Metodyczne podejście do konieczności ustanawiania stref ochronnych ujęć wód podziemnych na przykładzie ujęcia w Starym Sączu

• Autorzy: Ewa Wysowska , Alicja Kicińska , Grzegorz Nikiel

Warianty tytułu

Methodological Approach to Necessity of The Establishment of Groundwater Safety Zones on The Example of Water Intake in Stary Sącz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorzy przedstawili metodyczne podejście do konieczności ustanowienia strefy ochronnej na przykładzie ujęcia wód podziemnych w Starym Sączu. Analiza obejmowała m.in. uwarunkowania hydrogeologiczne z wykorzystaniem metody elementów analitycznych (Analytic Element Method) oraz sozologiczne na obszarze zasobowym ujęcia. Ponadto wykonano ocenę podatności warstwy wodonośnej na zanieczyszczenie, z uwzględnieniem czasu przesączania pionowego oraz z wykorzystaniem metody DRASTIC. Na podstawie uzyskanych wyników zaproponowano zasięg strefy ochrony pośredniej ujęcia. Porównano możliwe ograniczenia w użytkowaniu terenu wynikające z ustanowienia strefy z obowiązującymi ograniczeniami, będącymi następstwem przepisów odrębnych oraz przyjętych planów działań. W pracy dokonano również oceny planowanego efektu ekologicznego działań ochronnych(abstrakt oryginalny)

EN

The authors of the article presented the methodical approach to the necessity of the safety zone establishment on the example of groundwater intake in Stary Sącz. The analysis included the minimal hydrogeological conditions with the use of the Analytic Element Method and the sozological conditions in the resource area. Also, an assessment of the aquifer susceptibility to contamination was made taking into account the vertical filtration time and using the DRASTIC Method. Basing on the obtained results, the scope of the indirect safety zone was proposed. The possible restrictions in land use resulting from the safety zone establishment were compared with valid restrictions which are the consequence of separate regulations and the adopted action plans. In this work one also avaluated the planned ecological effect of protective measures(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zanieczyszczenie wód; Ekologia

EN

Water pollution; Ecology

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 494 Wybrane zagadnienia z bioekonomii
• Strony: 234--254

