Metodologiczne aspekty modelu partycypacji decyzyjnej wśród oficerów i podoficerów wojska polskiego

• Autorzy: Monika Ziobrowska , Jolanta Kowal , Alicja Senejko

Warianty tytułu

Methodological Aspects of the Decision-Making Participation Model Among Military Managers of the Polish Army

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem przeprowadzonych badań było wykrycie wybranych psychospołecznych uwarunkowań partycypacji decyzyjnej w rodzaju: kolektywizmu i indywidualizmu hierarchicznego lub równościowego, a także umiejscowienia poczucia kontroli w procesie dowodzenia oraz kierowania jednostkami wojskowymi. Do przeprowadzenia badania wykorzystano "Zestaw Hipotetycznych Problemów Decyzyjnych (SET 5)" (Problem Set), umożliwiający określenie preferowanego przez osobę badaną stylu podejmowania decyzji. Wykorzystano również KIRH - kwestionariusz do pomiaru kolektywizmu i indywidualizmu równościowego oraz hierarchicznego (questionnaire to measure collectivism and individualism egalitarian and hierarchical). Do pomiaru umiejscowienia kontroli (locus of control) użyto Skali I-E w Pracy, wzorowanej na Skali I-E. Autorki zweryfikowały moc dyskryminacyjną, trafność i rzetelność wykorzystanych narzędzi. Próba badana składała się z 168 menedżerów - wojskowych, wyłonionych losowo, zatrudnionych w pięciu jednostkach wojskowych na terenie województwa dolnośląskiego, lubuskiego oraz poznańskiego. Wykazano, że większą gotowość do stosowania stylów kierowania o charakterze partycypacyjnym posiadają wojskowi menedżerowie, charakteryzujący się: kolektywizmem równościowym oraz wysokim poczuciem kontroli wewnętrznej. Natomiast oficerów i podoficerów z większą gotowością do wyboru autorytarnych stylów kierowania cechuje indywidualizm hierarchiczny. Wyniki z przeprowadzonych badań poszerzają istniejącą wiedzę nad partycypacyjnym procesem podejmowania decyzji w nowoczesnej armii wojskowej. Wnioski z przeprowadzonych badań pozwolą opracować metody wspierające rozwój umiejętności kierowniczych, dobór i selekcję kadr. Ponadto mają szansę zapoczątkować opracowania dotyczące warunków koniecznych do upowszechniania partycypacyjnych stylów decyzyjnych wśród menedżerów różnych szczebli zarządzania. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the conducted research was the detection of selected psychosocial determinants of decision-making participation, such as: collectivism and hierarchical or equality individualism, as well as the locus of control in the process of management of military units. The study was based on the "Set of Hypothetical Decision Problems (SET 5)" (Problem Set), allowing to determine the style of decision-making preferred by the examined person. Questionnaire KIRH to measure collectivism and individualism (equality and hierarchical) was also used. For measuring the location of the control (locus of control) was used Scale I-E at Work. The authors verified the discriminatory power, validity and reliability of the tools used. The research sample consisted of 168 managers - military, randomly selected employed in five military units in the Lower Silesia, Lubuskie and Poznań provinces. It has been shown that greater readiness to use participatory management styles were among military managers characterized by: collectivism equality and the internal locus of control. On the other hand, officers and non-commissioned officers with a greater readiness to choose authoritarian styles of leadership were characterized by hierarchical individualism. The results from the conducted research extend the existing knowledge on the participatory decision-making process in the modern military army. The conclusions from the conducted research will allow to develop supporting methods development of managerial skills and selection of personnel. In addition, they have the opportunity to initiate studies regarding conditions necessary for the dissemination of participative decision styles among managers of various levels of management. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wojsko; Podejmowanie decyzji

EN

Army; Decision making

• Czasopismo: Gospodarka, Rynek, Edukacja
• Rocznik: 2017
• Tom: 18
• Numer: nr 4
• Strony: 29--37

