Wokół sporu o kryteria odpowiedzialności uniwersytetu

• Autorzy: Przemysław Rotengruber

Warianty tytułu

On the Criteria of a University's Social Responsibility

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Badania podjęte w niniejszym artykule podzielone zostały na dwie części. Ich pierwszym celem jest ustalenie, czym jest społeczna odpowiedzialność uniwersytetu. Wynikiem tego postępowania jest definicja obejmująca zobowiązania uniwersytetu wobec interesariuszy i demaskatorów (sygnalistów). Wybór wymienionych aktorów nie jest przypadkowy. Tak skonstruowana definicja uwzględnia wymóg transparentności uniwersytetu oraz jego otwartości na społeczną krytykę. Po drugie, artykuł zmierza do ustalenia, czy polski uniwersytet - jako dominująca instytucja wiedzy - jest zarządzany w sposób społecznie odpowiedzialny. Posiłkując się zasadami odpowiedzialnej edukacji menedżerskiej (PRME), przyjąć należy, że miarą jego poprawności jest jego stosunek do społecznego otoczenia. To stwierdzenie wiedzie do pytania o jakość relacji polskiego uniwersytetu z interesariuszami i demaskatorami postrzeganymi jako oczy i uszy społeczeństwa obywatelskiego. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the essay is twofold. Firstly, to formulate a definition of a university's social responsibility (which takes into account social expectations of this institution and its internal determinants). The final result of this research is the definition built on two concepts. On the one hand, it is the stakeholder policy, on the other hand, the whistle-blower policy. These criteria make a university transparent and open to social criticism. Secondly, the essay tends to establish whether Polish universities - treated as dominant institutions of knowledge - can be seen as responsible partner(s) of civil society. From the perspective of the Principles for Responsible Management Education (PRME), the more responsible university, the better the dialogical relationships with its social environment. This leads to the question whether the relationships of Polish universities with stakeholders and whistle-blowers - taken as the eyes and ears of civil society - are intensive enough. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Społeczna odpowiedzialność; Interesariusze; Sygnaliści

EN

Higher education; Social Responsibility; Stakeholders; Whistleblowers

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1 Konstytucja jako najwyższe prawo Rzeczypospolitej
• Strony: 311--323

