Integracja systemów zarządzania : trendy, zastosowania, kierunki doskonalenia

• Autorzy: Piotr Kafel

Warianty tytułu

Integrating Management Systems : Trends, Application and Possibilities for Improvement

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Główny cel poznawczy pracy został sformułowany następująco: kompleksowe zbadanie integracji systemów zarządzania funkcjonujących w organizacjach działających na terenie Polski, aby określić stosowane rozwiązania i podjęcie próby wyjaśnienia zmian zachodzących w procesach integracji oraz roli zintegrowanego systemu zarządzania w zarządzaniu organizacją. Celem empirycznym pracy jest analiza zgromadzonego materiału związanego z procesami integracji systemów zarządzania i wskazanie występujących w tym obszarze prawidłowości i ich konsekwencji. Teza pracy została sformułowana następująco: integracja systemów zarządzania jest elementem koniecznym skutecznego funkcjonowania wdrożonych w organizacji systemów i ich dalszego doskonalenia. Za zróżnicowanie integracji systemów w organizacji odpowiadają różnorodne czynniki oraz wielokierunkowe relacje zachodzące w czasie, które uzależnione są od specyfiki organizacji oraz liczby i rodzaju integrowanych systemów. Cele i teza rozprawy wynikają również z przyjęcia stanowiska, że nauki ekonomiczne, a szczególnie towaroznawstwo należą do nauk stosowanych i jako takie pełnią funkcje: diagnostyczną, wyjaśniającą i projekcyjną. Zaproponowane i opisane w monografii rozwiązania wpisują się we wszystkie wymienione wyżej funkcje dyscypliny towaroznawstwo. (fragment tekstu)

EN

The large number of management systems implemented in organisations is a response to the needs of customers and other interested parties. Also referred to as standardised systems, management systems are intended to improve management, which can be defined as a set of activities including planning and decision-making, organisation and leadership directed at the resources of the organisation and used to achieve the organisation's goals efficiently and effectively. Management systems, often referred to as standardised systems, are one of the tools that can be used to help manage an organisation. The most important of these systems is the quality management system, the requirements of which are set out in the ISO 9000 series. The main goal of this system is to create conditions for the continuous improvement of products and services that meet customer requirements, including legal and regulatory requirements. This should lead to increased customer satisfaction. The quality of the product or service delivered to customers is currently considered insufficient to successfully compete in the market. With increasing public awareness of the impact of organisations and their products on the environment, both individual and business customers are increasingly choosing products or organisations whose relationship with the environment they support. The response to such demand is the environmental management system described in ISO 14001. These systems are supplemented by a system of occupational health and safety, which is laid down, for example, in PN-N 18001 or BS-OHSAS 18001 standards. Quality, environmental and safety management standards are the management systems which are most often certified and implemented in organisations operating in Poland. When an organisation implements more than one management system, it must successfully integrate each with the rest. In the subject literature there are numerous studies concerning the integration of management systems, particularly on the three most popular: ISO 9001, ISO 14001 and OHSAS 18001. However, little has been written on the integration of the most popular management systems with other less popular ones and the integration of management systems in organisations with a large number of systems. This book presents the results of research related to the integration of management systems in organisations operating in Poland, with a particular emphasis on less popular management systems. The work consists of five chapters, a summary and conclusions. The first chapter describes the system approach in management and the history of the development of standardised management systems. This chapter also discusses the requirements of the three most important and most frequently implemented management systems: the quality management system compliant with the requirements of ISO 9001, the environmental management system presented in the requirements of ISO 14001, and the health and safety management system described in the PN-N 18001 and OHSAS 18001 standards. The focus here is on their similarities and differences, which affect their integration. The first chapter ends with an examination of the available organisational improvement instruments. Appropriate tools, techniques and methods are a small part of the practice in the business space. Their ability to improve not only the organisation itself, but also the integration of management systems, is an important consideration when they are chosen. The second chapter provides an overview of issues directly related to the integration of management systems. These include the motives, benefits and difficulties in integrating management systems, time changes in the order of implementation and certification, systems integration strategies, the level of system integration and issues related to the audit of integrated management systems. Chapter three presents horizontal management systems that can be implemented by any organisation, regardless of its type and size. The fourth chapter, in turn, describes the large group of systems designed for particular industries. These chapters supplement what has been written of elsewhere on the possible implementation and integration of systems other than the basic ones (quality, environmental and health and safety at work management systems). The fifth chapter presents the results of a survey, the results of case studies and reflections on the development perspectives of integrated management systems. This chapter analyses the relationships between variables that characterise individual organisations and their impact on the level of management system integration. On the basis of analyses, logical inference and the use of descriptive statistics, it was possible to refer to hypotheses contained in the work. A summary and conclusion of the thesis and results bring the book to a close. This section offers other general proposals on integrating management systems. The changes that are occurring in the development of management systems and their implementation and maintenance in organisations make it necessary to look at the future use and integration of these systems. The summary therefore highlights the relevance and potential development trends in the study and assessment of management systems. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie; Zintegrowane systemy zarządzania; Zarządzanie bezpieczeństwem; Audyt wewnętrzny; Bezpieczeństwo informacji; Zarządzanie ryzykiem; Rozprawa habilitacyjna

EN

Management; Integrated Management System; Safety management; Internal audit; Information security; Risk management; Habilitation thesis

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Seria Specjalna, Monografie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 253
• Strony: 305

Twórcy

autor

Piotr Kafel

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Abad J., Dalmau I., Vilajosana J., Taxonomic proposal for integration levels of management systems based on empirical evidence and derived corporate benefits, "Journal of Cleaner Production" 2014, vol. 78.
• Al-Darrab I. A., Gulzar W. A., Shoukath Ali K., Status of implementation of safety, quality and environmental management systems in Saudi Arabian industries, "Total Quality Management" 2013, vol. 24, nr 3.
• Alič M., Impact of ISO 9001 certification cancellation on business performance: a case study in Slovenian organizations, "Total Quality Management & Business Excellence" 2014, vol. 25, nr 7-8.
• Anderson T. W., An introduction to multivariate statistical analysis, wyd. 3, Wiley, New York 2003.
• AQAP 2009, wyd. 3, Wytyczne NATO do stosowania AQAP serii 2000, NATO, 2010.
• AQAP 2110, wyd. 3, Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych i produkcji, NATO, 2009.
• AQAP 2120, wyd. 3, Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości w produkcji, NATO, 2009.
• AQAP 2130, wyd. 3, Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości w kontroli i badaniach, NATO, 2009.
• ARAMP-1, NATO. Risk management guide for acquisition programmes, Edition 1 Version 1, 02/2012.
• Architektura zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania, red. A. Bytniewski, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2005.
• AS9100:1999. Quality systems. Aerospace. Model for Quality Assurance in Design, Development, Production, Installation and Servicing. SAE International, rev. C, 1999.
• Asif M., Fissche O. A. M., de Bruijn E. J., Pagell M., An examination of strategies employed for the integration of management systems, "TQM Journal" 2010, vol. 22, nr 6.
• Asif M., Searcy C., Towards a standardised management system for corporate sustainable development, "The TQM Journal" 2014, vol. 26, nr 5.
• Backhouse J., Hsu C.W., Silva L., Circuits of power in creating de jure standards: shaping an international information systems security standard, "MIS Quarterly" 2006, vol. 30 (special issue: Standard making: a critical research frontier for information systems research).
• Bagiński J., Doświadczenia we wdrażaniu zintegrowanych systemów zarządzania [w:] Zintegrowane systemy zarządzania, red. T. Sikora, materiały konferencyjne: Jakość wyrobów w gospodarce rynkowej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2000.