Twórcy

autor

Monika Ziobrowska

• Uniwersytet Wrocławski

autor

Jolanta Kowal

• Uniwersytet Wrocławski

autor

Alicja Senejko

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Adamska K. (1997). Mapa rzeczywistości społecznej indywidualisty i kolektywisty - badania empiryczne. Przegląd Psychologiczny, 40 (3-4), 443-465.
• Adamska K., Retowski S. i Konarski R. (2005). KIRH - kwestionariusz do badania kolektywizmu i indywidualizmu równościowego i hierarchicznego, Czasopismo Psychologiczne, 11(2), 179-188.
• Alexander K.C. (1972). Participative Management. The Indian Experience, Shri Ram Centre for Industrial.
• Allen R.E., Lucero M.A. i Van Norman K.L. (1997). An examination of the individual's decision to participate in an employee involvement program, Group & Organization Management 22(1), 117-143.
• Appelbaum S.H., Louis D., Makarenko D., Saluja J., Meleshko O. i Kulbashian S. (2013). Participation in decision making: A case study of job satisfaction and commitment. Industrial and Commercial Training, 45(4), 222-229.
• Appelt K. (2004). Środkowa dorosłość - szanse rozwoju, Remedium, 4 (134), 4-5.
• Arnett J.J. (2002). The psychology of globalization. American Psychologist, 57(10), 774-783. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.57.10.774
• Bee H. (1998). Lifespan development. New York: Harper Collins College Publishers.
• Bee H. (2003). Rozwój człowieka na przestrzeni życia. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Bell D.W. (1979). Industrial Participation. London: Pitman Publishing.
• Bedyńska S., Książek M. (2012). Statystyczny drogowskaz. Warszawa: Wyd. Akadem. SEDNO, SWPS.
• Benson G.S., Kimmel M. i Lawler E.E. (2013). Adoption of Employee Involvement Practices. Organizational Change Issues and Insights, Research in Organizational Change and Development. 21, 233-257.
• Biela A. (2011). Informacja i decyzja w ekonomii behawioralnej. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
• Biela A. (2001). Wymiary decyzji menedżerskich. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
• Błoch B., Doliński D. (2006). Sekwencyjność napływających informacji a formowanie wrażenia dotyczącego innej osoby. Psychologia Społeczna, 02(02), 96-101.
• Bolesta-Kukułka K. (2003). Decyzje menedżerskie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A.
• Brilman J. (2002). Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A.
• Brzezińska A. (2002). Dorosłość - szanse i zagrożenia dla rozwoju. W: A. Brzezińska, K. Appelt i J. Wojciechowska (red.), Szanse i zagrożenia rozwoju w okresie dorosłości (s. 11-22). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Chen F.F. i West S.G. (2008). Measuring individualism and collectivism: The importance of considering differential components, reference groups, and measurement invarinace. Journal of Research in Personality, 42, 259-294.
• Chyłek M. (2011). Współczesne zarządzanie przedsiębiorstwem a partycypacja pracownicza. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 17, 154-184.
• Clark M.S. (1984). Record Keeping in Two Types of Relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 47, 549-557.
• Clark M.S. (1985). Implications of Relationship Type for Understanding Compatibility, W: W. Ickes (red.) Compatible and Incompatible Relationships. Springer-Verlag.
• Clark M.S., Powell M.C. i Mills J. (1986). Keeping Track of Needs in Communal and Exchange Relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 333-338.
• Clark M.S., Powell M.C., Ouellette R. i Milberg S. (1987). Recipient's Mood, Relationship Type, and Helping. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 94-103.
• Czermiński A. i Trzcieniecki J. (1973). Elementy teorii organizacji i zarządzania. Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Czermiński A. i in. (2001). Organizacja i zarządzanie. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Davis P.K., Kulick J., Egner M. (2005). Implications of Modern Decision Science for Military Decision-Support Systems. Strona internetowa: http://www.rand.org/pubs/monographs/MG360.html
• De Dreu C. i Carnevale P. (2003). Motivational bases of information processing and strategy in conflict and negotiation. Advances in Experimental Social Psychology, 35, 235-291.
• DeBacker T.K. i Crowson H.M. (2006). Influences on cognitive engagement: Epistemological beliefs and need for closure, British Journal of Educational Psychology, 76, 32-46.