Twórcy

autor

Przemysław Rotengruber

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• A. Piotrowska-Piątek, Relacje szkół wyższych z interesariuszami zewnętrznymi. Konwent jako organizacja pomostowa, "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie" 2014, z. 76.
• A. Wojciechowska-Nowak, Jak zdemaskować szwindel? Czyli krótki przewodnik po whistle-blowingu, Fundacja im. S. Batorego, http://www.batory.org.pl/doc/Poradnik_Jak_zdemaskowac_ szwindel_ grudzien_2008.pdf [dostęp: 16.07.2016].
• C. Wicks, R.E. Freeman, Organization studies and the new pragmatism: positivism, antipositivism, and the search for ethics, "Organization Science" 9(2), 1998 https://www.researchgate.net/publication/247824169._Organization_Studies_and_the_New_Pragmatism_Positivism_Anti-Positivism_and_the_Search_for_Ethics [dostęp: 23.08.2016].
• D. Hume, Badania dotyczące zasad moralności, tłum. M. Filipczuk, T. Tesznar, Zielona Sowa, Kraków 2005.
• D. Hume, Traktat o naturze ludzkiej, tłum. C. Znamierowski, PWN, Warszawa 1963.
• Foundation for the Global Compact http://www.unprme.org/about-prme/index.php.
• http://www.nauka.gov.pl/ustawa20 [dostęp: 23.06.2017].
• http://www.unprme.org/about-prme/the-six-principles.phphttp://www.unprme.org/about-prme/the-six-principles.php.
• J. Habermas, Faktyczność i obowiązywanie, tłum. A. Romaniuk, R. Marszałek, PWN, Warszawa 2005.
• J. Habermas, Filozoficzny projekt nowoczesności, tłum. M. Łukasiewicz, Universitas, Kraków 2000.
• J. Habermas, Teoria i praktyka, tłum. M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski, Warszawa 1983.
• J. Hołówka, Relatywizm etyczny, PWN, Warszawa 1981.
• J. Wieczorek, Mobbing akademickich demaskatorów, https://nfamob.wordpress.com/tag/demaskatorzy/ [dostęp: 12.08.2016].
• J.-J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. B. Strumiński, PWN, Warszawa 1965.
• K. Leja, Zarządzanie uczelnią. Koncepcje i współczesne wyzwania, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2013.
• K. Mannheim, Ideologia i utopia, tłum. J. Miziński, Test, Lublin, 1992.
• M. Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa, tłum. M. Kowalska. Wyd. KR, Warszawa 1998.
• M. Geryk, Społeczna odpowiedzialność uczelni, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2012.
• M. Philp, Michel Foucault, w: Q. Skinner, Powrót wielkiej teorii w naukach społecznych, tłum. P. Łozowski, Wyd. UMCS, Lublin 1998.
• M. Roszkowska-Śliż, Odpowiedzialna edukacja na odpowiedzialnych uczelniach, Forum Odpowiedzialnego Biznesu http://odpowiedzialnybiznes.pl/artykuly/odpowiedzialna-edukacja-na-odpowiedzialnych-uczelniach/ oraz: http://ungc.org.pl/info/2017-global-forum-for-responsible-management-education-10-years-of-prme/, a także: http://ue.poznan.pl/pl/uniwersytet,c13/wydzialy,c18/wydzial-ekonomii,c19/katedra-socjologii-i-filozofii,c2966/aktualnosci,c2973/konferencja-3-4-04-2017-r,a57678.html.
• M. Weber, Gospodarka i społeczeństwo, tłum. D. Lachowska, PWN, Warszawa 2002.
• M. Ziółkowski, Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego, Humaniora, Poznań 2000.
• N. Luhmann, Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, tłum. G. Skąpska, PWN, Warszawa, 1994.
• P. Bourdieu, Homo Academicus, Polity Press, Cambridge 1988.
• P. Bourdieu, L.D. Wacquant, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. A. Sawisz, Oficyna Wydawnicza.
• P. Rotengruber, Ideologia, anarchia, etyka. Dyskurs ponowoczesny a 'dialog', Humaniora, Poznań 2000.
• P. Rotengruber, Interesariusz, demaskator... i ten trzeci. O zamieszaniu wokół kluczowych pojęć etyki gospodarcze, Prakseologia 158, t. 1, Warszawa 2016.
• P. Rotengruber, Słowa i czyny. O Społecznej (nie-)odpowiedzialności uniwersytetu, "Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym" 20, 2017, nr 3.
• R. Dahrendorf, Nowoczesny konflikt społeczny. Esej o polityce wolności, tłum. W. Niepokólczycki et al., Czytelnik, Warszawa 1993.
• R. Phillips, R.E. Freeman, A.C. Wicks, What stakeholder theory is not, "Business Ethics Quarterly" 2005, February, https://www.researchgate.net/profile/Robert_Phillips7/publication/228238062_What_Stakeholder_Theory_Is_Not/links/0c96051a3bbdad0c7c000000.pdf [dostęp: 28.08.2016].
• R.E. Freeman, Strategic Management: A Stakeholder Approach, Pitman Publishing, Boston 1984, https://www.researchgate.net/publication/228320877_A_Stakeholder_Approach_to_Strategic_Management [dostęp: 27.11.2016].
• R.K. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, PWN, Warszawa 1982.
• R.K. Mitchell, B.R. Agle, D.J. Wood, Toward a theory of stakeholder. Identification and salience: defining the principle of who and what really counts, www.ronaldmitchel.org/publications/mitchel%20agle%20wood%201997 [dostęp: 17.12.2014].
• S. Young, Etyczny kapitalizm. Jak na powrót połączyć prywatny interes z dobrem publicznym, tłum. W. Kisiel, Metamorfoza, Wrocław 2005.
• T. Mendel, Partycypacja w zarządzaniu współczesnymi organizacjami, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań 2001.
• W. Korczyński, Błędy demaskatorów http://www.nfa.pl/print.php?what=article&id=600 [dostęp: 12.08.2016].
• W.M. Evan, R.E. Freeman, Spółka i osoby żywotnie zainteresowane. Kapitalizm kantowski, w: L. V. Ryan, J. Sójka (red.), Etyka biznesu, W drodze, Poznań 1997.
• Warszawa 2001.
• Zasady odpowiedzialnego kształcenia menedżerów (PRME); "Rzeczpospolita" z 4 lipca 2012 r. Etyka biznesu; http://archiwum.rp.pl/artykul/1155582-Zasady-odpowiedzialnego-ksztalcenia-menedzerow-(PRME).html.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.24