• Balon U., Kafel P., Przegląd zarządzania, "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie" 2006, nr 717.
• Balon U., Mech M., Kołodziejczyk P., Funkcjonowanie systemu zarządzania jakością i standardu centrum monitorowania jakości w polskich szpitalach, "Towaroznawcze Problemy Jakości" 2015, nr 3.
• Beckmerhagen I., Berg H., Karapetrovic S., Willborn W., Integration of management systems: focus on safety in the nuclear industry, "International Journal of Quality & Reliability Management" 2003, vol. 20, nr 2.
• Bernardo M., Casadesus M., Karapetrovic S., Heras I., An empirical study on the integration of management system audyts, "Journal of Cleaner Production" 2010, vol. 18.
• Bernardo M., Casadesus M., Karapetrovic S., Heras I., Do integration difficulties influence management system integration levels?, "Journal of Cleaner Production" 2012, vol. 21.
• Bernardo M., Casadesus M., Karapetrovic S., Heras I., How integrated are environmental, quality and other standardized management systems? An empirical study, "Journal of Cleaner Production" 2009, vol. 17, nr 8.
• Bernardo M., Casadesus M., Karapetrovic S., Heras I., Integration of standardized management systems: does the implementation order matter?, "International Journal of Operations & Production Management" 2012, vol. 32(3).
• Bernardo M., Simon A., Tarí J. J., Molina-Azorín J. F., Benefits of management systems integration: a literature review, "Journal of Cleaner Production" 2015, vol. 94.
• Bezpieczeństwo, administracja i biznes w kontekście członkostwa w Unii Europejskiej, red. B. Nogalski, J. Tomaszewski, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni, Gdynia 2005.
• Białas A., Bezpieczeństwo informacji i usług w nowoczesnej instytucji i firmie, WNT, Warszawa 2006.
• Brajer-Marczak R., Doskonalenie zarządzania jakością procesów i produktów w organizacjach, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2015.
• Broderick S. J., ISMS, security standards and security regulations, "Information Security Technical Report" 2006, vol. 11, nr 1.
• BS-OHSAS 18001:2007. Ocena bezpieczeństwa i higieny pracy. System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy-norma. BSI, London 2007.
• Bugdol M., Zarządzanie jakością w urzędach administracji publicznej. Teoria i praktyka, wyd. 2, Difin, Warszawa 2011.
• Bugdol M., Jedynak P., Integrated management systems, Springer, Szwajcaria 2015.
• Bugdol M., Jedynak P., Współczesne systemy zarządzania. Jakość, bezpieczeństwo, ryzyko, Helion, Gliwice 2012.
• Burgess T.F., McKee D., Kidd C., Configuration management in the aerospace industry: a review of industry practice, "International Journal of Operations & Production Management" 2005, vol. 25, nr 3.
• Cabała P., Bartusik K., Walas-Trębacz J., Wawak S., Determinanty struktur organizacyjnych badanych przedsiębiorstw [w:] Praktyka projektowania systemów organizacyjnych przedsiębiorstwa, red. A. Stabryła, Mfiles.pl, Kraków 2015.
• Casadesus M., Karapetrovic S., The erosion of ISO 9000 benefits: a temporal study, "International Journal of Quality and Reliability Management" 2005, vol. 22, nr 2.
• Chen Ch. Y., Wu G. S., Chuang K. J., Ma C. M., A Comparative analysis of the factors affecting the implementation of occupational health and safety management systems in the printed circuit board industry in Taiwan, "Journal of Loss Prevention in the Process Industries" 2009, vol. 22, nr 2.
• Cholewicka-Goździk K., Norma ISO 10004/2012, "Problemy Jakości" 2013, nr 6.
• Commission Recommendation 2003/361/EC of 6 May 2003, Considering the definition of micro, small and medium-sized enterprises ("Official Journal" L 124 of 20 May 2003), European Commission, 2003.
• Crowder M., Quality standards: integration within a bereavement environment, "The TQM Journal" 2013, vol. 25, nr 1.
• Czupryna M., Maleszka A., Prywatne standardy żywnościowe w Polsce, "Problemy Jakości" 2008, nr 6.
• Ćwiklicki M., Jabłoński Ł., Rozwój gospodarczy a wdrażanie inicjatyw (standardów) ISO w gospodarkach krajowych [w:] Zarządzanie jakością. Osiągnięcia i wyzwania, red. P. Kafel, T. Sikora, Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, Kraków 2015.
• DACS-01, Akredytacja jednostek certyfikujących systemy zarządzania wymagania szczegółowe, wyd. 2, Warszawa, PCA, 17.01.2014 r.
• Decyzja 2013/131/UE Komisji z dnia 4 marca 2013 r. ustanawiająca przewodnik użytkownika, w którym określa się działania konieczne do uczestnictwa w EMAS, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS).
• Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, uchylająca decyzję Rady 93/465/EWG
• Domingues P., Sampaio P., Arezes P. A., Integrated management systems assessment: a maturity model proposal, "Journal of Cleaner Production" 2016, vol. 124.
• Domingues P., Sampaio P., Arezes P. M., A model proposal for integrated management systems maturity assessment, "Journal of Cleaner Production" 2016, vol. 124.
• Doskonalenie sformalizowanych systemów zarządzania, red. T. Borys, P. Rogala, Difin, Warszawa 2011.
• Douglas A., Glen D., Integrated management systems in small and medium enterprises, "Total Quality Management" 2000, vol. 11, nr 4-6.
• Drucker P., The age of social transformation, "The Atlantic Monthly" 1994, vol. 274, nr 5.
• Drucker P. F., Menedżer skuteczny, Wydawnictwo Nowoczesność Sp. z o.o., Warszawa 2002.
• Drucker P. F., Praktyka zarządzania, wyd. 2, Wydawnictwo Nowoczesność Sp. z o.o., Warszawa 1998.
• Drucker P. F., Zarządzanie w czasach burzliwych, Wydawnictwo Nowoczesność Sp. z o.o., Warszawa 1995.
• Dworzecki Z., Mody w zarządzaniu [w:] Nowoczesne instrumenty zarządzania, red. S. Marciniak, J. Ostaszewski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008.
• Dyczkowska-Uss O., System zarządzania w przedsiębiorstwie w kontekście uwarunkowań jakościowych [w:] Współczesna gospodarka - wyzwania, dylematy, perspektywy rozwoju, red. J. Harasim, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" 2012, nr 93.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/34/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej. Dzwolak W., Bezpieczeństwo żywności wg nowej wersji standardu BRC, "Problemy Jakości" 2008, nr 7.
• Ejdys J., Model doskonalenia znormalizowanych systemów zarządzania oparty na wiedzy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, "Rozprawy Naukowe" 2011, nr 206.
• Ejdys J., Kobylińska U., Lulewicz-Sas A., Zintegrowane systemy zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem pracy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2012.
• Ejdys J., Lulewicz-Sas A., An OH&S management system as a source of information, "International Journal of Occupational Safety and Ergonomics" 2010, vol. 16, nr 4.
• Everett C., Is ISO 27001 worth it?, "Computer Fraud & Security" 2011, vol. 2011, nr 1.
• Færgemand J., Making it safe to eat - the ISO 22000 series, "ISO Focus" 2008, vol. 12.
• Ferguson G. A., Takane Y., Analiza czynnikowa w psychologii i pedagogice, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Fernández-Muñiz B., Montes-Peón J. M., Vázquez-Ordás C. J., Occupational risk management under the OHSAS 18001 Standard: analysis of perceptions and attitudes of certified firms, "Journal of Cleaner Production" 2012, vol. 24.