• DeBacker T.K. i Crowson H.M. (2008). Measuring need for closure in classroom learners, Contemporary Educational Psychology, 33, 78-90.
• Drucker P.F. (1994) Praktyka zarządzania. Warszawa: Wydawnictwo MT Biznes.
• Dickson M.W., Den Hartog D.N., Mitchelson J.K., 2003, Research on leadership in a cross-cultural context: making progress, and raising new questions, The Leadership Quarterly, 14.
• Elele J., Fields D. (2010). Participative decision making and organizational commitment. Comparing Nigerian and American employees. Cross Cultural Management: An International Journal,17(4), 34-78.
• Erikson E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Erikson E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
• Gąsiorowska A., Matusz P. i Traczyk J. (2011). Kwestionariusz Potrzeby Poznania - konstrukcja i weryfikacja empiryczna narzędzia mierzącego motywację poznawczą, Psychologia Społeczna, 62(17), 113-128.
• Gibcus P., Vermeulen P.A. i de Jong J.P. (2004). Strategic Decision-Making in Small Firms: Towards a Typology of Entrepreneurial Decision-Makers. SCALES-paper N200416. Strona internetowa: http://onder-nemerschap.panteia.nl/
• Gliszczyńska K.(1981). Motywacja do pracy. [Work motivation]. Warszawa: Książka i Wiedza.
• GLOBE, 2006, Guidelines for the Use of GLOBE Culture and Leadership Scales, oficjalna strona internetowa projektu GLOBE: http://www.thunderbird.edu/sites/globe
• Golec A. (2005). Strategie rozwiązywania konfliktu politycznego: potrzeba poznawczego domknięcia i schemat konfliktu. Przegląd Psychologiczny, 48 (2), 167-182.
• Grabowski K. i Dąbrowski Cz. (2008). Proces dowodzenia dowódcy pododdziału w aspekcie DD/3.2.5. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych im. Gen. T. Kościuszki 2, 98-116.
• Griffin R.W. (1998). Podstawy Zarządzania Organizacjami. Przeł. M. Rusiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gurba E. (2011). Wczesna dorosłość. W: J. Trempała (red.) Psychologia rozwoju człowieka. (s. 202-229). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Havighurst R.J. (1981). Developmental tasks and education. New York: Longman.
• Hofstede G. (2000). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Hofstede G.H. i Hofstede G.J. (2005). Cultures and organizations. Software of the mind. New York: McGraw Hill.
• Hofstede G.H. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations (wyd. 2). Thousand Oakes: Sage Publications.
• House R.J., Hanges P.J., Javidan M., Dorfman P.W. i Gupta V. (red.) (2004). Culture, leadership, and organizations. The GLOBE Study of 62 societies. Thousand Oakes: Sage Publications.
• Huang X. (2009). Strategic decision making in Chinese SMEs. Chinese Management Studies, 3, 2-23.
• Ignyś A. (2014). Analiza wykorzystania bezpośredniej partycypacji pracowniczej jako formy angażowania pracowników w zarządzanie współczesnymi organizacjami. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 39(3), 35-47.
• Jankowska A. i Pawłowska-Fusiara M. (2008). Wpływ jawnych i utajonych sygnałów afektywnych na proces podejmowania decyzji. Harvard Business Review, 4, 47-55.
• Javidan M., Dorfman P.W., Sully de Luque M., House R.J. (2006). In the eye of the beholder: cross cultural lessons in leadership from Project GLOBE, Academy of Management, February, vol. 20, 67-90.
• Jost J.T., Glaser J., Kruglanski A.W. i Sulloway F. (2003). Political conservatism as motivated social cognition. Psychological Bulletin, 129(3), 339-375.
• Jost J.T., Kruglanski A.W. i Simon L. (1999). Effects of epistemic motivation on conservatism, intolerance, and other system-justifying attitudes. W: L.L. Thompson, J.M. Levine, D.M. Messick (red.), Shared cognition in organizations: The management of knowledge. (s. 91-116). New York: Psychology Press.
• Kahneman D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina.
• Kielar-Turska M. (2000). Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia. W: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki (tom I, s. 285-332). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kielar-Turska M. (2000). Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (tom I, s. 317-332). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kłosiński K.A. i Biela A. (2009). Człowiek i jego decyzje. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kołodziejski J. (2009). Menedżer na rynku pracy. Częstochowa: Częstochowskie Wydawnictwo Naukowe.
