Wartości "nowoczesnego Polaka" w interpretacji nurtu narodowego

• Autorzy: Mieczysław Sobczak

Warianty tytułu

The Values of 'Modern Pole' in the Interpretation of National Trend

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie "nowoczesny Polak" pochodzi z książki Romana Dmowskiego, Myśli nowoczesnego Polaka, z roku 1903. Sugeruje ono, że chodzi o Polaka, który swym zachowaniem, postawą, myśleniem, stosunkiem do innych itp. - nie odstaje w niczym od zasad, norm i wartości typowych dla danej epoki. Publikacja Dmowskiego, uważana za katechizm narodowego demokraty, stanowi pretekst do opisania sposobu myślenia i postawy przedstawicieli polskiego nacjonalizmu, począwszy od przełomu XIX i XX wieku, poprzez międzywojnie, do chwili obecnej, gdyż są podstawy, by sądzić, że pewne dawne wartości i charakterystyczne niegdyś postawy ujawniają się także dzisiaj. (fragment tekstu)

EN

The subject of the analysis was to settle the basic values of the Polish nationalism and the national attitude during the partition and after regaining the independence in 1918. The categories of the "nation", "national matter", "Polish state of possession", moral chains uniting the nation they described the attitude towards foreign nations and non-Polish nationalities living on the Polish land. Suspicion, often hostility, were the features of this relation. Until today, they did not disappear totally. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wartości i normy etyczne; Świadomość narodowa

EN

Value and ethical norms; National consciousness

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne
• Rocznik: 2004
• Tom: 9
• Numer: nr 1055
• Strony: 84--100

