Sprawiedliwość w liberalnym egalitaryzmie. Uwagi o filozoficznym uzasadnieniu współczesnego państwa dobrobytu

• Autorzy: Ryszard Kowalski

Warianty tytułu

Justice in Liberal Egalitarianism. Some Notes on the Philosophical Justification of a Contemporary Welfare State

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Istnienie państwa dobrobytu może być uzasadniane za pomocą argumentacji zarówno ekonomicznej, politycznej, jak i filozoficznej. W artykule scharakteryzowano sprawiedliwość dystrybutywną z perspektywy liberalnego egalitaryzmu, co stanowi jednocześnie analizę filozoficznej argumentacji na rzecz państwa dobrobytu. Odwołano się przy tym do dwóch najbardziej wpływowych koncepcji: teorii sprawiedliwości jako bezstronności autorstwa Rawlsa oraz idei równości zasobów zaproponowanej przez Dworkina. Celem artykułu była ocena modeli państwa dobrobytu w świetle wymagań stawianych w obu koncepcjach sprawiedliwie urządzonemu społeczeństwu. Autor dowodzi, że mając na względzie realne możliwości jednostek do formułowania, rozumnego realizowania oraz korekty swych własnych planów życiowych, jedynie socjaldemokratyczny (nordycki) model państwa dobrobytu można uznać za akceptowalny z perspektywy egalitarystycznej. (abstrakt oryginalny)

EN

The existence of the welfare state can be justified by economic and political arguments as well as philosophical ones. The paper analyses the liberal-egalitarian view on distributive justice and hence on the philosophical justification of the welfare state, based on two most influential egalitarian concepts: Rawls's theory of justice as fairness and Dworkin's equality of resources theory. The aim of this article was to evaluate the welfare state regimes in the light of requirements of both theories that just society must satisfy. It is argued that with respect to the individual capacity to formulate, rationally pursue, and revise one's life plans, the social-democratic (Nordic model) may be deemed as the only regime capable of being accepted from the egalitarian perspective. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sprawiedliwość; Liberalizm; Państwo; Dobrobyt; Szwedzki model państwa dobrobytu; Dobrobyt społeczny

EN

Justice; Liberalism; State; Prosperity; Swedish model of the welfare state; Social welfare

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1 Konstytucja jako najwyższe prawo Rzeczypospolitej
• Strony: 241--254