• Kossowska M. (2003). Różnice indywidualne w potrzebie poznawczego domknięcia, Przegląd Psychologiczny, 46 (4), 355-373.
• Kossowska M. (2005). Umysł niezmienny. Poznawcze mechanizmy sztywności, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kossowska M. (2006). O motywach sprzyjających vs. przeciwdziałających powstawaniu uprzedzeń. Psychologia Społeczna, 2(02), 13-22.
• Kossowska M., Hanusz K., Trejtowicz M. (2012). Skrócona wersja Skali Potrzeby Poznawczego Domknięcia. Dobór pozycji i walidacja skali, Psychologia Społeczna, 71(20), 89-99.
• Kossowska M. i Van Hiel A. (2003). The relationship between need for closure and conservatism in Western and Eastern Europe. Political Psychology, 24, 501-518.
• Kossowska M., Bukowski M. (2003). Psychospołeczne determinanty osiągnięć szkolnych, Psychologia Jakości Życia, 2, 23-56.
• Koźmiński A.K. i Piotrowski W. (2002). Zarządzanie. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kożuch M. i Jończyk J. (2011). Zaangażowanie organizacyjne a efektywność zasobów ludzkich. W: P. Bohdziewicz (red.), Efektywność gospodarowania kapitałem ludzkim. (s. 76-87). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kręcikij J., Wołejszo J. (red.). (2007). Podstawy dowodzenia. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• Kruglanski A. (1989). Lay epistemic and human knowledge. New York: Plenum.
• Kruglanski A.W. i Webster D.M. (1996). Motivated Closing of the Mind: "Seizing" and "Freezing", Psychological Review, 103, 67-89.
• Kruglanski A. i Webster D.M. (1996). Motivated closing of the mind: "Seizing" and "Freezing". Psychological Review, 103, 263-283.
• Kruglanski A.W. (1990). Lay epistemic Theory in Social-Cognitive Psychology, Psychological Inquiry, 3, 45-87.
• Kuc B.R. (2000). Zarządzanie doskonale. Warszawa: Wydawnictwo Menedżerskie PTM.
• Kurnal J. (1972). Biurokracja i biurokratyzm w teorii organizacji i zarządzania. W: J. Kurnal (red.), O sprawności i niesprawności organizacji. (s. 23-65), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kurnal J. (1970). Zarys teorii organizacji i zarządzania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Kwiatkowska A., Roszak J., Sikora R., Kuo B.C.H., Karpinskij K., Gushchina T. i Gober G. (2014). Kultura a strategie radzenia sobie ze stresem. Badania międzykulturowe. Psychologia Społeczna, 91 (28), 68-91.
• Łaguna M. (2010). Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Lawler E. (1992). The Ultimate Advantage. Creating the High Involvement Organization. San Francisco: Jossey-Bass.
• Letkiewicz A. (1999). Empiryczna weryfikacja modelu partycypacji decyzyjnej Vrooma - Yettona. Niepublikowana praca doktorska. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn.
• Mannan M.A. (1987). Workers' Participation In Managerial Decision-Making, New Delhi: Daya Publishing House.
• Markus H. i Kitayama S. (1993). Kultura i Ja: Implikacje dla procesów poznawczych, emocji i motywacji. Nowiny Psychologiczne, 3, 5-20.
• Mączyński J. (1996). Partycypacja w podejmowaniu decyzji. Warszawa: IFiS Polska Akademia Nauk.
• Mączyński J. (1998). Diagnozowanie partycypacji decyzyjnej. Warszawa: IFiS Polska Akademia Nauk.
• McCrae R.R. i Costa P.T. (2005). Osobowość dorosłego człowieka. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Mendel T. (2001). Argumenty przemawiające za partycypacją pracowniczą. W: S. Rudolf (red.), Partycypacja pracownicza - echa przeszłości czy perspektywy rozwoju. (s. 51-92), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Mendel T. (2001). Partycypacja w zarządzaniu współczesnymi organizacjami. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
• Miller K.I. i Monge P.R. (1986). Participation, satisfaction and productivity: a meta-analytic review. Academy of Management Journal. 29(4), 35-48.
• Miś L. (2000). Ery i fazy rozwoju człowieka dorosłego w ujęciu Daniela J. Levinsona. W: P. Socha (red.). Duchowy rozwój człowieka. Fazy życia, osobowość, wiara, religijność, (s. 45-60), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego.
• Moczulska M. (2011). Bezpośrednia partycypacja pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Możliwości, przesłanki, uwarunkowania. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Mroziewski M. (2005). Style kierowania i zarządzania. Wybrane koncepcje. Warszawa: Difin.
