Świadomość zagrożeń związanych ze zmianami klimatu

• Autorzy: Karolina Cynk

Warianty tytułu

The Awareness of Threats Related to Climate Change

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego, teoretycznego artykułu jest namysł nad świadomością dokonujących się zmian klimatu, która zwiększa się wraz z nasilaniem się skutków zagrożeń klimatycznych. Najważniejsze tezy, jakie poddano analizie można podzielić na dwa rodzaje: pierwsze dotyczą refleksji na temat prowadzonych badań w zakresie świadomości środowiskowej i przyczyn powszechnego braku podejmowania przez ludzi aktywnych działań na rzecz klimatu; drugie, odnoszą się do braku adekwatnej socjologicznej teorii. W pierwszej części artykułu przeanalizowane zostały czynniki motywujące człowieka do aktywności, są nimi: głównie czas i natężenie występujących zagrożeń klimatycznych, a rzadziej również ludzkie sumienie. W artykule zwrócona została ponadto uwaga na potrzebę odkrycia kulturowych barier, jakie utrudniają czy zniechęcają ludzi do podejmowania działań przyjaznych środowisku. W drugiej części tekstu, analizie poddano stan socjologicznej teorii, w wyniku której ujawnione zostały braki w obszarze koncepcji, które mogłyby zostać wykorzystane w badaniach nad ludzkimi postawami względem przyrody. Artykuł kończy się konkluzją, iż planowaniu kolejnych projektów badawczych powinno towarzyszyć przekonanie, że wnioski uzyskane na ich postawie mają służyć kategoryzacji, a w konsekwencji stworzeniu ram teoretycznych. Być może takie nowe ugruntowanie teoretyczne przyczyniłoby się do obalenia dotychczas obowiązującego kartezjańsko-newtonowskiego paradygmatu. (abstrakt oryginalny)

EN

In the article was analysed on climate threats in the context of social sciences. In the text has been presented the concept of climatic awareness. The topic of awareness in the context of the warming of the Earth's climate poses great challenges for the researcher. The lack of references to sociological theories by social scholars attempting to study the issues pertaining to the natural environment is proof that environmental sociology, dynamically developing in the world, still has weak theoretical ties with general sociology. A result of this is the perpetuating dissonance between the empirical and the theoretical it manifests itself in two types of situations: making theoretical considerations not accompanied by empirical substantiation and the execution of numerous studies without theoretical foundations. Researches could furthermore permit the indication of those cultural factors that form the barrier in the spreading of active attitudes with respect to the natural environment. These issues, however, have still not been provided with more thorough analysis in Polish sociology, and for this reason as well they deserve to be fundamentally studied. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zmiany klimatyczne; Klimat; Świadomość ekologiczna; Świadomość społeczna; Skażenie środowiska naturalnego; Środowisko przyrodnicze; Badania socjologiczne; Teorie socjologiczne

EN

Climate change; Climate; Ecological awareness; Public awareness; Pollution; Natural environment; Sociological research; Sociological theories

• Czasopismo: Przyszłość. Świat-Europa-Polska
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 1 Miscellanea
• Strony: 64--80

