The Alternative Society Movement (RSA) against a Background of Other Youth Formations of Political Opposition in the Polish People's Republic (PRL) in the 1980s

• Autorzy: Marek Wierzbicki
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper raises the issue of the presence and uniqueness of RSA among political youth opposition in PRL in the 1980s. The very phenomenon of political oppositional activity among youth on such a large scale was undoubtedly unique to Poland when compared with other countries of the Eastern Bloc. In the period between 1980 and 1990, at least 400 organizations, movements, circles and groups were created. RSA's originality consisted in formulating a political program that encouraged the Polish society to emancipate both from communist enslavement and capitalist system fostered by the Solidarity political opposition. The uniqueness of this formation came also from its acting both as a political opposition movement as well as a youth subculture which enabled it to survive the break-up of the whole current of the political opposition in the Polish youth millieu that took place in 1990.(original abstract)

Słowa kluczowe

EN

Political opposition; Post-communist countries; Youth; Resistance

PL

Opozycja polityczna; Kraje postkomunistyczne; Młodzież; Ruch oporu

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2016
• Numer: Vol. 14, z. 5 Transformacja, integracja i kryzysy w Europie Środkowej i Wschodniej
• Strony: 317--336

Twórcy

autor

Marek Wierzbicki

Bibliografia

• Antonów R., Pod czarnym sztandarem. Anarchizm w Polsce po 1980 roku, Wrocław 2004, pp. 136-151.
• Baziur G., Wierni Polsce niepodległej. Antykomunistyczna konspiracja młodzieżowa w województwie krakowskim w latach 1945-1956, Kraków 2010.
• Castells M., Społeczeństwo sieci, Warszawa 2008, pp. 467-470.
• Chańko J., Onufrzak Z., Z dziejów konspiracji młodzieżowych w Łodzi 1948- 1953, Łódź 2005, pp. 11-320.
• Codogni P., Okrągły Stół czyli polski Rubikon, Warszawa 2009.
• Dokąd idziemy?, "Homek". Pismo Ruchu Alternatywnego, year 1, Gdańsk, 24 December 1983.
• Druga konspiracja niepodległościowa. Tajne organizacje młodzieży szkolnej Lublina i Lubelszczyzny w latach 1945-1956, ed. J. Ziółek, Lublin 2001.
• Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990, Kraków 2004, pp. 237-272.
• Dudek A., Marszałkowski T., Walki uliczne w PRL, Kraków 1999.
• Federacja Młodzieży Walczącej 1984-1990, ed. M. Wierzbicki, Warszawa 2015, 512 pp.
• Gach Z., Drugie podejście. Niezależne Zrzeszenie Studentów w Uniwersytecie Gdańskim 1985-1989 na tle swoich czasów, Gdańsk 2009, pp. 97-121.
• "Homek". Pismo Ruchu Alternatywnego, Gdańsk, 5 November 1983, year 1, no. 5; ibidem, 2 December 1983, year 1, no. 7.
• IPN, MSW, file no. 0248/191, Report no. 629 OKPP, Warszawa, 21 III 1990, sheets: 249-250.
• Jankowski W., Stan bezwładzy, "Karta" 1991, no. 6.
• Junes T., Student politics in communist Poland. Generations of consent and dissent, London 2015.
• Kamiński A., Polskie badania nad anarchizmem. Przegląd literatury, in: Studia z dziejów polskiego anarchizmu, eds. E. Krasucki, M. Przyborowski, R. Skrycki, Szczecin 2011, p. 342.
• Kosiński K., Oficjalne i prywatne życie młodzieży w PRL, Warszawa 2006.
• Kozłowski T., Niezależne Zrzeszenie Studentów 1980-1989, in: NSZZ "Solidarność" 1980-1989, vol. 7, Wokół "Solidarności", eds. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010, pp. 237-298.
• Krajewski K., Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na terenie województwa mazowieckiego w latach 1945-1956, in: "Jesteście naszą wielką szansą". Młodzież na rozstajach komunizmu 1944-1989, eds. P. Ceranka, S. Stępień, Warszawa 2009, pp. 157-202.
• Litwińska M. , WiP kontra PRL. Ruch Wolność i Pokój 1985-1989, Kraków 2015.
• Łopiński M., Moskit M., Wilk M., Konspira. Rzecz o podziemnej "Solidarności", Warszawa 1989, pp. 183-185.