• Newell B.R., Lagando D.A. i Shanks D.R. (2015). Straight choices: the psychology of decision-making. Psychology Press, 10, 306.
• Newman B.M. i Newman Ph.R. (1984). Development through life. A psychosocial approach. Homewood, Illinois: The Dorsey Press.
• Nosal C. i Bajcar B. (1999). Czas w umyśle stratega: Perspektywa temporalna a wskaźniki zachowań strategicznych. Czasopismo Psychologiczne, 5, 55-68.
• Nurse L. i Devonish D. (2008). Worker participation in Barbados: contemporary practice and prospects, The International Journal of Human Resource Management, 19(10), 1911-1928.
• Ogbeide G.C.A. i Harrington R.J. (2011). The relationship among participative management style, strategy implementation success, and financial performance in the foodservice industry. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(6), 719-738.
• Oleksyn T. (2010). Zarządzanie kompetencjami. Teoria i praktyka. Warszawa: Oficyna Ekonomiczna.
• Oleński J. (2001). Ekonomika informacji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Oleszkowicz A., Senejko A. (2013). Psychologia dorastania. Zmiany rozwojowe w dobie globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Oyserman D. i Lee S.W. (2008). A situated cognition perspective on culture: Effects of priming cultural syndromes on cognition and motivation. W: R.M. Sorrention i S. Yamaguchi (red.), Handbook of motivation and cognition across cultures (s. 237-266). Amsterdam: Elsevier Academic Press.
• Paul Ch. (2004). The U.S. Military Intervention Decision-Making Process. Who Participates, and How? Journal of Political and Military Sociology. 32(1), 19-43.
• Pełka B. (1996). Zarządzanie przedsiębiorstwem i menedżeryzm. Warszawa: Orgmasz.
• Penc J. (2008). Decyzje i zmiany w organizacji. W poszukiwaniu skutecznych sposobów działania. Warszawa: Difin.
• Penc J. (2001). Decyzje Menedżerskie - o sztuce zarządzania. Warszawa: C.H. Beck.
• Pietrasiński Z. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Rakowska A. (2007), Kompetencje menedżerskie kadry kierowniczej we współczesnych organizacjach. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
• Popper K.R. (1993). Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Rees W.D. i Porter C. (1998). Employee Participation and Managerial Style (the Key Variable). Industrial and Commercial Training, 30(5), 165-170.
• Reykowski J. (1994). Collectivism and individualism as dimensions of social change. W: U. Kim, H.C. Traindis, C. Kagitcibasi, S.-C. Choi i G. Yoon (red.), Individualism and collectivism. Theory, method, and applications (s. 276-292). Thousand Oakes: Sage Publications.
• Reykowski J. i Smoleńska Z. (1993), Collectivism, individualism and interpretation of social change: Limitations of a simplistic model, Polish Psychological Bulletin, 24(2), 89-107.
• Rosmus R. i Pawlak A. (2014). Przedsiębiorczość i poczucie kontroli jako uwarunkowania sposobu podejmowania decyzji. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 74, 65-78.
• Rutka R. i Czerska M. (2013). Ewolucja uwarunkowań partycypacji bezpośredniej w drugiej dekadzie transformacji polskiej gospodarki. W: M. Moszkowicz, R. Kamiński i M. Wąsowicz (red.), Budowa gospodarki opartej na wiedzy w Polsce - modele i doświadczenia. (s. 267-298), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Scott-Ladd B. i Marshall V. (2004). Participation in decision making: a matter of context?, Leadership & Organization Development Journal, 25(8), 56-78.
• Shah J.Y., Kruglanski A.W. i Thompson E.P. (1998). Membership has its (epistemic) rewards: Need for closure effects on ingroup bias. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 383-393.
• Sinha D. i Tripathi R.C. (1994). Individualism in a collectivist culture. W: U. Kim, H.C. Traindis, C. Kagitcibasi, S.-C. Choi i G. Yoon (red.), Individualism and collectivism. Theory, method, and applications (s. 123-136). Thousand Oakes: Sage Publications.
• Skorupińska K. (2004). Dlaczego partycypacja pracownicza?. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1, 62-90.
• Smith C.S. i Brannick M.T. (1990). A role and expectancy model of participative decision-making. A replication and theoretical extension. Journal of Organizational Behavior, 1(10), 65-90.
