Kwas askorbinowy - budowa, właściwości i funkcje w organizmie człowieka

• Autorzy: Klaudia Kałwa , Kamil Wilczyński

Warianty tytułu

Ascorbic Acid - Structure, Properties and Functions in Human Body

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Witaminy stanowią niezbędne składniki naszej diety, które nie tylko przyczyniają się do lepszego zdrowia, ale także samopoczucia. W ciągu ostatnich lat obserwuje się wzmożone zainteresowanie witaminą C, czyli kwasem L-askorbinowym. Witamina ta należy do grupy witamin egzogennych. Zarówno organizm człowieka jak i małp, świnek morskich, nietoperzy, czy też niektórych ras psów nie jest w stanie sam tej witaminy wyprodukować. Jednak większość zwierząt potrafi wytwarzać kwas askorbinowy, przez co są one niezależne od jego obecności w pożywieniu. Zdolność do syntetyzowania witaminy C uwarunkowana jest obecnością w wątrobie enzymu oksydazy L-gulono-γ-laktonowej. Witamina C, ze względu na swoje właściwości, ciągle wzbudza powszechne zainteresowanie środowiska naukowego. Pełni ona wiele istotnych funkcji w organizmie człowieka. Najbardziej znaną jest rola w biosyntezie kolagenu, katecholamin czy też w metabolizmie lipidów. Związek ten wpływa na przyswajanie żelaza, przeciwdziała powstawaniu wolnych rodników oraz przyczynia się do zachowania prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Celem pracy przeglądowej było omówienie budowy i właściwości kwasu L-askorbinowego oraz przegląd prac naukowych dotyczących wpływu witaminy C na organizm człowieka. (abstrakt oryginalny)

EN

Vitamins are essential components of our diet, which not only contribute to better health, but also to the well-being. Over the past few years, there has been a growing interest in vitamin C. It belongs to the group of exogenous vitamins. Both humans and monkeys, bat guinea, pigs or some dog breeds can't produce it themselves. However most animals can produce ascorbic acid, which is independent of its presence in food. The ability to synthesize vitamin C is conditioned by the presence in the liver of the L-glucono-lactone oxidase enzyme. Vitamin C, due to its properties, is still aroused by the widespread interest of the scientific community. Ascorbic acid also has many important functions in the body. The most famous is the role in collagen biosynthesis, catecholamines or lipid metabolism. It affects the assimilation of iron, prevents the formation of free radicals and contributes to the maintenance of normal cholesterol levels in the blood. The aim of this paper was to discuss the structure and properties of L-ascorbic acid and the review the scientific work relating to effect of vitamin C on the human body. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zdrowie; Witaminy; Żywienie dietetyczne

EN

Health; Vitamins; Dietary feeding

• Czasopismo: Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego
• Rocznik: 2017
• Tom: 4(24)
• Strony: 8--13