• Miasto dla człowieka, "Homek". Special supplement to no. 44, March 1990, "Homek". Pismo Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego 1983-1990, eds. G. Berendt, K. Brzechczyn, Z. Stybel, J. Waluszko, Gdańsk 2013, pp. 196-197.
• Operacja "Zorza II". Służba Bezpieczeństwa i Komitet Wojewódzki PZPR wobec wizyty Jana Pawła II w Trójmieście (czerwiec 1987), eds. S. Cenckiewicz, M. Kruk, Warszawa-Gdańsk 2008.
• Pęczak M., Mały słownik subkultur młodzieżowych, Warszawa 1992, p. 82.
• Pleskot P., Spałek R., Pokolenie 82-89. Niezależne Zrzeszenie Studentów na Uniwersytecie Warszawskim we wspomnieniach (1982-1990), Warszawa 2011, pp. 312-325.
• Poleszak S., Wnuk R., Zarys dziejów polskiego podziemia niepodległościowego, in: Atlas Polskiego Podziemia Niepodległościowego 1944-1956, eds. R. Wnuk et al., Warszawa-Lublin 2007.
• Rymsza M., Niezależne Zrzeszenie Studentów w latach 1986-1989 jako ruch społeczny (próba opisu Zrzeszenia od jego reaktywowania do uzyskania rejestracji), Warszawa 1990 (Master'sdissertation, the Institute of Social Prevention and Resocialisationat the University of Warsaw).
• Sikorski T., Oblicze ideowe i działalność Ruchu Młodej Polski 1979-1989, Warszawa-Szczecin 2011.
• Skórzyński J., Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków 2009.
• Smółka-Gnauck A., Między wolnością a pokojem. Zarys historii Ruchu "Wolność i Pokój", Warszawa 2012, pp. 52-54.
• Strzembosz T., Rzeczpospolita Podziemna. Społeczeństwo polskie a państwo podziemne 1939-1945, Warszawa 2000.
• Śliwa M., Ruch "Wolność i Pokój" 1985-1989, Kraków 1992 (Master's dissertation, the Jagiellonian University), p. 67; Wspomnienia Klaudiusza Wesołka (the Federation of Fighting Youth's website).
• The Archives of the Institute of National Remembrance (hereinafter: AIPN), the Panel: Ministry of Internal Affairs (hereinafter: MSW), 0248/191, Information on illegal activity of school youth, Warszawa, November 1987, sheets: 45-47.
• Turek W., Ruch Społeczeństwa Alternatywnego, in: Encyklopedia "Solidarności", vol. 1, ed. M. Łątkowska, Warszawa 2010, p. 399.
• Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993, pp. 111-112.
• Wagner B., Strategia wychowawcza w PRL, Warszawa 2009, pp. 202-219.
• Waluszko P., Dlaczego odszedłem z Federacji Anarchistycznej, in: Studia z dziejów polskiego anarchizmu, eds. E. Krasucki, M. Przyborowski, R. Skrycki, Szczecin 2011, pp. 280-282.
• Waluszko J., Kręte ścieżki (naszej współpracy z) NSZZ "Solidarność", in: Ruch Społeczeństwa Alternatywnego 1983-1991. Wybór tekstów, wybór i opracowanie D. Kaczmarek, Poznań 2009, pp. 40-43.
• Waluszko J., Protesty przeciwko budowie elektrowni jądrowej Żarnowiec w latach 1985-1990, Gdańsk 2013.
• Waluszko J., Ruch Społeczeństwa Alternatywnego, w: Ruch Społeczeństwa Alternatywnego 1983-1991. Wybór tekstów, wybór i opracowanie D. Kaczmarek, Poznań 2009, pp. 5-7.
• Wąsowicz J., SDB, Niezależny ruch młodzieżowy w Gdańsku w latach 1981- 1989, Gdańsk 2012, p. 155.
• Wierzbicki M., Młodzieżowa opozycja polityczna u schyłku PRL 1980-1990. Fakty, konteksty, interpretacje, Lublin-Warszawa 2013.
• Wierzbicki M., Młodzieżowe organizacje i środowiska konspiracyjne w Polsce 1944-1956. Rozważania wstępne, in: Polskie podziemie niepodległościowe na tle konspiracji antykomunistycznych w Europie środkowo-wschodniej w latach 1944-1956, ed. S. Poleszak, Warszawa-Lublin 2008, pp. 266-269.
• Wierzbicki M., Związek Młodzieży Polskiej i jego członkowie, Warszawa 2006, pp. 345-353.
• Wołoszyn J., Chronić i kontrolować. UB wobec środowisk i organizacji konspiracyjnych młodzieży na Lubelszczyźnie (1944-1956), Warszawa 2007, pp. 394-513.
• Wszyscy proletariusze bądźcie piękni! Pomarańczowa Alternatywa w dokumentach aparatu represji PRL (1987-1989), eds. J. Dardzińska, K. Dolata, Wrocław 2011.
• Zwiernik P., Młodzieżowe organizacje niepodległościowe w Wielkopolsce, in: Konspiracja antykomunistyczna i podziemie zbrojne w Wielkopolsce w latach 1945-1956, eds. A. Łuczak, A. Pietrowicz, Poznań 2007, pp. 33-45.