Sytuacja prawna twórcy utworu naukowego w świetle praktyki wydawniczej

• Autorzy: Joanna Sieńczyło-Chlabicz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W polskim piśmiennictwie prawniczym nie ma pogłębionych rozważań dotyczących sytuacji prawnej twórcy utworu naukowego w świetle praktyki wydawniczej. Z uwagi na zdecydowanie słabszą pozycję twórcy w porównaniu z wydawca, niezbędne jest zgłoszenie określonych postulatów de lege ferenda. Uzasadnione byłoby wyodrębnienie w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych części ogólnej i szczegółowej dotyczącej umów autorskich, z wprowadzeniem regulacji odnoszących się do umowy wydawniczej. Autorka krytycznie ocenia przyjecie przez ustawodawcę mało skutecznych mechanizmów ochrony praw i interesów twórcy albo ich brak, co powoduje dalsze wzmacnianie i tak zdecydowanie silniejszej pozycji wydawcy. Wydaje sie, ze zasadnym postulatem de lege ferenda byłoby objęcie przez ustawodawcę ochroną twórców na wzór ochrony praw konsumenta w kodeksie cywilnym. Podkreślenia wymaga, ze reguła wykładni przepisów rozdziału V ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pt. Przejście autorskich praw majątkowych - mających podstawowe znaczenie dla umów prawno-autorskich - powinna być zasada, że należy je interpretować na korzyść twórcy utworu naukowego. W konsekwencji przepisy te powinny mięć charakter semiimperatywny, dopuszczając rozwiązania umowne bardziej korzystne dla twórców aniżeli proponowane przez ustawodawcę. Jest to reguła wykładni zgodna z systemowym ujęciem rozdziału V jako zbioru przepisów mających chronić twórcę w stosunkach z korzystającym z utworu wydawcą. Zasadne byłoby wprowadzenie przez ustawodawcę do rozdziału V ustawy przepisu, który by stanowił, ze postanowienia umowy mniej korzystne dla twórcy niż przepisy prawa autorskiego są nieważne, a zamiast nich stosuje się właściwe przepisy prawa autorskiego.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Prawo autorskie

EN

Law; Copyright law

• Czasopismo: Krytyka Prawa
• Rocznik: 2012
• Numer: T. 4, Nr 1
• Strony: 238--256

Twórcy

autor

Joanna Sieńczyło-Chlabicz

• Uniwersytet Białostocki; Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

Bibliografia

• E. Traple, Umowy o eksploatację utworów w prawie polskim, Warszawa 2010.
• S. Ritterman, Komentarz do ustawy o prawie autorskim, Kraków 1937.
• J. Błeszyński, Prawo autorskie, Warszawa 1988.
• A. Karpowicz, Poradnik prawny dla ludzi twórczych, Warszawa 1995.
• A. Karpowicz, Autor-Wydawca. Poradnik prawa autorskiego, Warszawa 1994.
• H. Przybysz (w:) Leksykon własności przemysłowej i intelektualnej, red. A. Szewc, Kraków 2003.
• A. Kopff, Charakter prawny umowy wydawniczej, Studia Cywilistyczne 1965, t. VI.
• A. Niewęgłowski, Ograniczenia swobody kontraktowej w umowach wydawniczych (w:) Ustawowe ograniczenia swobody umów. Zagadnienia wybrane, red. B. Gnela, Warszawa 2010.
• J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2008.
• M. Kępiński (w:) System prawa prywatnego. Prawo autorskie, t. 13, red. J. Barta, wyd. 2, Warszawa 2007.
• J. Sieńczyło-Chlabicz (red.), Prawo własności intelektualnej, Warszawa 2009.
• M. Niżankowska, Prawo do integralności utworu, Warszawa 2007.
• S. Grzybowski, System prawa cywilnego. Część ogólna, t. I, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974.
• A. Kopff (w:) S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973.
• S. Sołtysiński, Dysponowanie autorskimi uprawnieniami osobistymi (w:) Prace z prawa cywilnego wydane dla uczczenia pracy naukowej profesora J.S. Piątowskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985.
• M. von Wesler, Die Wahrnehmung urheberpersönlichkeitsrechtlicher Befugnisse durch Dritte, Berlin 2000.
• J. Dieselhorst, Was bringt das Urheberpersönlichkeitsrecht? Urheberpersönlichkeitsschutz im Vergleich: Deutschland-USA, Frankfurt am Main-Berlin-Bern-NewYork- Paris-Wien 1995.
• M.A. Federle, Der Schulz der Werkintegrität gegenüber dem vertraglich Nutzungsberechtigten im deutschen und US-amerikanischen Recht, Baden-Baden 1998.
• M. Rehbinder, Urheberrecht, Monachium 2008.