Key European Communities and European Union Treaties and Accord in the Case Law of the German and the Polish Constitutional Tribunals

• Autorzy: Magdalena Bainczyk

Warianty tytułu

Traktaty założycielskie Wspólnot i Unii Europejskiej w orzecznictwie niemieckiego oraz polskiego Trybunału Konstytucyjnego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article examines the legal nature of the foundation treaties of the EC and the EU from the point of view of the Polish and the German Constitutional Tribunals. Neither the Polish Constitution nor the German Basic Law does determine in explicit terms the legal status of the foundation treaties. The recognition of the legal nature of those treaties by national constitutional tribunals has far-reaching legal and political consequences whose significance is hard to overestimate. The adoption by a constitutional court of a specific legal qualification of the foundation treaties not only determines their position in the system of national law but also enshrines a set of formulas with a lasting influence on the relations between a member state and the EU. And last but not least the qualification influences the position of a national constitutional tribunal within the European community of constitutional courts, especially in connection with the question which tribunal has the last word in the European constitutional conversations. This analysis, based on the case law of the German BVG and the Polish TK, focuses on those highly significant formulas and statements that deal, firstly, with legal aspects of the EC and EU foundation treaties and, secondly with legal aspects of international agreements concluded within the European Union in accordance with the "Schengen intergovernmental method". (original abstract)

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza charakteru prawnego podstaw funkcjonowania WE i UE, a więc traktatów założycielskich z punktu widzenia polskiego oraz niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego. Zarówno w Konstytucji RP, jak i w Ustawie Zasadniczej RFN nie został określony expressis verbis charakter prawny traktatów założycielskich, a nastąpiło to w drodze twórczej wykładni prawa, dokonywanej przez trybunały konstytucyjne. Określenie charakteru prawnego tychże traktatów przez trybunały konstytucyjne ma nie tylko dalekosiężne konsekwencje prawne, ale także polityczne. Przyjęcie określonej kwalifikacji prawnej traktatów założycielskich nie tylko determinuje ich miejsce w systemie prawa krajowego, ale także zasadniczo wpływa na relacje pomiędzy danym państwem członkowskim a UE. Last but not least kwalifikacja ta wpływa również na pozycję samego trybunału konstytucyjnego w ramach europejskiej wspólnoty sądów konstytucyjnych, a także jest istotna z punktu wskazania, który trybunał ma "ostatnie słowo" w konwersacjach konstytucyjnych w Europie. W artykule analizie poddane zostały wybrane, najważniejsze tezy z orzecznictwa FTK, a następnie polskiego TK, dotyczące charakteru prawnego traktatów stanowiących podstawę prawną integracji europejskiej, a także umów międzynarodowych zawieranych w ramach metody "schengeńskiej". (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Constitutional Court; International relations; Judgement of Constitutional Tribunal

PL

Trybunał Konstytucyjny; Stosunki międzynarodowe; Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego

• Czasopismo: Krakowskie Studia Międzynarodowe
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 4 60 lat traktatów rzymskich - od wizji do Rzeczywistości
• Strony: 13--34