• Fernández-Muñiz B., Montes-Peón J. M., Vázquez-Ordás C. J., Safety Climate in OHSAS 18001-Certified Organisations: Antecedents and Consequences of Safety Behaviour, "Accident: Analysis and Prevention" 2012, vol. 45.
• Flick U., Jakość w badaniach jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Flick U., Projektowanie badania jakościowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• Fujarska M., Szewczyk P., Ocena metod integracji wybranych systemów zarządzania oraz rola odpowiedzialności społeczne, "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej", seria: Organizacja i Zarządzanie, 2011, nr 59.
• Funkcjonowanie i doskonalenie systemów zarządzania jakością, red. T. Sikora, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.
• Gianni M., Gotzamani K., Management systems integration: lessons from an abandonment case, "Journal of Cleaner Production" 2015, vol. 86.
• Gianni M., Gotzamani K., Vouzas F., Food integrated management systems: dairy industry insights, "International Journal of Quality & Reliability Management" 2017, vol. 34, nr 2.
• Gillies A., Improving the quality of information security management systems with ISO27000, "The TQM Journal" 2011, vol. 23, nr 4.
• Głuszek E., Techniki i narzędzia zarządzania ryzykiem reputacji przedsiębiorstwa w ramach ERM [w:] Strategie zarządzania organizacjami w społeczeństwie informacyjnym, red. A. Stabryła, T. Małkus, Mfiles.pl, Kraków 2014.
• Górny M., Historia bezpieczeństwa przeciwwybuchowego w Polsce, Bezpieczeństwo przeciwwybuchowe - wybrane zagadnienia, praca zbiorowa, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2013.
• Grębowiec M., Wpływ integracji Polski z Unią Europejską na zmiany w podejściu do zapewnienia jakości produktów żywnościowych, "Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego" 2012, t. 12(27), nr 1.
• Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Griffith A., Bhutto K., Better environmental performance, "Management of Environmental Quality: An International Journal" 2009, vol. 20, nr 5.
• Grudowski P., System zarządzania jakością wg normy ISO 9001 w małej firmie. Dokumentacja. Wdrażanie. Audit, Wydawnictwo AJG, Bydgoszcz 2004.
• Grudowski P., Wybrane aspekty integracji normatywnych systemów zarządzania w sektorze MŚP [w:] Jakość. Bezpieczeństwo. Ekologia w sektorze rolno-spożywczym. Kierunki rozwoju, red. M. Wiśniewska, E. Malinowska, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2008.
• Grudowski P., Brodnicka E., Certyfikacja systemów zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności - aktualne trendy i perspektywy [w:] Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 2015, t. II.
• Grudowski P., Brodnicka E., Rezygnacja z certyfikacji normatywnych systemów zarządzania. Problem czy nieuniknione zjawisko [w:] Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 2014, t. II.
• Grudowski P., Wiśniewska M., Leseure E., Lean Six Sigma in French and Polish small and medium-sized enterprises. The pilot research results, "Key Engineering Materials" 2015, vol. 637.
• Grudzewski W. M., Hejduk I. K., Projektowanie systemów zarządzania, Difin, Warszawa 2001.
• Gruszka A., Normalizacja zarządzania ryzykiem [w:] Zarządzanie ryzykiem - 1. Ryzyko w działaniach biznesowych, materiały seminarium, Polskie Forum ISO 9000, Niepołomice, 14-16 września 2011 r.
• Gruszka A., Niegowska E., Komentarz do norm ISO 9000:2000, PKN, Warszawa 2001.
• Haffer R., Determinanty i następstwa satysfakcji pracowników w świetle teorii pozytywnego zarządzania, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu" 2015, nr 376.
• Haffer R., Samoocena i pomiar wyników działalności w systemach zarządzania przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.
• Haffer R., Towards business excellence. The case of Poland, "Journal of Positive Management" 2010, vol. 1, nr 1.
• Haffer R., Kristensen K., People management as indicator of business excellence: The Polish and Danish perspectives, "TQM Journal" 2010, vol. 22, nr 4.
• Halpin J. F., Zero defektów. System pracy bezusterkowej, PWE, Warszawa 1970.
• Hamrol A., Strategie i praktyki sprawnego działania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
• Hamrol A., Zarządzanie jakością z przykładami, wyd. 2 zm., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Hamrol A., Mantura W., Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, wyd. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Hemphill T., The ISO 26000 guidance on social responsibility international standard: what are the business governance implications?, "Corporate Governance: The International Journal of Business in Society" 2013, vol. 13, nr 3.
• Hodkiewicz M. R., The Development of ISO 55000 Series Standards [w:] Engineering asset management - Systems, Professional Practices and Certification Lecture Notes in Mechanical Engineering, 2015.
• Hughes P., Ferrett E., Introduction to international health and safety at work, Routledge, New York 2012.
• IAF MD 5. Dokument obowiązkowy IAF dotyczący ustalania czasu trwania audytów QMS i EMS. Dokument obowiązkowy IAF dotyczący ustalania czasu trwania audytów QMS i EMS, wyd. 2, International Accreditation Forum, 2013.
• IAF MD 11. Dokument obowiązkowy IAF dotyczący zastosowania normy ISO/IEC 17021 w audytach zintegrowanych systemów zarządzania, wyd. 1, wersja 2, International Accreditation Forum, 2013.
• ILO-OSH 2001, Guidelines on occupational safety and health management systems, 7nd ed., International Labour Office, Geneva 2001.
• ISO 10002:2014. Quality management. Customer satisfaction. Guidelines for complaints handling in organizations, ISO, Geneva 2014.
• ISO 10003:2007. Quality management. Customer satisfaction. Guidelines for dispute resolution external to organizations, ISO, Geneva 2007.
• ISO 10004:2012. Quality management. Customer satisfaction. Guidelines for monitoring and measuring. ISO, Geneva 2012.
• ISO 22000. Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności. Łatwa w użyciu lista kontrolna dla małych przedsiębiorstw. Czy jesteś już gotów?, PKN, Warszawa 2009.
• ISO 22301:2012. Societal security. Business continuity management systems. Requirements, ISO, Geneva 2012.
• ISO 30301:2011. Information and documentation. Management systems for records. Requirements, ISO, Geneva 2011.
• ISO 45001. Whitepaper, A new International Standard for occupational health and safety management systems, BSI, http://www.bsigroup.com (data dostępu: 22.12.2015).
• ISO/IEC 31010:2009. Risk management. Risk assessment techniques, ISO, Geneva 2009.
• ISO/IEC. Directives, Part 1. Consolidated ISO Supplement - Procedures specific to ISO - Annex SL Proposals for management system standards. 6th ed., ISO, Geneva 2015.
• ISO/TS 10004:2010. Quality management. Customer satisfaction. Guidelines for monitoring and measuring. ISO, Geneva 2010.
• ISO/TS 16949:2009. Quality management systems. Particular requirements for the application of ISO 9001:2008 for automotive production and relevant service part organizations, ISO, Geneva 2009.
• Jackson M. C., Reflections on knowledge management from a critical systems perspective, "Knowledge Management Research & Practice" 2005, vol. 3.
• Jagodzińska-Sadowska N., Czynniki wpływające na skuteczne wdrożenie systemu ISO 9001 w małych i średnich firmach sektora spożywczego [w:] Jakość. Bezpieczeństwo. Ekologia w sektorze rolno-spożywczym, red. M. Wiśniewska, E. Malinowska, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2008.
