Co nam zostało z tamtych lat, czyli dyskursywnie przeżywana rzeczywistość lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych (raport z badań pilotażowych)

• Autorzy: Kamilla Biskupska

Warianty tytułu

What Do We (Still) Have Left from Those Days? Discourse of Memories from the 80s and 90s' Poland (Pilot Research Report)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Osoby, które wchodziły w dorosłość na początku lat dziewięćdziesiątych, są w powszechnym mniemaniu traktowane jako pokolenie "wygrane", to, które najwięcej skorzystało na przemianach ustrojowych zapoczątkowanych w roku 1989. Stereotyp ten nie ma potwierdzenia w zebranym do tej pory materiale empirycznym. Mimo że informatorzy deklarują swobodne poruszanie się w rzeczywistości wolnorynkowej, z ich wypowiedzi wybrzmiewa tęsknota za przeszłością - okresem, w którym mimo braków materialnych czuli się bezpiecznie. Badani trzydziestolatkowie czują się osamotnieni w swoich doświadczeniach. Nie mogą korzystać z doświadczeń pierwszych lat dorosłości rodziców (choć są one ważne dla konstruowanych przez nich narracji), nie czują również związku z osobami urodzonymi w latach osiemdziesiątych - nie przeżywającymi świadomie lat socjalizmu. Badani nie akceptują świata polityki, nie mają poczucia wpływu na życie polityczne Polski (które przecież, w założeniu, dzięki demokracji mogą kształtować). Zarysowane jedynie problemy: brak poczucia bezpieczeństwa, osamotnienie pokoleniowe czy nawet rozczarowania demokratyczną rzeczywistością, wymagają uważnej analizy i jest to jednym z zadań, jakie stawiam sobie w dalszej pracy badawczej. (fragment tekstu)

EN

Discourse, as others social sciences definitions like culture, society, language, social group or social communication is very capacious and omni-present nowadays. In the article the author presents the results of her pilot research report. She deals with discourse of Poles in their thirties, who describe the reality in which they live. She presents how they talk about their values, desires, enemies. The author uses methods of critical discourse analyses theory. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Psychologia; Psychologia człowieka; Psychologia postrzegania; Historia; Wyniki badań

EN

Psychology; Human psychology; Psychology of perception; History; Research results

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne
• Rocznik: 2004
• Tom: 9
• Numer: nr 1055
• Strony: 215--229

