kształtowania postaw społecznych, [w:] D. Ślęzak (red.), Społeczne i organizacyjne aspekty aktywności turystyczno-rekreacyjnej osób niepełnosprawnych, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Warszawa, s. 10-15.
• Bishop M., (2005), Quality of life and psychosocial adaptation to chronic illness and acquired disability: Preliminary analysis of a conceptual and theoretical synthesis, "Rehabiltation Counseling Bulletin", Vol. 48, No. 3, s. 219-231.
• Charmaz K. (2006), Constructing Grounded Theory. A Practical Guide Through Qualitative Analysis, New Sage Publications, Delhi-London.
• Convention on the Rights of Persons with Disabilities (2006), New York, UN CRPD, December 13.
• Dega W. (1971), Sport i turystyka jako czynnik rehabilitacji osób poszkodowanych na zdrowiu, [w:] J. Beck, K. Walicki (red.), Możliwości uprawiania sportu przez inwalidów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 15-25.
• Europejska Karta Sportu dla Wszystkich: Osoby Niepełnosprawne (1997), [w:] J. Ślężyński (red.), Sport szansą życia niepełnosprawnych, Polskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Kraków, s. 10-12.
• Gąciarz B., Rudnicki S. (red.) (2014), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Wydawnictwo AGH, Kraków.
• Gąciarz B., Ostrowska A., Pańków W. (2008), Integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych zamieszkałych w małych miastach i na terenach wiejskich - uwarunkowania sukcesów i niepowodzeń, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Glaser B. (1978), Theoretical Sensitivity, The Sociology Press, San Francisco.
• Glaser B., Strauss A. L. (1967), The discovery of grounded theory. Strategies for qualitative research, Aldine Publishing Company, Chicago.
• Golczyńska-Grondas A. (2014), Wychowało nas państwo. Rzecz o tożsamości wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
• Gryglewicz A., Smoleń A. (2006), Systemowe determinanty osiągnięć polskich sportowców niepełnosprawnych na igrzyskach paraolimpijskich, [w:] J. Chełmecki (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, AWF w Warszawie, Polska Akademia Olimpijska, Warszawa, s. 40-48.
• Doroba M. (2010), Normalizacja, integracja i inkluzja społeczna w życiu osób niepełnosprawnych. Możliwości i ograniczenia. Część 1, "Edukacja, Szkoła Specjalna", nr 1 (252), s. 5-19.
• Faliszek K. (2005), Ekskluzja i inkluzja - dwie strony tego samego problemu? [w:] J. Grotowska-Leder, K. Faliszek, Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza - uwarunkowania - kierunki działań, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, s. 45-50.
• Heinemann K. (1989), Wprowadzenie do socjologii sportu, Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych, Warszawa.
• Kaczorowski W. (2005), Aktywność fizyczna jako stymulator poprawy sytuacji życiowej osób niepełnosprawnych, [w:] D. Ślęzak (red.), Społeczne i organizacyjne aspekty aktywności turystyczno-rekreacyjnej osób niepełnosprawnych, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Warszawa, s. 16-26.
• Kawczyńska-Butrym Z. (1998), Niepełnosprawność - specyfika pomocy społecznej, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• Konecki K. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Koper M., Tasiemski T. (2013), Miejsce sportu w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych fizycznie, "Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania", nr 3 (8), s. 111-134.
• Kowalik S. (2012), Mechanizmy oddziaływania na osobę niepełnosprawną poprzez dostosowaną aktywność ruchową, [w:] S. Kowalik (red.), Kultura fizyczna dla osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 19-42.
• Kryńska E. (red.) (2013), Analiza sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce i Unii Europejskiej, Raport przygotowany w ramach projektu: "Zatrudnienie osób niepełnosprawnych - perspektywy wzrostu", Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Majewski T. (2005), Problemy rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 395-408.
• Marinic M., Brkljacic T. (2008), Love over gold - the correlation of happiness level with some life satisfaction factory between persons with and without physical disability, "Journal of Developmental and Physical Disabilities", Vol. 20, No. 4, s. 527-540.
