Transformacja polskiej polityki społecznej a członkostwo w Unii Europejskiej

• Autorzy: Lucyna Prorok

Warianty tytułu

Transformation of Polish Social Policy and the Membership in the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polska polityka społeczna została ukształtowana na gruncie głębokich zmian systemowych, jakie dokonały się w kraju na początku lat 90. XX w. Pogłębiający się kryzys polityczny i ekonomiczny, otwarty konflikt społeczny doprowadził do załamania się ustroju i rozpoczęcia przekształceń w formie transformacji systemowej. Przejście od socjalistycznego systemu gospodarowania, opartego na własności państwa oraz centralnym planowaniu i zarządzaniu gospodarką, do kapitalistycznego systemu rynkowego spowodowało radykalne zmiany we wszystkich strukturach państwa. Konieczna była reorganizacja polityczna, ekonomiczna i społeczna kraju na poziomie: zarządzania instytucjami, organizacji zasad działania gospodarki, a także relacji wewnątrzspołecznych. Natomiast okres akcesyjny przed członkostwem w Unii Europejskiej to transformacja, mająca na celu: ekonomiczne ustabilizowanie gospodarki krajowej, dokonanie przekształceń w sferze prawno-instytucjonalnej oraz nawiązanie współpracy ekonomicznej i politycznej z państwami Europy Zachodniej. Kumulacja różnych politycznych, ekonomicznych i społecznych czynników zdeterminowała kierunek procesu transformacyjnego i modernizacyjnego w Polsce przełomu wieków, ale także ukształtowała nowe przesłanki konceptualizowania zadań i celów polityki społecznej. A zatem pytanie brzmi: w jakim stopniu kolejne procesy modernizacyjne zmieniły politykę społeczną, realizowaną w Polsce, w czasie odchodzenia od modelu socjalistycznego i dochodzenia do Europejskiego Modelu Społecznego?(abstrakt oryginalny)

EN

The social policy became formed on background of deep system-changes, which took place in Poland at the beginning 1990s. The deepening political and economic crisis, open social conflict brought to breakup of political system and the beginning of system-transformation. The conversion from socialist system to capitalistic market system caused radical changes in all structures of the state. Necessary was the reorganization political, economic and social system of the country level: managements with institutions, the organization of rules of the activity of the economy and also inside-social relations. Instead the accessional period before the membership in the European Union is the transformation targeting: the economic homoeostasis of the home economy, the execution of transformations in the sphere legally - institutional and linking of the cooperation economic and political with states of Westerly Europe. The cumulation of different political, economic and social factors determined the direction of the process transformation and modernization in Poland, but also formed new conceptions of assignments and aims of the social policy. Now, the question is: how much following modernization processes they changed the social policy realized in Poland, leaving from the socialist model and arriving at the European Social Model.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka społeczna; Przekształcenia systemowe; Przekształcenia ustrojowo-systemowe

EN

Societal policy; Systemic transformation; Political and systemic transformations

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 56 Konceptualizacja i rozwiązywanie aktualnych problemów społecznych
• Strony: 5--20

