Rynek rolny : dystrybucja w nowej roli

• Autorzy: Zenon Pokojski

Warianty tytułu

Agricultural Market : New Role of Distribution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rynek rolny w Polsce znacznie się zmienił po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Pojawiły się nowe podmioty w łańcuchu wartości produkcji rolnej, zwiększyła się dochodowość we wszystkich ogniwach tego łańcucha, diametralnie zmienił się model obsługi producentów rolnych. Ważne dla dystrybucji środków do produkcji rolnej do 1989 roku podmioty, takie jak np. Gminne Spółdzielnie "Samopomoc Chłopska" czy Spółdzielnie Kółek Rolniczych, mają dzisiaj marginalne znaczenie. Ich rolę przejęły firmy prywatne, które bardzo często działalność rozpoczynały na bazie majątku upadającej spółdzielczości wiejskiej. Zmiany w dystrybucji środków do produkcji rolnej w Polsce przebiegały inaczej niż w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Podstawowym powodem była inna struktura gospodarstw rolnych - głównych klientów tego rynku, ich status prawny, ekonomiczny i społeczny. W Czechach, na Słowacji czy w Bułgarii nie było tak wielu, tak małych prywatnych przedsiębiorców rolnych. Z kolei kanały dystrybucji w krajach Europy Zachodniej zostały ukształtowane przez dziesiątki lat gospodarki wolnorynkowej. Model dystrybucji w Polsce wciąż ewoluuje, dostosowując swoją ofertę do dynamiki zmian swoich klientów. Uczestnicy rynku rolnego poszukują nowych możliwości tworzenia i przechwytywania wartości, czyli przechwytywania najwyższych marż w łańcuchu firm, które uczestniczą w wytworzeniu i dostarczeniu produktu klientowi finalnemu. Najsilniejsi próbują integracji pionowej i poziomej, jak również różnych formuł partnerstwa w celu skrócenia kanału dystrybucji i przejęcia jak największej wartości dodanej w całym łańcuchu. (abstrakt oryginalny)

EN

Agricultural market in Poland changed significantly after Poland's accession to the European Union. New entities emerged in the value chain of agricultural production, profitability of all links of the chain grew and the model of servicing agricultural producers underwent a major change. Entities such as Gmina Cooperatives "Samopomoc Chłopska" or Spółdzielnie Kółek Rolniczych (Farmers' Cooperative Associations) that were vital for distribution of means for agricultural production until 1989 - today are almost insignificant. Their role was taken over by private companies that very often started their activity on the grounds of property of bankrupt rural cooperatives. Changes on the market of means for agricultural production in Poland proceeded differently to those in other countries of the Central and Eastern Europe. The main reason for this was different structure of farms - the key customers of the market, their legal, economic and social status. In the Czech Republic, Slovakia or Bulgaria there was much fewer very small private agricultural entrepreneurs. Whereas the distribution channels in Western Europe were formed by several decades of free market economy. The model of distribution in Poland continues to evolve adjusting its offer to the dynamics of changes of their customers. Participants of agricultural market seek new possibilities to create and capture value, i.e. the highest margins in the chain of companies participating in manufacturing and supplying products to the final customer. The strongest ones try vertical and horizontal integration as well as different forms of partnership to shorten the distribution channels and take over as much value added as possible in the entire chain.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek rolny; Kanały dystrybucji; Doradztwo rolnicze

EN

Agricultural markets; Distribution channels; Agricultural advisory

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1
• Strony: 192--205

Twórcy

autor

Zenon Pokojski

• Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• ABM (2012). Raport z badań. Opis sytuacji ZAP na rynku polskim. Puławy-Warszawa, s. 292-296.
• Agencja Rynku Rolnego, Biuro Analiz i Programowania (2016). Polski handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w 2015 r. Pobrane z: http://www.arr.gov.pl/data/00167/pol_handel_zagraniczny_2015.pdf (data dostępu: 18 grudnia 2016).
• Agrium (2010). Growing Across the Value Chain. Pobrane z: http://www.agrium.com/en/what-we-do/history (data dostępu: 18 kwietnia 2017).
• Berger, R. (2015). Supply chain management & Logistics, Functional know-how, Expertise. Roland Berger.
• Brodnicki, Z., Chyłek, E.K. (1999). Doradztwo w agrobiznesie. Olsztyn: Wyd. ART, s. 21.
• Cioch, G., Kłosowska, D. (2009). Rynek nawozowy - dystrybucja rządzi. Nowy Przemysł, nr 9/2009, s. 28-31.
• Dawson, J. (2014), Commercial Distribution in Europe. Nowy Jork: Routledge Revivals.
• Dobiegała-Korona, B., Doligalski, T. (2010). Zarządzanie wartością klienta. Pomiar i strategie. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
• GUS (2017). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2016. Warszawa: GUS.
• GUS (2014a). Środki Produkcji w Rolnictwie w roku gospodarczym 2012/2013. Warszawa: GUS.
• GUS (2014b). Społeczeństwo Informacyjne w Polsce z lat 2009-2013. Warszawa: GUS
• IBRiS (2015). Przedsiębiorcy rolni o obecnej sytuacji w rolnictwie. Raport z badań. Warszawa: IBRiS.
• Igras, J. (red.). (2014). 25 lat polskiego rolnictwa. Bezpieczeństwo żywnościowe w Europie. Raport. Puławy: Centrum Kompetencji Puławy.
• Koźmiński, A. (2004). Zarządzanie w warunkach niepewności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krajowa Rada Spółdzielcza. Historia, Branże Spółdzielcze. Pobrane z: http://www.krs.org.pl/index.php (data dostępu: 18 grudnia 2016).
• Lista 500 największych firm Rzeczpospolitej. Pobrane z: http://www.rp/pl (data dostępu: 18 grudnia 2016).
• Michalski, E. (2003). Marketing. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nurzyńska, I., Poczta, W. (red.) (2014). Raport o stanie wsi. Polska wieś 2014. Synteza, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Pokojski Z. (2014). Doradztwo rolnicze we wdrażaniu innowacji w polskim sektorze żywnościowym. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych. Pobrane z: http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k8/.../2014/.../1096-14a_pokojski.pdf (data dostępu: 11 lutego 2017).
• Porter, M.E. (2006). How competitive forces shape strategy. Strategic Planning: Readings, Juta and Company Ltd.
• Strategia Grupy Azoty 2013-2020. Pobrane z: http:// www.grupaazoty.pl (data dostępu: 18 grudnia 2016).
• TNS Polska (2015). Znajomość marek nawozów - monitoring zmian i analiza działań marketingowych. Raport z badań. Warszawa.
• The creation of Ferti Supply (2006). Pobrane z: https://www.kfst.dk/ (data dostępu: 18 kwietnia 2017).
• Ustawa z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości. Dz.U. 1990, nr 6, poz. 36.

Identyfikatory

DOI

10.30858/zer/89622