Płeć kulturowa a percepcja środkowej fazy życia

• Autorzy: Ewa Malinowska

Warianty tytułu

Gender and Perception of the Middle Age

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Teoretyczne ramy socjologicznej analizy przeprowadzonej na użytek tego opracowania stanowiło podejście genderowe. Jej celem było odnalezienie przejawów wpływu patriarchalnej kultury na percepcję wieku średniego w odniesieniu do własnej kategorii płci oraz ukazanie, na czym polega ten wpływ. Przyjęto hipotezę, że różnice w sposobie postrzegania środkowej fazy życia, występujące między kobietami i mężczyznami, pozostają w związku z nierównym statusem płci w społeczeństwie patriarchalnym, zbudowanym na określonym modelu relacji władzy między kategoriami płci i od-powiadających mu koncepcjach kobiecości i męskości. Zgodnie z nimi przebiega bowiem proces socjalizacji młodego pokolenia i formułowane są społeczne oczekiwania wobec kobiet i mężczyzn, uwzględniające zresztą ich wiek (gendered age). Empirycznie stwierdzone w wielu badaniach postrzeganie wieku średniego w kategoriach kryzysu, zwłaszcza przez mężczyzn, w ich przypadku byłoby więc związane z wystąpieniem zagrożenia możliwości realizacji ich podmiotowego statusu społecznego oraz ideału męskości. Pozytywny obraz tej fazy życia mężczyzn byłby natomiast związany z poczuciem samorealizacji i/lub spełniania oczekiwań dotyczących roli mężczyzny w społeczeństwie. W patriarchalnym porządku zagrożenie utratą podmiotowości, z oczywistych względów, nie dotyczy uprzedmiotowionych kobiet. Ich percepcja wieku średniego może więc być związana z ewentualnym poczuciem indywidualnego upodmiotowienia (co w tym typie porządku społecznego dla kobiety oznacza podwyższenie jej statusu) i/lub ze stopniem osobistej satysfakcji, płynącej z realizacji patriarchalnego ideału kobiecości.(abstrakt oryginalny)

EN

The theoretical framework of the sociological analysis conducted for the purpose of this publication is the gender approach. Its aim was to find signs of the influence of the patriarchal culture on perceptions of middle age in relation to own category of gender of respondents and to show what this influence is. It is hypothesized that differences in the perception of the middle phase of life between men and women are related to the unequal status of gender in patriarchal society based on specific power relationships between categories of gender and patriarchal conceptions of femininity and masculinity. According to them a process of socialization of the young generation goes and the social expectations of women and men are formulated, including their age (gendered age). Empirically observed in many studies perceptions of middle age in terms of the crisis, especially by men, would be in their case associated with the expected by them risk of possibility of loss their subjective social and the ideal of masculinity. The positive image of this phase of life would be associated with a sense of self-realization and / or fulfillment of expectations regarding the male role in society. In the patriarchal social order perceived threat of loss of real subjective status does not apply, for obvious reasons, to objectified women. Their perception of middle age can, however, be associated with a sense of advancement of the process of women's empowerment and / or the degree of satisfaction with the realization of the patriarchal ideal of femininity.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Płeć; Socjologia; Ocena jakości życia

EN

Gender; Sociology; Life quality assessment

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 59 Polityka, różnica, podział
• Strony: 103--121

Twórcy

autor

Ewa Malinowska

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Adler A. (1948), Znajomość człowieka, S. Jemiołkowski, T. J. Evert, Łódź.
• Beall A. L. (2002), Społeczno-konstruktywistyczne podejście do rodzaju, [w:] B. Wojciszke (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenie na różnice, GWP, Gdańsk.
• Brannon L. (2002), Psychologia rodzaju, GWP, Gdańsk.
• Castelain-Meunier Ch. (1986), Émancipation et mouvements culturels, raport z badań, maszynopis, EHESS-CADIS, Paris.
• Chmura-Rutkowska I., Ostrouch J. (2007), Mężczyźni na przełęczy życia, Studium socjopedagogiczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• CBOS (2012), Komunikat z badań: Polacy wobec własnej starości.
• Dubet F. (1994), Sociologie de l'expérience, Seuil, Paris.
• Friedan B. (1993), The Fountain of Age, Simon, Schuster, New York.
• Friedan B. (2012) [1963], Mistyka kobiecości, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
• Guionnet Ch., Neveu E. (2004), Féminins/masculins. Sociologie du genre, Armand Colin, Paris.
• Hearn J. (2008), Patriarchaty, transpatriarchaty i punkty krzyżowania się kategorii społecznych, tłum. M. Habura, [w:] E.H. Oleksy (red.), Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Humm M. (1993), Słownik teorii feminizmu, Semper, Warszawa
• Kaschack E. (1996), Nowa psychologia kobiety, GWP, Gdańsk.
• Kimmel M. (2004), The Gendered Society, Oxford University Press, New York.
• Mandal E. (2003), Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe, Wydawnictwo Naukowe "Żak", Warszawa.
• Malinowska E. (2000), Feminizm europejski, demokracja parytetowa a polski ruch kobiet. Socjologiczna analiza walki o równouprawnienie płci, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Malinowska E. (2011), Kapitał ludzki w ujęciu genderowym - koncepcja teoretyczna, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica", nr 39, s. 3-16.
• Malinowska E. (2012), The androgynization of the "city of women" and its region, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica", nr 43, s. 125-136.
• Malinowska E. (2016), Badanie postaw wobec zdrowia i wyglądu z perspektywy kulturowych definicji płci i wieku oraz upłciowionego wieku. Koncepcje i ustalenie teoretyczne, [w:] E. Malinowska, K. Dzwonkowska-Godulai in., Kulturowe uwarunkowania postaw kobiet i mężczyzn w różnym wieku wobec swego wyglądu i zdrowia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, w druku.
• Malinowski B. (1980), Dzieła, t. 2, PWN, Warszawa.
• Mauss M. (1969) [1931], La cohésion sociale dans les sociétés polysegmentaires, [w:] M. Mauss, Oeuvres, t. 3: Cohésion sociale et division de la sociologie, Minuit, Paris.
• Mead M. (1935), Sex and Temperament in Three Primitives Societes, Dell Publishing, New York.
• Melosik Z. (2006), Kryzys męskości w kulturze współczesnej, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków.
• Moore H. L. (2005), Płeć kulturowa i status - wyjaśnienie sytuacji kobiet, [w:] M. Kempny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Oleś P. K. (2000), Psychologia przełomu połowy życia, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Pankowska D. (2005), Wychowanie a role płciowe, GWP, Gdańsk.
• Renzetti C. M., Curran D. J. (2005), Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sztompka P. (2002), Socjologia, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Tajfel H. (1972), La catégorisation sociale, Larousse, Paris.
• Tajfel H., Turner J. C. (1979), An integrative theory of intergroup conflict, [w:] W.G. Austin, S. Worchel (eds.), The social psychology of intergroup relations, Brooks/Cole, Monterey.
• Tong R. P. (2002), Myśl feministyczna. Wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Unger R., Saundra C. (2002), Seksizm: pespektywa zintegrowana, [w:] B. Wojciszke (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice, GWP, Gdańsk.
• Wojciszke B. (2003), Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Woolf V. (1997) [1929], Własny pokój, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.18778/0208-600X.59.06