Sekurytyzacja jako nowy element zarządzania ryzykiem w zakładzie ubezpieczeniowym i reasekuracyjnym

• Autorzy: Wioleta Kardasz

Warianty tytułu

Securitization as a New Element of Risk Management in the Insurance Company

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ryzyko związane jest z wszelkimi formami egzystencji i działalności człowieka. W literaturze, ze względu, że jest to pojęcie interdyscyplinarne, występuje mnogość definicji terminu ryzyko. J. Szpunar przytoczył następującą definicję: "ryzyko jest niebezpieczeństwem zajścia zdarzenia losowego powodującego wyrządzenie materialnych szkód". Wszystkie podmioty gospodarcze w swojej codziennej działalności mają styczność z ryzykiem w różnych jego formach i postaciach. Z tego powodu istotnym elementem zarządzania, czy to przedsiębiorstwem, czy też instytucją finansową, taką jak zakład ubezpieczeń, jest zarządzanie ryzykiem. Risk management jest to proces świadomego diagnozowania i sterowania ryzykiem. Stanowi on niezwykle ważny składnik zarządzania strategicznego każdej organizacji, także instytucji finansowych, takich jak zakłady ubezpieczeń. Jednakże istnieje jeszcze inna metoda radzenia sobie z ryzykiem, mianowicie ART, czyli alternatywne metody transferu ryzyka, który ma swoje korzenie w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Początkowo termin ART odnosił się do sposobów radzenia sobie z ryzykiem w przedsiębiorstwach poprzez captives, grupy retencji ryzyka a także poole. Obecnie, pojęcie ART zostało rozszerzone o alternatywne rozwiązania, które nastawione są raczej na finansowanie ryzyka oraz zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie niż na jego transfer. Te alternatywne rozwiązania to produkty takie jak: ubezpieczenie ograniczonego ryzyka, reasekuracja finansowa, warunkowo dostępny kapitał, umowy wielozdarzeniowe pokrywające wiele ryzyk na wiele lat (MMP, MTP), sekurytyzacja, itp. Mechanizm sekurytyzacji ubezpieczeniowej wykorzystywany jest zatem jako narzędzie zarządzania ryzykiem na rynku ubezpieczeniowym i reasekuracyjnym. Sekurytyzacja jest stosunkowo nowym narzędziem transferu ryzyka dla ubezpieczycieli i reasekuratorów, jednak na rynku finansowym była ona wykorzystywana już w latach 70. XX w. O możliwości wykorzystania sekurytyzacji w branży ubezpieczeniowej zaczęto poważnie myśleć po wydarzeniach z wczesnych lat 90. XX w., kiedy to miały miejsce katastrofy naturalne o ogromnej sile niszczącej. Mowa tu jest głównie o huraganie Andrew z 1992 r. oraz o trzęsieniu ziemi w Northridge w Kalifornii. Huragan Andrew wyrządził szkody o wartości przekraczającej 19,6 mld USD i uczynił niewypłacalnymi z dnia na dzień, 10 firm ubezpieczeniowych. W przypadku, gdyby huragan uderzył w Miami, kilka mil od miejsca katastrofy, szkody przekroczyłyby wartość 50 mld USD. Trzęsienie ziemi w Northridge w Kalifornii kosztowało 16,3 mld USD. Szkody wyrządzone przez te dwie katastrofy łącznie przewyższyły te zaistniałe w ciągu poprzednich 12 lat. Tradycyjny rynek ubezpieczeniowy nie radzi sobie dobrze z ryzykiem katastroficznym bądź też z innym ryzykiem uznanym za nieubezpieczalne. Taki rodzaj ryzyka charakteryzuje się niskim prawdopodobieństwem realizacji oraz ogromnymi szkodami w razie wystąpienia zdarzenia. Nieubezpieczalność tego typu ryzyka jest spowodowana niedopasowaniem wysokości zebranej w danym roku składki do olbrzymich strat jakie mogą wystąpić w razie realizacji ryzyka. Pojemność rynku ubezpieczeniowego i reasekuracyjnego jest zbyt mała, aby pokryć ryzyko katastroficzne. W związku z tym, ubezpieczyciele zaczęli rozwijać instrumenty umożliwiające transfer ryzyka katastroficznego na rynki kapitałowe, posiadające znacznie większą pojemność. Sekurytyzacja ubezpieczeniowa jest narzędziem umożliwiającym taki właśnie transfer. Odbywa się on poprzez emisję papierów wartościowych. Papiery te posiadają bardzo atrakcyjną dla inwestorów stopę zwrotu, gdyż ich wykup uwarunkowany jest zajściem bądź nie jakiegoś określonego zdarzenia losowego. Sekurytyzacja umożliwia zwiększenie pojemności ubezpieczeniowej zakładów przez transfer takich ryzyk jak ryzyko huraganu, trzęsienia ziemi, powodzi czy innych tym podobnych. Sekurytyzacja ryzyka ubezpieczeniowego nie jest jednakże ograniczona tylko i wyłącznie do transferu ryzyka katastroficznego. (fragment tekstu)