• Jajuga K., Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Jasińska J., Pokora W., Zarządzanie ryzykiem i konfiguracją w procesach realizacji uzbrojenia i sprzętu wojskowego w świetle wymagań NATO, "Problemy Techniki Uzbrojenia" 2005, nr 43.
• Jasińska-Biliczak A., Certyfikacja i akredytacja - narzędzia doskonalące zarządzanie jakością w ochronie zdrowia, "Logistyka" 2014, nr 5.
• Jasiulewicz-Kaczmarek M., Misztal A., Projektowanie i integracja systemów zarządzania projakościowego, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2014.
• Jedynak P., Audit znormalizowanych systemów zarządzania [w:] Audyt w zarządzaniu przedsiębiorstwem, red. P. Jedynak, Księgarnia Akademicka, Kraków 2004.
• Jedynak P., Ocena znormalizowanych systemów zarządzania jakością, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• Jedynak P., Orientacja na redukcję ryzyka w wybranych znormalizowanych systemach zarządzania [w:] Zarządzanie ryzykiem - 1. Ryzyko w działaniach biznesowych, materiały seminarium, Polskie Forum ISO 9000, Niepołomice, 14-16 września 2011 r.
• Jendza D., Możliwości integracji systemów zarządzania jakością ISO 9001, ISO/IEC 17025 i ISO/IEC 17020 w jednostkach inspekcyjnych nadzorujących bezpieczeństwo żywności, "Organizacja i Kierowanie" 2012, nr 1.
• Johnson S., Hierarchical clustering schemes, "Psychometrika" 1967, vol. 38.
• Jonker J., Karapetrovic S., Systems thinking for integration of management systems, "Business Process Management Journal" 2004, vol. 10, issue 6.
• Jørgensen T., Towards more sustainable management systems: through life cycle management and integration, "Journal of Cleaner Production" 2008, vol. 16.
• Jørgensen T., Remmen A., Mellado M., Integrated management systems - three different levels of integration, "Journal of Cleaner Production" 2006, vol. 14, nr 8.
• Juran J. M., Gryna Jr. F. M., Jakość. Projektowanie. Analiza, WNT, Warszawa 1974.
• Kaczmarek T. T., Zarządzanie ryzykiem. Ujęcie interdyscyplinarne, Difin, Warszawa 2010.
• Kafel P., Anti-bribery management system as a tool to increase quality of live, 1st International Conference on Quality of Life, Serbia, Kragujevac, June 2016.
• Kafel P., Certyfikacja zintegrowanych systemów zarządzania [w:] Wielowymiarowość systemów zarządzania, red. M. Giemza, T. Sikora, Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, Kraków 2015.
• Kafel P., Dobrowolna certyfikacja i znakowanie żywności, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego Kraków, Kraków 2014.
• Kafel P., Integracja systemów zarządzania - nowe kierunki badań, "Problemy Jakości" 2015, nr 5.
• Kafel P., Normy wspomagające system zarządzania - wykorzystanie w organizacjach, "ABC Jakości" 2015, nr 1(81).
• Kafel P., Polska Nagroda Jakości i jej opłacalność, "Problemy Jakości" 2006, nr 6.
• Kafel P., System zarządzania bezpieczeństwem informacji [w:] Wybrane koncepcje i systemy zarządzania jakością, red. T. Sikora, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• Kafel P., Balon U., Certification of products, processes and management systems - common features and differences, ICQME 2016, 28-30 September 2016, Montenegro, Petrowac.
• Kafel P., Casadesus M., The order and level of management standards implementation - changes during the time, "The TQM Journal" 2016, vol. 28, nr 4.
• Kafel P., Jovanović J., Krivokapić Z., Vujović A., Improvement, innovation and learning according to the ISO 9004 management maturity model. A case study of polish and Montenegrin organizations, "Argumenta Oeconomica Cracoviensia" 2013, vol. 9.
• Kafel P., Nowicki P., Functioning of environmental and quality management systems after resignation of management standard certification: case study of a polish organizations, "International Journal for Quality Research" 2014, vol. 8(4).
• Kafel P., Nowicki P., Sikora T., Ocena polityki zintegrowanego systemu zarządzania, "Ekonomia i Zarządzanie" 2012, nr 1.
• Kafel P., Nowicki P., Sikora T., System zarządzania jakością w przedsiębiorstwach po rezygnacji z jego certyfikacji, "Problemy Jakości" 2013, nr 10.
• Kafel P., Sikora T., Bariery wdrażania systemu zarządzania jakością w polskich przedsiębiorstwach, "Organizacja i Kierowanie" 2004, nr 4 (118).
• Kafel P., Sikora T., Integracja systemów zarządzania, "Problemy Jakości" 2011, nr 8.
• Kafel P., Sikora T., Integrated management systems certification - survey results, "Journal of Economics and Organization of Future Enterprise" 2010, vol. 1.
• Kafel P., Sikora T., The level of management maturity in the Polish food sector and its relation to financial performance, "Total Quality Management & Business Excellence" 2014, vol. 25, nr 5-6.
• Kafel P., Sikora T., Składniki kosztów wdrożenia i certyfikacji systemu zarządzania jakością w małych i średnich przedsiębiorstwach branży spożywczej, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie" 2011, nr 874.
• Kafel P., Sikora T., Wpływ certyfikacji systemów zarządzania jakością na wyniki finansowe małych i średnich przedsiębiorstw branży spożywczej, "Problemy Jakości" 2008, nr 6.
• Kafel P., Sikora T., Salerno-Kochan M., Uwarunkowania wdrażania systemu zarządzania jakością w polskich przedsiębiorstwach, "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie", 2004, nr 653.
• Kafel P., Simon A., The reasons for decertification of ISO 9001. Financial aspects, 19th QMODE-ICQSS International Conference on Quality and Service Sciences, ISBN 978-91-7623-086-2, 21-23 September 2016, University of Roma Tre, Italy, Rome.
• Karapetrovic S., IMS In the M(E)SS with CSCS, "Total Quality Management and Excellence" 2005, vol. 33, nr 3.
• Karapetrovic S., Integrative augmentation of standardized management systems, "International Journal for Quality Research" 2008, vol. 2, nr 1.
• Karapetrovic S., Musings on integrated management systems, "Measuring Business Excellence" 2003, vol. 7, nr 1.
• Karapetrovic S., Strategies for the implementation of management systems and standards, "The TQM Magazine" 2002, vol. 14, nr 1.
• Karapetrovic S., Casadesus M., Implementing environmental with other standardized management systems: scope, sequence, time and integration, "Journal of Cleaner Production" 2009, vol. 17(5).
• Karapetrovic S., Casadesus M., Heras I., Dynamics and integration of standardized management systems. An empirical study, Documenta Universitaria, 2006.
• Karapetrovic S., Spasojevic-Brkic V., Usage of ISO 10000 augmentative standards in Serbia, 18-ICIT: 21-23/4/14 at UiTM-Sarawak, Paper: 02-2K.
• Karapetrovic S., Willborn W., Integration of quality and environmental management systems, "The TQM Magazine" 1998, vol. 10, nr 3.
• Karcher P., Jochem R., Success factors and organizational approaches for the implementation of energy management systems according to ISO 50001, "The TQM Journal" 2015, vol. 27, nr 4.
• Karczewski M., System kontroli i regulacji międzynarodowego handlu uzbrojeniem, "Przegląd Strategiczny" 2011, nr 2.
• Kast F. E., Rosenzweig J. E., Contingency views of organization and management, Science Research Associates, Palo Alto 1973.