Twórcy

autor

Ewa Wysowska

• "Sądeckie Wodociągi" Spółka z o.o. w Nowym Sączu

autor

Alicja Kicińska

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

autor

Grzegorz Nikiel

• "Geobios" Spółka z o.o. w Częstochowie

Bibliografia

• Aller L., Lehr J.H., Petty R, 1987, DRASTIC - A Standardized System for Evaluating Ground Water Pollution Potential Using Hydrogeologic Setting, Ada, Oklahoma, s. 17-20, https://nepis.epa.gov/ (23.08.2017).
• Dąbrowski S., Górski A., Kapuściński J., Przybyłek J., Szczepański A., 2004, Metodyka określania zasobów eksploatacyjnych ujęć zwykłych wód podziemnych. Poradnik metodyczny, Warszawa, s. 15, 38, 166, https://archiwum.mos.gov.pl/kategoria/298_metodyka_okreslania_zasobow_eksploatacyjnych_ ujec_zwyklych_wod_podziemnych_poradnik_metodyczny/ (17.08.2017).
• Dowgiałło J., Kleczkowski A.S., Macioszczyk T., Różkowski A. (red.), 2002, Słownik hydrogeologiczny, Państwowy Instytut Geologiczny, s. 144, 316-317, https://archiwum.mos.gov.pl/g2/kategoria- Pliki/2009_04/d6e1baf4ccc946e5c1f7cac62c532e96.pdf (17.08.2017).
• Duda R., Paszkiewicz M., Zdechlik R., 2008, Regionalne modelowanie migracji azotanów w zlewni rzeki karpackiej, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 431 , s. 27-34, https://biuletynpig. publisherspanel.com/resources/html/article/details?id=45305 (17.08.2017).
• Duda R., Winid B., Zdechlik R., 2015, Wyznaczanie terenu ochrony pośredniej ujęcia wód podziemnych. Porównanie wyników uzyskanych metodami analitycznymi z modelowaniem numerycznym, Przegląd Geologiczny, vol. 63, nr 10/1, s. 694-699, http://www.pgi.gov.pl/oferta-inst/wydawnictwa/ czasopisma/przeglad-geologiczny/6642-przeglad-geologiczny-2015-10-1-tom-63.html (17.08.2017).
• Duda R. Winid B., Zdechlik R., Stępień M., 2013, Metodyka wyboru optymalnej metody wyznaczania zasięgu stref ochronnych ujęć zwykłych wód podziemnych z uwzględnieniem warunków hydrogeologicznych obszaru RZGW w Krakowie, AGH Kraków (poradnik metodyczny RZGW), Kraków, s. 40-42, 47-49, 63-69 oraz 94-110, http://www.krakow.rzgw.gov.pl/download/wytyczne_strefy_ ochronne.pdf (17.08.2017).
• Dyrektywa Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, DzU UE, nr 31998L0083, http://eur-lex.europa.eu (17.08.2017).
• GUS, 2016, Statystyczne vademecum samorządowca, http://krakow.stat.gov.pl (12.08.2017).
• Kajewski I., 2000, Metoda oceny zagrożenia wód podziemnych przy pomocy systemu DRASTIC, Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu. Inżynieria Środowiska XI, nr 385, s. 217-223, http://karnet. up.wroc.pl/~kajewski/prace/prace.html (17.08.2017).
• Kicińska A., 2010, Uwarunkowania jakości wód powierzchniowych Beskidu Sądeckiego, Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 16-17, 88-89, 107-112.
• Krogulec E., 2011, Podatność naturalna i specyficzna wód podziemnych na zanieczyszczenie w dolinie rzecznej, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 445, s. 337-338, 340, https://biuletynpig. publisherspanel.com/resources/html/article/details?id=45858 (17.08.2017).
• Mikołajków J., Sadurski A. (red.), 2017, Informator Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w Polsce, PIG PIB, Warszawa, s. 327-328, https://www.pgi.gov.pl/psh/materialy-informacyjne-psh/informatory- psh/4719-informator-psh-2017-gzwp.html (17.08.2017).
• Mulik B., Parafińska K., Zimnoch I., Marcinkowski J.T., 2015, Zagrożenia zdrowotne związane z wodą przeznaczoną do spożycia w krajach o wysokim stopniu rozwoju. Część 2. Europa, Technologia wody, Rok VII Zeszyt 3(41), s. 58,62, https://www.pth.pl/userfiles/image/pdf/TW3_15Mulik.pdf (17.08.2017).
• Nikiel G., Hermańska-Nikiel D., Wysowska E., Stobiecki Z., 2015, Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne wielootworowego ujęcia wód podziemnych w miejscowości Stary Sącz, Archiwum ,,Sądeckich Wodociągów" Sp. z o.o., Częstochowa.
• Paczyński B., Sadurski A. (red.), 2007, Hydrogeologia regionalna Polski. Tom I. Wody słodkie, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, s. 108, https://archiwum.mos.gov.pl/kategoria/314_hydrogeologia_ regionalna_polski (17.08.2017).
• Szczepaniec-Cięciak E., Różańska A., 1999, Podstawy oceny ryzyka zdrowotnego w następstwie narażenia na substancje chemiczne, Wydawnictwo UJ, Kraków, s. 77-113.
• Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, DzU, nr 92, poz. 880 ze zm., http://isap.sejm.gov.pl/ DetailsServlet?id=WDU20040920880 (28.08.2017).
• Ustawa z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, DzU, nr 115 poz. 1229 ze zm., http://isap.sejm.gov.pl/Details- Servlet?id=WDU20011151229 (17.08.2017).
• Ustawa z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, http://orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/ustawy/1529_u.htm (7.08.2017).
• Zdechlik R., Kulma R., 2009, Kilka uwag o modelowaniu filtracji wód podziemnych, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 436, s. 569-574, https://biuletynpig.publisherspanel.com/ resources/html/article/details?id=46353 (17. 08.2017).

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2017.494.21