Twórcy

autor

Klaudia Kałwa

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Kamil Wilczyński

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lubline

Bibliografia

• Aguilar, K., Garvín, A., Ibarz, A., Augusto, P.E.D. (2017). Ascorbic acid stability in fruit juices during thermosonication. Ultrasonics Sonochemistry, 37, 375-381.
• Bartosz, G. (2006). Druga twarz tlenu, Wolne rodniki w przyrodzie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Brzozowska, A. (2001). Wzbogacanie żywności i suplementacja diety składnikami odżywczymi - korzyści i zagrożenia. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(29), 16-28.
• Brzozowska, A., Roszkowski, W., Pietruszka, B., Kałuża, J. (2005). Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(45), 5-16.
• Carr, A.C., Frei, B. (1999). Toward a new recommended dietary allowance for vitamin C based on antioxidant and health effects in humans. American Journal of Clinic Nutrition, 69, 1086-107.
• Chambial, S., Dwivedi, S., Shukla, K.K., John, P.J., Sharma, P. (2013). Vitamin C in Disease Prevention and Cure: An Overview. Indian Journal of Clinical Biochemistry, 28, 314-328. doi 10.1007/s12291-013-0375-3.
• Czerwińska, D. (2010). Zastosowanie przeciwutleniaczy w przetwórstwie mięsa. Gospodarka mięsna, 07, 20-21.
• Dakhale, G.N., Chaudhari, H.V., Shrivastava, M. (2011). Supplementation of vitamin C reduces blood glucose and improves glycosylated hemoglobin in type 2 diabetes mellitus: a randomized, double-blind study. Advances in Pharmacological Sciences, 1-5, doi 10.1155/2011/195271.
• Donaldson, M.S. (2004). Nutrition and cancer: a review of the evidence for an anti-cancer diet. Nutrition Journal, 3, 19-30. doi 10.1186/1475-2891-3-19.
• Grajek, W. (2007). Przeciwutleniacze w żywności - aspekty zdrowotne, technologiczne, molekularne i analityczne. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, ISBN: 83-204-3277-0.
• Grajeta, H. (2004). Żywność funkcjonalna w profilaktyce chorób układu krążenia. Advances in Clinical and Experimental Medicine, 13(3), 503-510.
• Grzybowski, A., Petrzak, K. (2013). Albert Szent-György 1893-1986 scientist who discovered vitamin C, Clinics in Dermatology, 31(3), 327-331.
• Guz, J., Dziaman, T., Szpila, A. (2007). Czy witaminy antyoksydacyjne mają wpływ na proces karcenogenezy? Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 61, 185-198, e-ISSN 1732-2693.
• Halliwell, B. (2001). Vitamin C and genomic stability. Mutat Research, 475(1-2), 29-35.
• Holzwarth, M., Wittig, J., Carle, R., Kammerer, D.R. (2013). Influence of putative polyphenoloxidase (PPO) inhibitors on strawberry (Fragaria x ananassa Duch.) PPO, anthocyanin and color stability of stored purees. LWT - Food Science and Technology, 52(2), 116-122.
• Januszewska, E.L. (2000). Witaminy przeciwutleniające - ich znaczenie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń. Przewodnik Lekarza, 2, 90-95.
• Jarosz, M. (2012). Normy żywienia dla populacji polskiej- nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, ISBN 978-83-86060-83-2.
• Juszczak, L. (2007). Przeciwutleniacze jako dodatki do żywności oraz metody ich oznaczania. Laboratorium Przemysłowe 4, 28-32.
• Kim, S.M., Lim, S.M., Yoo, J.A., Woo, M.J., Cho, K.H. (2015). Consumption of high-dose vitamin C (1250 mg per day) enhances functional and structural properties of serum lipoprotein to improve anti-oxidant, anti-atherosclerotic, and anti-aging effects via regulation of anti-inflammatory microRNA. Food Function, 6, 3604-3612. doi 10.1039/c5fo00738k.
• Klenner, F.R. (1974). Significance of high daily intake of ascorbic acid in preventive medicine. Journal of the International Academy of Preventive Medicine, 1(1), 45-69.
• Lee, M.H., Kim, Y.J., Jung, J. (2013). Vitamin C prevents stress-induced damage on the hart caused by the death of cardiomyocytes, through down-regulation of the excessive production of catecholamine. TNF-α and ROS production in Gulo-mice. Free Redical Biology and Medicine, 65, 573-583. doi 10.1016/j.freeradiomed. 2013.07.023.
• Levine, M., Rumsey, S.C., Daruwala, R., Park, J.B., Wang, Y. (1999). Criteria and recommendations for vitamin C intake. JAMA, 281(15), 1415-23.
• Lewicka, B., Abramczyk, D. (2007). Wpływ dodatku kwasu askorbinowego na cechy ciasta i jakość pieczywa pszennego. Przegląd Piekarski i Cukierniczy, 55(11), 20-24.
• Lima, J.R., Elizondo L.J., Bohun P. (2010). Kinetics of ascorbic acid degradation and colour change in ground cashew apples treated at high temperatures (100-180°C). Food Science and Technology, 45(8), 1724-1731, doi 10.1111/j.1365-2621.2010.02327.x.
• Maćkowiak, K., Torliński, L. (2007). Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka. Nowiny Lekarskie, 76(4), 349-356.
• Massey, L.K, Liebman, M, Kynast-Gales, S.A. (2005). Ascorbate increases human oxaluria and kidney stone risk. Journal of Nutrition, 135(7), 1673-1677.
• Mayland, C.R, Bennett, M.I, Allan, K. (2005). Vitamin C deficiency in cancer patients. Palliative Medicine, 19(1), 17-20.
• Moser, M.A., Chun, O.K. (2016). Vitamin C and Heart Health: A Review Based on Findings from Epidemiologic Studies. International Journal of Molecular Sciences, 17, 1328. doi 10.3390/ijms17081328.
• Nowak, K., Żmudzińska-Żurek, B. (2009). Wzbogacanie żywności w witaminy - za i przeciw. Przemysł Spożywczy, 63(12), 25-29.
• Owen, R.F. (1996). Food Chemistry. (Third Edition). Taylor i Francis, ISBN 0849384737, 9780849384738.
• Ożarowski, A. (2004). Witaminy - związki niezbędne dla życia ludzi i zwierząt są agresywnie atakowane. Postępy Fitoterapii, 1, 37-39.
• Riodan, H.D., Hunninghake, R.B., Riodan, N.H. (2003). Intravenous ascorbic acid: protocol for its application and use. P.R. Health Science Journal, 22(3), 287-290.
• Rozporządzenie (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji. Dz. U. UE, L 404 z dnia 30.12.2006.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności i warunków ich stosowania. Dz. U. 2003 r. nr 27, poz. 237.
• Sadowska, A., Żebrowska- Krasuska, M., Świderski, F. (2012). Przeciwutleniacze w żywności. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, 2, 98-102.
• Silva, A.P., Barros, A. Goncalves, B., Nunes, F.M. (2010). A fast, simple and reliable hydrophilic interaction liquid chromatography method for the determination of ascorbic and isoascorbic acids. Analytical and Bioanalytical Chemistry, 396, 1863-1864.
• Sorice, A., Guerriero, E., Capone, F. (2014). Ascorbic acid: its role in immune system and chronic inflammati on diseases. Mini reviews in medicinal chemistry, 14, 444-452.
• Turlejska, H., Kunachowicz, H., Czarnowska-Misztal, E. (2007). Zasady Żywienia Człowieka. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, ISBN 8302091499.
• Turmanidze, T., Jgenti, M., Gulua, L., Shaiashvili, V. (2017). Effect of ascorbic acid treatment on some quality parameters of frozen strawberry and raspberry fruits. Annals of Agrarian Science, 15(3), 370-374.
• Wilson, J. X. (2002). The physiological role of dehydroascorbic acid. FEBS Lett., 527(1-3), 5-9.