• Kauppila O., Härkönen J., Väyrynen S., Integrated HSEQ management systems: developments and trends, "International Journal for Quality Research" 2015, vol. 9(2).
• Khanna H. K., Laroiya S. C., Sharma D. D., Integrated management systems in Indian manufacturing organizations, "The TQM Journal" 2010, vol. 22, nr 6.
• Kleniewski A., Integracja systemów zarządzania - specyfikacja PAS 99:2006, "Problemy Jakości" 2007, nr 10.
• Kleniewski A., Kompendium wdrożeniowe, "Problemy Jakości" 2012, nr 4.
• Kleniewski A., Metody planowania auditów, "Problemy Jakości" 2002, nr 6.
• Kleniewski A., Zarządzanie ryzykiem w systemach zarządzania jakością, środowiskiem, bezpieczeństwem i higieną pracy - praktyczne rozwiązania, "Problemy Jakości" 2011, nr 11.
• Klimczak W., Zarządzanie ryzykiem w odniesieniu do zawartej umowy. Wymagania AQAP i ich interpretacje [w:] Zarządzanie ryzykiem - 1. Ryzyko w działaniach biznesowych, materiały seminarium, Polskie Forum ISO 9000, Niepołomice, 14-16 września 2011 r.
• Kobylińska U., Ewolucja czy rewolucja? Zmiany w standardzie ISO 9001:2015, "Economics and Management" 2014, nr 1.
• Kołożyn-Krajewska D., Sikora T., Zarządzanie bezpieczeństwem żywności. Teoria i praktyka, Beck, Warszawa 2010.
• Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Koryś P., Trutkowski C., Badanie systemu przeciwdziałania zagrożeniom korupcyjnym w Ministerstwie Gospodarki. Raport końcowy, Fundacja im. S. Batorego, Warszawa, 2011.
• Kosiński W., Wójcik J., Jasińska J., Zarządzanie ryzykiem w pracach rozwojowych - zagrożenia a może szanse, "Problemy Jakości" 2013, nr 4.
• Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, wyd. 7, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław 1982.
• Kotler P., Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, wyd. 6, Gebethner i Ska, Warszawa 1994.
• Koźmiński A. K., Ujęcie systemowe [w:] Współczesne teorie organizacji, red. A. K. Koźmiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1983.
• Koźmiński A. K., Latusek-Jurczak D., Rozwój teorii organizacji, Wolters Kluwers Polska Sp. z o.o., Warszawa 2011.
• Krodkiewska-Skoczylas E., Kierunki rozwoju norm systemów zarządzania [w:] Dobre zarządzanie - nowe wyzwania, materiały szkoleniowe, Polskie Forum ISO, Serock 17.04.2015 r.
• Krupnik D., 10 lat wg standardów NATO, "Problemy Jakości" 2011, nr 3.
• Kryteria wewnętrznego systemu kontroli - WSK, Załącznik do Uchwały nr V/20/2015 z dnia 20 lutego 2015 r. Zarządu PCBC S.A.
• Krzak J., Handel elektroniczny w Polsce [w:] Studia Biura Analiz Sejmowych. Społeczeństwo informacyjne, red. D. Grodzka, Warszawa 2009, nr 3(19).
• Książek D., Ligarski M., Samoocena jako metoda ograniczania barier dla organizacji i doskonalenia systemu zarządzania jakością, "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej", seria: Organizacja i Zarządzanie, 2015, nr 79.
• Kwintowski A., Wewnętrzny system kontroli jako element zintegrowanego systemu zarządzania, "Zarządzanie i Finanse" 2012, nr 3(1).
• Lachowski S., Droga ważniejsza niż cel, Studio Emka, Warszawa 2012.
• Lewandowski R., Narzędzia doskonalenia jakości w ochronie zdrowia, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie" 2012, t. XIII, z. 1.
• Lichtarski J., O współczesnych orientacjach w teorii i praktyce zarządzania przedsiębiorstwami [w:] Kierunki i dylematy rozwoju nauki o przedsiębiorstwie, red. J. Lichtarski, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 2008, nr 34.
• Ligarski M. J., Ocena systemu zarządzania jakością - wyniki badań, "Towaroznawcze Problemy Jakości" 2007, nr 4(13).
• Ligarski M. J., Podejście systemowe do zarządzania jakością w organizacji, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Monografia nr 281, Gliwce 2010.
• Lisiecka K., Przemysł certyfikacyjny - tendencje rozwojowe, "Problemy Jakości" 2008, nr 2.
• Lisiecka K., Społeczna odpowiedzialność w relacjach z interesariuszami w systemie ochrony zdrowia, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu" 2015, nr 378.
• Lisiecka K., Systemy zarządzania jakością produktów. Metody, analizy i oceny, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego, Katowice 2009.
• Lisiecka K., Zarządzanie ryzykiem - determinanta jakości zarządzania przedsiębiorstwem, "Prace i Materiały Wydziału Zarządzania, Zarządzanie i Finanse" 2012, nr 3(1).
• Łuczak J., Dobre praktyki zarządzania bezpieczeństwem informacji. Najnowsze standardy ISMS serii ISO/IEC 27000, "Problemy Jakości" 2006, nr 4.
• Łuczak J., Metody szacowania ryzyka - kluczowy element systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji ISO/IEC 27001, "Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie" 2009, nr 19(91).
• Łuczka-Bakuła W., Bariery i korzyści wdrażania i funkcjonowania systemu zarządzania jakością w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego, "Zarządzanie i Finanse" 2012, vol. 10, nr 3, cz. 2.
• Łukasiński W., Doskonalenie organizacji zarządzanej projakościowo z wykorzystaniem modeli samooceny, Wydawnictwo Naukowe Akapit, Kraków 2012.
• Łunarski J., Normalizacja i standaryzacja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2014.
• Majstorović V., Marinkovic V., The development of business standardization and integrated management systems, "Journal of Medical Biochemistry" 2011, vol. 30, nr 4.
• Malinowska E., Zastosowanie wybranych metod i narzędzi w doskonaleniu jakości na tle studiów przypadków [w:] Wybrane aspekty doskonalenia organizacji, wyrobów i usług, red. M. Szymańska-Brałkowska, G. Zieliński, Politechnika Gdańska, Gdańsk 2011.
• Marksberry P., Bustle J., Clevinger J., Problem solving for managers: a mathematical investigation of Toyota's 8-step process, "Journal of Manufacturing Technology Management" 2011, vol. 22, nr 7.
• Marszałek J., Kuna-Marszałek A., Zarządzanie środowiskowe w kontekście zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica" 2011, nr 261.
• Matuszek-Flejszman A., Podejście procesowe w zintegrowanych systemach zarządzania [w:] Od integracji systemów zarządzania do TQM, red. J. Ejdys, A. Matuszek-Flejszman, Wydawnictwo PZIiTS, Poznań 2003.
• Matuszak-Flejszman A., Repetski A., Czy warto budować zintegrowany system zarządzania? [w:] Zintegrowane systemy zarządzania w przemyśle, Materiały XI Międzynarodowej Konferencji, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 2001.
• Matuszak-Flejszman A., Szyszka B., EMAS: unfulfilled expectations and challenges associated with the planned publication of the new ISO 14001:2015, Sustainable Development, vol. 1, "WIT Transactions on The Built Environment" 2015, vol. 168.
• Mejías A. M., Paz E., Pardo J. E., Efficiency and sustainability through the best practices in the logistics social responsibility framework, "International Journal of Operations & Production Management" 2016, vol. 36, nr 2.
• Mesquida A.L., Mas A., Integrating IT service management requirements into the organizational management system, "Computer Standards & Interfaces" 2015, vol. 37.
