Analiza i ocena wielokryterialną wybranych, innowacyjnych rozwiązań transportowych wobec potrzeb osób z niepełnosprawnością i starszych

• Autorzy: Mirosław Kruszyński , Jacek Żak

Warianty tytułu

Analysis and Multiple-Criteria Evaluation of Selected, Innovative Transportation Solutions in View of the Needs of Disabled and Elderly People

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym artykule autorzy zaprezentowali wybrane, innowacyjne rozwiązania transportowe dla systemu transportu miejskiego i dokonali ich wielokryterialnej oceny z uwzględnieniem analizy potrzeb osób z niepełnosprawnością i starszych (w zaawansowanym wieku). Przedstawili takie nowoczesne rozwiązania transportowe jak: system personal rapid transit (PRT), system bus rapid transit (BRT), czy zintegrowany węzeł przesiadko-wy. Wymienione rozwiązania zastosowali do zaprojektowania różnych wariantów systemu transportu miejskiego i poddali je ocenie wielokryterialnej z uwzględnieniem interesów (preferencji i oczekiwań) osób o ograniczonej mobilności. W artykule zaprezentowano wyniki komputerowych eksperymentów obliczeniowych z wykorzystaniem metody AHP. Na podstawie uzyskanego rankingu końcowego przeprowadzono odpowiednie wnioskowanie. (abstrakt oryginalny)

EN

In this paper the authors have presented selected, innovative transportation solutions for the urban transportation system and have conducted a multiplecriteria evaluation of them, taking into consideration the analysis of the needs of disabled and elderly (in advanced age) people. They have presented modern transportation solutions, such as: Personal Rapid Transit (PRT) system, Bus Rapid Transit (BRT) system and integrated transfer nodes. They have used the above mentioned solutions to design different variants of an urban transporta-tion system and have carried out their multiple-criteria evaluation taking into consideration the interests (preferences and expectations) of people with reduced mobility. In this paper the results of the computer based computational experiments, carried out using the AHP method have been presented. On the basis of the final ranking of considered variants, the appropriate reasoning has been conducted. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Mobilność ludności; Innowacyjność; Transport; Osoby niepełnosprawne; Ludzie starsi; Analiza wielokryterialna

EN

Population mobility; Innovative character; Transport; Disabled people; Elderly people; Multicriteria analysis