Twórcy

autor

Kamilla Biskupska

• Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

Bibliografia

• Barker Ch., Galasiński D. (2001), Cultural Studies and Discourse Analysis, Sage, London - Thousand Oakes - New Delhi.
• Bralczyk J. (2003), O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Wydawnictwo Trio, Warszawa.
• Condor S., Antaki Ch. (2001), Dyskurs a psychologia postrzegania społecznego, [w:] T. van Dijk (red.), Dyskurs jako struktura i proces, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A. (red.) (1997), Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Aureus, Warszawa.
• Czyżewski M., Piotrowski A., Rokuszewska-Pawełek A. (red.) (1997), Biografia a tożsamość narodowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Dijk T.A. van (2001), Badania nad dyskursem, [w:] T.A. van Dijk (red.), Dyskurs jako struktura i proces. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Doliński D. (1993), Orientacja defensywna, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
• Doktór K. (2001), Beneficjenci transformacji, [w:] A. Miszalska, K. Kowalewicz (red.). Niepokojąca współczesność, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Drozdowicz Z., Puślecki Z.W. (2001) (red.), Adaptacja przez transformacją, Wydawnictwo Fundacji Humaniora. Poznań.
• Duszak A. (1998), Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
• Fairclough N., Wodak R. (1997), Critical discourse analysis, [w:] T.A. van Dijk (red.), Discourse as Social Interaction, Sage, London.
• Gajda S. (1996) (red.). Styl a tekst, UO IFP, Opole.
• Gergen J., Gergen M. (1997), Toward a Cultural Constructionist Psychology, "Theory and Psychology" nr 7, s. 31-36.
• Gergen K. (1999), An Invitation to Social Construction, Sage, London-Thousand Oakes-New Delhi.
• Giza-Poleszczuk A., Marody M., Rychard A. (2000), Strategie i system: Polacy w obliczu zmiany społecznej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Głowiński M. (1990), Nowomowa po polsku, 'Pen', Warszawa.
• Grabias S. ( 1994), Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Grabowska M., Szawiel T. (2001), Budowanie demokracji. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hall S. (1996), Who Needs Identity?, [w:] S. Hall, P. du Gay (red.), Questions of Cultural Identity, Sage, London.
• Hałas E. (red.), Rozumienie zmian społecznych. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Helling I. (1989), Metoda badań biograficznych, "Kultura i Społeczeństwo" nr 4, s. 93-115.
• Jakóbik W. (red.) (1995), Zmiany strukturalne: gospodarka i społeczeństwo, PAN ISP, Warszawa.
• Janowski K. (2003), Źródło i przebieg zmian politycznych w Polsce, Wydawnictwo Adam Marszalek. Toruń.
• Kaźmierska K. (1999), Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Kennedy M. (1994), Introduction, [w:] M. Kennedy (red.), Envisioning Eastern Europe, The University of Michigan Press.
• Kosela K. (1990), Interpretacja fotografii - krok ku socjologii wizualnej, "Kultura i Społeczeństwo" nr l, s. 65-80.
• Kurcz I. (1987), Język a reprezentacja świata w umyśle, Warszawa.
• Kurcz I. (1994), Zmienność i nieuchronność stereotypów, Wydawnictwo IP PAN, Warszawa.
• Labocha E. (1996), Tekst, wypowiedź, dyskurs, [w:] S. Gajda (red.). Styl a tekst, UO IFP, Opole.
• Liszka J. (red.) (2000), Społeczeństwo wobec problemów transformacji i integracji, "Student", Ustroń.
• Miszalska A. (1996), Reakcje społeczne na przemiany ustrojowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Meinhof U., Galasiński D. (2000), Photography, Memory, and the Construction of Identities on the Former East-West German Border, "Discourse Studies" nr 2.
• Mikułowski-Pomorski J. (1995), Kształtowanie się obrazu Europy w prasie polskiej w latach 1989-1991, Ossolineum, Wrocław-Kraków.
• Nowak P. (2002), Swoi i obcy w językowym obrazie świata. Język publicystyki polskiej z pierwszej połowy lat pięćdziesiątych, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Offe C. (1999), Drogi transformacji: doświadczenia wschodnioeuropejskie i wschodnioniemieckie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków.
• Olechnicki K. (2003), Antropologia obrazu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Palska H. (2002), Bieda i dostatek, O nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Porwit K. (2000), Współczesne przemiany systemowe w Polsce, "Ziggurat", Warszawa.
• Potter J. (1998), Discoursive Social Psychology: From Attitudes to Evaluative Practices, "European Review of Social Psychology" nr 9, s. 233-266.
• Potter J., Wetherell M., Gill R., Edwards D. (1990), Discourse: Noun, Verb or Social Practice? "Philosophical Psychology" nr 2, s. 208.
• Rewers E. (1995), Teorie dyskursu i ich znaczenie dla badań nad literaturą, "Kultura i Społeczeństwo" nr 1.
• Szmaj-Kamińska I. (2002), Dyskurs publiczny w prasie po 1989 roku, [w:] K. Michalewski (red.), Tekst w mediach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Zaborowski W. (2003), Ewolucja struktury społecznej - ujęcie pokoleniowe, "Studia Socjologiczne" nr 2 , s. 11 -42.
• Ziółkowski M. (2000), Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie, tendencje, interpretacje. Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
• Komunikat CBOS: marzec 1995 "Obrazy struktury społecznej".
• Komunikat CBOS: kwiecień 1997 "Postrzeganie struktury społecznej".
• Komunikat CBOS: wrzesień 2004 "Zaufanie do polityków".
• Komunikat CBOS: wrzesień 2004 "Postrzeganie swego miejsca w strukturze społecznej, awanse i degradacje".