Krajobraz wsi Ługwałd i jego współczesne transformacje

• Autorzy: Mariusz Antolak , Patrycja Pawelec

Warianty tytułu

Landscape of the Ługwałd Village and its Contemporary Transformations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule dokonano oceny i waloryzacji wybranych elementów krajobrazu jednej z podmiejskich wsi warmińskich - Ługwałd w gminie Dywity. W ramach badań wykonano ogólną inwentaryzację wsi, analizę rozbudowy miejscowości, analizę i waloryzację zabudowy oraz przeprowadzono badania społeczne wśród mieszkańców. W artykule opisano zagadnienie współczesnych przekształceń przestrzeni podmiejskich w Polsce oraz ładu przestrzennego i estetyzacji krajobrazu wiejskiego w odniesieniu do programu odnowy wsi.(abstrakt oryginalny)

EN

This article presents results of an analysis and a survey of selected landscape elements carried out under the village restoration programme. The spatial scope of the study includes the suburban village of Ługwałd located within the community of Dywity (Warmia and Mazury Province). As a part of the research, a detailed survey of the village was conducted, as well as an analysis concerning the extension of the locality, an analysis and a survey of the buildings and a social survey in the local community. The article presents the issue of contemporary transformations of suburban areas in Poland along with spatial arrangement and aesthetisation of the rural landscape with regard to the village restoration programme. This programme provides an excellent tool to improve landscape values of the locality, but most often, it only results in arrangement of public spaces and not in their restoration, aesthetisation or assigning individual features with reference to the traditions of the region. In order to use the opportunity provided by the programme, an insight analysis of cultural and natural conditions of transformed areas should first be performed. A hilly area, numerous trees, arable fields, extensive meadows and lakes form the landscape of high natural values, which is the key resource of Ługwałd. Decreasing agricultural activities, as well as a strong population inflow have resulted in strong anthropogenic changes and the introduction of buildings which had no references to the architecture of the region, with observable blurring of individual features of the area and introduction of disharmony downgrading individual interiors and panorama of the village. Measures should be taken with the aim of improving spatial order and harmony between the existing and newly-designed buildings, and attempts should be made to activate the local community, bearing in mind the fact that village restoration should also include the human factor. The analyses conducted provided a basis to prepare a design concept for aesthetisation of the village.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Krajobraz wiejski; Krajobraz wsi; Przekształcania krajobrazu

EN

Rural areas; Rural landscape; Village landscape; Landscape transformation

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2017
• Tom: 45 Środowiskowe i kulturowe zasoby obszarów wiejskich
• Strony: 157--174

Twórcy

autor

Mariusz Antolak

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Patrycja Pawelec

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Antolak M., 2013, Zróżnicowanie oraz przekształcenia detalu architektonicznego w wizualnym odbiorze zabudowy na przykładzie gminy wiejskiej Ostróda, Acta Scientiarum Polonorum, Administratio Locorum, 12 (3), Olsztyn, s. 5-13.
• Bartoś M., Zalewska B., 2003, Architektura w krajobrazie wiejskim Warmii i Mazur, Borussia, Olsztyn.
• Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Novak Z., Bańska M., 1981, Architektura krajobrazu, PWN, Warszawa.
• Chmielewski T.J., 2012, Systemy krajobrazowe. Struktura, funkcjonowanie, planowanie, PWN, Warszawa.
• Halamska M., 2011, Transformacja wsi 1989-2009: Zmienny rytm modernizacji, Studia Regionalne i Lokalne, 2 (44), s. 5-25.
• Idziak W., 2004, O odnowie wsi, Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa.
• Idziak W., Wilczyński R., 2013, Odnowa wsi, Fundacja Programów Pomocy, Warszawa.
• Jadwiszczak S., 2012, Warmia znana i nieznana, Stowarzyszenie Nasze Gady, Gady.
• Jak Polacy mieszkają, 2003, Centrum Badania Opinii Społecznej, BS111/2003, Warszawa.
• Kadelska M., 2006, Odbiór i prawidłowe formowanie krajobraz, [w:] K. Młynarczyk (red.), Krajobraz kształtowany przez kulturę rolną, Olsztyn, s. 180-183.
• Knercer w., Zalewska B., Zwierowicz M., 1999, Studium wartości kulturowych gminy Dywity, Olsztyn.
• Kowicki M., 1997, Wieś przyszłości jako alternatywa osadnicza miasta, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• Kulczyk-Dynatowska a., 2012, Sąsiedztwo przestrzeni wiejskiej i dużego miasta, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2, 3, s. 69-76.
• Lewicka D., Tomkiewicz R., 1994, Gmina Dywity, Teraźniejszość i przeszłość, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Olsztyn.
• Liżewska I., 2007, Tradycyjne budownictwo wiejskie na Warmii i Mazurach, Borrusia, Olsztyn.
• Messtichbtatt, mapy stolikowe w skali 1:25000, założone w latach 1890-92, wydane w latach 1940-44, Gutkowo (Göttkendorf) cz. wschodnia (Ostdeutschland) (sekcja 2188), http://igrek. amzp.pl (dostęp w kwietniu 2015).
• Niedźwiecka-Filipiak I., Kuriata Z., 2010, Architektura krajobrazu w Programie Odnowy Wsi Opolskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
• Polacy o architekturze, 2010, Centrum Badania Opinii Społecznej, BS/134/2010, Warszawa.
• Raszeja E., 2013, Ochrona krajobrazu w procesie przekształceń obszarów wiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
• Tarajko-Kowalska J., 2009, W poszukiwaniu inspiracji - kolor w tradycyjnej architekturze wsi Opolskiej, [w:] Z. Kuriata, Polskie krajobrazy wiejskie dawne i współczesne, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 12, Sosnowiec s. 58-62.
• Uchwała Nr XXXVI/244/06 Rady Gminy Dywity z dnia 11 lipca 2006 r. w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dywity.
• Uchwała Nr XLV/332/14 Rady Gminy Dywity z dnia 30 października 2014 r. Plan odnowy miejscowości Ługwałd na lata 2014-2020.
• Uchwała Nr 31/429/11/IV Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 7 czerwca 2011 r. Wieś Warmii, Mazur i Powiśla miejscem w którym warto żyć... - program odnowy wsi województwa warmińsko-mazurskiego (założenia ogólne).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717).
• Wieczorkiewicz W., 1995, Planowanie przestrzenne osadnictwa wiejskiego, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• www.olsztyn.stat.gov.pl. (dostęp: 20.10.2015 r.).

Identyfikatory

DOI

10.7163/SOW.45.9