• Melchior M. (1990), Społeczna tożsamość jednostki (w świetle wywiadów z Polakami żydowskiego pochodzenia urodzonymi w latach 1944-1955), Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Męcfal S. (2012), Problemy badań terenowych - wybrane kwestie metodologiczne, praktyczne oraz etyczne przy badaniu zjawisk "trudnych", "Przegląd Socjologiczny", nr 1, s. 155-178.
• Mikołajczyk-Lerman G. (2013), Między wykluczeniem a integracją - realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Nadolska A., Koper M. (2012), Możliwości kształtowania Ja cielesnego osób niepełnosprawnych poprzez ich uczestnictwo w sporcie dostosowanym, [w:] S. Kowalik (red.), Kultura fizyczna dla osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 43-66.
• Niedbalski J. (2009), Niepełnosprawność intelektualna w perspektywie badań socjologicznych. Rozważania nad zastosowaniem metod jakościowych, [w:] A. Bąk, Ł. Kubisz-Muła (red.), Metody, techniki i praktyka badań społecznych, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała, s. 199-216.
• Niedbalski J. (2015), Sport jako narzędzie aktywizacji i społecznej integracji osób z niepełnosprawnością fizyczną, "Problemy Polityki Społecznej", nr 28 (1), s. 101-118.
• Ossowski R. (1999), Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
• Ostrowska A. (2015), Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993-2013, IFiS PAN, Warszawa.
• Pieszak E. (2012), Aktywność fizyczna a jakość życia osób z ograniczoną sprawnością, "Ecologia Humana", nr 2 (10), s. 135-147.
• Pilch T. (2007), Pedagogika społeczna wobec kryzysu świata wartości, więzi i instytucji, [w:] E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna: podręcznik akademicki, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 89-110.
• Rubin H. J., Rubin I. S. (1997), Jak zmierzać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów jakościowych, [w:] L. Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 201-224.
• Tarkowska E., Warzywoda-Kruszyńska W., Wódz K. (red.) (2003), Biedni o sobie i swoim życiu, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• Sobiecka J. (1999), Sport inwalidów - wyobcowany krąg ludzi?, "Postępy Rehabilitacji", nr 13 (3), 1999, s. 119-127.
• Sobiecka J. (2009), Rola sportu w procesie kompleksowej rehabilitacji polskich uczestników igrzysk paraolimpijskich, AWF w Krakowie, Kraków.
• Sobiecka J. (2013), Wizerunek polskiego paraolimpijczyka, AWF w Krakowie, Kraków.
• Szarfenberg R. (2008), Pojęcie wykluczenia społecznego, Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Szatur-Jaworska B. (2005), Uwagi o ekskluzji i inkluzji na przykładzie polityki społecznej wobec ludzi starych, [w:] J. Grotowska-Leder, K. Faliszek, Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza - uwarunkowania - kierunki działań, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, s. 63-72.
• Sztompka P. (2005) Socjologia zmian społecznych, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Waśkowski Z. (2011), Integracyjna rola sportu we współczesnym świecie, [w:] P. Niedzielski, J. Witek (red.), Sport i rekreacja a wyzwania współczesnej cywilizacji, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, s. 23-32.
• Wyka A. (1993), Badacz społeczny wobec doświadczenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Warzywoda-Kruszyńska W. (1999), (Żyć) Na marginesie wielkiego miasta, Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Żukowska Z. (2006), Wartość sportu mierzona uczestnictwem młodzieży niepełnosprawnej wobec kultury fizycznej, [w:] J. Nowocień (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, t. 2, AWF w Warszawie, Warszawa, s. 126-134.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483.
• Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach, Dz. U. 1989, nr 20, poz. 104, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej, Dz. U. 1996, nr 25, poz. 113, z późn. zm.
• Ustawia z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. 2011, nr 127, poz. 721, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, Dz. U. 2010, nr 127, poz. 857, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 15 czerwca 2012 r. o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz. U. 2012, poz. 882.

Identyfikatory

DOI

10.18778/0208-600X.56.07