Kultura strategiczna Rosji

• Autorzy: Agata Włodkowska-Bagan

Warianty tytułu

Russia's Strategic Culture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Związki między kulturą a polityką dostrzegali już starożytni. Pisali o niej choćby Sun Tsu w Sztuce wojny i Tukidydes w Wojnie peloponeskiej. Na czynnik kulturowy zwracał uwagę także pruski teoretyk wojny Carl von Clausewitz, dla którego wojna była zarówno konfrontacją wojskową, jak i zderzeniem woli oraz morale adwersarzy. Lata 90. XX w. to wielki powrót kultury do stosunków międzynarodowych, przejawiający się renesansem badań nad jej wpływem na politykę zagraniczną i bezpieczeństwa państw oraz na konflikty zbrojne. Ten "zwrot kulturowy" wynikał z zakończenia zimnej wojny i przyspieszenia globalizacji. Ówczesną euforię, wywołaną pozorną jednością, ostudziły najpierw konflikt bałkański, następnie zamach terrorystyczny z 11 września 2001 r., a zaraz potem interwencje zbrojne w Afganistanie (październik 2001 r.) i w Iraku (marzec 2003 r.). Wrześniowe wydarzenia sprzed 16 lat dla wielu stały się wręcz potwierdzeniem Huntingtonowskiej zapowiedzi "zderzenia cywilizacji", tak jak kryzys uchodźczy i jego następstwa. Celem niniejszego artykułu jest analiza kultury strategicznej Federacji Rosyjskiej. Ma ona dostarczyć odpowiedzi na pytania dotyczące uwarunkowań rosyjskiej kultury strategicznej, jej cech oraz wpływu na politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Rosji, a także jej ewolucji. (fragment tekstu)

EN

Strategie culture matters. As a pattern of behaviour resulting from shared experiences and symbols, it determines the course of action and ways of achieving goals. Strategic culture is structured by internal material (size of the state, natural resources, economic, military and social factors) and non-material conditions (history, relations with other states, historical memory). External factors are also important: geographic location, the neighbourhood and regional order The aim of the text is to analyse the strategic culture of Russia and to shed light on the conditions of Russia's strategic culture, its hallmarks and impact on foreign and security policy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura; Międzynarodowe stosunki polityczne; Polityka państwowa; Cele strategiczne