Twórcy

autor

Magdalena Bainczyk

• Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University

Bibliografia

• M. Claes, M. de Visser, P. Popelier, C. Van de Heyning, Constitutional Conversations in Europe, Cambridge 2012.
• I. Pernice, The Autonomy of the EU Legal Order - Fifty Years After Van Gend, [in:] 50th Anniversary of the Judgment in Van Gend en Loos, 1963-2013, organizing committee: A. Tizziano, J. Kokott, S. Prechal, Luxembourg 2013, p. 56
• M. Bainczyk, Odwołania do prawa obcego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawach związanych z integracją europejską, [w:] Polska komparatystyka prawa. Prawo obce w doktrynie prawa polskiego, red. A. Wudarski, Warszawa 2016, s. 505.
• A. Bleckmann, Stellungsnahmen. Sekundäres Gemeinschaftsrecht und deutsche Grundrechte. Zum Beschluss des Bundesverfassungsgerichts vom 29. Mai 1974 r. III. Zur Funktion des Art. 24 Abs. 1 Grundgesetz, "Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht" 1975, p. 80;
• H.P. Ipsen, Rechtsprechung. Verfassungsbeschwerde gegen Verordnungen der EWG. Anmerkung, "Europarecht" 1968, p. 138 f.
• W. Hallstein, Europapolitik durch Rechtsprechung, [in:] Wirtschaftsordnung und Staatsverfassung. Festschrift für Franz Böhm zum 80. Geburtstag, ed. H. Sauermann, E.J. Mestmächer, Tübingen 1975, p. 209; J.A. Frowein, Europäisches Gemeinschaftsrecht und Bundesverfassungsgericht, [in:] Bundesverfassungsgericht und Grundgesetz, ed. Ch. Starck, M. Drath, vol. 2, Tübingen 1976, p. 189.
• A. Frąckowiak-Adamska, Prawa podstawowe a środki wspólnotowe przyjmowane w wykonaniu rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, http://www.prawaczlowieka.edu.pl/index.php?dzial=komentarze&komentarz=0ec09ef9836da03f1add21e3ef607627e687e790-c0 [accessed: 14.08.2017].
• D. Kochanov, Equality Across the Legal Order; Or Voiding EU Citizenship of Content, [in:] The Reconceptualization of European Union Citizienship, E. Guild, C.J. Gortázar Rotaeche, D. Kostakopoulous, Leiden Boston 2014, p. 311.
• M. Bainczyk, Polski i niemiecki Trybunał Konstytucyjny wobec członkostwa państwa w Unii Europejskiej, Wrocław 2017, p. 147 ff , http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/79679/ Polski_i_niemiecki_Trybunal_Konstytucyjny.pdf [accessed: 4.09.2017]
• U. Hufeld, Erster Teil: Historisch - systematischer Kontext. 1. Abschnitt: Europäische Integration und Verfassunsgänderung, [in:] Systematischer Kommentar zu den Lissabon Begleitgesetzen, ed. A. v. Arnauld, U. Hufeld, Baden-Baden 2011, p. 33.
• R. Grzeszczak, Federalizacja UE. Federalisation of the European Union, s. 7, http:// robertgrzeszczak.bio.wpia.uw.edu.pl/files/2012/10/federalizacja-systemu-unii-europejskiej-390. pdf [accessed: 30.08.2017].
• M. Wendel, Lisbon Before the Courts: Comparative Perspectives, "European Constitutional Law Review" 2011, No. 7.
• M. Bainczyk, Zasada demokracji jako źródło warunków uczestnictwa Republiki Federalnej Niemiec w UE - wyrok niemieckiego Bundesverfassungsgericht w sprawie Traktatu z Lizbony (cz. I), "Europejski Przegląd Sądowy" 2013, No. 8, p. 33-38;
• M. Bainczyk, Zasada demokracji jako źródło warunków uczestnictwa Republiki Federalnej Niemiec w UE - wyrok niemieckiego Bundesverfassungsgericht w sprawie Traktatu z Lizbony (cz. II), "Europejski Przegląd Sądowy" 2013, No. 9, p. 26-31.
• T. Giegerich, Ostatnie słowo Niemiec w sprawie zjednoczonej Europy - wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie Traktatu z Lizbony, "Europejski Przegląd Sądowy" 2011, No. 3, p. 4-17;
• K.F. Gräditz, Ch. Hillengruber, Volkssouveränität und Demokratie ernst genommen - Zum Lissabon - Urteil des BVerfG, "Juristen Zeitung" 2009, No. 18;
• M. Kottmann, Ch. Wohlfahrt, Der gespaltene Wächter? Demokratie, Verfassungsidentität und Integrationsverantwortung im Lissabon-Urteil, "Zeitschrift für ausländisches öff entliches Recht" 2009, Vol. 69;
• N. Lammert, Europa der Bürger - Europäische Perspektive der Union nach dem Lissabon-Vertrag, [in:] Europa in der Welt. Von der Finanzkrise zur Reform der Union, ed. I Pernice, R. Schwarz, Baden-Baden 2013;
• C.O. Lenz, Zum Verhältnis des BVerfG zu Europa und seinen Gerichten nach seinem Lissabon-Urteil, [in:] Europa in der Welt. Von der Finanzkrise zur Reform der Union, ed. I. Pernice, R. Schwarz, Baden-Baden 2013;
• M. Nettesheim, Ein Individualrecht auf Staatlichkeit? Die Lissabon-Entscheidung des BVerfG, "Neue Juristische Woche" 2009, p. 2867.
• J. Barcz, Orzecznictwo niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego wobec reformy strefy euro. Studium prawno-porównawcze, Warszawa 2014;
• M. Bainczyk, Wybrane aspekty nowelizacji prawnych podstaw członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Uwagi na tle wyroków polskiego i niemieckiego trybunału konstytucyjnego w sprawie aktów normatywnych stabilizujących strefę euro, "Krakowskie Studia Międzynarodowe" 2014, nr 1, s. 155-189.
• J. Barcz, Główne kierunki reformy ustrojowej post-lizbońskiej Unii Europejskiej (2010- 2017). Sanacja i konsolidacja strefy euro [Main Directions of the Post-Lisbon Constitutional Reform of the EU (2010-2017). Renovation and Consolidation of the Eurozone], Piaseczno 2017, p. 35, http://janbarcz.republika.pl/teksty/J.Barcz -20III_Glowne kierunki reformy ustrojowej post-lizbonskiej UE_2017.pdf [accessed: 10.09.2017].
• J. Barcz, Traktat z Lizbony. Wybrane aspekty prawne działań implementacyjnych, Warszawa 2012, p. 38 f., 72.