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 75
• Strony: 141--162

Twórcy

autor

Mirosław Kruszyński

• Politechnika Poznańska

autor

Jacek Żak

• Politechnika Poznańska

Bibliografia

• Boardman, A., Greenber, D., Vinning, A., Weimer, D. (2013). Cost-Benefit Analysis. Concepts and Practice. New York : Pearson Publishing.
• Chamier-Gliszczyński, N. (2017). Modelowanie mobilności a aspekcie planowania transportu miejskiego. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.
• Cichosz, M. (2015). Innowacje w logistyce miejskiej - zrównoważony transport publiczny. In: J. Witkowski, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe uwarunkowania logistyki. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 26-39.
• City-data.com, http://www.city-data.com/forum/new-york-city/2137541-how-much-more-can-population-nyc-7.html.
• Czyż-Gwiazda, E. (2006). Benchmarking. Benchamark index czyli jak porównywać się z najlepszymi. Katowice: Centrum Benchmarkingu Polska - TUV Nord Polska.
• Evans, J., White, M. (1998). A review of transport resources for people with disabilities: A state-of-the-art review'. Review Report 3. Vermont South, Victoria: ARRB Transport Research.
• Figueira, J., Greco, S., Ehrgott, M. (eds.) (2005). Multiple Criteria Decision Analysis. State of the Art Surveys. New York: Springer.
• Fontes, T., Correia, J., Pinho de Sousa, J., Freire de Sousa, J., Galvao, T. (2017). A Multi-User Integrated Platform for Supporting the Design and Man-agement of Urban Mobility Systems. In: Fontes T., Correia J., Pinho de Sousa J., Freire de Sousa J., Galvao T. A Multi-Transportation Research Procedia (forthcoming).
• Goodwin, P., Wright, G. (1998). Decision Analysis for Management Judgment. Chichester: John Wiley & Sons.
• Grabarek, I. (2014). Ergonomia w projektowaniu innowacyjnego transportu publicznego. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej: Organizacja i Zarządzanie, 63, 67-75.
• GUS (2016). Informacji Ministra Zdrowia na temat wpływu zmian demograficznych i starzenia się społeczeństwa na organizację systemu ochrony zdrowia i Narodowy Program Zdrowia. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Karlof, B., Ostblom, S. (1993). Benchmarking. A signpost to Excellence in Quality and Productivity, John Wiley & Sons, Chichester. Chichester: John Wiley & Sons.
• Keeney, R., Raiffa, H. (1993). Decision Analysis with Multiple Objectives. Preferences and Value Tradeoffs. Cambridge: Cambridge University Press.
• Komisja Europejska. (2017, czerwiec 17). Komisja Europejska - informacje. Pobrano z lokalizacji Witryna sieci Web Komisji Europejskiej: https://ec.europa.eu/transport/ sites/transport/files/themes/strategies/doc/2011_white_paper/white-paper-illustrated-brochure_pl.pdf
• Komisja Wspólnot Europejskich. (2001). Biała Księga"Europejska polityka transportowa na 2010 r.: czas na decyzję" COM(2001)0370. Bruksela.
• Kruszyński, M. (2014). Metodyka wielokryterialnego wspomagania decyzji w problematyce zarządzania transportem miejskim. Poznań.
• Kruszyński, M., Żak, J. (2015). Agregacja rankingów w wielopoziomowej, wielokryterialnej ocenie projektów transportu miejskiego. Logistyka 2, strony 433-434.
• Labus, A. (2014). Miasto przyjazne osobom starszym na przykładzie SANGERHAUSEN. W P. zbiorowa, Osoby starsze w przestrzeni życia społecznego. Katowice: OMIKRON Sp. z o.o., strony 194-219.
• Labus, A. (2013). Starzejące się społeczeństwa europejskie XXI w. w koncepcjach odnowy miejskiej. Gliwice: Politechnika Śląska.
• Macharis, C., DeWitte, A., Ampe, J., (2009). The multi-actor, multi-criteria analysis methodology (MAMCA) for the evaluation of transport projects: Theory and practice. Journal of Advanced Transportation, 43(2), strony 183-202.
• Ministerstwo Infrastruktury. (2011). Strategia rozwoju transportu do 2020 roku (z perspek- tywą 2030 roku).Warszawa.
• Miovision (2012). Bus Rapid Transit (BRT) in the United States. Retrieved from: https://miovision.com/blog/bus-rapid-transit-brt-in-the-united-states.
• Officer, A., Posarac, A. (2011). World report on disability 2011. Malta: WHO Library Cataloguing-in-Publication Data.
• Ogonowska-Musiatowicz, Z., Chmielewski M. (2003). Narodowy Spis Powszechny i Mieszkań 2002 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Popiel, M. (2016). Innowacje służące poprawie dostępności transportu miejskiego dla osób niepełnosprawnych - wybrane przykłady. Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG(19(3)), 46-56.
• Rada Miejska Miasta Poznania. (1999). Polityka transportowa miasta Poznania. Poznań: Urząd Miasta Poznania.
• Roy, B. (1993). Decision Science or Decision-Aid Science? European Journal of Poerational Research, 66(2), 184-203.
• Rudnicki, A. (1999). Quality in Urban Public Transportation. Kraków: Association of the Transportation Engineers.
• Saaty, T. (1995). Transport Planning with Multiple Criteria: The Analytic Hierar-chy Process Applications and Progress Review. Journal of Advanced Transportation, 29(1), 81-126.
• Saaty, T. (2005). Analytic Hierarchy and Analytic Network Processes for the Measur Multiple Criteria Decision Analysis. New York: State of the Art Surveys, Springer, New York.
• Saaty, T. (1980). The Analytic Hierarchy Process. New York: McGraw-Hill.
• Vincke, P. (1992). Multicriteria Decision - Aid. Chichester: John Wiley & Sons.
• Węgrzyn, A. (2000). Benchmarking. Nowoczesna metoda doskonalenia przedsiębiorstwa. Kluczbork-Wrocław: ANTYKWA.
• WHO (2007). Global Age Friendly Cities: A guide. Geneva: WHO Library Cataloguing-in-Publication Data.
• Zairi, M., Leonard, P. (1994). Practical Benchmarking: the Complete Guide. London: Chapman & Hall.
• Zgierska, A. (red.). (2012). Osoby niepełnosprawne na rynku pracy w 2011 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• ZTM (2015). Program "Brama Zachodnia" - przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dą-browskiego - od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego wraz z węzłem. Retrieved from: http://www.ztm.poznan.pl/pl/o-ztm/inwestycje-2/zrealizowane/program-brama-zachod- nia-przebudowa-trasy-tramwajowej-w-ul-dabrowskiego-od-ul-botanicznej-do-ul-zeromskiego-wraz-z-wezlem.
• Żak, J. (2017). The Methodology of Multiple Criteria Decision Making/Aiding as a Sys- tem-Oriented Analysis for Transportation and Logistics. In: J. Świątek, Advances in Systems Science. Proceedings of the International Conference on Systems Science 2016 (ICSS 2016). Heidelberg-New York: Springer International Publishing.
• Żak, J., Kruszyński, M. (2015). Application of AHP and ELECTRE III/IV Methods to Multiple Level, Multiple Criteria Evaluation of Urban Transportation Projects. Transportation Research Procedia, 10, 820-830.
• Żak, J. (2005). Wielokryterialne wspomaganie decyzji w transporcie drogowym. Poznań: Politechnika Poznańska.
• Żak,, J. (2011). The Methodology of Multiple Criteria Decision Making/Aiding in Public Transportation. Journal of Advanced Transportation, 45(1), 1-20.

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.0239-9415.2017.075.11