Spółdzielczość żydowska w powojennej Polsce (1945-1949)

• Autorzy: Andrzej Rykała

Warianty tytułu

The Jewish Co-operative Movement in Post-war Poland (1945-1949)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęta została problematyka dotycząca powstania, rozwoju i likwidacji po drugiej wojnie światowej żydowskiego ruchu spółdzielczego. Artykuł przybliża więc uwarunkowania społeczno-polityczne, które zadecydowały o potrzebie powołania do życia odrębnego ruchu spółdzielczego dla ludności żydowskiej, a także przedstawia jego drogę rozwojową, głównie poprzez ukazanie struktury branżowej, wchodzących w jego skład placówek spółdzielczych oraz prezentację zestawień statystycznych obrazujących liczbę spółdzielni i zatrudnionych w nich pracowników. Opracowanie zawiera także ocenę roli, jaką odegrały odrębne struktury spółdzielcze w powojennym życiu ludności żydowskiej - zarówno w jego sferze materialnej, jak i społecznej i psychologicznej, oraz w rozwoju ruchu spółdzielczego w kraju, w tym głównie na obszarze tzw. ziem odzyskanych. (abstrakt oryginalny)

EN

As a result of involvement of some governmental bodies as well as Jewish representative organs Jewish community got engaged in a new program of economic policy. The particular element of that policy was so called 'productivisation' which aimed at changing the old (pre-war) professional structure of the Jewish community. It consisted in the increase in number of Jewish labour in industry, the establishment of a separate co-operative sector as well as creating opportunities for Jewish farming in Lower Silesia and the Szczecin region. The Jews gained admittance to work in government oiFices. Of particular interest was the establishment of the co-operative movement which stimulated the activeness of a great number of the Jews. In 1945-1949 the Jews organised 232 co-operatives. Particularly active in this field were Jewish inhabitants of Lower Silesia who created nearly a half o f all Jewish co-operatives employing above 50% of workers of the Jewish co-operative movement. The Jewish co-operative movoment contributed to an improvement in material condition of Jews and facilitated their adaptation to a normal life. The Jewish co-operatives had an important psychological impact. They made the war victims unite for a common effort. It significantly integrated the community of Polish Jews. The Jewish co-operatives were also an important element o f economic activity and a factor stimulating the economy of the country mainly in the so-called Regained Territories. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Spółdzielczość; Żydzi; Mniejszości narodowe; Historia gospodarcza

EN

Cooperative movement; Jews; Ethnic minority; Economic history

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 6
• Strony: 51--67

Twórcy

autor

Andrzej Rykała

• Uniwersytet Łódzki, Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych

Bibliografia

• Bronsztejn S., 1963, Ludność żydowska w okresie międzywojennym, Warszawa.
• Bronsztejn S., 1993, Z dziejów ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej, Wrocław.
• Grynberg M., 1986, Spółdzielczość żydowska w Polsce w latach 1945-1949, Warszawa.
• Homowa E., 1985, Powrót Żydów polskich z ZSRR oraz działalność opiekuńcza Centralnego Komitetu Żydów Polskich, "Biuletyn ŻIH", nr 1-2.
• Hurwic-Nowakowska I., 1996, Żydzi polscy (1947-1950). Analiza więzi społecznej ludności żydowskiej, Warszawa.
• Kurcz Z. (red.), 1997, Mniejszości narodowe w Polsce, Wrocław.
• Nowakowska I., 1989, Fenomen żydowskiej mniejszości narodowej w okresie międzywojennym na przykładzie Polski w latach 1918-1939, "Biuletyn ŻIH" 1989, nr 1-2 (150).
• Roszkowski W., 1991, Historia Polski 1914-1990, Warszawa.
• Sawicki L., 1937, Studia nad położeniem prawnym mniejszości religijnych w państwie polskim, Warszawa.
• Tomaszewski J. (red.), 1993, Najnowsze dzieje Żydów w Polsce, Warszawa.
• Tomaszewski J., 1985, Rzeczpospolita wielu Narodów, Czytelnik, Warszawa.
• Żaroń P., 1990, Ludność polska w Związku Radzieckim w czasie II wojny światowej, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

11089/17002