Twórcy

autor

Ryszard Kowalski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• A. Sen, Equality of what?, w: S.M. McMurrin (red.), Tanner Lectures on Human Values, vol. 1, University of Utah Press, Salt Lake City 1980.
• A. Sen, Justice: means versus freedoms, "Philosophy & Public Affairs" 19(2), 1990.
• D. Ostry, A. Berg, C.G. Tsangarides, Redistribution, Inequality, and Growth, IMF Staff Discussion Note 14/02, IMF, Washington 2014.
• E. Dabla-Norris, K. Kochhar, F. Ricka, N. Suphaphiphat, E. Tsounta, Causes and Consequences of Income Inequality: A Global Perspective, IMF Staff Discussion Note 15/13, International Monetary Fund, Washington 2015.
• F.A. Hayek, The mirage of social justice, w: idem, Law, Legislation and Liberty: A New Statement of the Liberal Principles of Justice and Political Economy, Routledge, London 1993.
• G. Bonoli, Classifying welfare states: a two dimensional approach, "Journal of Social Policy" 26(3), 1997.
• G. Esping-Andersen, Trzy światy kapitalistycznego państwa dobrobytu, tłum. K.W. Frieske, Difin, Warszawa 2010.
• G. Solon, Cross-country differences in intergenerational earnings mobility, "Journal of Economic Perspectives" 16(3), 2002.
• G.F. Anderson, U.E. Reinhardt, P.S. Hussey, V. Petrosyan, It's the prices, stupid: why the United States is so different from other countries, "Health Affairs" 22(3), 2003.
• H.L.A. Hart, Rawls on liberty and its priority, "University of Chicago Law Review" 40(3), 1973.
• I.M.D. Little, Ethics, Economics & Politics. Principles of Public Policy, OUP, Oxford 2003.
• In It Together: Why Less Inequality Benefits All, OECD Publishing, Paris 2015; The World Wealth and Income Database, http://www.wid.world/ [dostęp: 5.10.2016].
• J. Gray, Dwie twarze liberalizmu, tłum. P. Rymarczyk, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
• J. Rawls, Liberalizm polityczny, tłum. A. Romaniuk, WN PWN, Warszawa 1998.
• J. Rawls, Social unity and primary goods, w: A. Sen, B. Williams (eds.), Utilitarianism and Beyond, CUP, Cambridge 1982.
• J. Rawls, Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, WN PWN, Warszawa 1994.
• J.C. Harsanyi, Cardinal utility in welfare economics and in the theory of risk-taking, "Journal of Political Economy" 61(5), 1953.
• J.C. Harsanyi, Cardinal welfare, individualistic ethics, and interpersonal comparisons of utility, "Journal of Political Economy" 63(4), 1955.
• J.E. Roemer, Equality of resources implies equality of welfare, "Quarterly Journal of Economics" 101(4), 1986.
• J.E. Roemer, Equality of talent, "Economics and Philosophy" 1(2), 1985.
• K. Suzumura, Welfare economics and the welfare state, "Review of Population and Social Policy" 8, 1999.
• K.J. Arrow, Some ordinalist-utilitarian notes on Rawls's theory of justice, w: idem, Collected Papers of Kenneth J. Arrow, vol. 1: Social Choice and Justice, Blackwell, Oxford 1984.
• L. Scruggs, J. Allan, Welfare-State Decommodification in 18 OECD Countries: A Replication and Revision, "Journal of European Social Policy" 16(1), 2006.
• M. Corak, Income inequality, equality of opportunity, and intergenerational mobility, "International Journal of Economic Perspectives" 27(3), 2013.
• M. Ferrera, The 'Southern Model' of welfare in social Europe, "Journal of European Social Policy" 6(1), 1996.
• N. Acocella, Zasady polityki gospodarczej. Wartości i metody analizy, tłum. zbior., WN PWN, Warszawa 2002.
• N. Barr, The Economics of the Welfare State, 4th edn., OUP, Oxford 2004.
• P. Brunori, F.H.G. Ferreira, V. Peragine, Inequality of opportunity, income inequality and economic mobility: some international comparisons, Policy Research Working Paper 6304, World Bank, Washington 2013.
• R. Dworkin, Sovereign Virtue: the Theory and Practice of Equality, HUP, Cambridge, Mass., 2000.
• R. Dworkin, What is equality? Part 1: Equality of welfare, "Philosophy and Public Affairs" 10(3), 1981.
• R. Dworkin, What is equality? Part 2: Equality of resources, "Philosophy and Public Affairs" 10(4), 1981.
• R. Kowalski, Kontrowersje wokół sprawiedliwości ekonomicznej. Teoria i praktyka, UEK, Kraków 2008.
• R.E. Backhouse et al. (eds.), Liberalism and the Welfare State: Economists and Arguments for the Welfare State, OUP, New York 2017.
• R.E. Backhouse, T. Nishizawa (eds.), No Wealth But Life: Welfare Economics and the Welfare State in Britain, 1880-1945, CUP, New York 2010.
• S. Glied, Health care costs: on the rise again, "Journal of Economic Perspectives" 17(2), 2003.
• Society at a Glance. OECD Social Indicators, 2006 edition, OECD Publishing, Paris 2006.
• W. Beveridge, Social insurance and allied services, Report by Sir William Beveridge, HMSO, London 1942.
• W. Kymlicka, Współczesna filozofia polityczna, tłum. A. Pawelec, Aletheia, Warszawa 2009.
• W. Vickrey, Measuring marginal utility by reactions to risk, "Econometrica" 13(4), 1945.
• W. Vickrey, Utility, strategy, and social decisions rules, "Quarterly Journal of Economics" 74(4), 1960.
• Y. Shionoya, Economy and Morality. The Philosophy of the Welfare State, Edward Elgar, Cheltenham 2005.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.19