System patentowy a ekonomiczna teoria dóbr

• Autorzy: Zofia Zawadzka

Warianty tytułu

The Patent System and the Economic Theory of Goods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Istotą systemu patentowego jest przyznanie i zagwarantowanie twórcy wynalazku lub innemu podmiotowi uprawnionemu prawa wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy i zawodowy w okresie przewidzianym przez przepisy prawa. Zasadność funkcjonowania ochrony patentowej nie jest jednak oceniana jednoznacznie wśród przedstawicieli piśmiennictwa. Pojawiają się zarówno głosy akcentujące konieczność i przydatność systemu patentowego, negujące celowość jego istnienia, jak i stanowisko zakładające, że nie ma możliwości jednoznacznego udzielenia odpowiedzi na pytanie o zasadność funkcjonowania systemu ochrony patentowej. W artykule podjęto więc próbę oceny, czy celowe jest - z ekonomicznego punktu widzenia - utrzymywanie ochrony patentowej. Ponadto rozważania poświęcone są analizie systemu ochrony patentowej z perspektywy ekonomicznej teorii dóbr, a w szczególności w zakresie różnic między dobrami publicznymi, prywatnymi i klubowymi. W zależności bowiem od przyjętej przez ustawodawcę aksjologii pewne rozwiązania o charakterze technicznym spełniające przesłanki zdolności patentowej wyłączone są spod ochrony patentowej, stając się automatycznie dobrami publicznymi. Z kolei unormowanie dotyczące umów licencyjnych kształtuje możliwość korzystania z wynalazku w ramach udzielonej licencji analogicznie do korzystania z tzw. dóbr klubowych w ujęciu teorii Jamesa M. Buchanana. Wątpliwości budzi również zagadnienie licencji przymusowych w kontekście możliwości zakwalifikowania ich do kategorii dóbr publicznych lub klubowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The essence of the patent system is the granting and guaranteeing to the inventor or other entitled entity the right of exclusive commercial and professional use of the invention within a period defined by law. The legitimacy of patent protection is not, however, unanimously agreed upon by contributors to the subject. Some emphasize the necessity and usefulness of the patent system, others negate its purposefulness and yet others assume that an unequivocal answer to the question of the legitimacy of the patent system does not exist. Thus, the article is an attempt to assess the question of whether maintaining patent protection is justified from an economic point of view. Moreover reflections are devoted to the analysis of the patent protection system from the perspective of the economic theory of goods, especially in the differences between public goods, private goods and club goods. Some technological solutions which should have qualified for patent protection may have been excluded because the interpretation of the legislator has classed them as public goods. On the other hand, regulating license agreements offers a possibility of using the invention within the framework of granted license, similarly to the use of so-called club goods (defined in terms of the theory of James M. Buchanan). Doubts are also raised about the issue of compulsory licenses and how classification as to the category of public goods or club goods has been set. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Patenty; Prawo patentowe; Ochrona patentowa

EN

Law; Patent; Patent law; Patent protection

• Czasopismo: Krytyka Prawa
• Rocznik: 2013
• Numer: T. 5, Nr 1
• Strony: 651--668

Twórcy

autor

Zofia Zawadzka

• Uniwersytet Białostocki

Bibliografia

• Beier F.K., Straus J., The Patent System and its Informational Function - Yesterday and Today, International Review of Industrial Property and Copyright Law 1977.
• Buchanan J.M., An Economic Theory of Clubs, Economica, New Series 1965, Vol. 32, No. 125.
• Budziński F., Ekonomiczne implikacje międzynarodowych umów licencyjnych, ZNUJ PWiOWI 1979, z. 19.
• Cornes R., Sandler T., The Theory of Externalities, Public Goods and Club Goods, Cambridge University Press 1999.
• Fijor J.M., Czy dobra publiczne są naprawdę publiczne?, Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk. Studia Ekonomiczne 2011, nr 1 (LXVIII).
• Geiger C., Fundamental Rights, a Safeguard for the Coherence of Intellectual Property Rights, International Review of Intellectual Property and Competition Law 2004, nr 3.
• Heciak S., Teoria wyboru publicznego a ekonomiczna analiza funkcjonowania sfery publicznej, http://www.ue.poznan.pl/att/DZIEK_EKON/a_s.heciak_z.39.pdf.
• Hubmann H., Götting H.-P., Forkel H., Gewerblicher Rechtsschutz, München 2002.
• Łojko N., Patent w prawie konkurencji Wspólnoty Europejskiej - wybrane zagadnienia, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 2006, nr 1.
• Machlup F., Die wirtschaftlichen Grundlagen des Patenrechts, cz. 3, 1962.
• McNutt P., Public Goods and Club Goods, http://encyclo.findlaw.com/0750book.pdf.
• Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 1999.
• Samuelson P.A., A Diagrammatic Exposition of a Theory of Public Expenditure, Review of Economics and Statistics 1955, No. 37.
• Samuelson P.A., The Pure Theory of Public Expenditure, Review of Economics and Statistics 1954, No. 36.
• Sandler T., Tschirhart J., Club theory: Thirty years later, Public Choice 1997, Vol. 93.
• Skubisz R., Własność przemysłowa w systemie prawa (w:) R. Skubisz (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo własności przemysłowej, t. 14A, Warszawa 2012.
• Sołtysiński S., Licencje na korzystanie z cudzych rozwiązań technicznych, Warszawa 1970.
• Sołtysiński S., Pojęcie i funkcja gospodarcza licencji patentowych (w:) R. Skubisz (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo własności przemysłowej, t. 14A, Warszawa 2012.
• Szczepanowska-Kozłowska K., Umowy licencyjne w prawie własności przemysłowej, Warszawa 2012.
• Szewc A., Pojęcie własności przemysłowej i ogólna charakterystyka prawa własności przemysłowej (w:) Szewc A., Jyż G., Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2011.
• Vall, du M., Prawo patentowe, Warszawa 2008.

Identyfikatory

DOI

10.7206/kp.2080-1084.33