• Miller P., Zintegrowane systemy zarządzania, "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów" 2003, nr 34.
• Morgan G., Obrazy organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• MSS 1000:2014. Management System Specification and Guidance, Chartered Quality Institute, Londyn 2014.
• Muszyński A., SZJ oraz SZBI zgodny z Polską Normą - potwierdzenie, czy tylko deklarowanie jego zgodności?, "Problemy Jakości" 2013, nr 10.
• Mynarski S., Podstawy teorii systemów w zarządzaniu, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1975.
• Ndalamo J., Hamman M., The relevance and impact of integrated management systems on conformity assessment in certified organisations: a case study on accredited certification, "European Journal of Research and Reflection in Management Sciences" 2016, vol. 4, nr 6.
• Niewelt A., Lesiów T., Wpływ audytu dostawców na zapewnienie jakości i bezpieczeństwa żywnościowego produktów na przykładzie produkcji mieszanek piekarniczocukierniczych, "Nauki Inżynierskie i Technologie" 2011, nr 3(204).
• Nowicki P., Barriers, constraints and benefits derived from food safety management system implementation: a literature review, "Towaroznawcze Problemy Jakości" 2016, nr 4.
• Nowicki P., Sikora T., Analysis of experiences on quality management in Poland, Proceedings of the 8th International ICQME Conference, Center for quality, Faculty of Mechanical Engineering, University of Montenegro, Montenegro 2014.
• Nowicki P., Simon A., Kafel P., Casadesus M., Recognition of customer satisfaction standards of ISO 10000 family by spa enterprises - a case study analysis, "Revista TMQ, Techniques, Methodologies and Quality" 2014, vol. 5.
• Oliveira O. J., Guidelines for the integration of certifiable management systems in industrial companies, "Journal of Cleaner Production" 2013, vol. 57.
• Pardy W., Andrews T., Integrated management systems: leading strategies and solutions, Government Institutes, Lanham, Toronto, Plymouth 2010.
• PAS 99:2006. Publicly Available Specification. Specification of common management system requirements as a framework for integration, BSI, London 2006.
• Performance Indicator Annex, SA8000:2014, http://www.sa-intl.org (data dostępu: 26.01.2016).
• Perloff J., Carlton D., Modern industrial organization, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New York 2004.
• Pheng L. S., Tan J. H. K., Integrating ISO 9001 Quality Management System and ISO 14001 Environmental Management System for Contractors, "Journal of Construction Engineering and Management" 2005, vol. 131, nr 11.
• PN-EN 45020:2000. Normalizacja i dziedziny związane. Terminologia ogólna, PKN, Warszawa 2006.
• PN-EN ISO 14001:2005. Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania, PKN, Warszawa 2005.
• PN-EN ISO 14001:2015-09. System zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania, PKN, Warszawa 2015.
• PN-EN ISO 19011:2012. Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania, PKN, Warszawa 2012.
• PN-EN ISO 22000:2006. System zarządzania bezpieczeństwem żywności. Wymagania dla każdej organizacji należącej do łańcucha żywnościowego, PKN, Warszawa 2006.
• PN-EN ISO 50001:2012. Systemy zarządzania energią. Wymagania i zalecenia użytkowania, PKN, Warszawa 2012.
• PN-EN ISO 9000:2001. Systemy zarządzania jakością. Podstawy i terminologia, PNK, Warszawa 2001.
• PN-EN ISO 9000:2006. Systemy zarządzania jakością. Podstawy i terminologia, PKN, Warszawa 2006.
• PN-EN ISO 9000:2015-10. Systemy zarządzania jakością. Podstawy i terminologia, PKN, Warszawa 2015.
• PN-EN ISO 9001:2009. Systemy zarządzania jakością. Wymagania. PKN, Warszawa 2009.
• PN-EN ISO 9001:2015-10. Systemy zarządzania jakością. Wymagania. PKN, Warszawa 2015.
• PN-EN ISO/IEC 17000:2006. Ocena zgodności. Terminologia i zasady ogólne, PKN, Warszawa 2006.
• PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących, PKN, Warszawa 2005.
• PN-ISO 10005:1998. Zarządzanie jakością. Wytyczne dotyczące planów jakości, PKN, Warszawa 1998.
• PN-ISO 10007:2005. Systemy zarządzania jakością. Wytyczne dotyczące zarządzania konfiguracją. PKN, Warszawa 2005.
• PN-ISO 10014:2008. Zarządzanie jakością. Wytyczne do osiągania korzyści finansowych i ekonomicznych, PKN, Warszawa 2008.
• PN-ISO 31000:2012. Zarządzanie ryzykiem. Zasady i wytyczne, PKN, Warszawa 2012.
• PN-ISO/IEC 27001:2014-12. Technika informatyczna. Techniki bezpieczeństwa. Systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji. Wymagania, PKN, Warszawa 2014.
• PN-N 18001:2004. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania. PKN, Warszawa 2004.
• Pochyluk R., Macniak M., Szymański J., Behnke M., Moora H., Bachmann A. R., Wspólnotowy System Ekozarządzania i Audytu (EMAS). Poradnik dla organizacji, Konsorcjum firm Royal Haskoning Rotterdam, SEI Tallinn oraz LEMTECH Konsulting sp. z o.o. Kraków, Kraków 2005.
• Podstawy marketingu, red. J. Altkorn, wyd. 3, Instytut Marketingu, Kraków 2000.
• Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu, red. W. Czakon, wyd. 2, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Pojasek R., Is your integrated management system really integrated?, "Environmental Quality Management" 2006, vol. 162.
• Pokora W., Szkoda J., Świderski A., Zarządzanie konfiguracją. Wymagania NATO (AQAP), "Problemy Jakości" 2006, nr 8.
• Polak A. S., Zarządzanie konfiguracją w praktyce budowy maszyn, "Problemy Jakości" 2007, nr 4.
• Psomas E. L., Fotopoulos Ch. V., Kafetzopoulos D. P., Motives, difficulties and benefits in implementing the ISO 14001 Environmental Management System, "Management of Environmental Quality: An International Journal" 2011, vol. 22, nr 4.
• Rachwał A., Wolniak R., Systemy zarządzania jakością dla wytwórców konstrukcji stalowych, "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej", seria: Organizacja i Zarządzanie, 2015, z. 83, nr 1941.
• Ramy sprawozdawczości zgodnej z wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka, red. A. Tynka, "Jakość. TÜV Rheinland Polska" 2015, nr 4.
• Rączka M., Koncepcja "High level structure" w standaryzacji systemów zarządzania, Materiały XVIII Konferencji Innowacje w Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji, 1-3.03.2015 Zakopane.
• Rączka M., Znormalizowane systemy zarządzania jako narzędzie kształtowania środowiska pracy [w:] Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, red. R. Knosala, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole 2013.
• Rebelo M. F., Santos G., Silva R., A generic model for integration of Quality, Environment and Safety Management Systems, "The TQM Journal" 2014, vol. 26, nr 2.
• Reliability of military electronic equipment. Report by Advisory Group on Reliability of Electronic Equipment, United States, Department of Defense, Office of the Assistant Secretary of Defense for Research and Development, 1957.
• Rodríguez-Antón J. M., Alonso-Almeida M., Celemín M. S., Rubio L., Use of different sustainability management systems in the hospitality industry. The case of Spanish hotels, "Journal of Cleaner Production" 2012, vol. 22.