Twórcy

autor

Karolina Cynk

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Archer M. (2013), Człowieczeństwo: problem sprawstwa XXIII, seria WTS, przeł. A. Dziuban, Kraków.
• Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka: w drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Warszawa.
• Beck U. (2006), Living in the world risk society [in:] Economy and Society, vol. 35, no 3, pp. 329-345.
• Capra F. (1982), The Turning Point: Science and the Rising, Culture, Bantam Books, Toronto, New York, London, Sydney, Aucland.
• Chao Ch.Ch., Shan E.M., Laffargue J.P., Yu E.S.H., (2016), Environmental migration and capital mobility [in:] International Review of Economics and Finance 42 pp. 430-441.
• Chłopecki J., (1986), Czas, świadomość, historia: uwarunkowania potocznej świadomości czasu, Rzeszów.
• Climate Change. Synthesis Report 2014, http://www.ipcc.ch/report/ar5/syr.
• Coi A. Minichilli F., Bustaffa E., Carone S., Santoro M., Bianchi F., Cori L., (2016), Risk perception and access to environmental information in four areas in Italy affected by natural or anthropogenic pollution [in:] Environmental International, http://dx.doi.org/10.1016/j.envint.2016.07.009.
• Cruickshank J., (2003), Introduction [in:] Critical Realism. The difference it makes, London: Routledge, pp.1-13.
• Cynk K., (2016), Kształt świadomości ekologicznej u studentów z Europy Środkowowschodniej [w:] Świat i Słowo, nr 1(26), s. 159-176.
• Disli M., Ng A., Askari H., (2016), Culture, income and CO2 emission [in:] Renewable and Sustainable Energy Reviews 62, pp. 418-428.
• Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D., (2008), Ochrona środowiska przyrodniczego, Warszawa.
• Donohoe M., (2003), Causes and health consequences of environmental degradation and social injustice [in:] Social Science & Medicine 56, pp. 573-587.
• Droit-Volet S., Lamotte M., Izaute M., (2015), The conscious awareness of time distortions regulates the effect of emotion on the perception of time [in:] Consciousness and Cognition 38, pp. 155-164.
• Drummond A., Palmer M.A., (2014), Heart rate change and attitudes to global warming. A conceptual replication of the visceral fit mechanism [in:] Journal of Environmental Psychology 38, pp. 10-16.
• Duszak A., Fairclough N. (red.), (2008), Krytyczna analiza dyskursu: interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, Kraków.
• Freije A.M., Hussain T., Salman E.A. (2016), Global warming awareness among the University of Bahrain science students [in:] Journal of the Association of Arab Universities for Basic and Applied Sciences, pp.1-8.
• Gervais F., (2016), Anthropogenic CO2 warming challenged by 60-year cycle [in:] Earth-Science Reviews 155, pp. 129-135.
• Giddens A., (2003), Stanowienie społeczeństwa: zarys teorii strukturacji, przeł. S. Amsterdamski, Poznań.
• Giddens A., (2010), Klimatyczna katastrofa, przeł. M. Głowacka-Grajper, Warszawa.
• Geiger N., Swim J.K., (2016), Climate of silence: Pluralistic ignorance as a barrier to climate change discussion [in:] Journal of Environmental Psychology 47 pp. 79-90.
• Gohar A.A., Cashman A., (2016), A methodology to assess the impact of climate variability and change on water resources, food security and economic welfare [in:] Agricultural System 147, pp. 51-64.
• Huang J.B., Wang S.W., Luo Y., Zhao Z.C., Wen X.Y., (2012), Debates on the causes of global warming [in:] Advances in climate change research 3(1), pp. 38-44.
• Instytut Gallupa, Environment, Gallup historical trends http://www.gallup.com/poll/1615/environment.aspx dostęp: 04.09.2016.
• Instytut na rzecz Ekorozwoju, Barometr zrównoważonego rozwoju 2010-2011, http://www.ine-isd.org.pl/theme/UploadFiles/File/publikacje/broszury/ine_barometr_calosc.pdf, dostęp: 27.01.2017.
• Kamaruddin S.M., Ahmad P., Alwee N, (2016), Community awareness on environmental management through Local Agenda 21 (LA 21) [in:] Procedia: Social and Behavioral Sciences, 222, pp. 729-737.
• Maffesoli M., (2012), Rytm życia: wariacje na temat świata wyobraźni ponowoczesnej XX, seria WTS, przeł. A. Karpowicz, Kraków.
• Masud A.A., Al-Amin A.Q., Junsheng H., Ahmed F., Yahaya S.R., Akhtar R., Banna H., (2016), Climate change issue and theory of planned behavior: relationship by empirical evidence [in:] Journal of Cleaner Production 113, pp. 613-623.
• Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC), http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/SYR_AR5_FINAL_full.pdf, dostęp 03.09.2016, https://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/SYR_AR5_FINAL_full_wcover.pdf dostęp 26.01.2017.
• Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), http://dx.doi.org/10.1787/9789264122246-en, dostęp 03.09.2016.
• Perez I., Janssen M.A., Anderies J.M., (2016), Food security in the face of climate change. Adaptive capacity of small-scale social social-ecological systems to environmental variability [in:] Global Environmental Change 40, pp. 82-91.
• Piątek Z., (2008) Ekofilozofia, Kraków.
• Rao S., Klimont Z., Smith S.J., Van Dingenen R., (2016), Future air pollution in the shared socio-economic pathways [in:] Global Environment Change, http://dx.doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2016.05.012, dostęp 05.09.2016.
• Simmel G., (2006), Most i drzwi: wybór esejów, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa.
• Stern Review: The Economics of Climate Change (2006), http://mudancasclimaticas.cptec.inpe.br/~rmclima/pdfs/destaques/sternreview_report_complete.pdf, dostęp 25.01.2017.
• Stull V., Bell M.M., Ncwadi M., (2016), Environmental apartheid: eco-health and rural marginalization in South Africa [in:] Journal of Rural Studies, pp. 1-12.
• Sztompka P., (2012) Socjologia: analiza społeczeństwa, Kraków.
• Światowa Organizacja Badawcza ds. Zrównoważonego Rozwoju (WRI), http://www.wri.org/our-work/topics/climate dostęp: 27.09.2016.
• Valle Junior R.F., Varandas S.G.P., Sanches Fernandes L.F., Pacheco F.A.L., (2014), Environmental land use conflicts: A threat to soil conservation [in:] Land use Policy 41, pp. 172-185.
• Welzer H., (2010), Wojny klimatyczne: za co będziemy zabijać w XXI wieku?, przeł. M. Sutowski, Warszawa.
• Zimbardo P., Boyd J., (2014), Paradoks czasu, red. M. Materska, przeł. A. Cybulko, M. Zieliński, Warszawa.