EN

Process of risk management is a significant component of strategic management referring also to financial institutions including insurance companies. Traditional insurance does not always provide sufficient insurance cover. One of the ways of coping with the risk is known as ART, securitization is an example of this type of solution. Insurance securitization is an innovative form of transfer of the insurance risk and a way of extending the insurance capacity by getting profits from alternative sources like world investment markets. The capacity of investment markets is much bigger than this of insurance markets. ART creates unlimited possibilities for the insurance service providers, corporations etc. to develop. Especially when they are exposed to high risk, considered as uninsurable risk. Thanks to securitization and creation of insurance financial tools it is possible to transfer risk to investment markets and stockers. Those transactions offer much advantage for both insurance companies and investors giving them a chance for the diversification of their assets. Securitization has been introduced a short time ago (90's of the XXth century) so the knowledge concerning this issue is still insufficient. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sekurytyzacja; Zarządzanie ryzykiem; Ubezpieczenia; Reasekuracja; Transfer ryzyka; Ryzyko katastroficzne

EN

Securitization; Risk management; Insurances; Reinsurance; Risk transfer; Catastrophic risk

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 2(9)
• Strony: 65--77

Twórcy

autor

Wioleta Kardasz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• J. Szpunar, Ubezpieczenia gospodarcze, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 1972, s. 94.
• P. Carayannopoulos, P. Kovacs, D. Leadbetter, Insurance securitization. Catastrophic event exposure and the role of insurance linked securities in addressing risk, ICLR Research Paper Series - No. 27, January 2003, s. 1.
• S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2003.
• A. Hanzel, Ryzyko katastroficzne - problem identyfikacji, Wiadomości Ubezpieczeniowe, lipiec/sierpień 2006, s. 40.
• K. Wierzchowska, Ryzyko katastroficzne - zarys problematyki, (w:) Inwestycje finansowe i ubezpieczenia - tendencje światowe a polski rynek, Prace naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu nr 1176, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2007, s. 483.
• A. Małek, Obligacja jako narzędzie sekurytyzacji ryzyka śmiertelności, Bank i Kredyt, maj 2008, s. 40.
• D. Brach, Alternatywny transfer ryzyka, (w:) Inwestycje finansowe i ubezpieczenia - tendencje światowe a polski rynek, Prace naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu nr 952, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2002, s. 382.
• D. Brach, Rynek alternatywnego finansowania ryzyka, (w:) Inwestycje finansowe i ubezpieczenia - tendencje światowe a polski rynek, Prace naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu nr 991, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2003, s. 382.
• T.J. Andersen, Applications of Risk Financing Techniques to Manage Economic Exposures to Natural Hazards, Inter-American Development Bank, Washington, D.C. 2005, s. 25.
• D. Blake, A.J.G. Cairns, K. Dowd, Living With Mortality: Longevity Bonds And Other Mortality-Linked Securities, Institute of Actuaries and Faculty of Actuaries 2006, s. 16; http://www.ma.hw.ac.uk/~andrewc/papers/baj2006.pdf.
• V. Bruggeman, Capital Market Instruments for Catastrophe Risk Financing, American Risk and Insurance Association, Annual Meeting in Quebec City 2007, s. 14.
• M. Grandi, A. Muller, Insurance derivatives - Convergence of capital markets and insurance markets, Munich Re ART Solutions, Munich Re, Monachium 1999, s. 8.