• Socha P. (2000), Duchowy rozwój człowieka (s. 45-60). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sosnowski A. (2004). Decyzje w pracy menedżera - aspekty wybrane. Trampolina sukcesu. Strona internetowa: http://www.slideshare.net/alexsos79/decyzje-w-pracy-menedera-aleksander-sosnowski
• Sterniczuk H. (1980). Decyzje w organizacjach gospodarczych. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Stompór-Świderska J. (2013). Psychospołeczne uwarunkowania decyzji menedżerskich w organizacjach. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 310, 252-260.
• Stompór-Świderska J. (2014). Ocena ryzyka decyzyjnego w kluczowych decyzjach zawodowych menedżerow. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 350, 348-359.
• Stompór-Świderska J. i Witkowski S. (2011). Proces podejmowania kluczowych decyzji zawodowych przez menedżerów. W: B. Rożnowski, M. Łaguna (red.) Człowiek w pracy i organizacji: perspektywa psychologiczna (s. 93-111). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Stoner J., Freeman W., Gilbert D. (2001). Kierowanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Stoner J.A.F. i Wankel Ch. (2001). Kierowanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Strzoda M. , Krakowski K. i Spustek H. (2012). Modeling and simulation methods applied to support decision-making process : the voice in the discussion. Zeszyty Naukowe AON, 2(87), 322-336.
• Szczukiewicz P. (1998). Rozwój psychospołeczny a tożsamość. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Szelągowska-Rudzka K. (2011). Partycypacja pracowników jako sposób minimalizowania oporu ludzi przed zmianami organizacyjnymi - komunikat z badań. W: J. Skalik i A. Barabasz (red.), Współczesne przeobrażenia procesów zarządczych przedsiębiorstwa (s. 63-90). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Szelągowska-Rudzka K. (2014). Zakres partycypacji bezpośredniej pracowników uwarunkowany konsultatywnym stylem kierowania, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 171, 45-70.
• Suh E., Diener E., Oishi S. i Triandis H.C. (1998). The Shifting Basis of Life Satisfaction Judgements Across Cultures: Emotions Versus Norms. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 482-493.
• Targalski J. (1987). Metodyka podejmowania decyzji w zarządzaniu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Travaglione A. i Marshall V. (2006). Causal inferences between participation in Triandis, H.C. (1994). Culture and social behaviour. New York: McGraw-Hill.
• Triandis H.C. (1996). The psychological measurement of cultural syndromes. American Psychologist, 51, 407-415.
• Triandis H.C., Bontempo R., Villareal M.J., Asai M., i Lucca N. (1988). Journal of Personality and Social Psychology, 54(2), 323-338.
• Triandis H.C., McCusker C., Hui C.H. (1990). Multimethod Probes of Individualism and Collectivism. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 1006-1020.
• Tversky A. i Kahneman D. (1986). Rational choice and the framing of decisions. Journal of business, 59, 251-278.
• Vroom V.H. i Jago A.G. (1988). The New Leadership: Managing Participation in Organization. Englewood Cliffs: Prentice Hall.
• Vroom V.H. i Yetton P.W. (1973). Leadership and Decision-making. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
• Waterman A.S. (1982). Indywidualizm i współzależność, Nowiny Psychologiczne, 3, 1-21.
• Weber P.S. i Weber J.E. (2001). Changes in employee perceptions during organizational change, Leadership & Organization Development Journal, 22(6), 291-300.
• Witkowski L. (2000). Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona. Toruń: Wydawnictwo WIT-GRAF.
• Witt L.A. i Andrews M.C., Kacmar K.M. (2000). The Role of Participation in Decision- making in the Organisational Politics. Job Satisfaction Relationship, Human Relations, 53(3), 341-358.
• Wojciechowska J. (2004). Wczesna dorosłość - zagrożenia rozwoju, Remedium, 3(133), 4-5.
• Wratny J. (2000). Partycypacja pracownicza w perspektywie XXI wieku. W: Praca i polityka społeczna w perspektywie XXI wieku (s. 7-31). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Yeatts D.E., Hyten C. (1998). High-performance Self-managed Work Teams. Thousand Oaks: Sage Publications.
• Ziółkowska B. (2004). Środkowa dorosłość - zagrożenia rozwoju, Remedium, 5, (135), 4-5.
• Zdyb A. (1993). Istota decyzji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.