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie wykazu jednostek certyfikujących upoważnionych do prowadzenia certyfikacji zgodności i kontroli zgodności funkcjonowania wewnętrznego systemu kontroli, Dz.U. 2013, poz. 525.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 428/2009 z dnia 5 maja 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system kontroli wywozu, transferu, pośrednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktów podwójnego zastosowania, z późn. zm.
• Rymarczyk J., Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2004. SA 8000:2014. Social Accountability 8000, International Standard, Social Accountability International, June 2014.
• SA 8000 Guidance - 2008 Standard. Social Accountability International (SAI), June 2013.
• Sadiq N., OHSAS 18001 Step by step. A practical guide, IT Governance Publishing, Cambrigeshire 2012.
• Salerno-Kochan M., Audit zintegrowanego systemu zarządzania. Wybrane aspekty, "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie" 2004, nr 653.
• Salerno-Kochan M., Janus P., Istota i uwarunkowania prawne wewnętrznego systemu kontroli obrotu towarów o znaczeniu strategicznym, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie" 2010, nr 815.
• Salerno-Kochan M., Kleniewski A., Integracja systemów zarządzania [w:] Wybrane koncepcje i systemy zarządzania jakością, red. T. Sikora, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• Salerno-Kochan M., Salerno-Kochan R., The assessment of knowledge of the ISO 10000 standards by organisations that use a quality management system [w:] Commodity science in research and practice. Towards quality. Management Systems and Solutions, red. T. Sikora, J. Dziadkowiec, "Polish Society of Commodity Science", Kraków 2014.
• Salomone R., Integrated Management Systems: Experiences in Italian Organizations, "Journal of Cleaner Production" 2008, vol. 16.
• Sampaio P., Saraiva P., Domingues P., Management systems: integration or addition?, "International Journal of Quality & Reliability Management" 2012, vol. 29, nr 4.
• Santos G., Barros S., Mendes F., Lopes N., The main benefits associated with health and safety management systems certification in portuguese small and medium enterprises post quality management system certification, "Safety Science" 2013, vol. 51(1).
• Santos G., Mendes F., Barbosa J., Certification and integration of management systems: the experience of Portuguese small and medium enterprises, "Journal of Cleaner Production" 2011, vol. 19.
• Searcy C., Morali O., Karapetrovic S., Wichuk K., McCartney D., McLeod S., Fraser D., Challenges in implementing a functional ISO 14001 environmental management system, "International Journal of Quality & Reliability Management" 2012, vol. 29, nr 7.
• Seghezzi H., Business concept redesign, "Total Quality Management" 1997, vol. 8(2 i 3).
• Senczyk D., Zintegrowane systemy zarządzania w przedsiębiorstwie na wybranych przykładach, "Przegląd Naukowo-Metodyczny Edukacja dla Bezpieczeństwa" 2014, nr 7.7.
• Senge P.M., Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się, wyd. 4, Oficyna a Wolters Kluwer Business, Warszawa 2012.
• Sikora T., Nowicki P., Food safety assurance according to Codex Alimentarius and ISO 22000 standard, "Polish Journal of Food and Nutrition Sciences" 2007, vol. 57.
• Simon A., Douglas A., Integrating management systems: does the location matter?, "International Journal of Quality & Reliability Management" 2013, vol. 30, nr 6.
• Simon A., Karapetrovic S., Casadesus M., Difficulties and benefits of integrated management systems, "Industrial Management & Data Systems" 2012, vol. 112, nr 5.
• Simon A., Petnji Yaya L. H., Improving innovation and customer satisfaction through systems integration, "Industrial Management & Data Systems" 2012, vol. 112, nr 7.
• Simon A., Petnji Yaya L. H., Karapetrovic S., Casadesus M., Can integration difficulties affect innovation and satisfaction?, "Industrial Management & Data Systems" 2014, vol. 114, nr 2.
• Skalik J., Barabasz A., Bełz G., Systemowe uwarunkowania rozwoju metod zarządzania. Przykład modelu Triady, "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica" 2010, nr 234.
• Skrzypek E., Jakość i efektywność, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2002.
• Skrzypek E., Uwarunkowania i konsekwencje zarządzania ryzykiem w organizacji - ryzyko w projektach [w:] Zarządzanie ryzykiem - 1. Ryzyko w działaniach biznesowych, materiały seminarium, Polskie Forum ISO 9000, Niepołomice, 14-16 września 2011 r.
• Soon J. M., Manning L., Davies W. P., Baines R., Fresh produce-associated outbreaks: a call for HACCP on farms?, "British Food Journal" 2012, vol. 114, nr 4.
• STANAG 4107 RTIOS (Edition 8). Mutual acceptance of goverment quality assurance and usage of the allied quality assurance publications (AQAP), NATO, Belgia, 2007, z późn. zm.
• Standard AA1000. Zasady odpowiedzialności 2008, AccountAbility 2008.
• Staniec I., Klimczak K. M., Panorama ryzyka [w:] Zarządzanie ryzykiem operacyjnym, red. I. Staniec, J. Zawiła-Niedźwiedzki, C.H. Beck, Warszawa 2008.
• STANREC 4174. Guidance for dependability management, wyd. 4, 14.08.2014, NATO 2014.
• Sudoł S., Podstawowe problemy metodologiczne nauk o zarządzaniu, "Organizacja i Kierowanie" 2014, nr 1.
• Sung-woon L., Kyu-hwan K., Tae-gu K., Current situation of certification system and future improvements of the occupational health and safety management system for loss prevention in Korea - Focused on KOSHA 18001, "Journal of Loss Prevention in the Process Industries" 2012, vol. 25(6).
• System przeciwdziałania zagrożeniom korupcyjnym - SPZK. Wymagania, wyd. 3, Krajowa Izba Gospodarcza, Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A., Warszawa, kwiecień 2014.
• Systemy zarządzania jakością i zarządzania środowiskiem, red. T. Borys, P. Rogala, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2007.
• Szczepańska K., Metody i techniki TQM, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009.
• Szczepańska K., Zarządzanie jakością. W dążeniu do doskonałości, C.H. Beck, Warszawa 2011.
• Szkiel M., Znormalizowane systemy zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności - narzędzia orientacji na klienta w łańcuchu dostaw produktów spożywczych, "Logistyka" 2015, nr 6.
• Ścierski J. M., Wymagania jakościowe w spawalnictwie - system jakości zgodny z wymaganiami normy ISO 3834 [w:] Systemy wspomagania w inżynierii produkcji. Innowacyjność. Jakość. Zarządzanie, red. W. Biały, K. Midor, PA Nova, Gliwice 2013.
• Świderski A., AQAP - wymagania NATO [w:] Wybrane koncepcje i systemy zarządzania jakością, red. T. Sikora, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• Świderski A., Postępowanie z procesami pomiarowymi w systemach zarządzania jakością, "Pomiary. Automatyka. Kontrola" 2007, nr 1.
• Świderski A., Zarządzanie jakością - wymagania NATO, "Problemy Jakości" 2005, nr 12.
• Tarczyńska A. S., Determinanty doskonalenia systemów zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności w branży mleczarskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko- -Mazurskiego, Olsztyn 2013.
• Tarczyńska A. S., Kowalik J., Analiza systemów zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności w branży mleczarskiej, "Zarządzanie i Finanse" 2012, nr 3(2).
• Tsohou A., Kokolakis S., Lambrinoudakis C., Gritzalis S., A security standards' framework to facilitate best practices' awareness and conformity, "Information Management & Computer Security" 2010, vol. 18, nr 5.
• Tummala R., Schoenherr T., Assessing and managing risks using the Supply Chain Risk Management Process (SCRMP), "Supply Chain Management: An International Journal" 2011, vol. 16, nr 6.