EN

Culture; International political relations; State policy; Strategic goals

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3
• Strony: 33--54

Twórcy

autor

Agata Włodkowska-Bagan

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Sun Tsu, Sun Pin, Sztuka wojny, Helion, 2008, s. 74-75.
• Tukidydes, Wojna peloponeska. Czytelnik, 2003, s. 468.
• H. Schreiber, Świadomość międzykulturowa. Od militaryzacji antropologii do antropologizacji wojska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013, s. 40-54.
• H. Schreiber, G. Michałowska (red.). Kultura w stosunkach międzynarodowych. T. 1, Zwrot kulturowy. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013.
• J. Snyder, The Soviet Strategic Culture: Implications for Limited Nuclear Operations, RAND, 1977, s. 8.
• G. Kennan, Long Telegram. George Kennan to George Marshall, Harry S. Truman Administration File, Elsey Papers, 22 lutego 1946 r., www.tmmanlibrary.org.
• R. Benedict, Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2003.
• T. Mahnken, United States Strategie Culture, Defense Threat Reduction Agency Advanced System and Concepts Office, s. 6-7. Cyt. za: Ł. Smalec, Kultura strategiczna a paradygmat realistyczny. Krytyka rywalizacja i perspektywy współpracy, "e-Politikon" 2012, nr 2, s. 32."
• A.Í. Johnston, Thinking about Strategie Culture, "International Security" 1995, t. 19, nr 4, s. 46.
• B. Balcerowicz, Kultura w sferze wojskowości od kultury strategicznej do zwrotu kulturowego, w: H. Schreiber, G. Michałowska (red.), Kultura w stosunkach międzynarodowych. T. 1, Zwrot kulturowy. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013, s. 62.
• S. Green, Understanding Corporate Culture and Its Relation to Strategy, "International Studies of Management and Organization" 1988, t. 18, nr 2, s. 19.
• J. Czaja. Kulturowe czynniki bezpieczeństwa. Oficyna Wydawnicza AFM, 2008, s. 227, 233.
• O. Osica, Polska wobec operacji NATO i polityki bezpieczeństwa i obronnej UE, w: K. Malinowski (red.), Kultura bezpieczeństwa narodowego w Polsce i Niemczech, Instytut Zachodni, 2003, s. 103.
• K. Malinowski, Kultura bezpieczeństwa narodowego, koncepcje i możliwości zastosowania, w: K. Malinowski (red.), Kultura bezpieczeństwa narodowego w Polsce i Niemczech, Instytut Zachodni, 2003, s. 16.
• Ch. Towney, Lacunae in the Study of Culture in International Security, "Contemporary Security Policy" 2008, t. 29, nr 2, s. 338-357.
• A.I. Johnston, Cultural Realism. Strategie Culture and Grand Strategy in Chinese History, Princeton University Press, 1998, s. 1-22.
• J. Lantis, Strategic Culture: From Clausewitz to Constructivism, w: J.L. Johnson, K.M. Kartchner, J.S. Larsen (red.), Strategic Culture and Weapons of Mass Destruction. Culturally Based Insight into Comparative National Security Policymaking, Palgrave Macmmillan, 2009, s. 36-38.
• J. Lantis, J.D. Hewlett, Kultura strategiczna, w: J. Baylis i in. (red.). Strategia we współczesnym świecie. Wprowadzenie do studiów strategicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 92-94.
• Ł. Smalec, Kultura strategiczna Stanów Zjednoczonych. U źródeł, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UWT, 2009, s. 19.
• J.S. Duffield, World Power Forsaken: Political Culture, International Institutions, and German Security Policy after Unification, Stanford University Press, 1998, s. 23.
• K. Longhurst, Niemiecka kultura strategiczna - geneza i rozwój, w: K. Malinowski (red.), Kultura bezpieczeństwa narodowego w Polsce i Niemczech, Instytut Zachodni, 2003, s. 205-206.
• A. Dalgaard-Nielsen, The Test of Strategie Culture: Germany, Pacifism and Pre-emptive Strikes, "Security Dialogue" 2015, t. 36, nr 3, s. 339-359.
• S. Becker, Germany and War: Understanding Strategic Culture under the Merkel Government, "Paris Paper" 2013, nr 9.
• W. Mirow, Strategic Culture Matters. A comparison of German and British military interventions since 1990, Lit Verlag, 2009.
• A.L. Oros, Japan s Strategic Culture: Security Identity in a Fourth Modern Incarnation?, "Contemporary Security Policy" 2014, t. 35, nr 2, s. 227-248.
• A. Włodkowska-Bagan, Kultura strategiczna Polski, w: R. Zięba, T. Pawłuszko (red.). Polityka zagraniczna Polski w zmieniającym się ładzie międzynarodowym: wybrane problemy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2016, s. 53-76.
• A. Curanovic, Czynnik religijny w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010, s. 109.
• Religia i cerkow w obszczestwiennoj żyzni, Lewada-Centr, 18 kwietnia 2013 r., www.levada.ru/2013/04/18/religiya-i-tserkov-v-obshhestvennoj-zhizni/.
• Cerkow i gosudarstwo, Lewada-Centr, 19 lutego 2016 r., www.levada.ru/2016/02/19/ tserkov-i-gosudarstvo-2/.
