Obligacje przychodowe jako narzędzie zwiększające zdolności inwestycyjne gmin wiejskich w Polsce

• Autorzy: Barbara Hadryjańska , Jacek Mrowicki

Warianty tytułu

Income Bonds as a Tool to Increase the Investment Capacity of Rural Communities in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy zaprezentowano zagadnienia związane z pojęciem gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego, polityką budżetową oraz finansowaniem inwestycji gminnych przy pomocy obligacji przychodowych. Głównym celem pracy było pokazanie pozabudżetowych sposobów finansowania inwestycji gminnych ze szczególnym uwzględnieniem obligacji komunalnych i przychodowych. Obligacje przychodowe mają wiele zalet jako źródło realizacji inwestycji gminnych w porównaniu z kredytem lub pożyczką. Są one emitowane w celu sfinansowania projektów inwestycyjnych lub przedsięwzięć, z których dochody mają stanowić źródło spłaty tych emisji. Z punktu widzenia oceny ryzyka inwestycyjnego obligacje przychodowe, podobnie jak i ogólnie obligacje komunalne, są zaliczane do najbardziej bezpiecznych papierów wartościowych, co wynika z publicznoprawnego statusu jednostki samorządowej. Istotnym atrybutem emitenta komunalnego jest fakt, że jednostka samorządowa nie może zbankrutować. Przeprowadzone badania ankietowe wśród 132 gmin wiejskich w Polsce pokazały, że podstawowym źródłem pozabudżetowego finansowania dla gmin są dotacje unijne oraz kredyt i pożyczka. Gminy nie korzystają z obligacji przychodowych (oprócz dwóch), ponieważ nie mają wiedzy na temat takiego instrumentu finansowego, a także obawiają się nadmiernego zadłużenia gminy. Wydaje się, że ważnym powodem takiego stanu rzeczy jest ostrożność gmin oraz niechęć do korzystania z instrumentów, które nie są im dobrze znane. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents issues related to the notion of the municipality as a basic unit of local selfgovernment, budgetary policy and financing of municipal investments with the use of revenue bonds. The main purpose of the work was to show non-financial ways of financing municipal investments with special regard to municipal bonds and revenue. Income bonds have many advantages as source for the implementation of municipal investment compared to a loan. They are issued to finance investment projects or projects from which revenue have to be the source of repayment of those issues. From the point of view of investment risk assessment, revenue bonds, as well as municipal bonds in general, are classified as the safest securities, which results from the publicly-regulated status of a local government unit. The essential attribute of a municipal issuer is the fact that a self-government unit cannot go bankrupt. The conducted survey among 132 rural communes in Poland showed that the main source of extra-budget financing for communes are EU subsidies and loans. Communes do not use revenue bonds (except for two) because they do not know about such a financial instrument, and they also worry about the excessive debt of the municipality. It seems that an important reason for this is the caution of the communes and the reluctance to use instruments that are not well known to them. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obligacje przychodowe; Gmina; Obligacje komunalne; Inwestycje gminne

EN

Revenue bonds; District; Communal bonds; District investments

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
• Rocznik: 2017
• Tom: 17(32)
• Numer: z. 3
• Strony: 111--127

Twórcy

autor

Barbara Hadryjańska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Jacek Mrowicki