Twórcy

autor

Mieczysław Sobczak

• Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

Bibliografia

• Balicki Z. (1902), Egoizm narodowy wobec etyki, Lwów.
• Bartoszewicz W., Mój ojciec i jego czasy. Wspomnienia z lat 1867-1920, Biblioteka Ossolineum, rps. 15611/11.
• Baudouin de Courtenay J. (1913), W kwestii żydowskiej. Warszawa.
• Bauman Z. (1996), Socjologia, Poznań.
• Bielecki T. (1968), W szkole Dmowskiego, Londyn.
• Biernat T. (1989), Mit polityczny, Warszawa.
• Chrzanowski B., Wspomnienia, Biblioteka Narodowa, rps. 6480/III, t.1, k. 244.
• Czubiński A. (1969), Historia najnowsza Polski 1864-1939, "Kwartalnik Historyczny", nr 4.
• Dmowski R. (1907), Myśli nowoczesnego Polaka, wyd. III, Lwów.
• Dmowski R. (1905), Nasze cele i nasze drogi, [w:] Pisma, t. III.
• Dmowski R. (1938), Pisma, Częstochowa.
• Dmowski R. (1938), Polityka narodowa w odbudowanym państwie, [w:] Pisma, t. IX, Częstochowa.
• Feldman W. (1902), Rzecz o Narodowej Demokracji, Kraków.
• Feldman W. (1907), Stronnictwa i programy polityczne w Galicji 1846-1906, Kraków.
• Gellner E. (1991), Narody i nacjonalizm, Warszawa.
• Hirszhom S. (1921), Historia Żydów w Polsce. Od Sejmu Czteroletniego do Wojny Europejskiej (1788-1914), Warszawa.
• Hrabyk K. (1937), Ideologia ,,Przeglądu Wszechpolskiego" (1895-1905), Poznań.
• Jabłonowski W., Z biegiem lat, Biblioteka Ossolineum, rps. 12858/1, z. I.
• Jastrzębiec [J.L. Popławski], Z całej Polski. "Przegląd Wszechpolski" 1896, nr 2.
• Jedlicki J. (1988), Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują. Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, PWN, Warszawa.
• Jedność narodowa, "Polak" 1899, nr 1.
• Jedność narodowa, "Przegląd Wszechpolski" 1895, nr 6.
• Kawalec K. (1989), Narodowa Demokracja wobec faszyzmu 1922-1939, Warszawa.
• Kowalska-Glikman S. (1990), Stereotypy grup drobnomieszczańskich w publicystyce Królestwa Polskiego XIX w., "Przegląd Historyczny", z. 3-4.
• Kozicki S., Historia Ligi Narodowej 1887-1927, Biblioteka Ossolineum, rps. 13200/11, t.1, k. 144.
• Kozicki S., Pół wieku polityki demokratyczno-narodowej, Biblioteka Ossolineum, rps. 13201 /II, t. I.
• Kozicki S., Pół wieku życia politycznego. Pamiętnik, Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, 7849, t.1.
• Kozicki S. (1921), Sprawa granic Polski na konferencji pokojowej w Paryżu 1919 r., Warszawa.
• Kulak T. (1989), Jan Ludwik Popławski 1854-1908. Biografia polityczna, vol. I, Wrocław.
• Le Bon G. (1897), Psychologia rozwoju narodów, Warszawa.
• Le Bon G. (1899), Psychologia tłumu. Warszawa.
• Micewski A. (1971), Roman Dmowski, Warszawa.
• Mistewicz T. (1980), Uwagi na marginesie nowej biografii Romana Dmowskiego, "Dzieje Najnowsze", nr 4.
• Modzelewski W. (1977), Naród a postęp. Problematyka narodowa w ideologii i myśli społecznej pozytywistów warszawskich, PWN, Warszawa.
• Nacjonalizm (S.K.) (1911), "Przegląd Narodowy", nr 10.
• Nasz patriotyzm i nasza taktyka, "Przegląd Wszechpolski" 1899, nr 5.
• Orzechowski M. (1965), Narodowa Demokracja na Górnym Śląsku (do 1918 roku), Wrocław.
• Paruzel E. (1993), Ideał wychowawczy Narodowej Demokracji i próby jego realizacji na przełomie XIX i XX wieku, Toruń.
• Paruzel E. (1993), Wzór osobowy Polaka w ujęciu Narodowej Demokracji na początku XX wieku, "Dzieje Najnowsze", nr 3.
• Popławski J.L. (1910), Pisma polityczne, t. II, Kraków.
• Program Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze rosyjskim, "Przegląd Wszechpolski" 1897, nr 11.
• Reklama. Jej zasady i doniosłość. Poradnik praktyczny dla kupców i przemysłowców. Nakładem Księgarni M.A. Wizbeka, Warszawa 1896.
• Sitek W. (1996), Mit społeczny jako problem teoretyczno-metodologiczny, [w:] Polska myśl polityczna XIX i XX wieku. T. 10. Polskie mity polityczne XIX i XX wieku. Kontynuacja, red. W. Wrzesiński, Wrocław.
• Stahl Z. (1953), System Dmowskiego wczoraj i dziś, Londyn.
• Stomma S. (1975), Przegrana "Endecji", "Tygodnik Powszechny", nr 25.
• Szczepański J. (1970), Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa.
• Wapiński R. (1977), Idea narodu w polskiej myśli społecznej i politycznej endecji przed rokiem 1918, [w:] Idee i koncepcje narodu w polskiej myśli politycznej czasów porozbiorowych, red. J. Goćkowski, A. Walicki, Warszawa.
• Wapiński R. (1986), Między ojczyznami prywatnymi a ideologicznymi, "Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego" nr 10-11. Prace Historycznoliterackie, Gdańsk.
• Wapiński R. (1980), Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej, Wrocław.
• Wapiński R. (1994), Polska i małe ojczyzny Polaków. Z dziejów kształtowania się świadomości narodowej w XIX i XX wieku po wybuch II wojny światowej, Ossolineum, Wrocław.
• Wapiński R. (1973), Z dziejów tendencji nacjonalistycznych. O stanowisku Narodowej Demokracji wobec kwestii narodowej w latach 1893-1939, "Kwartalnik Historyczny", nr 4.
• Wasilewski Z. (1908), Listy dziennikarza w sprawach kultury narodowej, Lwów.
• Wasilewski Z. (1912), Myśl przebudowy. Rozmowy z młodszym przyjacielem, Warszawa.
• Wasilewski Z. (1934), Wampiryzm poezji semickiej, "Myśl Narodowa", nr 6.
• Wasilewski Z., Życiorys 1865-1949, Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, rps. 7859.
• Wat A. (1990), Mój wiek. Pamiętnik mówiony, cz. 1, Warszawa.
• W sprawie ruskiej, "Teka" 1901, nr 12.
• Zamorski J., Pamiętnik (zapis z 14.IX.1918), Biblioteka Jagiellońska, rps. 9075/III.