Twórcy

autor

Lucyna Prorok

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Balcerzak-Paradowska B. (1999), Polityka rodzinna. Między dwoma modelami, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Belka M., Trzeciakowski W. (red.) (1997), Dynamika transformacji polskiej gospodarki, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Wyd. Poltext, Warszawa.
• Borkowski T. (1993), Social policies in a time of transformation, Wyd. Goethe-Institut, Kraków.
• Deacon B. (2000), Eastern European Welfare State: The Impact of the Politics of Globalization, "Journal of European Social Policy", Vol. 10, No. 2 (May), s. 146-161.
• Domański H., Ostrowska A., Rychard A. (2000), Jak żyją Polacy, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Eckardt M. (2005), The open method of coordination on pensions: an economic analysis of its effects on pension reforms, "Journal of European Social Policy", Vol. 15, No. 3, s. 247-267.
• Faith G. (1999), Social Security in Rapidly Changing Environment The Case of Post-Communist Transformation, "Social Policy and Administration", Vol. 33, No. 4.
• Frąckiewicz L., Frąckiewicz-Wronka A. (red.) (2000), Współczesna polityka społeczna Polski na tle Unii Europejskiej, Akademia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego, Katowice.
• Frąckiewicz L., Zrałek M. (2000), Przestrzenne rozmieszczenie kwestii społecznych, Akademia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego, Katowice.
• Golinowska S. (2002), Europejski model socjalny i otwarta koordynacja polityki społecznej, "Polityka Społeczna", nr 11-12, s. 3-15.
• Golinowska S. (2005), Raport Społeczny. Polska 2005-2004, Fundacja im. F. Eberta, Warszawa.
• Graniewska D. (2003), Bezrobocie a rodzina, [w:] B. Balcerzak-Paradowska, Praca i polityka społeczna wobec wyzwań integracji, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Hantrais L. (2000), Social Policy in the European Union, wyd. 2, Macmillan Press, London - New York.
• Jakubowski W., Magdziak K. (2002), Wybrane problemy ekonomiczne współczesnej Polski, [w:] K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
• Jepsen M., Pascual A. S. (2005), The European Social Model: an Exercise in Deconstruction, "Journal of European Social Policy", Vol. 15, No. 3, s. 231-245.
• Kabaj M. (2000), Program przeciwdziałaniu ubóstwu i bezrobociu, "Raport Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych", z. 19, Warszawa.
• Kulpińska J., Warzywoda-Kruszyńska W. (1995), Social costs of transformation, [w:] Economic and Social Transformation of Poland, Proceeding of the Conference on Econometric and Social Transformation in Poland, Łódź, 22-23 May, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kurzynowski A. (1999), Standardy Unii Europejskiej w polityce społecznej - poziom centralny i lokalny, [w:] K. Głąbicka (red.), Społeczne skutki integracji Polski z Unią Europejską, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Marody M. (red.) (2002), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Meissner E. (red.) (1999), Burzliwy wiek XX. Jak zmieniał się świat 1900-2000, Wydawnictwo Reader's Digest, Warszawa.
• Milewski R. (red.) (2001), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Miszalska A. (1996), Reakcje społeczne na przemiany społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Morawski M. (2001), Socjologia ekonomiczna. Problemy. Teoria. Empiria, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Poławski P. (1999), Dzieci i młodzież w sferze ubóstwa. Dziedziczenie biedy i społecznego nieprzystosowania, [w:] K. W. Frieske (red.), Marginalność i procesy marginalizacji, "Opracowania PBZ", z. 13, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Roszkowski W. (1992), Historia Polski 191 1991, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Słomka T. (2002), Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-Jr, Warszawa.
• Szczepański J. (1999), Reformy. Rewolucje. Transformacje, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Sztompka P. (2000), Trauma wielkiej zmiany, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
• Trzeciakowski W. (1993), Problems of Transformation in Poland, [w:] W. Trzeciakowski (red.), Transformation in Poland, "Opera Minora", nr 4, INE PAN, Warszawa.
• Urbaniak B. (1997), Zmiany polityki społecznej po przejściu do gospodarki rynkowej, "Polityka Społeczna", nr 3.
• Uścińska G. (2005), Europejskie standardy zabezpieczenia społecznego a współczesne rozwiązania polskie, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Warzywoda-Kruszyńska W. (red.) (2001), Żyć i pracować w enklawach biedy (klimaty łódzkie), Wydawnictwo ABSOLWENT, Łódź.
• Warzywoda-Kruszyńska W. (2002), Przemiany struktury rodziny a bieda dzieci, "Polityka Społeczna", nr 4.
• Warzywoda-Kruszyńska W., Grotowska-Leder J. (red.) (2000), Ryzyka transformacji systemowej (na przykładzie Łodzi), Wydawnictwo ABSOLWENT, Łódź.
• Włodarek J. (red.) (1998), Między przeszłością a przyszłością, Wydawnictwa Naukowe UAM, Poznań.
• Wojtaszczyk K. A., Jakubowski W. (2002), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
• Ziółkowski M. (2001), Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie. Tendencje. Interpretacje, UAM, Poznań.

Identyfikatory

DOI

10.18778/0208-600X.56.01