• K. Chawryło, Sojusz ołtarza z tronem. Rosyjski Kościół Prawosławny a władza w Rosji, "Prace OSW" nr 54, 2015.
• S. Bieleń, Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, ASPRA-JR, 2006, s. 112.
• A. Legucka, Postrzeganie przestrzeni jako bariery modernizacyjnej Rosji, w: S. Bieleń, A. Skrzypek (red.), Bariery modernizacji Rosji, ASPRA-JR, 2014., s. 147.
• J. Potulski, Współczesne kierunki rosyjskiej myśli geopolitycznej. Między nauką, ideologicznym dyskursem a praktyką. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2010, s. 12.
• M. Broda, Jurija Afanasjewa zmagania z Rosją, Ibidem, 2015, s. 123.
• A. Curanovic, S. Kardaś, Prezydent on-line. Wizerunek głowy państwa w odbiorze społecznym w przestrzeni poradzieckiej. Kazus Rosji na tle wybranych państw WNP, Rambler, 2016, s. 43 69.
• R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Magnum, 1990, s. 332.
• F. Ermarth, Russia's Strategie Culture: Past, Present, and... in Transition?, Defense Threat Reduction Agency, United States of America, 31 October 2006, s. 5.
• M. Nizioł, Dylematy kulturowe międzynarodowej roli Rosji, Wydawnictwo UMCS, 2004, s. 67.
• M. Broda, Mocarstwowy imperatyw i imperialno-autoiytarne fatum współczesnej Rosji?, w: S. Bieleń, A. Skrzypek (red.), Rosja. Rozważania imperiologiczne, ASPRA-JR, 2015, s. 28.
• A. Włodkowska-Bagan, Rywalizacja mocarstw na obszarze poradzieckim, Difin, Warszawa 2013.
• H. J. Mackinder, Democrating Ideals and Reality: A Study in the Politics of Reconstruction, Penguin Books, 1944, s. 113.
• N. Spykman, The Geography of the Peace, Harcourt, Brace and Co., 1944, s. 43.
• J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna, t. 2, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2000, s. 526-527.
• E. Willems, A Way of Life and Death: Three Centuries of Prusian German Militarism, Vanderbilt University Press, 1986, s. 162-163.
• Shizha w armii i wojennyje ugrozy, Lewada-Centr, 21 lutego 2015 r., www.levada.ru/2015/02/21/sluzhba-v-armii-i-voennye-ugrozy.
• I. Facon, The Russian Way of War: In Crisis?, w: J. Lindley-French, Y. Boyer (red.), The Oxford Handbook of War, Oxford University Press, 2012, s. 275.
• Institucionalnoje dowierie, Lewada-Centr, 13 października 2016 r., www.levada.ru/2016/10/13/institutsionalnoe-doverie-2/.
• Prestiż armii wyroś, Lewada-Centr, 20 lutego 2017 r., www.levada.ru/2017/02/20/prestizh-armii-vyros/.
• N. Romanowicz, Fornirowanie i wosproizwodstwo obraza własti w rossijskoj obszczeshvie, Woronieżskij gosudarstwiennyj uniwiersitiet, 2009, s. 43.
• R. Kagan, Powrót historii i koniec marzeń, Dom Wydawniczy Rebis, 2009, s. 25.
• B. Lo, Russian Foreign Policy in the Post-Soviet Era: Reality, Illusion, and Mythmaking, Palgrave Macmillan, 2009, s. 19.
• Osnowypołożenija koncepcyi wnieszniejpolityki RF, 23.04.1993, w: A.W. Torkunow (red.), Wnieszniajapolitika i biezopasnost sowriemiennoj Rossii 1991-2002. Hrestomatia w 4-ch toniach. Tom 4. Dokumenty, Moskowskij gosudarstwiennyj institut mieżdunarodnych otnoszenij, Rosspen, 2002, s. 22.
• The Foreign Policy Concept of the Russian Federation, 12 lipca 2008 r., www.russianmission.eu/userfiles/file/foreign_policy_concept_english.pdf
• Koncepcyja nacyonalnoj biezopasnosti Rossijskoj Fiederacyi, zatwierdzona przez Borysa Jelcyna 14 grudnia 1997 r., http://iskran.ru/cd_data/disk2/rl/022.pdf.
• Wojennaja doktrina Rossijskoj Fiederacyi, "Niezavisimaja", 21 kwietnia 2000 r., www.ng.ru/politics/2000-04-22/5_doktrina.html.
• Foreign Policy Concept of The Russian Federation, approved by President of the Russian Federation Vladimir Putin on November 30, 2016, wrww.mid.ru/en/foreign_policy/ official_documents/-/asset_pubiisher/CptICkB6BZ29/content/id/2542248.
• A. Bryc, Koncepcja bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, w: R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, WAiP. 2008, s. 68.
• M. Light, Russian Foreign Policy Themes in Official Documents and Speaches: Tracing Continuity and Change, w: D. Cadier, M. Light (red.), Russia's Foreign Policy: Ideas, Domestic Politics and External Relations, Palgrave Macmillan, 2015, s. 16.
• Russian National Security Strategy, 31 grudnia 2015 r., www.ieee.es/Galerias/fichero/OtrasPublicaciones/Internacional/2016/Russian-National-Securitv-Strategy-31 Dec 2015.pdf.
• Military expenditure by country, in constant (2015) US$ m., 1988-1996, SIPRI, 2017, www.sipri.org
• Military expenditure by country, in constant (2015) US$ m., 2007-2016, SIPRI, 2017, www.sipri.org.
• www.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc&base=LAW&n=163972&fld=134&dst=100008,0&rnd=0.3268894445456859