• INC Rating

Bibliografia

• Borodo, A. (2014). Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń, Dom Organizatora.
• Bukowski, Z., Jędrzejewski, T., Raczka, P. (2003). Ustrój samorządu terytorialnego, Toruń, Dom Organizatora.
• Chojecka, I., Ostrowski, J., Stępniewski, M., Śliwiński, P. (2009a). Emisja obligacji przychodowych, w: Obligacje komunalne. Zagadnienie prawne, finansowe i praktyczne. Stan na 30 kwietnia 2009, praca zbiorowa pod redakcją P. Śliwińskiego, M. Stępniewskiego, Warszawa, Twigger.
• Chojecka, I., Ostrowski, J., Stępniewski, M., Śliwiński, P. (2009b). Niepubliczna emisja obligacji komunalnych. W: Obligacje komunalne. Zagadnienie prawne, finansowe i praktyczne. Stan na 30 kwietnia 2009, praca zbiorowa pod redakcją P. Śliwińskiego, M. Stępniewskiego, Warszawa, Twigger.
• Dolnicki, B. (2009). Samorząd terytorialny, Warszawa, Wolters Kluwer.
• Dylewski, M., Filipiak, B., Gorzałczyńska-Koczkodaj, M., Zioło, M. (2014). Finanse publiczne. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Warszawa, Wydawnictwo C.H. Beck.
• Europejska Karta Samorządu Terytorialnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. nr 124, poz. 607).
• Filipiak, B.Z. (2016). Produkty strukturyzowane jako szczególny rodzaj produktów finansujących zadania inwestycyjne JST. W: B.Z. Filipiak, M. Zioło (red.), Współpraca jednostek samorządu terytorialnego z instytucjami finansowymi. Uwarunkowania-procesy-decyzje, Warszawa, Difin, 154-156, 158.
• Fleszer, D. (2011). Samorząd terytorialny i jego zadania w świetle uregulowań prawnych - rozbieżności interpretacyjne. W: M. Stefański, H. Stępień (red.), Gospodarka i finanse gmin w Polsce. Wybrane zagadnienia, Włocławek, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku.
• Gonet, W. (2016). Realizacja zadań publicznych przez gminy. W: A. Zalcewicz (red.), Finansowanie zadań publicznych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnot samorządowych, Warszawa, Wydawnictwo Poltext.
• Izdebski, H. (2009). Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa, Wyd. LexisNexis.
• Jędrzejewski, L. (2007). Gospodarka finansowa samorządu terytorialnego w Polsce. Wybrane zagadnienia, Bydgoszcz-Gdańsk, Oficyna Wydawnicza Branta.
• Kluza, K. (2011). Dostępność finansowa dla samorządów w okresie spowolnienia gospodarczego w latach 2008-2010. W: A. Alińska, B. Pietrzak (red.), Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny, Warszawa, CeDeWu.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 RP, art. 16 ust 1.; art. 164 ust. 1.
• Kornberger-Sokołowska, E. (2010). Budżety jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie decentralizacji i regionalizacji finansów publicznych. W: E. Ruśkowski (red.), Prawo finansowe sektora finansów publicznych, Warszawa, Oficyna Wydawnicza Wolters Kluwer.
• Kotowska, E. (2016). Doskonalenie metod i narzędzi przejrzystej polityki budżetowej w jednostkach samorządu terytorialnego. W: A. Zalcewicz (red.), Finansowanie zadań publicznych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnot samorządowych, Warszawa, Wydawnictwo Poltext.
• Kozuń-Cieślak, G. (2008). Obligacje komunalne. Instrument dłużny dla jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ofiarski, Z. (2010). Prawo finansowe, Warszawa, Wydawnictwo C.H. Beck.
• Oświadczenie Rządowe z dnia 14 lipca 1994 r w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz.U. z 1994 r. nr 124, poz. 608).
• Pająk, K. (2011). Samorząd terytorialny i jego wewnętrzna transformacja, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Pastuszka, S. (2016). Uwarunkowania polityki budżetowej powiatów województwa świętokrzyskiego w latach 2004-2014. W: S. Pastuszka, A. Kasińska-Metryka (red.), Ekonomiczne i polityczne uwarunkowania rozwoju samorządu terytorialnego, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, Dz.U. nr 103, poz. 652.
• Sadowska, B. (2011). Struktura dochodów gmin i możliwości jej kształtowania. W: M. Stefański, H. Stępień (red.), Gospodarka i finanse gmin w Polsce. Wybrane zagadnienia, Włocławek, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku.
• Samorząd powiatowy w Polsce - raport ZPP, Związek Powiatów Polskich, Warszawa (2013). Sprawozdanie z wykonania budżetów gmin za grudzień 2016. Pobrane 17 września 2017 z: http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse-publiczne/budzety-jednostek-samorzaduterytorialnego/sprawozdania-budzetowe.
• Śliwiński, P. (2009). Porównanie kredytu i emisji obligacji, w: Obligacje komunalne. Zagadnienie prawne, finansowe i praktyczne. Stan na 30 kwietnia 2009, praca zbiorowa pod redakcją P. Śliwińskiego, M. Stępniewskiego, Warszawa, Twigger.
• Śliwiński, P., Grybionko, K. (2009). Wykorzystanie obligacji komunalnych w realizacji inwestycji realizowanych ze środków unijnych. W: Obligacje komunalne. Zagadnienie prawne, finansowe i praktyczne. Stan na 30 kwietnia 2009, praca zbiorowa pod redakcją P. Śliwińskiego, M. Stępniewskiego, Warszawa, Twigger.
• Śliwiński, P., Ostrowski, J., Stępniewski, M. (2005). Obligacje komunalne i ich rola w finansowaniu inwestycji, Warszawa, Twigger.
• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. nr 16, poz. 1591 (Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2016 r., poz. 446).
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Dz. U. z 2003 r., nr 203, poz. 1966 (Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 marca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2015 r., poz. 513).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240 (Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 października 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o finansach publicznych, Dz.U. 2016 poz. 1870).
• Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach, Dz.U. z 2001 r., Nr 120, poz. 1300 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz. U. nr 91, poz. 578 ze zm.
• Wernik, A. (2014). Finanse publiczne. Cele, struktury, uwarunkowania, Warszawa, PWE.
• Zioło, M. (2016). Specyfika funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego a popyt na usługi finansowe. Uwarunkowania-procesy-decyzje. (w:) B.Z. Filipiak, M. Zioło (red.), Współpraca jednostek samorządu terytorialnego z instytucjami finansowymi. Uwarunkowania-procesy-decyzje, Warszawa, Difin.
• Ziółkowska, W. (2012). Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie, Poznań, Wydawnictwo WSB.
• Zobowiązania według papierów dłużnych jednostek samorządu terytorialnego wg tytułów dłużnych w latach 2010-2 kwartały 2012. Ministerstwo Finansów, październik 2012, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.22630/PRS.2017.17.3.58