• Turlejska H., Szołtysek K., Ładoński W., Poradnik dotyczący normy ISO 22000:2006, Wydawnictwo Laardo Justyna Banaś, Quality House, Europejskie Centrum Jakości i Promocji Sp. z o.o., Warszawa 2010.
• Urbaniak M., Kierunki doskonalenia systemów zarządzania jakością, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
• Urbaniak M., Okresowa ocena dostawców jako narzędzie ograniczania poziomu ryzyka związanego z zakupami, "Logistyka" 2014, nr 3.
• Urbaniak M., Przesłanki doskonalenia systemów zarządzania jakością w przedsiębiorstwach sektora spożywczego [w:] Jakość. Bezpieczeństwo. Ekologia w sektorze rolno-spożywczym. Kierunki rozwoju, red. M. Wiśniewska, E. Malinowska, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2008.
• Urbaniak M., Uwarunkowania związane z wdrażaniem systemów jakości przez przedsiębiorstwa działające w Polsce, "Problemy Zarządzania" 2012, vol. 10, nr 2(37).
• Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji, Dz.U. nr 169, poz. 1386, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, Dz.U. 2016 poz. 542 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, Dz.U. nr 119, poz. 194, z późn. zm.
• Vinodkumar M. N., Bhasi M., A study on the impact of Management System Certification on Safety Management, "Safety Science" 2011, vol. 49(3).
• Wawak S., Funkcjonowanie i doskonalenie systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji w znowelizowanej normie ISO 27001 [w:] Zarządzanie jakością. Osiągnięcia i wyzwania, red. P. Kafel, T. Sikora, Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, Kraków 2015.
• Wawak T., Znormalizowany system zarządzania jakością w szkole wyższej - specyfika i właściwości, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu" 2011, nr 166.
• Węgrzyn B., Jakościowe aspekty efektywności systemowej integracji przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2014.
• Węgrzyn B., Zintegrowany system zarządzania etapem kształtowania w przedsiębiorstwie zarządzania przez jakość (TQM), "Przegląd Organizacji" 2007, nr 6.
• White D., Application of systems thinking to risk management, "Management Decision" 1995, vol. 33, nr 10.
• White G. R. T., Lomax M., Parry G., The implementation of an environmental management system in the not-for-profit sector, "Benchmarking: An International Journal" 2014, vol. 21, nr 4.
• Wierzbiński W., Potocki T., Znaczenie systemów jakości w działalności MŚP i ich wpływu na możliwość konkurowania na rynku regionalnym i europejskim [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy - Determinanty rozwoju regionalnego w kontekście procesów globalizacji, Zeszyt nr 28, Rzeszów 2012.
• Wilkinson G., Dale B. G., Integrated management systems: an examination of the concept and theory, "The TQM Magazine" 1999, vol. 11, nr 2.
• Wiśniewska M., CARVER+Shock - systemowe narzędzie walki o bezpieczeństwo żywności w dobie zagrożenia bioterroryzmem, "Problemy Jakości" 2008, nr 6.
• Wiśniewska M., HACCP to za mało [w:] Jakość. Bezpieczeństwo. Ekologia w Sektorze Rolno-Spożywczym. Kierunki rozwoju, red. M. Wiśniewska, E. Malinowska, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2008.
• Wiśniewska M., Grudowski P., Wybrane systemy służące bezpieczeństwu w łańcuchu dostaw [w:] Zrównoważony rozwój organizacji - odpowiedzialne zarządzanie, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", red. T. Borys, P. Rogala, P. Skowron, Wrocław 2015, nr 376.
• Wiśniewska M., Malinowska E., Zarządzanie jakością żywności. Systemy, koncepcje, instrumenty, Difin, Warszawa 2011.
• Wiśniewska M. Z., Systemowe zarządzanie obroną żywności przed terroryzmem, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2016.
• Wolniak R., The assessment of significance of benefits gained from the improvement of quality management systems in Polish organizations, "Quality & Quantity" 2013, vol. 47, nr 1.
• Wolniak R., Orientacja indywidualistyczno-kolektywistyczna a wykorzystanie narzędzi pracy zespołowej, "Problemy Jakości" 2009.
• Wolniak R., Skotnicka-Zasadzień B., Analiza źródeł wiedzy technologicznej w przedsiębiorstwie przemysłowym [w:] Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, t. 2, red. R. Knosala, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole 2014.
• Wybrane koncepcje i systemy zarządzania jakością, red. T. Sikora, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• Wytyczne do systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. ILO-OSH 2001, CIOP, Warszawa 2001.
• Yannick H., Benoît R., Preparedness: the state of the art and future prospects, "Disaster Prevention and Management: An International Journal" 2012, vol. 21, nr 4.
• Yin R. K., Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
• Zapłata S., Metody oceny ryzyka na potrzeby implementacji znormalizowanych systemów zarządzania, "Współczesne Zarządzanie" 2012, nr 1.
• Zapłata S., Podstawy zarządzania ryzykiem - w tym ryzykiem biznesowym - ISO 31000 oraz ISO Guide 73 [w:] Zarządzanie ryzykiem - 1. Ryzyko w działaniach biznesowych, materiały seminarium, Polskie Forum ISO 9000, Niepołomice, 14-16 września 2011 r.
• Zapłata S., System zarządzania ciągłością działania. BS 25999-2: motywy, bariery oraz efekty funkcjonowania, "Problemy Jakości" 2012, nr 12.
• Zapłata S., Wytyczne dla planów jakości - norma ISO 10005:2005 a ISO 9001:2000, "Problemy Jakości" 2006, nr 5.
• Zasady systemowego podejścia do zarządzania jakością zgodnie z wymaganiami AQAP 2310, AQAP 2110, AQAP 2120, AQAP 2130 oraz AQAP 2105, AQAP 2210, Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Logistyki, Centrum Certyfikacji Jakości, wyd. 1, 2014.
• Zastawa M., Nowe trendy w bezpieczeństwie informacji, "Tüv Nord. Jakość" 2006, nr 3.
• Zeng S. X., Shi J. J., Lou G. X., A synergetic model for implementing an integrated management system: an empirical study in China, "Journal of Cleaner Production" 2007, vol. 15.
• Zeng S. X., Tam C. M., Tam V. W. Y., Deng Z. M., Towards implementation of ISO 14001 environmental management systems in selected industries in China, "Journal of Cleaner Production" 2005, vol. 13.
• Zeng S. X., Tam V. W. Y., Tam C. M., Towards occupational health and safety systems in the construction industry of China, "Safety Science" 2008, vol. 46(8).
• Zeng S. X., Tian P., Shi J. J., Implementing integration of ISO 9001 and ISO 14001 for construction, "Managerial Audyting Journal" 2005, vol. 20, nr 4.
• Zhang Z., Song T., Song J., Analysis of relationship between quality management system and design assurance system, 3rd International Symposium on Aircraft Airworthiness, ISAA 2013, Procedia Engineering, 2014, vol. 80.
• Zimon D., System zarządzania jakością według normy ISO 9001 w małych i średnich organizacjach, "Problemy Jakości" 2015, nr 11.
• Zintegrowane systemy zarządzania jakością i środowiskiem, red. T. Borys, P. Rogala, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2011.
• Znormalizowane systemy zarządzania, red. J. Łańcucki, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2010.
• Zutshi A., Sohal A. S., Integrated management system, "Journal of Manufacturing Technology Management" 2005, vol. 16, nr 2.
• Zymonik Z., Hamrol A., Grudowski P., Zarządzanie jakością i bezpieczeństwem, PWE, Warszawa 2013.